Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Bashikibwe Pakubulwa Mwanda

Bashikibwe Pakubulwa Mwanda

Bashikibwe Pakubulwa Mwanda

“Abanshikwe pa kubulwa ne mwanda.”—YOANO 15:25.

1, 2. (a) Mwanda waka bamo babezemukanga panenenwa bene Kidishitu bibi, ino mwanda waka bino binenwa kebitutulumunapo? (b) I buluji’ka bwa kishima ‘kushikwa’ botukabandaula mu kino kishinte? (Tala kunshi kwa dyani.)

 BATUMONI BA YEHOVA baloñanga bukomo bwa kulonda misoñanya idi mu Kinenwa kya Leza. O mwanda batendelwanga mu matanda mavule. Ino kyaba kimo banenenwanga bibi. Kimfwa, mulungu umo wa mu kibundi kya St. Petersburg, mu Rusi, wavulukile amba: “Betulombwele amba Batumoni ba Yehova i katangotango kamo ka munshimunshi katukija bana ne kwiipaya abo bene na bene.” Ino uno mulungu umo enka, pa kupwa kwingidila pamo na Batumoni ba Yehova ku kitango kya matanda, wanene amba: “Pano namone amba i bantu pamo bwa bantu bonso, ba mimungomungo . . . Ba ndoe ne batalala, bantu beswele mpata abo bene na bene.” Ubweja’ko amba: “Nkivwanijepo na bubine mwanda waka bantu bebabepela bubela bwa uno muswelo.”—1 Petelo 3:16.

2 Bengidi ba Leza kebasangelangapo kubepelwa amba i banonga-bibi, ino kebatulumukangapo shi bantu bebanenena bibi. Yesu wādyumwine kala balondi bandi amba: “Wivwane shi bapanopantanda abēmushikwe, nanshi yukai bidi byo babadikila kunshikwa ami. . . . Nanshi byobya byonso i bya kufikijija mwanda wāsonekelwe umukanda-wabo-wabijila’mba: Abanshikwe pa kubulwa ne mwanda.” * (Yoano 15:18-20, 25; Mitōto 35:19; 69:4) Wābadikile kala kulombola bandi bana ba bwanga’mba: “Lelo mwine wa njiboko bamutela’mba, i Belezebuba, longapo bānwe ba mu njibo yandi ke pepi? ke po pene bitupu.” (Mateo 10:25) Bene Kidishitu i bayuke amba kūminina uno mutonko nako i konka kusela ‘mutyi wa masusu’ obaitabije kusela pobaikele balondi ba Kidishitu.—Mateo 16:24.

3. Batōtyi ba bine bapangwapañwanga bininge namani?

3 Batōtyi ba bine bapangwapañwanga tamba kala, tamba’nka ne mu myaka ya ba “Abele moloke swā.” (Mateo 23:34, 35) Ke binkumbulupo bya dimodimo, ehe. Yesu wānene balondi bandi amba “mukashikibwa ku bantu bonso, mwanda wa dijina dyami.” (Mateo 10:22) Kadi, mutumibwa Polo wāsonekele amba bengidi ba Leza—ne batwe bonso kumo—bakapangwapangwa. (2 Temote 3:12) Mwanda waka?

Nsulo ya Kushikibwa Mwanda ke Mwanda

4. Bible usokola namani nsulo mine ya kushikibwa mwanda ke mwanda?

4 Kinenwa kya Leza kitulombola amba tamba’tu ku ñanjilo kudi kalenga byanzwe wampikwa kumweka. Tala kwipaibwa kubi kwāipailwe Abele muntu umbajinji wa lwitabijo. Bible unena’mba Kena, mwine wāmwipaile, “wadi wa yewa mubi,” ke Satana Dyabola kadi. (1 Yoano 3:12) Kena wāikele na mutyima wa Satana Dyabola, o mwanda nandi wāmwingidije afikijije nkuku yandi. Bible kadi wituyukija mwingilo wa Satana mu kutamba kwaātambile Yoba ne Yesu Kidishitu. (Yoba 1:12; 2:6, 7; Yoano 8:37, 44; 13:27) Mukanda wa Kusokwelwa ulombola patōka nsulo ya kupangwapangwa kwa balondi ba Yesu, amba: “Dyabola ukidi mukwimwela bānwe bamobamo mu kifungo’mba, mutompibwe.” (Kusokwelwa 2:10) Bine, Satana yo nsulo ya mushikwa ushikibwa bantu ba Leza mwanda ke mwanda.

