Londa Kimfwa Kyāshile Yesu

“I kifwa kyo nemulaizya muswelo wa nenu mulonge enka mo nemulongela.”—YOANO 13:15, Bisonekwa Bitokele.

1. Mwanda waka Yesu ye kimfwa kifwaninwe kwiulwa na bene Kidishitu?

 MU MĀNGA yonso ya bantu, kudi enka muntu umo kete kālongelepo bubi mu būmi bwandi. Uno muntu i Yesu. Kutalula’mo Yesu, “kekudipo muntu wampikwa kupya mambo nansha umo.” (1 Balopwe 8:46; Loma 3:23) O mwanda bene Kidishitu ba bine bamwene Yesu bu kimfwa kibwaninine kifwaninwe kwiulwa. I amo, mwanda mu difuku dya 14 Nisane 33 K.K., Yesu, kumeso’tu kwa kufwa, wānene balondi bamwiule. Amba: “I kifwa kyo nemulaizya muswelo wa nenu mulonge enka mo nemulongela.” (Yoano 13:15, BB) Mu bwine bufuku bwa mfulo’bwa, Yesu wātela miswelo mivule ilomba bene Kidishitu balonge bukomo bwa kwikala mwaādi wikadile. Tukabandaula miswelo imoimo mu kino kishinte.

Tufwaninwe Kwityepeja

2, 3. Yesu i kimfwa kibwaninine kya kwityepeja mu mashinda’ka?

² Pāsoñenye Yesu bandi bana ba bwanga balonde kimfwa kyandi, wādi wisambila nakampata pa kwityepeja. Misunsa mivule mine, wādi udingila balondi bandi bekale betyepeje, ne kufika mu bufuku bwa 14 Nisane, wālombola kwityepeja kwandi na koija batumibwa bandi ku maulu. Kupwa Yesu wānena’mba: “Talaipo bidi byo nemwoīja ku maulu enu ami Mfumwenu—ami Mufundiji—kibemufwaninwa ne banwe bene kwioija ku maulu enu.” (Yoano 13:14) Kupwa wānena batumibwa bandi amba balonde kimfwa kyaashiya. Bine, kino kyādi kimfwa kilumbuluke mpata kya kwityepeja!

³ Mutumibwa Polo witulombola amba Yesu kumeso kwa kwiya pano panshi wādi “wa mwikadilo wa Leza.” Inoko, wēbudije aye mwine bivule pa kwikala bu muntu wa munshi. Ne kadi, “wecyepeja kupita, wakokela kufika enka ne ku lufu, lufu nalo pa [mutyi wa masusu].” (Fidipai 2:6-8, BB) Languluka’po bidi. Yesu wādi muntu mukatampe wa bubidi mu diulu dyonso ne ntanda, ino wāitabija kwikala munshi mwa bamwikeulu, wābutulwa bu mwana wa lukeke wampikwa bukomo, wālelwa ne kukōkela bambutwile bakubulwa kubwaninina, kadi ku mfulo wāfwa pamo bwa kipolapola. (Kolose 1:15, 16; Bahebelu 2:6, 7) Bine, kuno shako ko kwityepeja! Le bibwanika kwiula uno “mutyima” ne kutamija “mutyima wa bumvubumvu” pamo bwa uno? (Fidipai 2:3-5) Eyo bibwanika, inoko ke mwandapo munekene.

4. Bantu betatwilanga bintu’ka, ne mwanda waka mitatulo i mibi?

 ⁴ Kwityepeja i kinyuma kya kwitatula. (Nkindi 6:16-19) Mitatulo yo yāfikije Satana ku kupona. (1 Temote 3:6) Kwitatula kwalanga miji lubilo mu mutyima wa muntu, ino kwikalanga kukomo kwikujula’mo. Bantu betatwilanga ntanda yabo, lukoba lwabo, bituntwa byobadi nabyo, masomo obafundile, kaji kobengila, bitenta byabo, mumwekelo wabo, bwino bwabo mu makayo, ne bintu bivulevule bine. Ino, mu bino byonso, i mutupu kya mvubu ku meso a Yehova. (1 Kodinda 4:7) Shi bino bintu bitufikije ku kwitatula, nabya tubaone kipwano kyotupwene nandi. “Ke-muntu Yehova nansha i mukatampe ubangile babumvu [“betyepeje,” NW]; ino bakibengo i mwibayūke kala bakidi kulampe.”—Mitōto 138:6; Nkindi 8:13.

