‘Kusapula Bukamoni ku Mizo Yonso’

“Mukēkale basapudi bami . . . ne kulampe kwine kumfulo kwa ntanda.”—BILONGWA 1:8.

1. I kwepi ne i kitatyi’ka kyāivwene bana ba bwanga dibajinji bupolofeto busonekelwe mu Mateo 24:14?

 BATWE bavule tuyukile biyampe binenwa bya Yesu bisonekelwe mu Mateo 24:14, tupituluka’byo ne ku mutwe. Bine, i bupolofeto bwa kutendelwa kashā! Langa’po bidi byādi bifwatakanya bana ba bwanga pobāivwene uno mwanda dibajinji! Mwādi mu mwaka wa 33 K.K. Bana ba bwanga bālele na Yesu kintu kya myaka isatu, ino pano bāile nandi mu Yelusalema. Bāmwene bingelengele byaālongele ne kwivwana bufundiji bwandi. Bāsangedile bubinebine bulēme bwēbafundije Yesu, ino bādi bājingulwile amba ke bonsopo bādi baloelelwe’bo. Yesu wādi na balwana bakomo ne ba lupusa.

2. I byaka’ka ne bikoleja’ka byādi bya kufikila bana ba bwanga?

² Bana ba bwanga baná bāshikete na Yesu ku Lūlu lwa Impafu, bāmuteja na katentekeji paādi wisambila pa byaka ne bikoleja bisa kukebafikila. Ino mafuku kunyuma, Yesu wāpwile kala kwibasapwila amba usa kukepaibwa. (Mateo 16:21) Pano wēbalombola patōkelela amba nabo bakalondwalondwa bya malwa. Amba: “Bakemufikija ku kususulwa, ne kwipaya bakemwipaye, ino mukashikibwa na mizo yonso pa mwanda wa dijina dyami.” Kekupwilepo. Bapolofeto ba bubela badi ba kongola bangibangi. Bakwabo nabo badi ba kukukala, kwiaba ne kwishikwa abo bene na bene. Bangi nabo, eyo “bangi bangi bene,” buswe bwabo bobaswele Leza ne Kinenwa kyandi bwadi bwa kutalala.—Mateo 24:9-12.

3. Mwanda waka binenwa bya Yesu bitanwa mu Mateo 24:14 i bitulumuja?

³ Yesu upwile’tu kutela bino bimyanda bibi, ko kunena wānena mwanda wātulumwije bandi bana ba bwanga. Amba: “Īno myanda-miyampe ya buno bulopwe īkasapwila panopantanda ponso, ke kiyūkeno kya kuyūkila pa kusapwila’yo ku mizo yonso. Penepo nankyo po pakafikidila ne pamfulo pene.” (Mateo 24:14) Bine, uno mwingilo wāshilwile Yesu mu Isalela—wa ‘kusapula bukamoni bwa bubinebine’—wādi wa kwendelela ne kutandabuka ntanda yonso. (Yoano 18:37) Buno shabo bwādi bupolofeto butulumukwa! Kutandabula uno mwingilo kufika mu “mizo yonso” kekwādipo kunekene; bine kwiutandabula namino koku ‘mushikibwe na mizo yonso’ kwadi kwa kwikala kingelengele. O mwanda kuvuija uno mwingilo  mukatampe kekwadipo’nka kwa kutumbija bukatampe ne bukomo bwa Yehova kete, mhm, ino i ne buswe, lusa, ne kitūkijetyima kyandi. Ne kadi kwadi kwa kupa bengidi bandi mukenga wa kulombola lwitabijo ne kwipāna kwabo.

4. Le i bāni bādi ba kwingila mwingilo wa kusapula, ne i busengi’ka bwāletele Yesu?

⁴ Yesu kāshilepo bandi bana ba bwanga mu kitonto, ehe, wēbalombwedidile amba badi na mwingilo mukatampe mpata. Kumeso’tu kwa kukanda mūlu, Yesu wēbamwekēle ne kwibanena’mba: “Bānwe mukapebwa bukomo bwa Mushipiditu Sandu ukemwīla ko mudi, mukēkale basapudi bami bakusapula mu Yelusalema, ne monso mu Yudea, ne mu Samadia, ne kulampe kwine kumfulo kwa ntanda.” (Bilongwa 1:8) Na bubine, bantu bakwabo bādi ba kwilunga kobadi. Inoko bana ba bwanga bādi bakidi’tu batyetye. Bine, i kintu kisenga ku mutyima pa kuyuka amba bukomo bwa mushipiditu sandu wa Leza bukekala nabo pa kuvuija uno mwingilo wibapele Leza!