5. Mwanda waka Satana ushikilwe batōtyi ba bine?

5 Mwanda waka Satana ushikilwe batōtyi ba bine? Wākutyile nkuku ilombola kwilangila kwandi kupite kipimo pa kulwa na Yehova Leza, “Mulopwe wa nyeke.” (1 Temote 1:17; 3:6) Wānene amba Leza udi na kaninga-mpo kapitepite mu kuludika bipangwa byandi, ne amba i kutupu wingidila Yehova na mutyima tō, kadi amba shi kudi bamwingidila i pa mwanda wa kamweno kabo kobafwila. Satana ufwatakanya amba shi bamuleke atompe bantu bonso, ukokeja kwibabombola abo bonso baleke kwingidila Leza. (Ngalwilo 3:1-6; Yoba 1:6-12; 2:1-7) Satana pa kulambika Yehova bu mususujañanyi, mbepai, ne muntu mukankalwe, i mwitūle aye mwine bu mubikadi, kinkwa na Leza. Nanshi kine kyakalabela mpata bengidi ba Leza i kwabila kwaabila bamutōte aye.—Mateo 4:8, 9.

6. (a) Le netu tutalwa namani umo ne umo na mwanda wa bubikadi bwa Yehova? (b) Kwivwanija uno mwanda kuketukwasha namani tulame bululame bwetu? (Tala kapango, pa paje 12.)

6 Pano ubamone uno mwanda mowikadile wa mvubu mu būmi bobe? Byodi mwingidi wa Yehova, padi kodi mumone amba kulonga kiswa-mutyima kya Leza kulomba kwielela’ko, inoko byabuyabuya bimwenwa’mo i bya ntanda ne miseke. Ino ukalonga namani shi ngikadilo ya mu būmi bobe ibalengeja kulama bijila ne misoñanya ya Yehova kwikale kukomo, pakwabo kusansa? Le ukalonga namani shi ubamone amba kekudipo ne byabuyabuya byomwena’mo? Lelo ukafula ku kunena amba kekudipo ne kidi mu kwingidila Yehova kine’ni? Nansha buswe boswele Yehova ne kukwata kokwete ngikadilo yandi ya ntumbo na mutyika kukakutonona wendelele na kunangila mu mashinda andi? (Kupituluka 10:12, 13) Yehova ulekele Satana alete bikoleja kampanda potudi mwanda wa kupa umo ne umo mukenga wa kulondolola ku lonji lwa Satana.—Nkindi 27:11.

“Shi Bantu Bakemunene”

7. I bunwanwa’ka bumo bwingidija Dyabola mwanda wa kwituvundamija kudi Yehova?

7 Pano tubandaulei pabwipi bunwanwa bumo bwingidijanga Satana mwafwila kubingija wandi mwanda—ubepanga bubela bwa nshikani. Yesu wātelele Satana amba ye “shandya ne bubela bwine.” (Yoano 8:44) Dijina dya kumusāsula dya bu Dyabola, ko kunena amba “Vubavuba,” dimuyukanya bu vubavuba upityile bonso mu kunenena bibi Leza, kinenwa kyandi kiyampe, ne dijina dyandi dijila. Dyabola ulambikanga bubikadi bwa Yehova myanda, wibutopeka, ne kwibubepela bubela bumwekelele, kadi mo monka mwatwikilanga ne bengidi ba dikōkeji ba Leza myanda ya bubela. Pa kunenena bano Batumoni bibi, ukomejanga matompo abo, pakwabo aikala makomo kutyumwina umanwi.

