Le Uloelelwe ‘Mu Mukanda wa Bijila wa Yehova’?

“Keye wasangaji shandi! yewa . . . [wa] mutyima wandi . . . umutōkele mu mukanda-wabijila wa Yehova.”—MITŌTO 1:1, 2.

1. Mwanda waka batwe bengidi ba Yehova twi ba nsangaji?

 YEHOVA witukwashanga ne kwitwesela mwanda twi bengidi bandi ba dikōkeji. Eyo, twikondanga na matompo mavule. Ino kadi tudi na nsangaji ya binebine. Kino ke kya kutulumukapo mwanda twingidilanga ‘Leza wa nsangaji,’ kadi mushipiditu sandu wandi ulupulanga nsangaji mu mityima yetu. (1 Temote 1:11; Ngalatea 5:22, New World Translation) Nsangaji i mwikadilo wa kusepelela kwa binebine pangala pa bintu bilumbuluke bitengelwe nansha bitambwilwe. Na bubine, Tata wetu wa mūlu witupanga byabuntu biyampe. (Yakoba 1:17) O mwanda mwine tusepelela!

2. I mitōto’ka yotusa kubandaula?

² Nsangaji i mīsambilwe bininge mu mukanda wa Mitōto. Kimfwa, mu Mutōto 1 ne wa 2. Balondi ba Yesu Kidishitu babajinji bānene amba mutōto wa bubidi i wa Davida, Mulopwe wa Isalela. (Bilongwa 4:25, 26) Ino mubundi wa mutōto umbajinji kayukene dijina ushilula lwimbo lwa ku bukomo bwa mushipiditu amba: “Ē! keye wasangaji shandi! yewa muntu wakubulwa kunanga mwendele ñeni ya babi.” (Mitōto 1:1) Mu kino kishinte ne mu kilonda’ko tusa kumona mwitupela Mitōto 1 ne 2 bubinga bwa kusangela.

Lufungulo lwa Būmi bwa Nsangaji

3. Kukwatañana na Mitōto 1:1, i bubinga’ka bulengeja mwine Leza ekale wa nsangaji?

³ Mutōto umbajinji ulombola bine bilengeja mwine Leza ekale wa nsangaji. Mulembi wa mitōto uleta bubinga bwa ino nsangaji pa kwimba’mba: “Ē! keye wasangaji shandi! yewa muntu wakubulwa kunanga mwendele ñeni ya babi, nansha kwimana mu dishinda dya babipya-mambo, nansha kushikata mu kitango kya bakibengo kwine mpika.”—Mitōto 1:1.

4. I mwiendelejo’ka muyampe wādi na ba Zakadiasa ne Edisabeta?

⁴ Pa kusaka twikale ba nsangaji ya binebine, tufwaninwe kulonda misoñanya myoloke ya Yehova. Ba Zakadiasa ne Edisabeta, bāpelwe madyese a nsangaji a kwikala bambutwile ba Yoano Umbatyiji, “badi boloke kumeso a Leza, kadi badi bakokele bijila ne binenwa byonso bya [Yehova] kwa kubulwa matope.” (Luka 1:5, 6, MB) Tukokeja netu kwikala na nsangaji shi tudi na uno mwiendelejo ne kupela ‘kunangila mu ñeni ya babi’ nansha kuludikwa na madingi abo ampikwa bwine Leza.

5. I bika biketukwasha twepuke “dishinda dya babipya-mambo”?

⁵ Shi tupela milangwe ya babi, nabya ‘ketukemanapo mu dishinda dya babipya-mambo.’  Ko kunena amba ketukashikatapo mu bifuko mobavudile kwikala—mu mobo a makayo a busekese ne momwa mutumbile bilongwa bibi. Le tukalonga namani shi tubaikala na mutyima wa kwilunga na babipya-mambo ba mwiendelejo upelelwe mu Bisonekwa? Nankyo tulombei Leza etukwashe tulonde byobya byānene mutumibwa Polo amba: “Kemukēkula mu kisense kya bampikwa kwitabija; lelo boloke ne bukondame kisense i kya paka? nansha mwinya ne fukutu po bipwanine i paka le?” (2 Kodinda 6:14) Shi twiubije mudi Leza ne kwikala na “mutyima wakutōka to-ō,” ketukabulwepo kusumbula mwikadila ne mwiendelejo wa babipya-mambo, kadi tukekala na masakila ne kukanina kwa mutyima kutōka tō, pamo ne ‘lwitabijo lwampikwa buzazangi.’—Mateo 5:8; 1 Temote 1:5.

