Myanda Mikatampe ya mu Ñimbo ya Mitōto: Mukanda II
Mwanda wa Yehova I Mūmi
Myanda Mikatampe ya mu Ñimbo ya Mitōto: Mukanda II
BATWE bengidi ba Yehova, tuyukile amba byamalwa ne bitompibwa biketufikila. Mutumibwa Polo wāsonekele amba: “I binebine ne bonso batele mutyima ku bwine-Leza kupangwapangwa ko kwabo.” (2 Temote 3:12) Lelo i bika biketukwasha tūminine matompo ne kupangwapangwa, mwa kulamina bululame bwetu kudi Leza?
Kipindi kya bubidi mu bipindi bitano bya Mitōto kisa kwitukwasha. Mutōto wa 42 kutūla ku wa 72 ilombola amba shi tusaka kūminina matompo, i biyampe twikale na kikulupiji kikunkane mudi Yehova ne kumutengela aye wa kwitunyongolola. Bine, tukokeja kuboila’ko ñeni ya kamweno! Musapu wa mu uno Mukanda II wa Ñimbo ya Mitōto “i wa būmi ne bukomo” ne dyalelo dino, monka mwikadile mikanda mikwabo ya mu Kinenwa kya Leza.—Bahebelu 4:12.
YEHOVA “MPAKALA YETU NE BUKOMO BWETU”
Mwine Levi i muselwe bu musungi. Mutyima i mumufite mwanda kabwanyapo kwenda ku kipandulwa’mo kya Yehova kumutōta, ino wesenge aye mwine amba: “Lelo i bika byo wafītyila, abe muya wami? Kadi ne kyōzumbilazumbila munda mwami i kika le? Ukulapile mudi Leza.” (Mitōto 42:5, 11; 43:5) Kujokela kujokelwe mu bino bitembo bisatu ko kulungile Mutōto wa 42 ne wa 43 mu lwimbo lumo. Mutōto wa 44 i kwisāshila kwisāshila Yuda—muzo udi mu byamalwa, padi i kitatyi kya kutambwa na Bene Ashidia mu mafuku a Mulopwe Hezekia.
Mutōto wa 45, i lwimbo lwa butundaile bwa mulopwe, bupolofeto butala Meshiasa Mulopwe. Kupwa palonda Mitōto isatu itela Yehova bu “mpakala yetu ne bukomo bwetu,” “Mulopwe mukatakata panopantanda ponsololo,” “ne mpakala” mikomokomo. (Mitōto 46:1; 47:2; 48:3) Bine, Mutōto wa 49 ulombola na muneñenya amba i kutupu “nansha umo uyukile kukūla mwanabo”! (Mitōto 49:7) Mitōto mwanda imbajinji ya mu kino kipindi kya bubidi itelelwa bana ba Kola. Wa kitema, ke Mutōto wa 50 kadi i lwimbo lwa Asafa.
Bipangujo bya mu Bisonekwa Bilondolwelwe:
44:19—Lelo “pantu pa mizeu” i pantu’ka? Mulembi wa mitōto padi wādi wisambila pa kifuko kya bulwi, pādi boba batapwe bekala bu bidibwa bya mizeu.
45:13, 14a—“Mwana-mukaji, mwana mulopwe” yewa “ukatwalwa kudi mulopwe” i ani? I mwana-mukaji mwanā Yehova Leza, “Mulopwe wa nyeke.” (1 Temote 1:17) Welekeja kipwilo kya Bene Kidishitu 144 000 batumbijibwe ntumbo, betabijibwe na Yehova bu bana bandi ba bulelwa pa kwibashinga māni a mushipiditu. (Loma 8:16) Uno “mwana-mukaji” mwanā Yehova i “mulongololwe kala bwa musongwa, mudyangibwe dyangi dya ku mulume wandi,” ukatwalwa kudi Meshiasa Mulopwe musoñañani.—Kusokwelwa 21:2.
45:14b, 15—Lelo “bankungakaji” belekeja bāni? Belekeja “kibumbo kikatampe” kya batōtyi ba bine, belunga ne kukwatakanya bashele’ko bashingwe māni. Byo “balupukilemo mu oa malwa makatakata,” bakekala pano panshi kitatyi kikapwa masobo a busongi bwa Meshiasa Mulopwe momwa mūlu. (Kusokwelwa 7:9, 13, 14) Papo abo nabo pano panshi bakekala “ne tusepo, ne kusepelela.”