8. Lelo Satana wānenene Yoba bibi muswelo’ka, ne kino kyāfikije Yoba ku bika?

8 Ivwana myanda yātene Yoba, wa dijina dishintulula amba “Kintu kya Kushikibwa.” Satana wājimije bintu byonso byādi na Yoba, ne bana bandi, ne bukomo bwandi bwa ngitu, kupwa wāmumwekeja ne bu kipya-mambo upelwe mfuto na Leza. Nansha Yoba byaādi muntu upelwe bulēme bukatampe, ino wāfutulwilwe na balongo bandi ne na balunda nandi ba pa mutyima. (Yoba 19:13-19; 29:1, 2, 7-11) Kadi, kupityila ku basengi ba bubela, Satana wākimba ‘kulala Yoba bibesebibese na binenwa,’ dibajinji na kumulambika amba i mulonge’tu bubi bukatampe, kupwa wāmutopeka pampikwa kafuku amba i kipya-mambo. (Yoba 4:6-9; 19:2; 22:5-10) Bine, bino byāzozeje mutyima wa Yoba mpata!

9. I muswelo’ka obāmwekeje Yesu bu kipya-mambo?

9 Mwanā Leza nandi, mubingiji umbajinji wa bubikadi bwa Yehova, wāikele kupwilwa mpumpu ya kushikibwa na Satana. Yesu pa kwiya pano panshi, Satana wāmumwekeje bibi ku mushipiditu, umulambika myanda amba i kipya-mambo, monka mwaālambikile’yo Yoba. (Isaya 53:2-4; Yoano 9:24) Bantu bādi bamwita bu nkolwankolwa, muntu udya kidyedyedye, ne amba “udi na mudemona.” (Mateo 11:18, 19; Yoano 7:20; 8:48; 10:20) Bāmubepela amba utukanga Leza. (Mateo 9:2, 3; 26:63-66; Yoano 10:33-36) Kino kyāfityije Yesu mutyima, mwanda wādi uyukile amba kino kitukijanga Shandi pampikwa mwanda. (Luka 22:41-44) Ku mfulo, Yesu wāpopwa ku mutyi pamo bwa kipolapola mufingwe mafingo. (Mateo 27:38-44) Bine Yesu wāūminine “kufutululwa [n]a babipya-mambo” mwanda’tu wa kulama bululame bubwaninine.—Bahebelu 12:2, 3.

10. Le bashingwe māni bashele’ko bapwilwanga mpumpu namani na Satana mu ano mafuku?

10 Dyalelo nadyo, balondi ba Kidishitu bashingwe māni bashele’ko i bashikibwe muswelo umo onka na Dyabola. Satana utelwanga bu muntu “usambilasambila [banababo na Kidishitu] . . . , mu kifuko kya Leza, mwinya ne bufuku.” (Kusokwelwa 12:9, 10, Myanda Miyampe ku Bonso) Tamba bapanga Satana mūlu ne kumwela kufulakufula kwa pano panshi, i mubweje’ko bukomo bwa kulamakenya banababo na Kidishitu bubela amba i bantu batyani. (1 Kodinda 4:13) Mu matanda amo, bebabepelanga amba i katangotango kaleta kyaka, monka mobādi babepela bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji. (Bilongwa 24:5, 14; 28:22) Monka motwanenenanga ku ntwelelo, batwikwanga myanda ya lunsamfwakanwa lwa bubela. Ino “pa ntumbo, ne pa bumvu, ne pa kunenwa myanda mibi ne miyampe,” banababo na Kidishitu bashingwe māni ne bapwani nabo “mikōko mikwabo” bebela’ko kuboko, baloñanga na kwityepeja bukomo bwa ‘kulama bijila bya Leza, ne kulamata ku busapudi bwa Yesu.’—2 Kodinda 6:8; Yoano 10:16; Kusokwelwa 12:17.

11, 12. (a) I bika bikokeja kulengeja bene Kidishitu banenenwe bibi? (b) Mwine Kidishitu ukokeja namani kususuka mwanda ke mwanda pangala pa lwitabijo lwandi?

11 Eyo, mu bibi binenenwa mwingidi umo umo wa Leza ke byonsopo binenwa “pa mwanda uno wa boloke.” (Mateo 5:10) Makambakano amo akokeja kutamba ku kubulwa kubwaninina kwetu. Kepadipo kya kwitendelela shi ‘tubatyumwina umanwi bikupilwa byotukupilwa mwanda wa bupya-mambo bwetu.’ Inoko, shi mwine Kidishitu “ukankamene mu byamalwa, ususuka pa kubulwa mwanda, pa mwanda wa mutyima wandi wa mundamunda udi kudi Leza,” nabya i dyese ku meso a Yehova. (1 Petelo 2:19, 20) Lelo bino bikokeja kukufikila mu ngikadilo’ka?

