Tutumbijei Leza “Ne Kyakanwa Kimo Kyonka”
Tutumbijei Leza “Ne Kyakanwa Kimo Kyonka”
“Ne kyakanwa kimo kyonka kya kutumbija Leza ntumbo, Shandya Mfumwetu Yesu Kidishitu.”—LOMA 15:6.
1. I ñeni’ka ya mwa kupwijija kwishila kwa milangwe yāpele Polo banababo betabije?
BENE KIDISHITU bonso kebanenwepo enka kutonga butongi bumo ne kwikala na masakila amo onka. Ino abo bonso bafwaninwe kwenda kalongo mu dishinda ditwala ku būmi. Le bibwanika? Eyo, bibwanika shi tuleke kumona kwishila kutyekutye kotudi nako bu mwanda mukatampe. Ino yo ñeni yāpele mutumibwa Polo banababo betabije ba mu myaka katwa kabajinji. Le wāshintulwile namani uno mwanda wa mvubu? Ne tukokeja kulonda namani ano madingi a ku bukomo bwa mushipiditu dyalelo?
Mvubu ya Bumo bwa Bwine Kidishitu
2. Polo wānene ukoma namani mvubu ya bumo?
2 Polo wādi uyukile amba bumo bwa bwine Kidishitu budi na mvubu, o mwanda wāletele madingi mayampe akwasha bene Kidishitu beswe abo bene. (Efisesa 4:1-3; Kolose 3:12-14) Inoko, pa kupwa kushimika bipwilo bivule ne kupempula banabetu mu bula bwa myaka 20 ne musubu, wāmwene amba kulama bumo ke mwandapo munekene. (1 Kodinda 1:11-13; Ngalatea 2:11-14) Pa kino, wāsoñenye banababo betabije ba mu Loma amba: “Leza [wa kwimutūkija] mutyima, ne wakuseñañana, wemupe’mba, . . . mwikale mwa kimo, ne kyakanwa kimo kyonka kya kutumbija Leza ntumbo, Shandya Mfumwetu Yesu Kidishitu.” (Loma 15:5, 6) Ne dyalelo netu mo monka, tufwaninwe kutumbija Yehova Leza “ne kyakanwa kimo kyonka,” bu kisumpi kimo kya bantu bandi. Lelo tumutumbijanga namani?
3, 4. (a) Bene Kidishitu ba mu Loma bādi na bibidiji bishile namani? (b) I muswelo’ka wābwenye bene Kidishitu ba mu Loma kwingidila Yehova “ne kyakanwa kimo kyonka”?
3 Bene Kidishitu bavule mu Loma bādi balunda na Polo. (Loma 16:3-16) Nansha byobādi na būmi bwishileshile, Polo wāitabije banababo bonso amba i “basanshibwe kudi Leza.” Wāsoneka’mba: “Nabadikila kufwijako Leza mudi Yesu Kidishitu pa mwanda wa bānwe bonso, ke-luntu lwitabijo lwenu lubasapulwa konso konso panopantanda.” Bine, bene Loma bāshile kimfwa kiyampe mu bintu bivule. (Loma 1:7, 8; 15:14) Shako, kyaba kimo bamo mu kipwilo bādi na milangwe mishileshile pa myanda kampanda. Dyalelo nadyo, bene Kidishitu batambile mu bibidiji ne miswelo ya būmi mishileshile, o mwanda kwifunda madingi a Polo a mwa kupwijija kuno kwishilashila aketukwasha tunene “ne kyakanwa kimo kyonka.”
4 Mu Loma mwādi Bayuda ne Bajentaila, bonso betabije. (Loma 4:1; 11:13) Mobimwekela Bayuda bamo bene Kidishitu kebālekelepo kulonda bisela kamukaya byobādi balonda mu Bijila bya Mosesa, nansha byobādi bayukile amba bino bilongwa kebidipo na mvubu pa kumona lupandilo. Ku mutamba mukwabo, Bayuda bakwabo bene Kidishitu bāitabije amba kitapwa kya Yesu i kibanyongolole ku bijila byobādi balama kumeso kwa kwikala bene Kidishitu. Pa kino, bāshintyile bibidiji ne bisela byabo bimobimo. (Ngalatea 4:8-11) Ino monka mulombwela Polo, bonso bādi “basanshibwe kudi Leza.” Kadi abo bonso bādi babwanya kutendela Leza “ne kyakanwa kimo kyonka” shi bāikele kwimona biyampe umo ne mukwabo. Netu dyalelo tukokeja kwikala na milangwe mishileshile pa myanda kabidye, o mwanda i biyampe tubandaule bya binebine mushintulwila Polo uno musoñanya wa kamweno.—Loma 15:4.