6. Tufwaninwe kwilama namani ku bakibengo?

⁶ Shi tusaka kusangaja Yehova, ketufwaninwepo “kushikata mu kitango kya bakibengo.” Bamo bapunikile’nka ne bwine Leza bwine, kadi mu ano “mafuku a kumfulo,” boba bādi bene Kidishitu, pano ke batupondo, bo bene bapunikañana bya kibengo. Mutumibwa Petelo wādyumwine banababo betabije amba: “Bānwe baswedibwe, . . . pa kuyūka kino kibajinji, amba mu mafuku a kumfulo bakibengo bakāyanga ne kibengo, banangila monka mupityila bilokoloko bya abo bene, ke banena’mba: Lelo mwanda-wamulao wa kukāya kwandi udi kwepi? ke-kuntu kushilwila ponka pa difuku dyaponene bakulutuba mu tulo, bintu byonso byendangaendanga’tu pamo ponka, ne byadi kungalwilo kwa kipangwa.” (2 Petelo 3:1-4) Shi ‘ketushiketepo mu kitango kya bakibengo,’ nankyo ketukaponenwapo na byamalwa bisaka kwibaponena.—Nkindi 1:22-27.

7. I kika kyotufwaninwe kutela mutyima mpata ku binenwa bya Mitōto 1:1?

⁷ Shi ketutelepo mutyima ku binenwa bya ñanjilo bya Mutōto 1, bine tukajimija būmi bwa ku mushipiditu botutambwile pa kwifunda Bisonekwa. Papo bintu bikenda bibipila’ko. Ne shi tushilule kulonda ñeni ya babi nabya tubasobola katangi ka kwenda ku kupona. Tukatulumuka’tu ketudi nabo mu kipwano nyeke. Ku mfulo, tukajimija ne lwitabijo lwetu, netu ketudi tupondo twa kibengo. Nanshi bulunda na babi ko kashilushilu ka mushipiditu wampikwa bwine Leza munda mwetu, kadi bo buvutakanya kipwano kyotupwene na Yehova Leza. (1 Kodinda 15:33; Yakoba 4:4) Bine, twepukei kino kintu kileke kwitufikila nansha dimo!

8. I bika biketukwasha tute milangwe yetu enka ku bintu bya ku mushipiditu?

⁸ Milombelo iketukwasha tute milangwe yetu enka ku bintu bya ku mushipiditu, ne kwepuka kipwano na babi. Polo usoneka’mba:  “Kemukizumbazumba, nansha pamo pene; ino mu byonso byo musaka muyūkije’byo kudi Leza monka mu kulombela, ne mu kumwisashilapo, ne kumufwija ponka. Ino ndoe ya Leza, ya kutabuka ñeni yonso, īkalama mityima yenu, ne kufwatakanya kwenu kwine kumo mudi Kidishitu Yesu.” Kupwa mutumibwa witukankamika tufwatakanye enka bintu bya binebine, bilēmekwa bulēme, bya boloke, bitōka tō, bya buyabuya, bilumbuluke ku meso a bantu bonso, biyampe ne bitendelwa. (Fidipai 4:6-8) Tulondei ano madingi a Polo, ketwakikujai mu lupusa lwa babi.

9. Nansha byotupela bilongwa bibi, tutompanga namani kukwasha bantu ba miswelo yonso?

⁹ Nansha byotupela bilongwa bya babi, ino tusapwilanga bakwetu bukamoni na bunwa, monka mwāsapwidilwe Fidiki Mbikavu wa Loma na mutumibwa Polo “myanda ya boloke, ne butūkanye, ne pa kidye kya kukāya kumeso.” (Bilongwa 24:24, 25; Kolose 4:6) Tusapwilanga bantu ba miswelo yonso myanda miyampe ya Bulopwe koku twikele nabo na kanye. Tukulupile amba boba ‘badi mu ngikadilo mifwaninwe būmi bwa nyeke’ baketabija ne kuloelelwa mu mukanda wa bijila wa Leza.—Bilongwa 13:48.

