Bapande, ke pa Mingilopo, Ino I pa Buntu
Bapande, ke pa Mingilopo, Ino I pa Buntu
“Mwapandila pa kwitabija; nako . . . kekwapa mīngilopo, mhm, mwanda wa kutyina’mba muntu wakētendela.”—EFISESA 2:8, 9.
1. Bene Kidishitu i beshile namani na bantu bonso ku mumweno wa kumona bilonga muntu, ne mwanda waka?
DYALELO bantu beanyanga pangala pa byobalongele, ne divule dine betatwilanga’byo. Ino bene Kidishitu abo i beshile. Bapelanga kukokela milangwe pa byobalonga, nansha ke byobya bine byobalonga mu mutōtelo wa bine. Eyo, basangelanga byobya bilonga bantu ba Yehova bonso pa kimo, ino bapelanga kutelela’byo muntu kampanda amba ye ulongele’byo. Bayukile amba mu mwingilo wa Yehova, kukanina kwa mutyima kuyampe ko kudi na mvubu kutabuka byobya bilonga muntu. Ne kadi yense ukapebwa būmi bwa nyeke ukatambula’bo, ke pa mwandapo wa byalongele, mhm, ino i kupityila ku lwitabijo lwandi ne ku buntu bwa Leza.—Luka 17:10; Yoano 3:16.
2, 3. Le Polo wētumbikīle bika, ne mwanda waka?
2 Mutumibwa Polo wādi uyukile kino biyampe. Pa kupwa kulomba misunsa isatu mituntulu amba bamutungule “mwiba mu ngitu,” Yehova wāmulondolwele amba: “Buntu bwami i bukubwanine; ke-buntu bukomo bwami bufikile ponka pa bubwanine monka umbukōkekōke.” Polo wāitabije buno butyibi bwa Yehova, wānena’mba: “Penepo nanshi, nkētumbika ne mutyima tō mu bukōkekōke bwami, e nabyako, amba bukomo bwa Kidishitu bungikale po ndi.” Kwityepeja kwa Polo kyo kimfwa kyotusaka netu kwiula.—2 Kodinda 12:7-9.
3 Polo wālongele bivule mu mwingilo wa bwine Kidishitu, ino wāyukile amba kāingilepo ino mingilo na bwino bwandi bwa pa bula. Wānene na mutyima wa butūkanye amba: “I kudi ami ko bwapebwa buno buntu, kudi ami mutyetye utabukilwe butyetye ne kudi yewa mutyetye wa mu bapandulwemo bonso’mba, asapule kudi baJentaila bya bupeta bwa Kidishitu bwampikwa kukōkejamo kulonda.” (Efisesa 3:8) Mu bino binenwa kemudipo kwitumbika nansha kwitatula kupitepite. “Leza ukomene wakwitatula, ino upananga buntu ku wakwipeleka.” (Yakoba 4:6; 1 Petelo 5:5) Le tulondanga kimfwa kya Polo, na kwimona batwe bene bu batyetye bapityilwe na banabetu?
“Muntu Atale Mukwabo bu Umutabukile Buleme”
4. Mwanda waka kyaba kimo i bikomo kumona bakwetu bu betutabuke bukatampe?
4 Mutumibwa Polo wāpele bene Kidishitu ano madingi amba: “Kemukīlonga, nansha kimo, kya bingojila, nansha kya ntumbo ya bitubitupu, mhm, ino ku mutyima wa bumvubumvu bonso bēkale kulemeka bakwabo pakatampe pene, ne abo bene patyetye.” (Fidipai 2:3) Kino kikokeja kwikala kikomo, nakampata shi tupelwe kyepelo kya biselwa kankenge. Padi kikoleja kotudi i mwanda twādi tutādilwe mu ludingo kampanda na mushipiditu wa kwitāka, uzambalele mu ino ntanda dyalelo. Padi potwākidi bana, bētufundije kala kwitāka na banabetu ku njibo nansha na bakwetu ku masomo. Pakwabo napo padi twadi nyeke tufwila kwikala babingwa mu makayo a ku masomo, nansha kwikala babajinji mu bana ba masomo bonso. Bine, kwipānina mu kulonga kintu kyendele’mo ke kubipo. Inoko, bene Kidishitu baloñanga namino, ke pa mwandapo wa kukokela milangwe pobadi, mhm, ino kyobasaka i kumwena ne pa mfulo mu mwingilo, pakwabo ne bakwabo nabo bamwene’mo. Inoko kukimba nyeke kutendelwa bu umbajinji kukokeja kuleta kyaka. Namani?