“Kwitambula Bānwe Bene na Bene”
5, 6. Mwanda waka mu kipwilo kya Loma mwādi milangwe mishileshile?
5 Polo watumīne bene Loma mukanda waālombwele’mo ngikadilo imo yādi’po bantu na milangwe pala pala. Amba: “Kudi ne umo udi ne lwitabijo lwa kudya bintu byonso; ino aye wa bukōkekōke udya onka māni.” Mwanda waka byādi namino? Mwanda mukanda wa bijila wa Mosesa wādi upeleja kudya mwita wa ngulube. (Loma 14:2; Levi 11:7) Ino Yesu pa kufwa, bijila nabyo byāfula. (Efisesa 2:15) Ebiya, myaka isatu ne kipindi kupwa lufu lwa Yesu, mwikeulu wānena mutumibwa Petelo amba ku meso a Leza i kutupu kadi bidibwa bya munyanji. (Bilongwa 11:7-12) Bene Kidishitu bamo Bayuda bālamine ino myanda mu ñeni, o mwanda bāmwene amba babwanya kudya mwita wa ngulube—ne bidibwa bikwabo byādi bijidikilwe na Mukanda wa bijila.
6 Inoko, bene Kidishitu bakwabo Bayuda bādi bela mwenji kudya bidibwa byobādi bamona bu bya disubi. Bantu ba kutenekwa namino, bādi bafitwa pa kumona banababo Bayuda ba mudi Kidishitu badya bino bidibwa. Kadi bene Kidishitu bamo Bajentaila, bantu bātamine mu mitōtelo ya kudya kidyedye, bādi batulumuka pa kumona muntu ufitwa mutyima pangala pa bidibwa. Bine, kekyādipo kibi shi muntu wapele bidibwa kamukaya pampikwa kuninga amba kwijiba bidibwa’kwa ko kukamutwala ku lupandilo. Nansha nabya, milangwe mishile yādi ikokeja’nka kuleta lupotopoto mu kipwilo. Nanshi bene Kidishitu ba mu Loma bādi bafwaninwe kutadija kutyina amba kuno kwishila kwakebakankaja kutumbija Leza “ne kyakanwa kimo kyonka.”
7. Le milangwe yādi mishile namani pa mwanda utala kulama difuku dya pa bula mu yenga ne yenga?
7 Polo uleta kimfwa kya bubidi amba: “Kudi muntu umo ulemeka difuku dimo ku makwabo patyetye kudi ungi ulemeka onsololo pamo.” (Loma 14:5a) Mu mukanda wa bijila wa Mosesa bādi bapeleje kwingila mwingilo o-onso mu Dya Sabado. Enka ne kukuta lwendo mu dino difuku kyādi i kijila. (Divilu 20:8-10; Mateo 24:20; Bilongwa 1:12) Inoko Mukanda wa bijila pa kufundulwa’ko, bino bijila byonso nabyo byāpwa. Ino bene Kidishitu Bayuda bamo bādi padi bakolelwa kwingila mingilo kampanda nansha kukuta lwendo lulampe mu difuku dyobādi bamona kala bu dijila. Pa kupwa kwikala bene Kidishitu, bādi padi betungila difuku dya busamba-bubidi bu dya kwingila enka mingilo ya ku mushipiditu kete, nansha Sabado byokeyākidipo na mvubu ku meso a Leza. Lelo bādi na kilubo pa kulonga namino? Mhm, kebādipo na kilubo shi kebādipo baningile amba Leza usaka’nka balame difuku dya Sabado. O mwanda Polo, pa kulangila mityima ya mundamunda ya banababo bene Kidishitu, wāsonekele amba: “Nanshi bantu bonsololo bēkale kusumininwa monka, wa wandi mutyima, wa wandi mutyima.”—Loma 14:5b.
8. Nansha bene Kidishitu ba mu Loma byobādi banenwe kubanga mityima ya mundamunda ya banababo, i bika byokebādipo bafwaninwe kulonga?