Kwityepeja mu Banabetu

5. Mwanda waka bakulumpe bafwaninwe kwityepeja?

⁵ Nansha ke byepelo byetu ne byonso byotulonga mu mwingilo wa Yehova kebifwaninwepo kwitupa mitatulo; nansha ke madyese a pa kipwilo mene. (1 Bilongwa 29:14; 1 Temote 6:17, 18) Kunena na bubine, shi tudi na madyese, po pene tufwaninwe kwityepeja. Mutumibwa Petelo wāsoñenye bakulumpe amba lekai “kwibasomanya bumfumwabo boba bemupelwe buledi, mhm, nanshi mwikale bwa byelekejo bya luombe.” (1 Petelo 5:3) Nanshi bakulumpe batongelwe i bengidi ne bimfwa, ke ba mfumupo.—Luka 22:24-26; 2 Kodinda 1:24.

6. I mu myanda’ka ya mu būmi bwa bwine Kidishitu mobetulomba kwityepeja?

⁶ Ke enkapo bakulumpe banenwe kwityepeja. Petelo wānene bansongwalume, bakokeja padi kwitatwila lūku ne lupaka lupityile lwa batame amba: “Mwityepejei, mwiingidilei banwe bene na bene, mwanda Bisonekwa binena’mba: ‘Leza upelele bakibengo, ino boba betyepeje wibeselanga dyese.’” (1 Petelo 5:5, MB) Bine, kwityepeja pamo bwa Yesu kudi na kamweno ku bonsololo. Kusapula myanda miyampe kulombanga kwityepeja, nakampata shi tusapula mu balwana ne bañumauma. Kadi kilomba kwityepeja pa kwitabija madingi nansha pa kupēleja būmi bwetu mwa kutandabwila mwingilo wetu. Pakwabo kadi, tusakilwa kwityepeja ne lwitabijo lukomo pa kutyumwina mu manwi kunenenwa bibi, kusambilwa, ne kupangwapangwa kwa malwa.—1 Petelo 5:6, MB.

7, 8. Tukatamija kwityepeja mu miswelo’ka imoimo?

⁷ Le muntu ukanekenya namani mitatulo ne kwikala na ‘mutyima wa bumvubumvu ne kumona bakwabo bu bakatampe kumutabuka’? (Fidipai 2:3) Ufwaninwe kwimona mumumwenine Yehova. Yesu wāshintulwile mumweno moloke paānene amba: “Ne bānwe i pamo’nka namino po mukalonga byonso bya kwimutumwa . . . mukanena’mba: Bātwe tudi bapika ba bitupu, ne kyo twaubile twaubile mu bupika monka.” (Luka 17:10) Vuluka amba kekudipo byotukalonga bikapita byālongele Yesu. Ino Yesu aye wādi mwityepeje.

⁸ Pakwabo kadi, tukokeja kulomba Yehova etukwashe tutamije mumweno moloke otwimona  batwe bene. Tukokeja kulombela pamo bwa mulembi wa mitōto amba: “Nombole ñeni ya kutyiba-mambo kulumbuluke ne ya kuyūkidila; ke-ne-muntu ami naitabija misoñanya yobe.” (Mitōto 119:66) Yehova uketukwasha twikale na kutyiba mambo kulumbuluke, ne kwimona batwe bene mobifwaninwe, kadi uketwesela pangala pa mutyima wetu wa kwityepeja. (Nkindi 18:12) Yesu wānene amba: “Yewa wakwilemeka ukapelulwa, kadi yewa wakwipelula ukalemekwa.”—Mateo 23:12.

Mumweno Mwendele’mo wa Biyampe ne Bibi

9. Yesu wādi umwene namani biyampe ne bibi?

⁹ Nansha byālele Yesu mu bantu bampikwa kubwaninina myaka 33, “ino aye kalongelepo bubi.” (Bahebelu 4:15, MB) Mulembi wa mitōto wānene bupolofeto butala padi Meshiasa amba: “Ubasanswa boloke, ubashikwe bubi.” (Mitōto 45:7; Bahebelu 1:9) Bene Kidishitu baloñanga bukomo bwa kwiula Yesu ne mu uno mwanda. Kebashiyañanyangapo enka biyampe ne bibi, mhm; ino bashikilwe bibi ne kuswa biyampe. (Amose 5:15) Kino kibakwasha balwe na mutyima wa kibutwila wa kulonga bibi.—Ngalwilo 8:21; Loma 7:21-25.

