Leka Mwanda wa Leza Umunike mu Dishinda Dyobe
Leka Mwanda wa Leza Umunike mu Dishinda Dyobe
“Mwanda obe i . . . kitōkeji kya mu dishinda dyami.”—MITŌTO 119:105.
1, 2. Mwanda wa Yehova ukokeja kumunika mu dishinda dyetu shi tulonga namani?
MWANDA wa Yehova ukamunika mu dishinda dyetu shi tusaka witumunikile’dyo. Pa kumwena mu kino kitōkeji kya ku mushipiditu, tufwaninwe kwikala befundi basumininwe ba Kinenwa kya Leza kisonekwe ne kulonda madingi akyo. Papo ye potukeivwana na mwēivwanine mulembi wa mitōto wānene amba: “Mwanda obe i kinanu kya ku maulu ami, kadi i kitōkeji kya mu dishinda dyami.”—Mitōto 119:105.
2 Pano tubandaulei Mitōto 119:89-176. Bine kudi myanda ya kamweno idi mu ano mavese, atandikilwe mu bitembo 11! Akokeja kwitukwasha tunangile nyeke mu dishinda ditwala ku būmi bwa nyeke.—Mateo 7:13, 14.
I Kika Kyotufwaninwe Kusangela Mwanda wa Leza?
3. Le Mitōto 119:89, 90 ilombola namani amba tufwaninwe kwikulupila mwanda wa Leza?
3 Kusangela mwanda wa Yehova kujadikanga muntu ku mushipiditu. (Mitōto 119:89-96) Kaimba wa mitōto wāimbile amba: “Ne ku kala nyeke, abe Yehova mwanda obe ubakankamikibwa mūlu. . . . Abe waningije ntanda kwikala, yaikadidila ponka.” (Mitōto 119:89, 90) Pa mwanda wa Leza—byandi “bitūngo bya madiulu”—imbuo ya mūlu keishetukangapo mu bijokoloja byayo ne ntanda nayo kasha ishimatyijibwa nyeke. (Yoba 38:31-33; Mitōto 104:5) Tukokeja nanshi kwikulupila mwanda onso ulupuka mu kyakanwa kya Yehova; mwanda kyokya kyanena “kikafikijija biyampe’tu” mpango yandi yonso.—Isaya 55:8-11.
4. Lelo kusangela mwanda wa Leza kudi na lupusa’ka pa bengidi bandi bamona malwa?
4 Mulembi wa mitōto wādi wa ‘koneka kala mu malwa andi shi mukanda wa bijila wa Leza keyādipo nsangaji yandi.’ (Mitōto 119:92) Kādipo umweshibwa malwa na beni, mhm, ino bene Isalela bādi bajilula bijila bo bādi bamushikilwe. (Levi 19:17) Ino kino kekyāmutyintyidilepo, mwanda wādi uswele bijila bya Leza byādi bimukwatakanya. Mu Kodinda, mutumibwa Polo wātenwe “mu kyakanwa kya lufu monka mubukata mwa bāna betu ba mabela,” padi i kubadila’mo ne “batumibwa bakatampe bene” bādi bakimba kumulambika myanda ya bubela. (2 Kodinda 11:5, 12-14, 26) Ino, Polo wāpandile ku mushipiditu mwanda wādi usangela mwanda wa Leza. Netu tusangelanga mpata Kinenwa kya Leza kisonekwe ne kulonda byokinena, o mwanda tuswele banabetu. (1 Yoano 3:15) Enka ne mushikwa wa ntanda mwine kewitufikijapo ku kwilwa musoñanya nansha umo wa Leza. Twendelelanga na kulonga kiswa-mutyima kya Yehova mu bumo ne mu kwiswa na banabetu koku tutengele kukamwingidila mu nsangaji nyeke ne nyekeke.—Mitōto 119:93.