8 Inoko Polo, nansha byaādi ukankamika na kyanga banababo bekale kutūkijija mityima boba bakokeja kukukala mu myanda ya mutyima wa mundamunda, ino wātopekele na bukomo boba bādi basaka kuningila banababo betabije balonde Mukanda wa bijila wa Mosesa bu kisakibwa pa kukamona lupandilo. Kimfwa, kubwipi kwa mu 61 K.K., Polo wāsonekele mukanda munane wa Bahebelu, waātumīne bene Kidishitu Bayuda na kwibashintulwila patōka amba kukōkela ku Mukanda wa bijila wa Mosesa kekwādipo kadi na mvubu mwanda bene Kidishitu bādi na lukulupilo lukatampe lwimanine pa kitapwa kya kikūlwa kya Yesu.—Ngalatea 5:1-12; Tetusa 1:10, 11; Bahebelu 10:1-17.
9, 10. Bene Kidishitu bafwaninwe kwijiba kulonga bika? Shintulula.
9 Monka motwamwena, Polo ulombola amba kutonga butongi bwishileshile, shi kekujilulapo musoñanya wa bwine Kidishitu, kekuvutakanyangapo bumo. O mwanda Polo wipangula bene Kidishitu ba mutyima wa mundamunda muzoze amba: “Abe le kyoponejeja mwanenu mwitabije i kika?” Kupwa wipangula boba bakomo (padi i boba badi na mutyima wa mundamunda wibapa bwanapabo bwa kudya bidibwa byādi bijidikilwe na mukanda wa bijila ne kwingila mingilo mu Dya Sabado) amba: “I kika le kyofutulwila mwanenu?” (Loma 14:10, MB) Mungya Polo, bene Kidishitu ba mutyima wa mundamunda muzoze kebafwaninwepo kutopeka banababo badi na mumweno mwendelele kulampe. Kadi bene Kidishitu bakomo nabo kebafwaninwepo kufutulula boba bakidi na mutyima wa mundamunda muzoze mu myanda kampanda. Bonso bafwaninwe kulēmeka kukanina kwa mityima ya bakwabo ne ‘kuleka kwifwatakenya abo bene bipite ne mwa kwifwatakenya mwine.’—Loma 12:3, 18.
10 Polo wāshintulwile milangwe mijalale ya kulonda, amba: “Yewa wakudya’byo kakipunika wampikwa kudya’byo kadi wampikwa kudya’byo nandi, kakifwatakenya wakudya’byo mwanda ke-muntu aye i mutambulwe na Leza.” Kadi wānena’mba: ‘Kidishitu wetutambwidile ku ntumbo ya Leza.’ Ne mukomo ne muzoze, bonso i betabijibwe na Leza ne na Kidishitu, nanshi tufwaninwe netu kwikala na mumweno mutandabuke wa ‘kwitambula batwe bene na bene.’ (Loma 14:3; 15:7) Le i ani ukokeja kupela kino?
Buswe bwa Bubutule I Bulete Bumo Dyalelo
11. I makambakano’ka amo ādi’ko mu mafuku a Polo?
11 Polo i mwisambile pa mwanda umo kete mu mukanda waātumīne bene Loma. Yehova wapu kufundula kipwano kimo ne kushimika kipwano kipya. Ino bamo bādi bakolelwa pa kwisendulula. Eyo, ano makambakano keakidi’kopo dyalelo, ino myanda ya muswelo umo onka ikokeja kulupuka kitatyi ne kitatyi.
12, 13. I ngikadilo’ka imoimo ifwaninwe bene Kidishitu ba dyalelo kubanga’mo mutyima wa mundamunda wa banababo?
12 Kimfwa, padi mwine Kidishitu mwana-mukaji wadi bidi mu kipwilo kiningila bantu kuvwala ne kwidyangula pampikwa kwiumbikaumbika bintu bikwabo. Pa kwitabija bubinebine, ukokeja kukolelwa kusendulula mulangilo wandi amba kekipelejibwepo kuvwala pa mvwadilo mbwija milumbuluke mungya bifuko ne bitatyi nansha kwidyangula mokyendele. Byokekudipo musoñanya wa mu Bible wajilwile, ke biyampepo kunekenya uno mwine Kidishitu ajilule bimulombola mutyima wandi wa mundamunda. Kadi aye nandi kafwaninwepo kunenena bibi bene Kidishitu bana-bakaji ba mutyima wabo wa mundamunda kewibatopekapo kulonga bino bintu.