45:16—Bana bakapingakena namani pādi bashandya mulopwe? Yesu pa kubutulwa pano pa ntanda wādi na bashandi. Ino abo nabo bakekala ke bandi bana pakebasangula mu bafwe mu bula bwa Umbikalo wa Myaka Kanunu. Bamo bakabadilwa mu boba bakatongwa bu “bāna ba mulopwe panopanshi ponsololo.”
50:2—Mwanda waka Yelusalema utelwa bu “mubwaninine mwa buya”? Ke pangalapo pa buya bwa kibundi, mhm. Buyampe bwine bwa Yelusalema i butambe ku muswelo wāmwingidije Yehova ne ku ntumbo yaāmupele pa kutūla’mo tempelo yandi ne kumulonga ke mwipata mwa balopwe bashingwe māni.
Ñeni Yotuboila’ko:
42:1-3. Mwine Levi wādi wabila Yehova pamo bwa mwabidila kasha kakaji kadi mu ntanda myumu tunonga twa mema. Nanshi wādi na bulanda pa kukomenwa kutōta Yehova mu kipandulwa’mo kyandi enka ne byāikele ‘impolo yandi bu bidibwa byandi dyuba ne bufuku’—ko kunena’mba wabulwa ne nzala mine. Mwene netu tufwaninwe kusangela kutōta Yehova pamo na banabetu betabije?
42:4, 5, 11; 43:3-5. Shi abetutolwela kulampe na kipwilo kya Bwine Kidishitu pa buluji kamukaya, kuvuluka nsangaji yotwadi nayo pa kala potwadi twitana na banabetu kuketukwasha twimanije. Shako, kino kibwanya kwitubwejeja’ko bushiyena bwa kwikala pa bunka, inoko kiketuvuluja amba Leza i mpakala yetu ne amba shi tumukulupile usa kwitunyongolola.
46:1-3. Nansha shi tudi mu tusua twa muswelo’ka, tufwaninwe kukulupila ne kutelententa mpika amba “Leza i mpakala yetu ne bukomo bwetu.”
50:16-19. Yense wisamba bya bongojani ne kulonga bibi kadipo na mbila ya kwisambila mu dijina dya Leza.
50:20. Pa kyaba kya kunenena bakwetu enka bibi, i biyampe twikale kwifudila batwe bene na bene.—Kolose 3:13.
“MUYA WAMI, TENGELA LEZA ENKA”
Kino kisumpi kya Mitōto kishilula na lulombelo lwa kyanga lwa Davida pa kupwa kuluba na Bafesheba. Mutōto wa 52 kutūla ku wa 57 ilombola amba Yehova unyongololanga boba bela biselwa padi aye, bamutengele mwanda wa kwibakūla. Monka mulombwela Mitōto 58-64, mu byamalwa byonso byātene Davida, aye wānyemēne kudi Yehova mpakala yandi. Wimba’mba: “Muya wami, tengela Leza enka; ke-kuntu kukulupila kwami kudi kudi aye.”—Mitōto 62:5.
Bupwani na Munyongolodi wetu bufwaninwe kwitutonona ‘tumwimbile ntumbo ya dijina dyandi.’ (Mitōto 66:2) Yehova utendelwa pangala pa buntu bwandi mu Mutōto wa 65, bu Leza wa bilongwa bya lupandilo mu Mutōto wa 67 ne wa 68, ne bu Munyongolodi mu Mutōto wa 70 ne wa 71.
Bipangujo bya mu Bisonekwa Bilondolwelwe:
51:12—Lelo ‘mushipiditu muswe’ ulomba Davida kumukwatyija i mushipiditu wa ani? Ke mutyimapo wa Leza wa kusaka kukwasha Davida, kadi ke mushipiditu sandupo wa Yehova ino i mushipiditu wa Davida—ke kokwa kulemenene mutyima wandi kadi. Davida ulombanga Leza amupe mutyima wa kulonga byoloke.