5. Le Mulopwe Asa wākimbile Yehova namani?
5 Pa kulombola kwipāna kotwipēne kudi Yehova, tubwanya kulombela’mba: “Ne obe, umpadije; ke-ne-muntu ami nakimbile bitongwe byobe.” (Mitōto 119:94) Mulopwe Asa wākimbile Leza, wājula ne miji ya bupondo mu Yuda. Ku kubungakana kukatampe kwa mu mwaka wa 15 wa umbikalo wa Asa (963 K.K.K.), bekadi ba Yuda “bapwana kipwano [kya] kukimba Yehova.” Leza nandi “watanwa ko badi” ne kwibapa “webapa kutalaja nyā kujokoloka konsokonso.” (2 Bilongwa 15:10-15) Kino kimfwa kifwaninwe kukankamika yense upandukile ku kipwilo kya bwine Kidishitu ne kumupa bukomo bwa kukimba Leza. Nandi ukapala mpalo ne kukinga boba bajokela mu kisense na bantu bandi.
6. I bilongwa’ka biketukinga ku byaka bya ku mushipiditu?
6 Mwanda wa Yehova upānanga tunangu twitukinga ku byaka bya ku mushipiditu. (Mitōto 119:97-104) Mbila ya Leza itupanga tunangu kutabuka betushikilwe. Kuteja bivulujo byandi kwitupanga bujinguludi ne ‘kulama misoñanya yandi kwitukwasha twikale na kwivwanija kutabuka ne banunu bene.’ (Mitōto 119:98-100) Shi binenwa bya Yehova ‘bitobala mu bidyangwila byetu kutabuka buki mu kyakanwa kyetu,’ nabya tukashikwa ne kwepuka “mashinda onso a bubela.” (Mitōto 119:103, 104) Kino kiketukinga ku byaka bya ku mushipiditu ponso potwitana na bantu ba kibengo, ba bukalabale, ne bampikwa bwine Leza mu ano mafuku a mfulo.—2 Temote 3:1-5.
Kinanu kya ku Maulu
7, 8. Kukwatañana na Mitōto 119:105, i bika byotufwaninwe kulonga?
7 Mwanda wa Leza yo nsulo ya mwinya wa ku mushipiditu keubule. (Mitōto 119:105-112) Twikale bene Kidishitu bashingwe māni nansha bapwani nabo ba mu “mikōko mikwabo,” batwe bonso tunenanga’mba: “Mwanda obe i kinanu kya ku maulu ami, kadi i kitōkeji kya mu dishinda dyami.” (Yoano 10:16; Mitōto 119:105) Mwanda wa Leza udi pamo bwa kinanu kimunika ku maulu etu kutyina amba twakakukala ne kupona ku mushipiditu. (Nkindi 6:23) Inoko, tufwaninwe umo ne umo kuleka mwanda wa Yehova umunike ku maulu etu.
8 Tusakilwa kutyipa lukwembo pamo bwa yewa wābundile Mutōto wa 119. Wādi musumininwe kuleka kusāsuka mu bitungo bya Leza. Wānene amba: “Natyipile mutyipo, ne kukankamika’o, na’mba nkalaminina kutyiba-mambo kobe koloke [abe Yehova].” (Mitōto 119:106) Nanshi ketwakipēlulai mvubu ya kwifunda Bible kitatyi ne kitatyi ne ya kunena ku kupwila kwa bwine Kidishitu.
9, 10. Le tuyukile namani amba bantu bepāne kudi Yehova bakokeja ‘kusāsuka ku bitongwe byandi,’ ne tukepuka kino muswelo’ka?
9 Mulembi wa mitōto ‘kāsāsukilepo ku bitongwe bya Leza,’ ino kino kikokeja kufikila muntu wipēne kudi Yehova. (Mitōto 119:110) Mulopwe Solomone wādi wa mu muzo mwipāne kudi Yehova kadi ku ngalwilo wādi ulonga bintu mungya tunangu twāmupele Leza, ino ku mfulo wāsāsuka. Mfulo mfulō, “bana-bakaji bangi nabo bamulongeja” bubi na kumukokela ku kutōta bilezaleza.—Nehemia 13:26; 1 Balopwe 11:1-6.