5. Le i bika kebyādipo biyukile bana ba bwanga pa mwanda utala mwingilo wa kusapula?

⁵ Bana ba bwanga bādi bayukile amba banenwe kusapula myanda miyampe ne ‘kulonga bantu ba mizo yonso ke bana ba bwanga.’ (Mateo 28:19, 20) Ino kebādipo bayukile bakasapula bukamoni kufika ne kwepi, kadi kebādipo bayukile ne kitatyi kine kikafika mfulo. Ne batwe bene ketuyukilepo. Enka Yehova mwine ye uyukile bino byonso. (Mateo 24:36) Inoko pasa kusapulwa bukamoni musakila Yehova, po pakafudija ino ngikadilo imbi ya bintu. Kadi papo po pakanañuna Bene Kidishitu amba mwingilo wa busapudi ubaingilwa mwadi musakila Yehova. Boba bana ba bwanga babajinji kebādipo babwanya kujingulula bukatampe bwa bukamoni busapulwa mu kino kitatyi kya ku mfulo.

Bukamoni mu Myaka Katwa Kabajinji

6. I bika byālongekele mu Pentekosa 33 K.K. ne kinondanonda na pene’pa?

⁶ Mu myaka katwa kabajinji, mwingilo wa kusapula Bulopwe ne kulonga bana ba bwanga wālupwile bipa bitulumukwa. Mu difuku dya Pentekosa 33 K.K., kintu kya bana ba bwanga 120 bo bādi mu kyumba kya peulu mu Yelusalema. Mushipiditu sandu wa Leza wāpungulwidilwe pobadi, kadi mutumibwa Petelo wānena dishikulu dinane dishintulula buluji bwa kingelengele’kya, penepo bantu 3 000 bāitabija ne kubatyijibwa ponka. Ino yādi’tu ngalwilo. Nansha byādi bisumininwe bendeji ba mitōtelo kwimika busapudi bwa myanda miyampe, ino “Yehova wadi ulundako bakupanda kudi [bana ba bwanga].” Lubilo lonka, “bāna-balume bidi bafika ne ku butununu tutano.” Kadi bantu bāikele “kumwitabija Mfumwetu, bibumbo na bibumbo bya bāna-balume ne bāna-bakaji.”—Bilongwa 2:1-4, 8, 14, 41, 47; 4:4; 5:14.

7. Mwanda waka kwalamuka kwa Konilusa kwādi kutandabuka kukatampe?

⁷ Mu mwaka wa 36 K.K. kwāikala kutandabuka kukwabo kukatampe—kwalamuka ne kubatyijibwa kwa Konilusa, Mujentaila. Yehova pa kutuma mutumibwa Petelo kudi uno mwana-mulume wakaminwe Leza, wālombwele amba lubila lwa Yesu lwa ‘kulonga bana ba bwanga mu bantu ba mizo yonso’ kelwādipo lwimanine enka pa Bayuda ba mu matanda palapala. (Bilongwa 10:44, 45) Le boba baludika bāmwene namani uno mwanda? Batumibwa ne bakulumpe ba mu Yudea pa kujingulula amba myanda miyampe pano isa kutwalwa ne mu ba mizo—ku boba ke Bayudapo—bātumbija Leza ntumbo. (Bilongwa 11:1, 18) Mu kitatyi kimo kyonka, mwingilo wa kusapula wādi wendelela kupa bipa mu Bayuda. Myaka pa kupita’po, mobimwekela i kubwipi na mwaka wa 58 K.K., kutentekela pa Bajentaila bāitabije,  Bayuda nabo ‘tununu ne tununu baitabija.’—Bilongwa 21:20.

8. Myanda miyampe idi na lupusa’ka pa bantu?

⁸ Nansha kwilundila’ko kwa kibalwa mu Bene Kidishitu babajinji byokwādi kutulumukwa, ketwakilwai amba bino bibalwa bo buvule bwa bantu. Musapu wa mu Bible obāivwene wādi na bukomo. (Bahebelu 4:12) Wādi walamuna mpata būmi bwa boba bādi betabija’o. Bantu bātōkeje būmi bwabo, bavwala bumuntu bupya, ne kupwana dipya na Leza. (Efisesa 4:22, 23) Mo monka mobikadile ne dyalelo. Kadi bonso betabija myanda miyampe badi na kyepelo kya kutendelwa kya kwikala’ko nyeke.—Yoano 3:16.