53:1—Muntu utuna amba Leza kadi’kopo i “kizedizedi” mu buluji’ka? Bu kizedizedi butelelwe pano ke kujinwapo kwa ñeni, ehe. Ukokeja kumona bu kizedizedi nansha bulembakane bwa uno muntu na bilongwa bibi byalonga bitelelwe mu Mitōto 53:1-4.
58:3-5—Babi badi pamo bwa nyoka mu muswelo’ka? Bubela bobavubakenya bakwabo budi pamo bwa bulembe bwa nyoka. Bonakanyanga bulēme ne ntumbo ya boba bobabepela bya mabela. Bano babi kebatejangapo bwendeji nansha bulemununi, pamo “bwa nyoka mujikematwi ujika kutwi kwandi.”
58:7—I muswelo’ka ‘wija babi pamo bwa mema apita mulungu’? Davida wādi padi ulangidija mwikadile mema amo akuka mulungu mu lupongo mu Ntanda ya Mulao. Nansha byādi bikuka mema mavule mu ino mpongo, ino keādipo eja kupita ne koaya jimejime. Nanshi Davida wādi ulombela amba bano babi bafwaninwe kujimankana lubilo lonka.
68:13—“Mapapa a nkutyi mapūte bwa ndalama ne mapapa andi bwa nsahabu ītyila” ādi muswelo’ka? Bankutyi bamo bekalanga bafituluka inoko abo na masala amo atōka. Mumwekelo wa mapapa abo wikalanga pamo bwa ndalama ikelema ku mikejima ya dyuba. Davida wādi padi welekeja batulala bashindañani Bene Isalela bāya ku bulwi pamo bwa nkutyi—udi na masala makomo kadi eñenya poamweka. Bafundi bamo balanga amba kuno i kusāsula kufwaninwe kwādi kusāsulwa kikwatwa kya busendwe kiyetwe mu bulwi. Nansha namino, Davida wādi wisambila pa bushindañani bwāpēne Yehova ku bantu bandi pa balwana nabo.
68:18—Lelo “byabuntu umbukata mwa bantu” i bāni? Bano i bana-balume babadilwa mu kibumbo kya misungi yākwetwe pa kushinda Ntanda ya Mulao. Bano bana-balume bāpelwe mwenda mafuku mingilo ya kukwasha’ko Bene Levi.—Ezela 8:20.
68:30—Kunena’mba “kanda nyema kilobo udi mu mabungu” kushintulula bika? Davida pa kwelekeja balwana na bantu ba Yehova bu banyema ba ntanda, wādi usaka Leza ebakande, nansha kukankaja bulobo bwabo bwa kusanshijañana.
69:23—Le ‘kuzakaja bifuka bya balwana’ kudi na buluji’ka? Misunya ya mu kifuka yo ikwashanga muntu engile mingilo ilomba lupaka, kimfwa kutekuna ne kusela bintu bilēma. Bifuka bizakale bifunkila pa kubulwa bukomo. Nanshi Davida wādi ulomba balwana babulwe bukomo.
Ñeni Yotuboila’ko:
51:1-4, 17. Wivwane tulonge bubi ke biyampepo kusonsoloka kudi Yehova Leza. Shi twisāse nabya tukamona kufwilwa lusa.
51:5, 7-10. Ekale tubaluba, twabijei Yehova etulekele bubi botulonga mwanda wa kubulwa kubwaninina kotupyene. Tufwaninwe kadi kulombela mwanda wa etutōkeje, etwaluje, ne kwitukwasha tufundule bilokoloko bya bubi mu mityima yetu, amba twikale na mushipiditu wa bukankamane.
51:18. Bubi bwa Davida bwāzozeje muzo onso mutuntulu. O mwanda wālombele amba Leza alonge Ziona biyampe muswidile mutyima wandi. Netu shi tubalonga bubi bukatampe, divule bufutulwijanga dijina dya Yehova ne kipwilo kine kumo. O mwanda i biyampe tulombe Leza alemunune bibi byotulengeje.
52:8. Tukokeja kwikala “pamo bwa umpafu mubishi mu njibo ya Leza”—kubwipi na Yehova ne kulupula bipa mu mwingilo wandi—na kumukōkela ne kwitabija na mutyima umo madingi andi.—Bahebelu 12:5, 6.