10 Satana “kiluwe” kya toni, utanga makinga mavulevule. (Mitōto 91:3, Bisonekwa Bitokele) Kimfwa, bantu botwādi tutōta nabo bakokeja kwitukoka uyuka twasāsuka mu dishinda dya mwinya wa ku mushipiditu ne kuponena mu fukutu ya bupondo. Mu bukata bwa bene Kidishitu ba mu Tyiataila, mwādi “uno mwana-mukaji Yezebele,” mobimwekela i kibumbo kya bana-bakaji bādi bafundija bakwabo butōtyi bwa bilezaleza ne busekese. Yesu kāpūtyilepo meso pa buno bubi, netu ketufwaninwepo kupūta meso. (Kusokwelwa 2:18-22; Yude 3, 4) O mwanda tulombei Yehova etukwashe twikale nyeke mu mwinya wandi kutyina twakasāsuka ku bitongwe byandi.—Mitōto 119:111, 112.
Bakwatakanibwe na Mwanda wa Leza
11. Mungya Mitōto 119:119, lelo Leza umwene babi pamo bwa bika?
11 Leza uketukwatakanya shi ketusāsukilepo ku bijila byandi. (Mitōto 119:113-120) Ketusakilepo bantu “badi na mityima ībidi,” monka mupēlela Yesu boba betela dyalelo bu bene Kidishitu ino abo ba lufufumya. (Mitōto 119:113; Kusokwelwa 3:16) Byotwingidila Yehova na mutyima umo, o mwanda nandi i ‘mpakala yetu’ kadi uketukwatakanya. ‘Ukakobakanya bonso batupatupa ku bijila byandi,’ balonda bya kyongo ne bya bubela. (Mitōto 119:114, 117, 118; Nkindi 3:32) Umwene bano babi pamo’nka “bwa buto”—bityani bitalulwanga ku bintu bya mvubu, kimfwa nsahabu ne ndalama. (Mitōto 119:119; Nkindi 17:3) Bine, tuswei nyeke bivulujo bya Leza, mwanda na bubine ketusakilepo kukelwa pamo na babi ku kyala kya bityakuku bya bonakani!
12. Mwanda waka kwakamwa Yehova kudi na kamweno?
12 Mulembi wa mitōto unena’mba: “Ngitu yami īkuzakala abe [Yehova] mwanda wa moyo.” (Mitōto 119:120) Moyo muyampe otutyina Leza, umwekanga ku kwepuka kotwepuka bintu byapelele, o wa kamweno shi tusaka etukwatakanye batwe bengidi bandi. Kwakamwa Yehova na bulēmantu ko kwālengeje Yoba ekale muntu moloke. (Yoba 1:1; 23:15) Kwakamwa Leza kuketukwasha tulame mwiendelejo witabijibwe na Leza mu ngikadilo yo-yonso itulomba kutyumwina umanwi. Shako, kūminina kulomba tulombele na kusumininwa milombelo ya lwitabijo.—Yakoba 5:15.
Lombela na Lwitabijo
13-15. (a) Mwanda waka twitabije’tu amba milombelo yetu ikalondololwa? (b) Bikekala namani shi tubakomenwa kuyuka bya kunena mu milombelo? (c) Lombola muswelo ukokeja Mitōto 119:121-128 kukwatañana na “imbinzo yakubulwa ne mwakunenena” ya mu milombelo yetu.
13 Tukokeja kulombela na lwitabijo amba Leza uketulwila. (Mitōto 119:121-128) Pamo bwa mulembi wa mitōto, tukulupile amba milombelo yetu ikalondololwa. Mwanda waka? Mwanda tuswele misoñanya ya Leza “kutabuka ne pa nsahabu, eyo, i binebine, ne pa nsahabu, īdi senene, shē.” Kadi ‘tumwene bitongwe bya Leza bitala pa bintu byonso amba i byoloke.’—Mitōto 119:127, 128.