5. Shi mushipiditu wa kwitāka keukontolwelwepo ukokeja kutwala ku bika?
5 Shi mushipiditu wa kwitāka ne wa mwino keukontolwelwepo ukokeja kufikija muntu ku kwikala wampikwa bulēme ne wa kibengo. Ukokeja’nka ne kwabila bwino ne madyese adi na bakwabo. Nkindi 28:22 unena’mba: “Yewa udi ne [diso] dibi upelakana kumona bupeta, ne kuyukapo mpika’mba bufudile bukamwīla.” Ukokeja’nka ne kwikala na kiyukuyuku kya kwisakila byepelo byakapelwepo. Pa kubingija bilongwa byandi, ubwanya kushilula kwiuninga ne kutopeka bakwabo—bintu bifwaninwe bene Kidishitu kupulula kutūla. (Yakoba 3:14-16) Mfulo mfulō, muntu wa uno muswelo ukafula ku kutamija mutyima wa kwisakila’nka aye.
6. Le Bible uletanga kidyumu’ka pa mushipiditu wa kwitāka?
6 O mwanda Bible usoñanya bene Kidishitu amba: “Ketukīkalapo ba ntumbo ya bitubitupu, ya kwikolomona bātwe bene, ne ya kwiabidila [“kwitāka,” NW] bātwe bene na bene, mhm.” (Ngalatea 5:26) Mutumibwa Yoano wēsambīle pa banababo bene Kidishitu bāponene mu uno mushipiditu amba: “Nasonekele ku kipwilo; ino Deotefese, wakusan[s]wa bukatampe umbukata mwabo, ne kwitusepelela mpika. E ponka, shi ngiye kwako, nkavululanga mīngilo yandi yālonga, ya kwitubotakenya myanda imbiimbi.” Bine, i bulanda shi mwine Kidishitu waponena mu ino ngikadilo!—3 Yoano 9, 10.
7. Le mwine Kidishitu ukepuka bika mu kwitāka kwitākwa dyalelo mu twaji?
7 Na bubine, ke kyendele’mopo kulanga amba mwine Kidishitu ukepukididila’tu bintu byonso bya kwitāka. Kimfwa kaji kandi padi kalomba, pa kusokola lupeto, kwitāka na bantu nansha na matyapu makwabo alupula bya busunga bimo byonka. Ino, nansha namino mwine Kidishitu ukengila kaji kandi na mushipiditu wa bulēme, buswe, ne kulangila bakwabo. Ukapela bilongwa byonso bipeleja mbulumatadi ne kebikwatañene na bwine Kidishitu ne kwepuka kwikala muntu utumbīle bya kwitāka, wa mushipiditu wa kūlakūla katwe kobe. Kakamonepo amba kwikala enka umbajinji—mu byonso byalonga—kyo kintu kyafwila mu būmi bwandi. Shi bilomba kwikala uno muswelo mu twaji twa ino ntanda, le mu myanda ya mutōtelo ke pepi?
“Ke kwa ku Mukwabo, Mhm”
8, 9. (a) Mwanda waka bakulumpe bene Kidishitu kebafwaninwepo kwitāka abo bene na bene? (b) I kika kinenenwa amba 1 Petelo 4:10 utala bengidi bonso ba Leza?