10. Shi tulonga “bibibibi” kwisāsa mpika, nabya tuloñanga bika?

¹⁰ Kadi Yesu wālombwele Mufadiseo Nikodema amba: “Bonso bakulonga bibibibi bashikilwe mwinya, nansha kufwena ku mwinya mpika, mwanda wa kutyina’mba mingilo yabo yakasokoka. Ino yewa kadi ulonga byabinebine aye wiya konka ku mwinya’mba mīngilo yandi īmwekelele yālongelwe mudi Leza.” (Yoano 3:20, 21) Tala kino: Yoano wātelele Yesu bu “mwinya wa bīne wakutōkeja bantu bonso.” (Yoano 1:9, 10) Inoko Yesu mwine wānene amba shi tulonga “bibibibi”—bintu bipelelwe na Leza—nankyo tushikilwe mwinya. Le ukokeja kufwatakanya’tu amba ushikilwe Yesu ne misoñanya yandi? Ino kino kyo kilonga boba balonga bubi pampikwa kwisāsa. Padi abo kebamwenepo bintu uno muswelo, ino na bubine mo mumwena’byo Yesu.

Mwa Kutamijija Mumweno Wādi Umwene Yesu Biyampe ne Bibi

11. I kintu’ka kya mvubu kya kulonga shi tusaka kutamija mumweno wādi umwene Yesu biyampe ne bibi?

¹¹ Tufwaninwe kwivwanija senene biyampe ne bibi ku meso a Yehova i byepi. Tukekala na kuno kwivwanija enka shi twifunda Bible, Kinenwa kya Leza. Potwendelela na kwifunda, tufwaninwe kulombela mwālombedile mulembi wa mitōto amba: “Bandaīje mashinda obe, abe Yehova; ne kumfundija makoka obe.” (Mitōto 25:4) Ino vuluka amba Satana i ñongojani. (2 Kodinda 11:14) Ukokeja kufulamuna bibi ke bimweka bu biyampe ku mwine Kidishitu wampikwa kutadija. O mwanda, tufwaninwe kulanguluka na mushike pa byobya byotufunda ne kuteja na katentekeji madingi a “umpika wa binebine, udi na manwa.” (Mateo 24:45-47) Kwifunda, kulombela, ne kulanguluka pa byotwifunda kuketwikadija bantu bapye, bantu “badi ne byakwivwana nabyo byabo bībidile kala bya kuyūkidila ne bulumbuluke ne bibi, mwanda wa kwivwanaivwana.” (Bahebelu 5:14) Mu uno muswelo tukekala na mutyima wa kushikwa bibi ne kuswa biyampe.

12. I madingi’ka adi mu Bible etukwasha tuleke kujilulajilula bijila?

¹² Shi tushikilwe bibi, nankyo ketukalekapo bilokoloko bibi bitama mu mityima yetu. Myaka mivule Yesu papo ke mufwe, mutumibwa Yoano wāsonekele amba: “Kemukisanswa panopantanda, nansha byapanopantanda bīne.  Shi muntu usenswe panopantanda, nankyo lusa lwa Tata keludipo mudi aye, mhm. Ke-bintu byonsololo bidi panopantanda, kilokoloko kya ngitu, ne kilokoloko kya meso, ne ntumbo ya kwitatula ya būmi, kebidipo bya Tata, mhm, i bya panopantanda.”—1 Yoano 2:15, 16.

13, 14. (a) Mwanda waka kuswa bya pano pa ntanda i kyaka ku bene Kidishitu? (b) I muswelo’ka otukepuka kutamija mutyima wa kuswa bintu bya ino ntanda?

¹³ Bamo bakokeja kunena amba ke byonsopo bya ino ntanda bibipile. Eyo, inoko ino ntanda ne bitobala byayo bikokeja kwitudya kavudi twaleka’byo kwingidila Yehova. Kadi i kutupu kintu kileta ino ntanda kikokeja kwitufwenya kudi Leza. Nanshi, shi tutamije mutyima wa kuswa bintu bya ntanda, nansha ke bintu bimweka amba ke bibipo, nabya tubetūla mu kyaka. (1 Temote 6:9, 10) Ne kunena na bubine, bivule bidi mu ino ntanda i bibi, bikokeja kwitōna. Shi tutala sinema ne televijo ilombolwa’ko bya bikandangobo, kusanswa lupeto, ne busekese, tukafula netu ku kwitabija’byo—ne mwenda mafuku twaponena mu bino byongo. Kadi shi twikuje mu bantu bafwila’nka kulumbulula bwabo būmi ne bakimbakimba bya bupeta, netu ketukabulwepo kutangidija bino bintu kumeso.—Mateo 6:24; 1 Kodinda 15:33.