13 Ivwana kimfwa kikwabo. Padi mwine Kidishitu mwana-mulume watamīne umbukata mwa bantu bapela mpelelele kutoma malwa. Pa kupwa kuyuka bubinebine, wajingulula amba Bible utela malwa bu kyabuntu kya Leza ne amba muntu ukokeja kutoma’o pa ntomeno. (Mitōto 104:15) Waitabija uno mumweno wa bintu. Ino, pa mwanda wa kitamina kyandi, upela kutoma twalwa nansha tutye, ino kadi kafutululapo boba batoma pa ntomeno. Shi ulonga namino, nabya ulondanga binenwa byānene Polo amba: “Tulondelonde byakuleta ndoe, ne byakwitamija bātwe bene.”—Loma 14:19.
14. I mu ngikadilo’ka mukokeja kulonda bene Kidishitu milangwe mine ya madingi a Polo ku bene Loma?
14 Kudi ngikadilo mikwabo ilombanga kulonda milangwe idi mu madingi āletele Polo kudi bene Loma. Kipwilo kya bwine Kidishitu i kibundwe na bantu bavule, badi na masakila meshileshile. O mwanda bakokeja kutonga bintu bishileshile—kimfwa, mu muvwadilo ne mwidyangwilo. Bine, Bible i mulete misoñanya mimwekelele ifwaninwe kulondwa na bene Kidishitu bonso. I kutupu nansha umo mu bukata bwetu ufwaninwe kuvwala bisandi bya busekwesekwe ne kutenda nywene bibi, nansha bintu bitwifwanija na bantu boneke ba ino ntanda. (1 Yoano 2:15-17) Bene Kidishitu bafwaninwe kuvuluka amba kitatyi kyonso, nansha pobepwija mukose pene, abo i bengidi bemanine Mubikadi wa diulu ne ntanda. (Isaya 43:10; Yoano 17:16; 1 Temote 2:9, 10) Inoko mu bintu bivule kudi butongi pala pala bwitabijibwe bubwanya kutonga bene Kidishitu. *
Leka Kukukaja Bakwenu
15. I kitatyi’ka kikokeja mwine Kidishitu kwijiba kulonga kintu kyadi na bwanapabo bwa kulonga, mwanda wa kamweno ka banababo?
15 Kudi musoñanya wa mfulo wa mvubu witulombwele Polo mu madingi aādingile bene Kidishitu ba mu Loma. Kyaba kimo mwine Kidishitu wa mutyima wa mundamunda mufundijibwe senene ukokeja kutyiba mbila ya kuleka kulonga kintu kampanda kyakokeja kulonga. Mwanda waka? Mwanda uyukile amba kulonga kintu kampanda kukokeja kusanshija bakwabo. Shi bino namino, i biyampe kulonga namani? Polo unena’mba: “I biyampe nanshi ne kudya mwita wa nyema mpika, nansha kutoma vinyu kwine, nansha kulonga, shi kika, shi kika, kyakukalakanya mwanenu.” (Loma 14:14, 20, 21) Mwanda “mo kyendele i muno, bātwe bakomo tusele bukōkekōke bwa bakubulwa kukoma, ketukītōkeja’nka bātwe bene, ehe. Bātwe bonso, twikale kwitōkeja, au ku mutyima wa mukwabo, au ku mutyima wa mukwabo, ne bintu biyampe mwakwitamijija.” (Loma 15:1, 2) Shi mutyima wa mundamunda wa bakwetu ukokeja kufitwa byotulonga, buswe bwa bu bana na bana buketutonona twibalangile ne kuleka butongi bwetu. Kimfwa mu mwanda utala malwa. Mwine Kidishitu udi na bwanapabo bwa kutoma vinyu pa ntomeno. Ino shi kutoma malwa kukokeja kukukaja mukwabo, kafwaninwe kuninga kutoma’o mwanda’po’tu udi na mbila ya kwiatoma.
16. Tukokeja kulangila namani bantu ba mu mwaba wetu?
16 Uno musoñanya ukokeja kulondwa ne mu bintu byotulongela ba panja pa kipwilo kya bwine Kidishitu. Kimfwa tudi mu kibundi mutādile mitōtelo ifundija bana bayo ba bipwilo amba difuku kampanda mu yenga i dya kukōkolokwa. Mwanda wa kuleka kukukaja balondakani netu ne kutyina kutūdila mwingilo wetu wa busapudi bijika, tukokeja kwepa mu muswelo o-onso kulonga kintu mu difuku’dya kibwanya kufityija balondakani netu mutyima. Kimfwa kikwabo: mwine Kidishitu mufuke ku makasa ukokeja kusangela kukengidila kokwa kusakibwa bengidi, ino bavule badi’ko i balanda. Ukokeja kulangila balondakani nandi bapya na kuvwala pa mvwadilo ne na kwingidija lupeto lwandi na butūkanye kupita’ko kulondela pangya misokwe yandi.