Ba Kwingila Pamo na Leza

9. Bene Kidishitu babajinji bādi bayukile amba badi na madyese ne kiselwa’ka?

⁹ Bene Kidishitu babajinji kebādipo betelela byobya byobādi balonga. Bādi bayukile amba mwingilo wabo wa bu bengidi ukwatakanibwanga “umbukomo bwa Mushipiditu Sandu.” (Loma 15:13, 19) Yehova ye mwine wādi utamija byonso ku mushipiditu. Ne kadi, bano Bene Kidishitu bādi bayukile amba badi na dyese ne kiselwa kya kwikala “bakwingila mīngilo pamo na Leza.” (1 Kodinda 3:6-9) Pa kino, kukwatañana na kidyumu kya Yesu, bādi bekankamika mpata pa kwingila mwingilo wēbapelwe.—Luka 13:24.

10. I bukomo’ka bwālongele Bene Kidishitu bamo mu myaka katwa kabajinji mwanda wa kufikija bukamoni ku mizo yonso?

¹⁰ Polo “mutumibwa wa baJentaila” wādi wenda makilometele tununu ne tununu, lwa panshi ne lwa lui, ushimika bipwilo bivule mu polovenshi ya Loma ya Azia ne mu Ngidiki. (Loma 11:13) Kadi wākafikile ne ku Loma, pakwabo i ne ku Eshipanye kwine. Koku nako mutumibwa Petelo, mulobekwe “myanda-miyampe ya ku badisao,” wenda dya ku Babiloni kwādi kité kikatampe kya mutōtelo wa Bayuda mu mine myaka’ya. (Ngalatea 2:7-9; 1 Petelo 5:13) Mu bukata bwa bavule bene bāingile mwingilo wa Mfumwetu, tutela’mo bana-bakaji pamo bwa ba Taifena ne Taifosa. Mwana-mukaji mukwabo, utelwa dya bu Peshise, utendelwa amba wādi “wakwingila byamalwa mīngilo mudi Mfumwetu.”—Loma 16:12.

11. Le Yehova wāesele namani bukomo bwa bana ba bwanga?

¹¹ Yehova wāesele bininge bano bengidi ne bakwabo bonso bādi bapyasakane. Myaka’tu isenselela ku 30 kupwa kwa Yesu kulaya amba bukamoni bukasapulwa mu mizo yonso, Polo wāsoneka amba “myanda-miyampe” pano “isapulwa mu bipangibwa byonso bya muno munshi.” (Kolose 1:23) Lelo mfulo yāfikile pene’pa? Eyo, mu buluji kampanda. Mwanda ngikadilo ya bintu ya Bayuda yāfudile mu 70 K.K. pāile bibumbo bya Bene Loma konakanya Yelusalema ne tempelo kumo. Ino Yehova wādi usumininwe amba bukamoni bukatampe busapulwe kumeso kwa ngikadilo yonso ya bintu ya Satana kufula.

Bukamoni Bupānwa Dyalelo

12. Befundi ba Bible babajinji bāivwanije namani lubila lwa kusapula?

¹² Ku mfulo kwa myaka katwa ka 19, kupwa kwa myaka mivule yatādile bupondo bwa mutōtelo, mutōtelo wa bine wāshimikwa dipya. Befundi ba Bible, batelwa dyalelo bu Batumoni ba Yehova, bāivwanija lubila lwa kulonga bana ba bwanga ntanda yonso. (Mateo 28:19, 20) Mu  mwaka wa 1914, bantu kubwipi kwa 5 100 bādi batambila mu mwingilo wa busapudi, ne myanda miyampe yādi ke mifike mu matanda kubwipi kwa 68. Inoko boba Befundi ba Bible babajinji kebādipo bajingulwile ne pa mfulo buluji bwa Mateo 24:14. Ku mfulo kwa myaka katwa ka 19, Bible udi na myanda miyampe nansha evanjile wādi ke mwalamunwe ne kutampwa na bitango bya Bible mu ndimi mivule, kadi wādi ke mwabanibwe ntanda yonso. Pa kino, myaka makumi kunyuma, Befundi ba Bible bālangile amba bukamoni ke busapulwe kala mu mizo yonso.