8 Mwikadilo ufwaninwe kwikala na mwine Kidishitu mu butōtyi bwandi i owa ulombwele na bino binenwa bya ku mushipiditu amba: “Bantu bonso, ku muntu, ku muntu, batompe wa mīngilo yandi, wa mīngilo yandi, nankyo bakamona mwakwitendelela shabo, wa kwandi, wa kwandi aye mwine, ke kwa ku mukwabo, mhm.” (Ngalatea 6:4) Bakulumpe pa kipwilo, byobayukile amba kebetākangapo abo bene na bene, bengidilanga pamo ne kwiangula bu kitango kimo. Basangelanga bukwashi buleta muntu ne muntu mwanda wa kipwilo kyonso kikale senene. Pa kino, basumbwilanga kulampe kwitāka kuleta musala, ino bashilanga bonso badi mu kipwilo kimfwa kilumbuluke kya bumo.
9 Bakulumpe bamo bakokeja kwikala ba bwino kutabuka bakwabo, nansha kwikala na bujinguludi bukatampe pa mwanda wa butame, bupotolodi, nansha ñeni ya kibutwila. O mwanda bakulumpe badi na biselwa bishileshile mu bulongolodi bwa Yehova. Pa kyaba kya kwidingakanya, abo balamine ano madingi mu ñeni, anena’mba: “Monka mo mwatambwidile bānwe bonso kyabuntu, wa kyandi, wa kyandi, e monka mo mwipela’byo umbukata mwenu, pamo bwa batulama balumbuluke ba buntu bwa miswelo ne miswelo bwa kudi Leza.” (1 Petelo 4:10) Kunena na bubine, kino kisonekwa kitala bengidi bonso ba Yehova, mwanda abo bonso i batambule kyabuntu kya buyuki bwa binebine ne kadi abo bonso badi na madyese a kwingila mwingilo wa bwine Kidishitu.
10. I bika kete bikalengeja mwingilo wetu ukola witabijibwe na Yehova?
10 Mwingilo wetu ukola usangajanga Yehova enka shi twingila’o na buswe ne na lulamato, ke na kukimbapo kwitundula mu bakwetu, mhm. O mwanda i kya kamweno twikale na mumweno mujalale pa mwingilo wetu wa kukwatakanya mutōtelo wa bine. Nansha byokekudipo ubwanya kutyibila kukanina kwa muntu mukwabo mambo na bubinebine, ino Yehova aye wikalanga “utompekeja mutyima.” (Nkindi 24:12; 1 Samwele 16:7) Pa kino, i biyampe twiipangule kyaba ne kyaba amba: ‘Le kukanina kwami kwa mutyima i kukanina’ka poñingila mingilo ya lwitabijo?’—Mitōto 24:3, 4; Mateo 5:8.
Kumona Mingilo Yetu Mobyendele
11. I bipangujo’ka bitala mwingilo wetu wa busapudi bifwaninwe kubandaula?
11 Shi kukanina kwetu kwa mutyima ko kudi na mvubu mikatampe pa kwitabijibwa na Yehova, penepo i muswelo’ka otufwaninwe kuta mutyima ku mingilo ya lwitabijo? Kadi ponso potwingila mwingilo wetu na kukanina kuyampe kwa mutyima, le bidi bine na mvubu kuta kadi mutyima ku byotulonga ne ku buvule bwabyo? Bino i bipangujo byendele’mo, mwanda ketusakepo kutangidija bibalwa kumeso kwa bilongwa bya lwitabijo nansha kuleka lapolo miyampe ikale ke kintu kimanine’po mwingilo wetu wa bwine Kidishitu.
12, 13. (a) I buluji’ka bumo busonekelwanga lapolo wa mwingilo wetu wa budimi? (b) Mwanda waka tusangalanga potumona lapolo yense mutuntulu wa mwingilo wetu wa busapudi?