14 Yehova utejanga kuzenza kwetu mwanda tulombanga na lwitabijo kadi tulonda ne mbila yandi kamo ne kamo. (Mitōto 65:2) Ino bikekala namani shi kyaba kimo tubaubikwa na makambakano etukomena ne mwa kunenena’o mu milombelo? Papo ‘mushipiditu, ao mwine, witusengelanga ne imbinzo yakubulwa ne mwa kunenena.’ (Loma 8:26, 27) Mu bine bitatyi’bi, Leza witabijanga myanda idi mu Kinenwa kyandi pamo bwa milombelo ipwija bisakibwa byetu.
15 Mu Bisonekwa mudi milombelo ne milangwe mivule mine ikwatañene na yetu “imbinzo yakubulwa ne mwakunenena.” Kimfwa, tala Mitōto 119:121-128. Muswelo unenenwe myanda pano ukokeja kukwatañana na ngikadilo yotudi’mo. Kimfwa shi tutyina kumweshibwa malwa, tukokeja kulomba Leza etukwashe pamo na mwāmulombēle mulembi wa mitōto. (Vese 121-123) Langa’po bidi shi tukimba kukwata butyibi bukomo. Papo tukokeja kulomba mushipiditu wa Yehova witukwashe tuvuluke ne kulonda bivulujo byandi. (Vese 124, 125) Nansha ‘byotushikilwe mashinda onso a bubela,’ ino tukokeja kwabija Leza etukwashe kutyina’mba twakaponena mu kutompibwa kubwanya kwitutwala ku kujilula bijila byandi. (Vese 126-128) Wivwane tutanga Bible difuku ne difuku, bisonekwa bikwasha pamo bwa bino bikokeja kwiya mu ñeni potuzenza Yehova.
Kukwashibwa na Bivulujo bya Yehova
16, 17. (a) Mwanda waka tusakilwa bivulujo bya Leza, ne tufwaninwe kwibimona namani? (b) Bakwetu bakokeja kwitumona namani, ino kikatampe kisakwa i kika?
16 Pa kusaka Leza evwane milombelo yetu ne kwitwitabija, tufwaninwe kuteja bivulujo nansha bya bukamoni byandi. (Mitōto 119:129-136) Byotudi ba kilwa, tusakilwanga bivulujo bya Yehova bya kutendelwa bituvuluja bufundiji ne mbila yandi. Bine tufwijanga’ko pangala pa mwinya wa ku mushipiditu witumunikanga ponso pasokolwanga bintu bipya mu mwanda wa Leza. (Mitōto 119:129, 130) Kadi tufwijanga’ko Yehova pa ‘kutemeja mpala yandi potudi’ na kwitwitabija, nansha ‘meso etu byoazululuka minonga ya mema’ mwanda wa bakwetu bajilula bijila byandi.—Mitōto 119:135, 136; Umbadilo 6:25.
17 Tukulupile amba Leza uketwitabija nyeke shi tulamine bivulujo byandi byoloke. (Mitōto 119:137-144) Batwe bengidi ba Yehova, twitabije amba i biyampe etuvuluje bivulujo byandi byoloke ne kwitupa’byo bu mbila yotufwaninwe kulonda. (Mitōto 119:138) Mulembi wa mitōto wādi ukōkele ku mbila ya Leza, ino mwanda waka wānene amba: “Ne mutyetye wa kufutululwa”? (Mitōto 119:141) Mobimwekela, wādi wisambila pa muswelo wādi umumona balwana nandi. Ne batwe netu mo monka, shi twimanije nshinkidingi mu boloke, bakwetu baketufutulula. Inoko kikatampe kisakwa i kwitabijibwa na Yehova mwanda tulamine bivulujo byandi byoloke.
Ba Mutyima-Ntenke ne Ndoe
18, 19. I bipa’ka bilupukanga ku kulama kotulamine bivulujo bya Leza?