13, 14. I kwivwanija’ka kwa patōkelela kwa kiswa-mutyima ne mpango ya Leza kwālombwelwe mu Kiteba kya Mulami kya mu 1928?

¹³ Bityebitye, Yehova wāpa bantu bandi kwivwanija kwa patōkelela kwa kiswa-mutyima ne mpango yandi. (Nkindi 4:18) Kiteba kya Mulami kya Angele kya difuku 1 Kweji 12, 1928, kyānene’mba: “Le tukanena amba kwabanibwa kwa Bible i kufikidije busapudi bwālailwe bwa evanjile ya bulopwe? Nansha dimo! Nansha byabanibwe Bible ino i biyampe kakisumpi katyetye ka batumoni ba Leza pano pa ntanda katampe bitabo bishintulula [mpango] ya Leza ne kwenda ku mobo kwine kutūdilwe ano Mabible. Shi bitupu, bantu kebakayukapo myanda itala kushimikwa kwa umbikalo wa Meshiasa mu ano etu mafuku.”

¹⁴ Ino nimelo ya Kiteba kya Mulami yābwejeje’ko amba: “Mu 1920, . . . Befundi ba Bible bafikile pa kwivwanija senene bupolofeto bwa Mfumwetu butanwa mu Mateo 24:14. Bājingulwile amba ‘ino evanjile’ inenwe kusapulwa ntanda yonso bu bukamoni ku Bajentaila nansha ku mizo yonso, ke evanjilepo ya bulopwe kebwafikile, ino i evanjile ya amba Mulopwe Meshiasa ke mushilule kala kubikala pa ino ntanda.”

15. Mwingilo wa kusapula i mutandabuke muswelo’ka tamba mu myaka ya 1920?

¹⁵ Kano “kakisumpi katyetye ka batumoni” kādi’ko mu myaka ya 1920 kekāikelepo enka katyetye nyeke. Makumi a myaka yālondele’po, “kibumbo kikatampe” kya “mikōko mikwabo” kyāyukana ne kushilula kungwijibwa. (Kusokwelwa 7:9; Yoano 10:16) Dinenwa dino, kudi basapudi 6 613 829 ba myanda miyampe mu matanda 235 a pano panshi. Bine, kuno i kufikidila kutulumukwa kwa bupolofeto! Kashā “īno myanda-miyampe ya bulopwe” keyasapwilwe mu ludingo lukata namino. Ne kadi kashā kekwaikele bengidi ba kikōkeji ba Yehova bangi uno muswelo pano pa ntanda.

16. Le i bika byalongelwe mu mwaka wa mingilo wadi’mo? (Tala tabulo pa paje 23-26.)

¹⁶ Kino kibumbo kya Batumoni kyonso pamo i kingile mpata mu mwaka wa mingilo wa 2005. Bapityije nsaa mudiyala ne bya pangala mu kusapula myanda miyampe mu matanda 235. I balonge midiyo ne midiyo ya kujokela’mo kupya, ne kwendeja midiyo ne midiyo ya bifundwa bya Bible. Uno mwingilo i mwingilwe na Batumoni ba Yehova, bajimije na mutyima tō kitatyi kyabo ne misokwe yabo mwanda wa kusapwila bakwabo Kinenwa kya Leza. (Mateo 10:8) Yehova, na bukomo bwa mushipiditu sandu wandi, wendelelanga kukomeja bengidi bandi amba balonge kiswa-mutyima kyandi.—Zekadia 4:6.

 Kuputuma na Kusapula Bukamoni

17. Le bantu ba Yehova i betabe namani ku binenwa bya Yesu bya kusapula myanda miyampe?

¹⁷ Kepadi kubwipi kwa myaka 2 000 tamba kasha Yesu unena amba myanda miyampe ifwaninwe kusapulwa, ino bupyasakane bwingila nabo bantu ba Leza uno mwingilo nabo kebutalelepo. Tuyukile amba potūminina mu kulonga bilumbuluke, twiulanga ngikadilo ya Yehova: buswe, lusa, ne kitūkijetyima. Pamo bwa aye, ketusakilepo nansha umo akōneke, ino tusaka bonso bālamuke pa mutyima ne kupwana na Yehova. (2 Kodinda 5:18-20; 2 Petelo 3:9) Batumoni ba Yehova, byobakabijibwa na mushipiditu wa Leza, bendelelanga na bupyasakane kusapula myanda miyampe ne ku mfulo kwa ntanda. (Loma 12:11, NW) Pa kino, bantu ba pi na pi betabijanga bubinebine ne kulonda buludiki bwa Yehova bwa buswe. Ivwana bidi bimfwa bimobimo.