12 Tala munenena dibuku Balongololwe Mwa Kulongela Kiswa-Mutyima kya Yehova (Angele) amba: “Balondi babajinji ba Yesu Kidishitu bādi bata mutyima ku malapolo a mwādi mwendela mwingilo wa busapudi kumeso. (Mako 6:30) Mukanda wa mu Bible wa Bilongwa witulombola amba kwādi kubwipi kwa bantu 120 bātenwe pāpungulwidilwe mushipiditu sandu pa bana ba bwanga pa Pentekosa. Ne kwija kwine mpika, bana ba bwanga bāvula, bāfika ne ku 3 000, kupwa ke 5 000. . . . (Bil. 1:15; 2:5-11, 41, 47; 4:4; 6:7) Bine, ino misapu ya kwendelela kumeso keyābudilwepo kukankamika mpata bana ba bwanga!” Pa buno buluji bumo bonka, Batumoni ba Yehova baloñanga bukomo dyalelo bwa kusoneka lapolo wa byobya byobalonga bya kufikidija ntanda yonso binenwa byānene Yesu amba: “Myanda Miyampe ino’i ya Bulopwe ikasapulwa panopantanda ponso, amba ikale bu kiyukeno ku mizo yonso, penepa mfulo keifika shayo.” (Mateo 24:14, MB) Ano malapolo alombolanga na bubine bine bilongelwe mu budimi bwa ntanda yonso. Ayukijanga i kwepi kusakibwa bukwashi ne i mabuku’ka akimbwa ne i anga akimbwa mwanda wa kwendeleja kumeso mwingilo wa busapudi.
13 Nanshi kuleta lapolo wa mwingilo wetu wa busapudi kwitukwashanga tuvuije mwingilo otupelwe wa kusapula senene myanda miyampe ya Bulopwe. Ne kadi, mwene tukankamikwanga pa kwivwana mwingilo wingile banabetu mu bipindi bikwabo bya ntanda? Misapu ya kutanta ne kutandabuka kwa mwingilo ntanda yonso itupanga nsangaji mikatampe, itutonona tutuntwile’ko mwingilo, ne kwitukulupija amba Yehova witweselanga. Bine, buya’byopo kuyuka amba lapolo wa muntu umo ne umo ubadilwanga mu lapolo wa ntanda yonso! Shako lapolo wetu i mutyetye shi tumudingakanye na bungi bonso, ino Yehova umutele mutyima. (Mako 12:42, 43) Vuluka kadi amba pambulwa lapolo obe, lapolo yense mutuntulu ukekala mupatuke.
14. Kutalula’mo kusapula ne kufundija, i bika bikwabo bibadilwa mu butōtyi botutōta Yehova?
14 Shako, bivule bilonga Kamoni ne Kamoni mu kuvuija biselwa byandi bya bu mwingidi wa Yehova mwipāne kebimwekangapo pa lapolo waleta. Kimfwa, lapolo kalombolangapo mwifundilanga muntu nyeke kifundwa kya Bible kya kasuku, kutanwa ku kupwila ne kunena’ko, mingilo ya pa kipwilo, kukwasha banabetu betabije pobasakilwa bukwashi, lupeto lotutūla pa kukwatakanya mwingilo wa Bulopwe wa ntanda yonso, ne bikwabokwabo. O mwanda lapolo wetu wa mwingilo wa budimi, nansha byadi na kamweno, witukwasha kulama bupyasakane bwetu mu mwingilo ne kwepuka kinkosela, ino tufwaninwe kumumona mobifwaninwe. Ketufwaninwepo kumumona bu kalata ka ku mushipiditu nansha bu mukanda wa dishinda witupa bwanapabo bwa kukamona būmi bwa nyeke.
“Kupyasakena mu Mīngilo Milumbuluke”
15. Nansha mingilo yonkayonka byokeikokejapo kwitupandija, mwanda waka idi na kamweno?
15 I kimweke patōka amba mingilo yonkayonka keikokejapo kwitupandija, inoko idi na kamweno. O mwanda bene Kidishitu i betwe bu bantu ba “kupyasakena mu mīngilo milumbuluke” ne kadi twi bakankamikwe kwita “mityima bātwe bene na bene ya pa kwisombela ku lusa ne mīngilo miyampe.” (Tetusa 2:14; Bahebelu 10:24) Kadi Yakoba mulembi mukwabo wa Bible i munenenene’tu amba: “Monka mwikadile ngitu yambulwa mushipiditu i mifwe, mo monka ne kwitabija nako kwampikwa mīngilo i kufwe.”—Yakoba 2:26.