18 Kulama bivulujo bya Leza kwitufwenyanga kwadi. (Mitōto 119:145-152) Byotutele mutyima ku bivulujo bya Yehova; tudi na bwanapabo bwa kumwabija na mutyima wetu onso, kadi tuyukile amba uketwivwana. Tubwanya kubūka “kunkya kwa lubanga” ketumwabija. Bine, kino i kitatyi kiyampe mpata kulombela! (Mitōto 119:145-147) Kadi Leza udi netu pabwipi mwanda twepukanga mwiendelejo mubole ne kumona amba mwanda wandi bo bubinebine, mwādi mwiumwenine Yesu. (Mitōto 119:150, 151; Yoano 17:17) Kipwano kyotupwene na Yehova kitukwatakanyanga mu ino ntanda ya tuvutakanya kadi kiketukwatakanya ne pa divita dikatakata dya Amakedona.—Kusokwelwa 7:9, 14; 16:13-16.
19 Tudi na mutyima-ntenke mwanda tulēmekele mwanda wa Leza. (Mitōto 119:153-160) Twi beshile na babi, mwanda ‘ketuluankanangapo mu bya bukamoni bya Yehova.’ Tuswele bitongwe bya Leza o mwanda tudi na mutyima-ntenke mu kanye ka lusa lwandi. (Mitōto 119:157-159) Bya bukamoni bya Yehova, bivulujo byandi, bishinsakanyanga luté lwetu, ne kwituvuluja byobya bisaka Leza kotudi mu ngikadilo kamukaya. Bitongwe bya Leza nabyo bituludikanga kadi twitabije amba Umpangi ye udi na mbila ya kwituludika. Byotujingulwile amba ‘kitako kya mwanda wa Leza i bubinebine’ ne amba ketubwanyapo kuludika matabula etu batwe bene, o mwanda twitabija buludiki bwa Leza na nsangaji.—Mitōto 119:160; Yelemia 10:23.
20. Mwanda waka tudi na “ndoe mikatakata”?
20 Buswe botuswele bijila bya Leza bwituletelanga ndoe mikatakata. (Mitōto 119:161-168) Kupangwapangwa kekwitubudijangapo “ndoe ya Leza” mipite kulumbuluka. (Fidipai 4:6, 7) Bine tukwete makasa abidi kutyiba mambo kwa Yehova, o mwanda tumutendelanga divule pangala pabyo—“pasamba-pabidi mu dyuba dimo.” (Mitōto 119:161-164) Kadi kaimba wa mitōto wāimbile amba: “Ndoe mikatakata badi nayo boba baswele mukanda-obe-wabijila; kadi kebadipo ne mwakukukadila.” (Mitōto 119:165) Ekale muntu ne muntu uswele bijila bya Yehova ne kwibilama, nabya ketukakukalapo ku mushipiditu shi pa bilonga muntu kampanda, shi pa mwanda’ka.
21. I bimfwa’ka bya mu Bisonekwa bilombola amba ketufwaninwepo kukukala shi kubaikala bikoleja mu kipwilo?
21 Bantu bavule batelelwe mu Bible kebākukelepo lonso pangala pa kintu kampanda. Kimfwa, Ngaiusa mwana-mulume mwine Kidishitu kākukelepo, ino ‘wāendelele na kunangila mu bubinebine’ nansha Deotefese byaādi na mwiendelejo wampikwa bwine Leza. (3 Yoano 1-3, 9, 10) Polo nandi wēsāshile ba Eodia ne Shintake, bana-bakaji bene Kidishitu amba “bēkale ne mutyima umo mudi Mfumwetu,” nansha byobēkoleje pa bukata bwabo. Mobimwekela bēbakweshe kupwija myanda yobādi bepile, kadi bāendelele na kwingidila Yehova na kikōkeji. (Fidipai 4:2, 3) Netu ketwakikukalai shi kubaikala bikoleja kampanda mu kipwilo. Tubambilei meso etu enka pa kulama bitongwe bya Yehova, ne kuvuluka amba ‘mashinda etu onsololo adi ku meso andi.’ (Mitōto 119:168; Nkindi 15:3) Nabya i kutupu kintu nansha kimo kiketujimijija yetu “ndoe mikatakata.”
22. (a) Shi tukōkele Leza, i madyese’ka otukekala nao? (b) Tufwaninwe kumona namani boba basāsukile ku kipwilo kya bwine Kidishitu?