12 Bamo baloñwanga bibi mwanda wa kupela kobapela kwikuja mu bisela bya pa lufu kebikwatañene na Bisonekwa. (Kupituluka 14:1) Batumoni bankasampe bakokeja kutwikwa majina a mutonko mwanda wa kulamata kobalamete ku misoñanya ya Yehova. (1 Petelo 4:4) Bambutwile bamo bene Kidishitu betwanga bu bantu “ba mutyima umbi,” “bantapani,” mwanda bapelejanga babo bana kwelwa mashi. (Bilongwa 15:29) Bene Kidishitu bakwabo bapelwanga na balongo babo ne balondakani mwanda’po’tu abaikala bengidi ba Yehova. (Mateo 10:34-37) Bano bonso balondanga enka kimfwa kyāshile bapolofeto ne Yesu mwine, kya kususulwa mwanda ke mwanda.—Mateo 5:11, 12; Yakoba 5:10; 1 Petelo 2:21.

Kutyumwina Mutonko Umanwi

13. I bika biketukwasha tulame bujalale bwetu bwa ku mushipiditu nansha shi tutukwa mutonko mukatampe?

13 Shi tutukwa mutonko pa mwanda wa lwitabijo lwetu, tukokeja kuzoza mwāzozele mupolofeto Yelemia, ne kulanga amba ketukibwanyapo kwendelela na kwingidila Leza. (Yelemia 20:7-9) I bika biketukwasha twikale nyeke na bujalale ku mushipiditu? Kimba kumona myanda mwiimwena Yehova. Aye umonanga boba balama dikōkeji dyabo mu matompo bu bashindañani, ke bu ba kushindwapo. (Loma 8:37) Tompa kulanga boba bakwatakenye bubikadi bwa Yehova mu bumvu bonso bwebapapamwinine Dyabola—bana-balume ne bana-bakaji pamo bwa Abele, Yoba, Madia inandya Yesu, ne bantu bakwabo ba kikōkeji ba pa kala, ne bengidi nobe ba mu ino myaka. (Bahebelu 11:35-37; 12:1) Languluka pa lwendo lwabo lwa bululame. Dino dikumbi dikatampe dya ba dikōkeji ditwita netu twilunge nabo mu bushindañani bwa boba bonso banekenya ino ntanda na lwitabijo lwabo.—1 Yoano 5:4.

14. Lelo milombelo ya kininga iketupa namani bukomo bwa kwikala nyeke ba kikōkeji?

14 Shi tubavudilwa “mifwatakanyo munda” mwetu, i biyampe twabije Yehova mu milombelo, nandi uketusenga ne kwituningisha. (Mitōto 50:15; 94:19) Uketupa tunangu twa mwa kulwila na matompo ne kwitukwasha tujingulule mwanda mwine ukolomona mushikwa ushikibwa bengidi bandi mwanda ke mwanda—ke bubikadi bwa Yehova kadi. (Yakoba 1:5) Ukokeja kadi kwitupa “ndoe ya Leza, ya kutabuka ñeni yonso.” (Fidipai 4:6, 7) Uno mutyima utalala obetupa kudi Leza uketukwasha twikale nyā, kasha tusumininwa nansha shi tutyinibwa mbavu bikatampe, pampikwa kulangalanga nansha ne moyo mwine mpika. Yehova, na mushipiditu wandi, uketukwatakanya mu ngikadilo yonso yaleka amba itufikile.—1 Kodinda 10:13.