17. Mwanda waka i kyendele’mo kulangila bakwetu potutonga bintu?
17 Le i kyendele’mo kusaka amba boba “bakomo” bekale kwisendulula? Eyo, ivwana bidi kino kimfwa: Shi twendeja motoka mu dishinda, penepa tubamone bana bamo bendela kubwipi bininge na dishinda. Le tukendelela kwenda lubilo mwanda’po’tu tudi na mbila ya kunyema lubilo? Mhm, tukatyepeja lubilo kutyina twakakonga bana’ba. Kyaba kimo, tukokeja kutyepeja lubilo, nansha kunekenya mutyima, mwa kwikadila biyampe na banabetu betabije nansha na bantu bakwabo. Eyo, tukokeja kulonga kintu kyotudi na bwanapabo bonso bwa kwikilonga. I patupu musoñanya wa mu Bible otujilwile. Inoko, shi i bikukaja banabetu nansha kusanshija boba ba mutyima wa mundamunda muzoze, nabya i biyampe tuleke buswe bwa bwine Kidishitu bwitutonone tulonge bintu na budyumuku. (Loma 14:13, 15) Kulama bumo ne kwendeleja tumweno twa Bulopwe kumeso byo bintu bya mvubu kutabuka bwanapabo bwetu batwe bene.
18, 19. (a) Mu mwanda utala kulangila bakwetu, Yesu wētushidile kimfwa’ka? (b) I mu mwanda’ka motuloñanga bintu muswelo umo, ne i bika byotukabandaula mu kishinte kilonda’ko?
18 Shi tulonge namino nankyo tubalonda kimfwa kitabukile kulumbuluka. Polo unena’mba: “Aye Kidishitu kētōkejepo aye mwine ku mutyima wandi, mhm, nanshi monka mo kilembelwe’mba: Mutonko wa bakukutuka, ubamponena amiwa.” Yesu wāsakile na mutyima tō kupāna būmi bwandi pa mwanda wetu. Nanshi netu twikalei na mutyima wa kwisuminwa bintu byotudi na mbila ya kulonga mwanda wa boba “bakubulwa kukoma” nabo batumbije Leza pamo netu. Bine, mutyima wa kuleka bintu ne wa kukwasha bene Kidishitu ba mityima ya mundamunda mizoze—nansha kwijiba mu butongi bwetu ne kuleka kuninga’nka kulonga byobya byotudi nabyo bwanapabo bwa kwibilonga—ukalombola amba tudi ‘ne mutyima umo onka wādi na Kidishitu Yesu.’—Loma 15:1-5.
19 Nansha mumweno wetu pa myanda keijilulapo misoñanya ya mu Bible byoudi mwishileshile, ino mu myanda ya butōtyi, batwe bonso tuloñanga bintu muswelo umo onka. (1 Kodinda 1:10) Buno bumo i bumweke patōka, kimfwa mu mulondolwelo otulondololanga boba balwa mutōtelo wa bine. Kinenwa kya Leza kitela bano bakinkwa bu beni ne kwitulombola tudyumuke “diwi dya bēni.” (Yoano 10:5) Le tukajiula namani bano beni? Ne tukalonga namani shi tubebajiula? Bino bipangujo bikabandaulwa mu kishinte kilonda’ko.
[Kunshi kwa dyani]
^ Bana batyetye baludikwanga musakila babo bambutwile mu myanda ya muvwadilo.
Usa Kulondolola Namani?
• Mwanda waka kwikala na milangwe mishile pa myanda itala muntu ne muntu kekutūlangapo bumo mu kyaka?
• Mwanda waka batwe bene Kidishitu tufwaninwe kwilangila bininge batwe bene na bene?
• I miswelo’ka imoimo yotukokeja kulonda dyalelo madingi a Polo atala pa bumo, ne i kika kiketutonona kulonga namino?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kifwatulo pa paje 24]
Madingi a Polo atala pa bumo ādi na kamweno ku kipwilo
[Kifwatulo pa paje 25]
Bene Kidishitu badi umbumo nansha byobadi na bibidiji pala pala