Mutyima Uloelelwe mu Mukanda wa Bijila bya Yehova

10. I bika biketukwasha tulame myanda lonso mu ñeni ne mu mityima yetu potwifunda kifundwa kya kasuku?

¹⁰ Mulembi wa mitōto ubweja’ko pangala pa muntu wa nsangaji amba: “Mutyima wandi i umutōkele mu mukanda-wabijila wa Yehova; e monka mwāfwatakanya [“mwatanga na diwi ditūke,” NW] dyuba ne bufuku.” (Mitōto 1:2) Byotudi bengidi ba Leza, ‘mityima itutōkele mu mukanda wa bijila wa Yehova.’ Ponso pobibwanika, shi twifunda kifundwa kya kasuku ne kulanguka, tutañanga ‘na diwi ditūke,’ tutela kishima ne kishima. Kutanga kipindi kyo-kyonso kya Bisonekwa uno muswelo kuketukwasha tulame myanda lonso mu ñeni ne mu mityima yetu.

11. Mwanda waka tufwaninwe kutanga Bible “dyuba ne bufuku”?

¹¹ “Umpika wa binebine ne wa manwa” witukankamikanga kutanga Bible difuku ne difuku. (Mateo 24:45, NW) Shi tudi na mutyima wa kuyukidija senene musapu wa Yehova watumīne mizo yonso, ketukabulwepo kutanga Bible “dyuba ne bufuku”—eyo, ponso petupwa tulo shi pa mwanda waka shi pa mwanda waka. Petelo witusoñanya amba: “Bwa twana-twalukeke tupya tukidi tutyila, mwikale kwabila mabele malumbuluke a mutyima ampikwa kyongo, amba mutamine konka ku lupandilo.” (1 Petelo 2:1, 2) Lelo uloelelwanga kutanga Bible dyuba dyonso, ne kulangulukila pa Kinenwa kya Leza ne pa mpango yandi bufuku? Mo mwādi mulongela mulembi wa mitōto.—Mitōto 63:6.

12. I bika byotukalonga shi mutyima wetu witutōkele mu mukanda wa bijila wa Yehova?

¹² Nsangaji yetu ya nyeke ne nyeke imanine pa kutōkelwa kotutōkelwa mutyima mu mukanda wa bijila wa Leza. Ao i mubwaninine ne moloke, kadi kulama’o ko kuleta mpalo mikatakata. (Mitōto 19:7-11) Mwanā bwanga Yakoba wāsonekele amba: “Aye wakutadija, talē, monka mu kijila kibwa[nini]ne kya bu-mwana-pabo ukeselwako dyese dya pa bilongwa byandi, ke-muntu aye kadipo wakwivwana wavulaminwa, mhm, i wakulonga wa mīngilo.” (Yakoba 1:25) Shi bine mutyima wetu witutōkele mu mukanda wa bijila wa Yehova, difuku kedikapitepo pampikwa kubandaula myanda ya ku mushipiditu. Na bubine, tukekala na mutyima wa ‘kusakidila mu bintu bya mushike bya Leza’ ne kutūla tumweno twa Bulopwe pa kifuko kibajinji mu būmi bwetu.—1 Kodinda 2:10-13; Mateo 6:33.

 Ukekalanga bwa Mutyi

13-15. Tukokeja kwikala pamo bwa mutyi mukunwe ku tunonga twa mema mu buluji’ka?

¹³ Mulembi wa mitōto wendelela na kulombola mwikadile muntu moloke, amba: “Aye ukēkalanga bwa mutyi mukunwe pa tunonga twa mema, wakupa bipa byao pa mwaka wao, ne dyani dyao kufumba mpika; ne byonso byālonga bikalumbuluka.” (Mitōto 1:3) Batwe bengidila Yehova tutanwanga na bikoleja bya umbūmi pamo’nka bwa bantu bonso bakubulwa kubwaninina. (Yoba 14:1) Tukokeja kadi kupangwapangwa ne kuponenwa na matompo meshileshile a lwitabijo lwetu. (Mateo 5:10-12) Ino na bukwashi bwa Leza, tukokeja kūminina ano matompo senene, pamo na mutyi mukomo ushala bwimwa kupwa kwa bimpumpu bya luvula kupukuma.

¹⁴ Mutyi mukunwe ku munonga keume mema keufumbangapo nansha kwikale dyuba ne mulanga. Netu shi twakaminwe Leza, bukomo bwetu bukatamba ku Nsulo keyume—ke kudi Yehova Leza kadi. Polo wāabije Leza, ku mfulo wānena’mba: “Ne mukomo wa kulonga bintu byonso mudi aye wakunkomeja.” (Fidipai 4:13) Wivwane tuludikwa ne kukwatakanibwa ku mushipiditu na mushipiditu sandu wa Yehova, nabya ketukafumbapo, kadi ketukabulwepo kupa bipa, nansha kufwa ku mushipiditu kwine mpika. Tukapa bipa mu mwingilo wa Leza ne kumwekeja kipa kya mushipiditu wandi.—Yelemia 17:7, 8; Ngalatea 5:22, 23.