16. I bika bidi na mvubu mpata kutabuka ne mingilo mine, ino tufwaninwe kudyumuka bika?
16 Bine, nansha mingilo milumbuluke byoidi na mvubu, ino kukanina kwa mutyima kotwingila nako mingilo’ya ko kwine kudi na mvubu mpata. O mwanda i biyampe kitatyi ne kitatyi kubandaula kukanina kwetu kwa mutyima. Ino i kutupu muntu uyukile bikanina mukwabo ku mutyima, o mwanda ke biyampepo kutyibila bakwenu mambo. Betwipangula’mba: “Le wi ani, abewa ufwatakenya mwingidi wa mukwenu mwanda?” Kupwa baleta malondololo a patōkelela’mba: “Emane i kudi Mfumwami wandi, ne kupona nako monka.” (Loma 14:4) Yehova, Mfumwandya bonso, ne Kidishitu Yesu Mutyibi wandi watongele, bo baketutyibila mambo, ke enkapo pa mingilo yetu kete, mhm, ino i ne pa kukanina kwetu kwa mutyima, pa mikenga yotumona, pa buswe bwetu, ne pa lulamato lwetu. Enka Yehova ne Kidishitu Yesu kete bo bakokeja kutyiba biyampe mambo a binenwe bene Kidishitu kulonga, mungya munenene’kyo mutumibwa Polo amba: “Pyasakana umone kwitabijibwa kudi Leza busendwe, wampikwa ne kyāfwijibwa bumvu, wakolokela monka mu mwanda wa binebine.”—2 Temote 2:15; 2 Petelo 1:10; 3:14.
17. Potulonga buninge bwa kupyasakana, mwanda waka i biyampe tulame Yakoba 3:17 mu ñeni?
17 Yehova i wa mutyima unekena mu bintu byasaka kotudi. Kukwatañana na Yakoba 3:17 (MB), “tunangu twa momwa mulu” ketubudilwepo kwikala “senene,” nansha twa mutyima unekena. Mwene i kya ñeni netu twiule Yehova ne mu bine byotulonga mwine? Nanshi ketufwaninwepo kwitungila batwe bene nansha kutungila banabetu bitungo byampikwa kwenzankana senene ne kebipeteka.
18. I bika byotukokeja kutengela shi tudi na mumweno mujalale pa mingilo yetu ne pa buntu bwa Yehova?
18 Ponso potulama mumweno mujalale pa mingilo yetu ya lwitabijo ne pa buntu bwa Yehova, tusa kulama ne nsangaji iyukanyanga bengidi ba bine ba Yehova. (Isaya 65:13, 14) Tukasepelela mu madyese etupungulwila Yehova batwe bantu bandi bonso kikonge, pampikwa kubanga byobya bibwanya kulonga muntu ne muntu. Shi tūminine “mu kulombela, ne mu kumwisashilapo, ne kumufwija ponka,” nankyo ketukabulwepo kuzenza Leza etupe bupyasakane. Nabya, bine ne bine ponka, “ndoe ya Leza, ya kutabuka ñeni yonso, īkalama mityima [yetu], ne kufwatakanya [kwetu] kwine kumo mudi Kidishitu Yesu.” (Fidipai 4:4-7) Bine, kuyuka amba tukapanda pa buntu bwa Yehova, ke pa mingilopo yonkayonka, kwituseñanga ne kwitukankamika!
Le Ukokeja Kushintulula
• mwanda waka bene Kidishitu bapelanga kwitatwila mingilo yobengila?
• mwanda waka bepukanga mushipiditu wa kwitāka?
• mwanda waka batūlanga lapolo wa mwingilo wabo wa budimi?
• mwanda waka bepukanga kutyibila bene Kidishitu bakwabo mambo?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kifwatulo pa paje 27]
Bakulumpe basangelanga byonso bilonga umo ne umo mwanda wa kipwilo kikale biyampe