¹⁴ Ku mutamba mukwabo, shi tuloelelwe mu Kinenwa kya Yehova, “kilokoloko kya ngitu, ne kilokoloko kya meso, ne ntumbo ya kwitatula ya būmi” kebiketukokepo bininge. Ne shi twilunge na bantu batūla tumweno twa Bulopwe bwa Leza pa kifuko kibajinji, tukekala’nka bwa abo, tukaswa byobaswele ne kwepuka byobya byobepuka.—Mitōto 15:4; Nkindi 13:20.

15. Lelo kuswa boloke ne kushikwa bukondame kuketukwasha namani mokwākwashishe Yesu?

¹⁵ Kushikwa bukondame ne kuswa boloke byo byākweshe Yesu abambile meso andi pa “tusepo twadi tumutūdilwe kumeso.” (Bahebelu 12:2) Ne batwe netu mo monka. Tuyukile amba “panopantanda papitanga, ne kilokoloko kyapo kīne kumo.” Nsangaji yo-yonso ipāna ino ntanda i ya lupito. Ino “yewa ulonga kiswa-mutyima wa Leza aye wikele nyeke.” (1 Yoano 2:17) Yesu wālongele kiswa-mutyima kya Leza, o mwanda i mushitwile bantu bonso dishinda ditwala ku būmi bwa nyeke. (1 Yoano 5:13) Bine, batwe bonso tumwiulei, nabya tukamwena mu bubwaninine bwandi.

Kūminina Kupangwapangwa

16. Mwanda waka Yesu wāsoñenye balondi bandi amba beswe abo bene na bene?

¹⁶ Yesu wānene muswelo mukwabo ukokeja kumwiula bandi bana ba bwanga, amba: “Kyo kijila kyami kino na’mba, mwisanswe bānwe bene ne bene monka mo nemusanshilwe.” (Yoano 15:12, 13, 17) Kudi bubinga buvule butonona bene Kidishitu baswe banababo. Ino mu kino kitatyi, Yesu wādi wela milafwe ku mushikwa obakebashikwa kudi ino ntanda. Wānene amba: “Wivwane shi bapanopantanda abemushikwe, nanshi yukai bidi byo babadikila kunshikwa ami. . . . Umpika kakīlepo mfumwandi bukata; monka mo bampangilapangila ami ne bānwe nenu mo monka.” (Yoano 15:18, 20) I amo, bene Kidishitu badi pamo bwa Yesu ne mu kupangwapangwa mwine. Bafwaninwe kutamija kijimba kya buswe, kikomo, mwanda wa kukomena uno mushikwa.

17. Mwanda waka ntanda ishikilwe bene Kidishitu ba bine?

¹⁷ Mwanda waka ntanda yadi ya kushikwa bene Kidishitu? Mwanda abo, pamo’nka bwa Yesu, “ke ba ino ntandapo.” (Yoano 17:14, 16, NW) Bapelanga kwikuja mu myanda ya busola ne ya politike, kadi balamine misoñanya ya mu Bible, balēmekele buujila bwa būmi ne kulama mwikadilo wa peulu wa umbūmi. (Bilongwa 15:28, 29; 1 Kodinda 6:9-11) Batangidije bidi bitungo bya ku mushipiditu, ke bya ku ngitupo, mhm. Badi mu ino ntanda, ino monka mwāsonekele mutumibwa Polo, ‘kebamwenanga’mopo kutabuka.’ (1 Kodinda 7:31) Bine, bamo batendelanga Batumoni ba Yehova pangala pa mwikadilo wabo wa peulu. Ino Batumoni ba Yehova kebatunangapo lwitabijo mwanda wa kukimba kutendelwa nansha kwitabijibwa na bantu. O mwanda bavule mu ino ntanda kebebemvwanangapo, kadi bangi bene i bebashikwe.

18, 19. Byobalonda kimfwa kya Yesu, bene Kidishitu balwanga namani na kulondwalondwa ne kupangwapangwa?

 ¹⁸ Batumibwa ba Yesu bēmwenine mushikwa mukatampe wa ntanda pākwetwe Yesu ne kwipaibwa wāipaibwa, bāmona ne mwālwidile Yesu na uno mushikwa. Mu budimi bwa Ngesemani, balwana na Yesu ba mitōtelo bāile kumukwata. Petelo wākimba kulwila Yesu na kipete, ino aye wāmunena’mba: “Someka kipete kyobe mu kikwa kyakyo, mwanda bonso bakusomona kipete bakafwila konka ku kipete.” (Mateo 26:52; Luka 22:50, 51) Pa kala, bene Isalela bādi balwa na balwana na bipete. Ino pano bintu byādi ke bishinte. Bulopwe bwa Leza kebwākidipo “bwa panopantanda,” kadi kebwādipo na mikalo ya kulwila. (Yoano 18:36) Mu mafuku matyetye Petelo wādi wa kwikala mu muzo wa ku mushipiditu, wa bantu badi na bu mwine kibundi bwabo mūlu. (Ngalatea 6:16; Fidipai 3:20, 21) Pa kino, balondi ba Yesu bādi balombwa kukomena mushikwa ne kupangwapangwa pamo bwa Yesu—pakubulwa moyo inoko mu ndoe. Bādi banenwe kushila Yehova myanda mu makasa ne kwiubija mwadi aye wa kwibapa bukomo bwa kutyumwina’yo umanwi.—Luka 22:42.