¹⁵ Mulembi wa mitōto i mwingidije kishima kya Kihebelu “bwa” mwanda wa kwifwanija bintu. Udingakanya bintu bibidi bishalañane, abyo’ko na ngikadilo ya pa bula miifwane. Bantu ne mityi i beshile, ino kudimbila kwa mutyi mukunwe ku tunonga twa mema ko kwāvulwije mulembi wa mitōto ntundubuko ya ku mushipiditu idi na boba ‘batōkelwe mityima yabo mu mukanda wa bijila wa Yehova.’ Shi mityima yetu itōkelwe mu bijila bya Leza, mafuku etu akekala pamo bwa a mutyi. Bine, tukekala’ko bōmi nyeke.—Yoano 17:3.

16. Bintu ‘byonso byotulonga bilumbulukanga’ mwanda waka ne muswelo’ka?

¹⁶ Wivwane twikale nyeke na mwiendelejo moloke, Yehova uketukwasha tulwe na matompo ne bikoleja. Tukekala ba nsangaji, kadi tukapa bipa mu mwingilo wa Leza. (Mateo 13:23; Luka 8:15) ‘Byonso byotulonga bikalumbuluka’ mwanda kitungo kyetu kikatampe i kulonga kiswa-mutyima kya Yehova. Mpango yandi keitunyangapo, kadi batwe netu tutōkelwe mityima mu mbila yandi, o mwanda tutundubuka ku mushipiditu. (Ngalwilo 39:23; Yoshua 1:7, 8; Isaya 55:11) Tutundubukanga nansha shi tumona byamalwa.—Mitōto 112:1-3; 3 Yoano 2.

Babi Bamweka bu Badi na Ntundubuko

17, 18. (a) Lelo mulembi wa mitōto udingakanya babi na bika? (b) Nansha babi byobadi na ntundubuko ya bintu bya ku ngitu, mwanda waka kebadipo na mutyima-ntenke wa lonso?

¹⁷ Bine, kyepelo kya umbi i kishile kulampe kwine na kya moloke! Babi bamweka kyaba kimo bu badi na ntundubuko ya bintu bya ku ngitu, ino na bubine kebatundubukangapo ku mushipiditu. Ivwana binenwa bikwabo bya mulembi wa mitōto, amba: “Babi kebadipo namino, mhm; abo badi bwa mfumba ya kupepulwa na luvula. Po pa mwanda keukatalukilanga babi mu kidye, nansha babipya-mambo pēbungile boloke.” (Mitōto 1:4, 5) Tala, mulembi wa mitōto unena’mba “babi kebadipo namino, mhm.” Ko kunena’mba kebadipo pamo bwa bene Leza, badingakanibwanga’nka panō na mityi ipa bipa ne ilādila nyeke.

¹⁸ Nansha babi bekale na ntundubuko ya bintu bya ku ngitu, ino kebadipo na mutyima-ntenke wa lonso. (Mitōto 37:16; 73:3, 12) Badi pamo bwa mpeta kileletwa wātelelwe na Yesu mu kyelekejo kyandi kitatyi kyobāmulombele kuketa nsambu pa bintu bya bupyani. Yesu wālombwele boba bādi’po amba: “Dyumukaipo, mwikale kudyumuka makomwameso, mwanda muya wa muntu keudipo mu bungi bwa lupeto lwapetele, mhm.” Kupwa Yesu wāelekeja uno mwanda amba, budimi bwa mpeta umo bwamwitabile, penepa wakwata mpangiko ya kupomona bitala byandi ne kūbaka bipya bikatampe mwa kubika bintu byandi byonsololo. Ebiya muntu’wa kanena amba nkadya, ne kutoma, ne kwisangaja. Ino  Leza wāmunena’mba: “Abe kileletwa kwa bonka buno bufuku nanshi mutyima obe ubasakibwa, ino le byobya byāmwene dimo dyonka, lelo bikēkalanga pano byani le?” Ku mfulo Yesu watōkeja mwanda’mba: “I enka namino mo mwikadile ne yewa wakwibikila aye mwine lupeto, ino kudi Leza kebupetapo, mhm.”—Luka 12:13-21.

19, 20. (a) Shintulula mwādi mupūdilwa ne kupepelwa miseke pa kala. (b) Mwanda waka babi i badingakanibwe na mfumba?