15. I bika biketukwasha tuleke kwikala na bululu kitatyi kyotususulwa?

15 I bika biketukwasha tuleke kwikala na bululu ku boba betushikwa mwanda ke mwanda? Vuluka amba bakinkwa netu benebene i Satana ne bademona bandi. (Efisesa 6:12) Nansha bantu bamo byobetupangapanga kuyuka bayukile ne ku kusaka, ino bavule belunga ku balwa na bantu ba Leza kebadipo na kyobayukile, pakwabo batononwanga’tu na bantu bangi. (Danyele 6:4-16; 1 Temote 1:12, 13) Yehova usaka “bantu bonso” bapebwe mukenga wa “kupanda, bafike ne pa kuyūkidija kwa binebine.” (1 Temote 2:4) I amo, mwanda bamo badi balwana pa kala, pano ke banabetu bene Kidishitu mwanda’tu bamwene mwiendelejo wetu wambulwa kato. (1 Petelo 2:12) Kadi, tukokeja kuboila ñeni ku kimfwa kya Yosefa mwanā Yakoba. Banababo dikumi ba munda mwa shabo bāmumwesheshe malwa, ino aye kāikelepo kwibalamina kiji ku mutyima. Mwanda waka? Mwanda wāmwene amba i kuboko kwa Yehova kwātengele’po ne kuludika myanda mwa kufikijija mpango Yandi. (Ngalwilo 45:4-8) Ne dyalelo nadyo Yehova ukokeja kwituleka tususuka mwanda ke mwanda amba dijina dyandi ditumbikwe ntumbo.—1 Petelo 4:16.

16, 17. Mwanda waka ketufwaninwepo kusela mityima kūlu shi balwana balonga bukomo bwa kukankaja mwingilo wa busapudi?

16 Ketudipo ne kyotuselela mityima kūlu shi balwana abamweka bu ababwanya kukankaja myanda miyampe ileke kwendelela kumeso. Pano Yehova utenkenyanga mizo na bukamoni busapulwa konso konso, kadi bintu bisaka mityima bīyanga bitwela. (Hakai 2:7) Kidishitu Yesu, Mukumbi Muyampe, wānene amba: “Mikōko yami īngivwananga diwi dyami, nami neīyūkile ne kulonda īnonda. Ne būmi bwa nyeke na nyeke, ami nkeīpa’bo, . . . nansha umo, ukansompola’yo mu kuboko kwami.” (Yoano 10:27-29) Bamwikeulu bakola nabo bangulanga uno mwangulo mukatampe wa ku mushipiditu. (Mateo 13:39, 41; Kusokwelwa 14:6, 7) O mwanda i kutupu kikanena ne kulonga balwana kikakalakanya mpango ya Leza.—Isaya 54:17; Bilongwa 5:38, 39.

17 Divule bukomo bulonga balwana bwitulupwilanga bipa biyampe. Mu kibundi kimo kya mu Afrika, bubela buvule busansa mutyima bwavubīlwe Batumoni ba Yehova, bebanena’nka ne kwibanena amba i batōtyi ba Dyabola. Pa kino, ponso padi pāya Batumoni kupempula Grace kwandi, wādi ufyama kunyuma kwa njibo enka ne byobajoka. Difuku dimo, pashitele wa mu kyabo kipwilo walombola dibuku dyetu dimo, kanena’mba banwe bonso kemufwaninwepo kusoma kino kitabo kutyina amba mwakapondoka. Kino kyasolokeja mutyima wa Grace. Batumoni pa kwiya monka kwandi, pa kyaba kya kukafyama mwafyaminanga, aye wesamba nabo ne kutambula dibuku dyobamupele. Kifundwa kya Bible kyashilula, kufika mu 1996 wabatyijibwa. Pano Grace wingidijanga kitatyi kyandi mu kukimba boba bonso basapwidilwe bya bubela pa Batumoni ba Yehova.

Komeja Lwitabijo Lobe Tamba’nka Pano

18. Mwanda waka tusakilwa kukomeja lwitabijo lwetu kumeso kwa matompo kulupuka, ne tukakomeja’lo namani?

18 Satana byakokeja kulenga kitatyi kyo-kyonso mushikwa kewamwekele kasha pambulwa mwanda, i biyampe tushilwile’ko tamba’nka pano kukomeja lwitabijo lwetu. Namani? Lapolo itamba mu ntanda imo mwapangilwepangilwe bantu ba Yehova inena’mba: “Kintu kimo kyotwayuka i kino: Boba badi na bibidiji biyampe ku mushipiditu, bakwete bubinebine bwa mu Bible na mushike mukatampe kebekalangapo na makambakano a kwimanija pototo shi matompo abafika. Ino boba bashikilwanga ku kupwila ‘mu bitatyi bilumbuluke,’ batambila mu busapudi na dimo, batuna lwitabijo mu tuntu tutyetutye, kebo kupona shi matompo ‘makomo’ abafika.” (2 Temote 4:2) Shi umona amba kudi mu bintu mosakilwa kwilemununa, longa bukomo bwa kwilemununa pakidi mema mu manwi pano.—Mitōto 119:60.