¹⁹ Myaka pa kupita’po, Petelo wāsoneka’mba: “Kidishitu nandi wemususukile, wemushia bu-kitompekejo kya kumulonda bānwe mu māyo andi. . . . Aye, pa kutukwa, kalubwile’o; kadi pa kususuka napo, katompwelepo, mhm; nanshi wafikije mwanda wandi kudi yewa utyibila monka molokele.” (1 Petelo 2:21-23) Monka mwēbadyumwinine Yesu, bene Kidishitu i bapangwepangwe bya malwa mu bula bwa myaka. Mu myaka katwa kabajinji, ne mu ano mafuku mwine, i balonde kimfwa kya Yesu ne kushiya nsekununi milumbuluke ya kūminina kobōminina na kikōkeji, kino kilombola amba i bantu balama ndoe ne bululame. (Kusokwelwa 2:9, 10) Bine, batwe bonso umo ne umo tufwaninwe kulonga uno muswelo shi ngikadilo itulomba kūminina.—2 Temote 3:12.

“Vwalai Mfumwetu Yesu Kidishitu”

20-22. Bene Kidishitu ‘bavwele Mfumwabo Yesu Kidishitu’ mu buluji’ka?

²⁰ Polo wātumine kipwilo kya Loma mukanda’mba: “Vwalai Mfumwetu Yesu Kidishitu, kadi kemukikēbīkila bānwe bene byakungitu bipwibwa ku bilokoloko byayo.” (Loma 13:14) Bene Kidishitu i bavwale Yesu, pamo bwa kisandi. Ko kunena’mba baloñanga bukomo bwa kwiula ngikadilo ne bilongwa bya Mfumwabo mwa kumwekela pamo bwa aye—nansha byobadi bakubulwa kubwaninina.—1 Tesalonika 1:6.

²¹ Tukokeja ‘kuvwala Mfumwetu Yesu Kidishitu’ biyampe shi tujingulwile senene būmi bwandi ne tulonga bukomo bwa kwikala mwaādi wikadile. Twiulanga kwityepeja kwandi, buswe bwandi bwa kuswa boloke, ne mushikwa wandi wa kushikwa bukondame, buswe bwandi bwa kuswa banabetu, kwandi kuleka kwikuja mu bya ino ntanda, ne kūminina kwandi mu masusu. Bine, ‘ketwibikilangapo batwe bene bya kilokoloko bya ngitu’—ko kunena’mba mpango yetu mikatampe ke kufikilapo pa bitungo bya ku ngitu ne kupwija bilokoloko bya ku ngitu, mhm. Ino batwe potutyiba mbila ne kupwija makambakano etu, twiipangulanga amba: ‘Shi wadi amba i Yesu, le wadi wa kulonga’po namani? Lelo Yesu wadi wa kusaka nonge bika pano?’

²² Ku mfulo, twiulanga Yesu na kuputumina mu “kusapula myanda-miyampe.”(Mateo 4:23; 1 Kodinda 15:58) Mu uno muswelo nao, bene Kidishitu beulanga kimfwa kyāshile Yesu, ne kishinte kilonda’ko kisa kwitulombola mobamwiwila.

Le Ukokeja Kushintulula?

• Mwanda waka i kya kamweno bene Kidishitu bekale betyepeje?

• Tukokeja kutamija namani mumweno mwendele’mo wa biyampe ne bibi?

• Bene Kidishitu beulanga Yesu namani pobalwa na kulondwalondwa ne kupangwapangwa?

• I muswelo’ka otukokeja ‘kuvwala Mfumwetu Yesu Kidishitu’?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 19]

Yesu wāshile kimfwa kibwaninine kya kwityepeja

[Kifwatulo pa paje 20]

Būmi bwetu bonso bwa bwine Kidishitu, kubadila’mo ne busapudi, bulombanga kwityepeja

[Kifwatulo pa paje 21]

Satana ukokeja kumwekeja kwipwija mukose kubi bu kuyampe ku meso a mwine Kidishitu