55:4, 5, 12-14, 16-18. Mutyima wa Davida wāsanshile bininge pangala pa butomboki bwa wandi mwana Abisalome ne kwaba kwāmwabile mudingidi wandi Ahitofele waādi wikulupile. Inoko, kikulupiji kya Davida mudi Yehova kekyātyepelepo. Ketufwaninwepo kuleka mutyima usansa uzozeje kikulupiji kyotukulupile mudi Yehova.
55:22. Lelo twelanga namani kiselwa kyetu padi Yehova? I (1) na kumuyukija myanda yetu mu milombelo, (2) na kunyemena ku Kinenwa ne bulongolodi bwandi mwanda wa kutambula madingi ne bukwashi, ne (3) na kulonga bukomo bwa kupēleja’ko ngikadilo yotudi’mo.—Nkindi 3:5, 6; 11:14; 15:22; Fidipai 4:6, 7.
56:8. Yehova uyukile ngikadilo yotudi’mo, kadi ujingulwile ne moitutenekela.
62:11. Leza kasakilwapo bukomo butamba kuntu kampanda. Aye mwine ye nsulo ya bukomokomo. “Bukomo budi kudi Leza.”
63:3. “Kanye ka lusa lobe katabukile būmi kulumbuluka” mwanda shi kekadi’kopo, longa ne būmi bwine ke bwampikwa mvubu ne kitungo. I kipite buya tutamije bulunda botusambile na Yehova.
63:6. Bīlo bya bufuku—byobidi talala pampikwa kupuakanibwa—byo bitatyi biyampe mpata bya kulanguluka.
64:2-4. Lubabo lukokeja kona dijina dilumbuluke dya muntu wampikwa mwanda. Nanshi ketufwaninwepo kwiluteja nansha kusambakanya’lo.
69:4. Kyaba kimo, pa kusaka kulama ndoe, i biyampe ‘twaluje’ na kulomba lusa, nansha shi tuyukile amba kekudipo kibi kyotulongele.
70:1-5. Yehova wivwananga kuzenza kotumuzenza etukwashe. (1 Tesalonika 5:17; Yakoba 1:13; 2 Petelo 2:9) Leza ukokeja kuleka matompo endelela, ino witupanga tunangu twa mwa kulwila nao ne bukomo bwa kwiatyumwina umanwi. Kakalekapo tutompibwe bitabukile pa byotukokeja kūminina.—1 Kodinda 10:13; Bahebelu 10:36; Yakoba 1:5-8.
71:5, 17. Davida wāikele na kininga ne bukankamane pa kukulupila mudi Yehova tamba ku bwanuke—nansha ke paākatambile Ngodiata kampangala Mwine Fidishitia. (1 Samwele 17:34-37) Banuke nabo bakokeja kwiubija mudi Yehova mu byonso byobalonga.
“Ntanda Yonsololo Nayo Īyūle Ntumbo Yandi”
Lwimbo lwa mfulo mu kino kipindi kya bubidi kya Mitōto i lwimbo lutala buludiki bwa Solomone, bwelekeja ngikadilo ikekala’ko mu buludiki bwa Meshiasa. Bine, ano asekunwinwe pano i madyese a kutendelwa—ndoe mivule, mfulo ya masusu ne bukalabale, bungibungi bwa bidibwa pano pa ntanda! Lelo tukekala umbukata mwa boba bakeselwa ano madyese a Bulopwe ne makwabo’po? Tukekala’mo shi tusangele kutengela Yehova, ne kumubika bu mpakala ne bukomo bwetu pamo bwa mulembi wa mitōto.
“Milombelo ya Davida . . . ībapu” na bino binenwa’mba: “Atōtwepo Yehova Leza, Leza wa Isalela, aye enka ulonga byakutendelwa. Kadi dijina dyandi dya ntumbo ditōtyibwe nyeke, kadi ntanda yonsololo nayo īyūle ntumbo yandi, Amena, ne Amena.” (Mitōto 72:18-20) I kipite buya tutōte Yehova na mutyima umo ne kutendela dijina dyandi dya ntumbo.
[Kifwatulo pa paje 9]
Lelo uyukile welekejibwe na “mwana-mukaji, mwana mulopwe”?
[Kifwatulo pa paje 10]
Yelusalema utelwa bu “mubwaninine mwa buya.” Uyukile i mwanda waka?