22 Wivwane tukōkele nyeke Yehova, nabya tukekala na madyese a kumutendela. (Mitōto 119:169-176) Shi tulonda mu būmi bwetu misoñanya ya Leza, ketukekalapo enka na mutyima-ntenke ku mushipiditu, mhm, ino kadi ‘milomo yetu ikanena lutendelo lwa Yehova.’ (Mitōto 119:169-171, 174) Ano o madyese apityile onso otufwaninwe kwikala nao mu ano mafuku a mfulo. Mulembi wa mitōto wādi usaka kwikala mūmi nyeke ne kutendela Yehova, ino mu muswelo kampanda keuyukene, ‘wālubile pamo bwa mukōko mujimine.’ (Mitōto 119:175, 176) Bamo nabo i balube na kusāsuka ku kipwilo kya bwine Kidishitu, ino bakiswele Leza ne kukimba kumutendela. Nanshi tulongei buninge bwetu bonso bwa kwibakwasha nabo bekale monka na mutyima-ntenke wa ku mushipiditu ne nsangaji ya kutendela Yehova pamo na bantu bandi.—Bahebelu 13:15; 1 Petelo 5:6, 7.
Kitōkeji kya Nyeke mu Dishinda Dyetu
23, 24. I byabuyabuya’ka byowamwena mu Mutōto wa 119?
23 Mutōto wa 119 udi na kamweno kotudi mu mashinda pala pala. Kimfwa, witukwasha tukulupile mudi Leza kutabuka, mwanda ulombola amba katōkwe ka bine katamba ku ‘kunangila mu mukanda wa bijila wa Yehova.’ (Mitōto 119:1) Mulembi wa mitōto wituvuluja amba ‘kitako kya mwanda wa Leza i bubinebine.’ (Mitōto 119:160) Na bubine kino kivudijanga kufwija’ko kwetu pangala pa Kinenwa kya Leza kyonso kisonekwe. Kulangulukila pa Mutōto wa 119 kwitutonona twifunde Bisonekwa na kininga. Mulembi wa mitōto wādi divule ulomba Leza amba: “Mfundije bijila byobe.” (Mitōto 119:12, 68, 135) Kadi wāabije amba: “Nombole ñeni ya kutyiba-mambo kulumbuluke ne ya kuyūkidila; ke-ne-muntu ami naitabija misoñanya yobe.” (Mitōto 119:66) Netu tulombelei muswelo umo onka.
24 Bufundiji bwa Yehova bwitukwasha tupwane nandi kipwano kityite. Mulembi wa mitōto wētelele divule dine bu mwingidi wa Leza. Bine wānene Yehova binenwa bitenga ku mutyima’mba: “Ne obe.” (Mitōto 119:17, 65, 94, 122, 125; Loma 14:8) Bine, kwingidila Yehova ne kumutendela bu Kamoni wandi i dyese dikatampe kashā! (Mitōto 119:7) Le nobe wingidilanga Leza na nsangaji bu musapudi wa Bulopwe? Shi i amo, nabya kulupila amba Yehova ukakukwatakanya ne kukwesela mu uno mwingilo wa pa bula shi nobe ukulupile nyeke mu mwanda wandi ne kwiuleka umunike mu dishinda dyobe.
Usa Kulondolola Namani?
• Mwanda waka tusangedile mwanda wa Leza?
• Mwanda wa Leza witukwatakanyanga namani?
• Bivulujo bya Yehova bitukwashanga mu mashinda’ka?
• Mwanda waka bantu ba Yehova badi na mutyima-ntenke ne ndoe?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kifwatulo pa paje 9]
Mwanda wa Leza yo nsulo ya kitōkeji kya ku mushipiditu
[Kifwatulo pa paje 10]
Shi tuswele bivulujo bya Yehova, kaketumonepo nansha dimo “bwa buto”
[Bifwatulo pa paje 11]
Shi tutanga Bible difuku ne difuku, bisonekwa bya kwitukwasha bikokeja kwiya lubilo mu ñeni potulombela