¹⁹ Babi ‘ke bampetapo kudi Leza.’ O mwanda kebadipo na mutyima-ntenke ne bujalale pamo’nka bwa mfumba, ko kunena amba bipusu bya miseke. Pobādi bangula miseke mu myaka ya kala, bādi batūla’yo pa kipūdilo, divule dine pa nshi mipatalale. Ebiya binkwelele bya mabwe nansha bya meno a kilonda, bibululwa na banyema, byādi bipityijibwa pangala mwa kuvingila misele ne kufundula’ko mfumba ifile miseke. Kupwa baboya lubenji kebapepa bivingilwe’bya na kwibipungulula dya mūlu kitatyi kipukuma luvula. (Isaya 30:24) Miseke yādi ipona panshi pa kipūdilo, ino luvula lwakokela busala kungi ne kusela mfumba yonso. (Luta 3:2) Ku mfulo miseke’ya yānyungwa mu lunyungo mwa kutalwila’ko musenga ne bikwabo, kupwa babīka’yo mu kibīko nansha kutwa’yo. (Luka 22:31) Ino mfumba ne koyaya jimejime.

²⁰ Monka mwādi mulaminwa miseke yādi ipona panshi, ino mfumba yaelwa kulampe, mo monka mukalaminwa ne boloke, ino babi abo bafundulwa’ko. Bine, tudi na nsangaji pa kuyuka amba panopano ponka babi basa kufundulwa’ko lonso. Abo pa kutyibwa’ko, bantu batōkelwe mityima mu mukanda wa bijila wa Yehova bakeselwa madyese mavule. Bine, bantu ba kikōkeji bakatambula mwenda mafuku kyabuntu kya Leza kya būmi bwa nyeke.—Mateo 25:34-46; Loma 6:23.

“Dishinda dya Boloke” I Dyeselwe

21. I kika kinenenwa amba Yehova uyukile ‘dishinda dya boloke’?

²¹ Mutōto umbajinji ufula na bino binenwa’mba: “Yehova uyūkile dishinda dya boloke, nanshi dya babi adyo dikajiminanga.” (Mitōto 1:6) Lelo Leza ‘uyukile namani dishinda dya boloke’? Eyo, shi tulondalonda boloke, nabya tukulupilei amba Tata wetu wa mūlu utele mutyima ku mwiendelejo wetu wa bwine Leza, kadi witumwene ne kwitwitabija bu bengidi bandi. Ne kadi netu tukokeja, bine tufwaninwe kwela kuzumbazumba konso padi, koku tukulupile amba bine aye witutele mutyima.—Ezekyele 34:11; 1 Petelo 5:6, 7.

22, 23. I bika bikafikila babi ne boloke?

²² “Dishinda dya boloke” dikekala’ko nyeke, ino babi, boba bapela kulemununwa, bakatukila mwanda Leza ukebatyibila butyibi busansa. Kadi “dishinda” dyabo, mwiendelejo wabo wa umbūmi, dikafula pamo nabo. Tukulupile amba binenwa bino bya Davida bilonda’ko bikafikidila: “Kukidi bidi kitatyi kityetye, ne mubi ukēkala kutupu’ye; eyo i binebine, ukafwatakanya biyampe pantu pandi, ukēkalanga kutupu’ye. Nanshi bakikōkeji bakapyananga ntanda; kadi bakēsangaja mu bungi bwa ndoe. Boloke bakapyananga ntanda, ne kwikala monka nyeke.”—Mitōto 37:10, 11, 29.

²³ Tukekala na nsangaji ya kashā potukeselwa madyese a kwikala bōmi mu paladisa pano pa ntanda, papo babi bonso ke kutupu’bo! Ba kikōkeji ne boloke bakemwena ndoe ya bine mwanda mityima yabo ikatōkelwa nyeke mu “mukanda-wabijila wa Yehova.” Ino pano’ko bidi, ‘mwanda wa Yehova’ ufwaninwe bidi kusapulwa na kininga. (Mitōto 2:7a) Kishinte kilonda’ko kiketukwasha tuyuke uno mwanda nansha lubila, ne buluji bwao kotudi ne ku kisaka kyonsololo kya muzo wa muntu.

Usa Kulondolola Namani?

• Mwanda waka mwine Leza udi na nsangaji?

• I bika bilombola amba tuloelelwe mu mukanda wa bijila wa Yehova?

• Muntu ukokeja kwikala namani pamo bwa mutyi ukuninwe ku mema?

• Dishinda dya boloke i dishile namani na dya babi?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 9]

Milombelo iketukwasha twepuke kupwana na babi