19. Bululame bulama bengidi ba Leza pobebashikwa mwanda ke mwanda buloñanga bika ne bika?

19 Bululame bulama batōtyi ba bine mu bitatyi bya mushikwa mubimubi wa Satana, i bukamoni bumweke bwa boloke ne kufwaninwa kwa bubikadi bwa Yehova. Kikōkeji kyabo kisangajanga mutyima wa Leza. Nansha bantu byobebashinga tuto, ino yewa wa bulēmantu budi peulu pa ntanda ne diulu “kebākwatyilwa[po] bumvu padi abo, kutwela dya bu-Leza wabo.” Bine, tukokeja kunena amba ‘ntanda keibafwaninwepo’ bano ba dikōkeji.—Bahebelu 11:16, 38.

[Kunshi kwa dyani]

^ Mu Bisonekwa, kishima ‘kushikwa’ kidi na buluji bwishileshile. Mu myanda imo, kishintulula’tu kuswa bityetye. (Kupituluka 21:15, 16) ‘Kushikwa’ kukokeja kadi kushintulula amba kwela mwenji ino pambulwa mulangwe wa kulonga kyoshikilwe’kya bibi, inoko na kukimba kwepuka kintu’kya mwanda udi nakyo nkenye. Inoko, kishima ‘kushikwa’ kikokeja kadi ne kufunkila pa lwana lukatampe, lusonshilwa divule na mfika ya nshikani. Buno bo buluji botukesambila’po mu kino kishinte.

Le Ubwanya Kushintulula?

• I bika bilengeja bantu bashikwe batōtyi ba bine mwanda ke mwanda?

• Satana wālambikile namani ba Yoba ne Yesu myanda mwanda wa kuzozeja bululame bwabo?

• Yehova wituningishanga namani amba twimanije nansha bitushikilwe Satana?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kapango/Kifwatulo pa paje 12]

Bajingulwile Mwanda Mwine Ufwilwa

Kamoni umo wa Yehova mu Ikrene, mwadi mukankajibwe mwingilo wa kusapula mu bula bwa myaka 50 ne kupita, unena’mba: “Ngikadilo yadi’mo Batumoni ba Yehova keifwaninwepo kumonwa enka bu ngikadilo yadi ibapapamwina bantu. . . . Balungu bavule badi’tu bengila kaji kabo. Shi umbikalo ubashinta, ne balungu nabo bashinta byobadi balonga, ino batwe tudi nyeke enka muswelo umo. Twayukile amba nsulo mine ya tuvutakanya i yoya ilombwelwe mu Bible.

“Ketwimonangapo enka bu bantu bamweshibwa malwa na bantu ba kasusu, mhm. Kintu kyetukweshe tūminine i kwivwanija mwanda mwine wālupwilwe mu budimi bwa Edena—utala pa kyepelo kya Leza kya kuludika. . . . Twaimanije mu mwanda ukwatañene na tumweno, ke’nkapo twa batwe bantu kete, mhm, ino i ne ku tumweno twa Mubikadi wa diulu ne ntanda. Twaivwanije biyampe myanda minemine yadi ifwilwa. Kino kyo kyetukomeje ne kwitukwasha twendelele na kulama bululame bwetu nansha ke mu ngikadilo mikomokomo mwine.”

[Kifwatulo]

Victor Popovych, wākutyilwe mu 1970

[Kifwatulo pa paje 9]

Le i ani wādi ulengeja malwa obāmwesheshe Yesu?

[Bifwatulo pa paje 11]

Yoba, Madia, ne bengidi ba Leza ba mu ino myaka, kimfwa Stanley Jones, bakwatakenye bubikadi bwa Yehova