18, 19. Le i myanda’ka mimweke yobwanya kusekununa ya bantu baitabije myanda miyampe?

¹⁸ Charles wadi kidimye kushika kwa Kenya. Mu 1998 wapoteje makilo 8 000 a mfwanka ne kutambula watambula dipolome dya bu Kidimye wa Mfwanka Mupite Bonso. Ino mu kine kitatyi’kyo, washilula kwifunda Bible. Kepejije, wayuka amba muntu udima mfwanka ujilulanga kijila kya Yesu kya kuswa mukwetu. (Mateo 22:39) Charles pa kumona amba ‘kidimye wa mfwanka Mupite Bonso’ na bubine ye ‘ntapani mupite bonso,’ waonakenye na sumu mfwanka yense waakunine. Kupwa waendelela kufika ne ku kwipāna ne kubatyijibwa; pano i pania wa lonso kadi mwingidi wa mingilo.

¹⁹ Na bubine Yehova ukitenkenya mizo na bukamoni busapulwa ntanda yonso amba bintu bisaka mityima bya mizo bīye bitwele—ke bantu kadi. (Hakai 2:7) Pedro, wa mu Portigale, watwelele ku seminele na myaka 13. Kitungo kyandi kyadi kya kwikala mishonele ne kufundija bantu Bible. Ino kupwa kwa kitatyi kityetye kyonka, waleka seminele mwanda Bible kadipo wisambilwa’po bininge mu bifundwa byabo. Kupwa kwa myaka isamba, wadi kafunde bwifundi bwa mikadila ya muntu ku inivelesite ya Lisbon. Papo wadi kashikata kwa lolo-nkaji wandi, Kamoni wa Yehova, wamukankamikile kwifunda Bible. Papo, Pedro wadi ukitatana shi Leza bine udi’ko, ne shi ubwanya kwitabija kwifunda Bible nansha kupela. Ebiya wakalombola’mo polofesele wandi wa bwifundi bwa mikadila ya muntu mwakomenenwe kutyiba butyibi. Uno polofesele wāmusapwila amba mungya bifundwa bya mikadila ya muntu, yewa ukomenwa kukwata butyibi wionakanyanga aye mwine. Pa kino, Pedro watyiba mbila ya kwifunda Bible. Wabatyijibwe panopano kadi nandi wendejanga bifundwa bya Bible.

20. Mwanda waka tudi na nsangaji pa kusapwila mizo bukamoni mu ludingo lukatampe uno muswelo?

²⁰ Shako ketwayukile shi tukasapwila mizo bukamoni kufika pa ludingo’ka, nansha difuku ne nsaa ikafika mfulo mine. Ino kyotuyukile i kino: isa kufika panopano ponka. Tudi na nsangaji pa kuyuka amba kusapula myanda miyampe mu ludingo lukatampe uno muswelo, i kilomboji kimo kilombola amba kitatyi kya Bulopwe bwa Leza kupingakena pa imbikalo ya bantu kibafwena. (Danyele 2:44) Mwaka ne mwaka upita, midiyo ne midiyo ya bantu bapebwanga mukenga wa kwitabija myanda miyampe ne kutumbija Yehova, Leza wetu. Nanshi tusumininwei kwikala ba kikōkeji ne kupyasakena pamo na banabetu ntanda yonso mu mwingilo wa kusapula bukamoni ku mizo yonso. Mu uno muswelo, tukepandija batwe bene ne boba bonso betwivwana.—1 Temote 4:16.

Lelo Ukivulukile?

• Mwanda waka Mateo 24:14 i bupolofeto butulumukwa?

• I bukomo’ka bwālongele Bene Kidishitu babajinji mu busapudi, ne i bipa’ka byālupukile’ko?

• Le Befundi ba Bible bāivwanije namani amba bafwaninwe kusapula bukamoni ku mizo yonso?

• Potala mwingilo wa bantu ba Yehova wa mwaka wa mingilo wadi’mo, i bika byowatendela’mo?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 20]

Yehova wāludikile Petelo asapwile Konilusa ne kisaka kyandi bukamoni

[Kifwatulo pa paje 21]

Polo wāendele ku tununu ne tununu twa makilometele lwa panshi ne lwa lui usapula myanda miyampe