Akamwa Yehova—Umone Katōkwe!
Akamwa Yehova—Umone Katōkwe!
“Keye wa katōkwe kandi, shandi! yewa muntu wakaminwe Yehova.”—MITŌTO 112:1.
1, 2. Kwakamwa Leza kukokeja kwituletela bika?
KATŌKWE, nansha’mba nsangaji, kekapēlangapo kumona. Katōkwe ka binebine kalombanga kutyiba butyibi boloke, kulonga byoloke, ne kunyema bibi. Mulongi wetu Yehova, i mwitupe Kinenwa kyandi Bible, mwanda wa kwitufundija twikale na mwikadilo wa umbūmi utabukile kunengela. Shi tukimba buludiki bwa Yehova ne kwibulonda, ko kunena’mba kwakamwa Leza, tukokeja kusangala bya binebine ne kumona katōkwe.—Mitōto 23:1; Nkindi 14:26.
2 Mu kino kishinte tusa kubandaula’mo bimfwa bya mu Bible ne bya dyalelo bilombola kwakamwa Leza kwa bine mokukokeja kupēla muntu bukomo bwa kulwa na kyongo kya kulonga bubi ne kumupa kininga kya kulonga byoloke. Tusa kufunda’mo amba kwakamwa Leza kukokeja kwituletela katōkwe ne kwitupa mutyima wa kulemununa mwiendelejo wetu, pamo na mwālongēle Davida. Tusa kadi kumona’mba kwakamwa Leza kyo kipyanwa kya mvubu kifwaninwe bambutwile kupyanika babo bana. Kinenwa kya Leza kitukulupija bine amba: “Keye wa katōkwe kandi, shandi! yewa muntu wakaminwe Yehova.”—Mitōto 112:1.
Kusokola Katōkwe Kajimine
3. I kika kyākweshe Davida esāse bubi?
3 Enka na motwadi bamwene’kyo mu kishinte kibadikile’ki, Davida wābudilwe kwakamwa Leza, wālonga bubi misunsa isatu mituntulu. Inoko kwitabija kwawāitabije bulemununi bwa Yehova kwālombwele amba bine nanshi i muntu wakaminwe Leza. Kalēmo ne bulēme bwaādi ulēmekele Leza byāmutonwene etabije matope, alongolole kilubo kyandi, ne kujokeja kipwano kilumbuluke na Yehova. Nansha bilubo byo byāmuletele aye ne bakwabo byamalwa, ino kwisāsa kwandi kwālengeje Yehova endelele na kumukwatakanya ne kumwesela. Kimfwa kya Davida bine kiningishanga Bene Kidishitu ba dyalelo pobaponena mu bubi bukatampe.
4. Kwakamwa Leza kukokeja kukwasha muntu namani atane katōkwe?
4 Imvwana myanda ya Sonja. * Nansha byaadi musapudi wa kitatyi kyonso, Sonja wapwene na balunda babi, wekuja mu mwiendelejo wakubulwa kukwatañana na Bwine Kidishitu, ne kupangwa wapangwa mu kipwilo kya Bwine Kidishitu. Ñeni pa kumujokela, Sonja walonga bukomo bonso bwa kulongolola kipwano kyandi na Yehova. Mwenda mafuku, wajokejibwa mu kipwilo. Nansha byobyadi namino, Sonja kazozejepo mutyima wandi wa kusaka kwingidila Yehova. Mafuku pa kupita’po, washilula monka mwingilo wa bu pania wa kitatyi kyonso. Kupwa wasongwa na Mwine Kidishitu muyampe kadi mukulumpe, ne panenwa pano Sonja wingilanga na nsangaji pamo nandi mu kipwilo. Eyo, Sonja wialakanyanga pangala pa kusāsuka kwaasāsukile bityetye mu kashinda ka Bwine Kidishitu, ino udi na nsangaji pa mwanda wa kwakamwa Leza kwamukweshe ajokele kudi Yehova.
I Biya Kususuka Kupita’ko Kulonga Bubi
5, 6. Shintulula i muswelo’ka ne mwanda waka Davida wāpandije būmi bwa Solo dibidi dituntulu.
5 Bine i kipite buya kwakamwa Leza kukwashe muntu ejibe ku kulonga bubi enka pakalubile’pa. Mo mwālongele Davida. Kitatyi kimo, Solo paādi ulondalonda Davida na kibumbo kya bantu tununu tusatu, wākatwelele mu muta—mwine mwādi mufyeme Davida ne bantu bandi. Bengidi ba Davida bāmunena atape Solo. Lelo uno abulwe’po Yehova wāpēne walwana na Davida wādi kala unenwe kufwa mu kuboko kwandi? Bityebitye Davida wakalabila kudi Solo, wātyiba mulomo wa mutwelo wandi. Nansha shi kulonga namino kekwādipo kubi, ino kwāvutakenye mutyima wa mundamunda wa Davida mwanda wādi wakaminwe Leza. Penepo Davida wākankaja bantu bandi bādi na kiyukuyuku amba: “Leka! Leka! Yehova ankande kulonga kino kintu kino’ki kudi mfumwami mushingwe-māni, kōlola kuboko kwami padi aye, byadi mushingwe-māni wa Yehova.” *—1 Samwele 24:1-7.
6 Musunsa mukwabo, Solo wādi mu kitūlo bufuku pamo ne bantu bandi, ino abo bonso “Yehova webaponeneje mu tulo tukatampe buku.” Davida ne mwipwa wandi wakubulwa moyo Abishai bāenda babenza, bāfika ne mu kitūlo, ebiya badyomboka kufika’nka ne padi palēle Solo. Abishai wādi usaka amwipaididile’tu dimo kupwididile. Ino Davida wāpeleja Abishai na kumwipangula’mba: “Le i ani uyukile kōlola kuboko kwandi padi mushingwe-māni wa Yehova, ne kwikala wampikwa mambo, i ani le, a?”—1 Samwele 26:9, 12.
7. I bika byādi byepeja Davida kulonga bubi?
7 Mwanda waka Davida wālekele kwipaya Solo misunsa ibidi mituntulu? Mwanda wādi wakaminwe Leza bininge kupita’ko mwaādi wakaminwe Solo. Pa mwanda wa kwakamwa Leza kwendele’mo, Davida wētongele’ko kumona malwa shi abamufikila, kupita’ko kulonga bubi. (Bahebelu 11:25) Wādi ukulupile na mutyima umo amba Yehova ulelanga bantu bandi ne aye mwine kumo. Davida wāyukile’mba kukōkela Leza ne kumukulupila kukamuletela katōkwe ne madyese mavule, ino kuvulaminwa Leza kwādi kwa kumubudija buntu bwa Leza. (Mitōto 65:4) Kadi wādi uyukile amba Yehova ukafikidija mulao Wandi wa kumubikika bulopwe ne kufundula Solo pa kitatyi kifwaninwe ne mu muswelo wayukile aye mwine.—1 Samwele 26:10.
Kwakamwa Leza Kuletanga Katōkwe
8. Mwikadilo wa Davida mu matompo i kimfwa kotudi muswelo’ka?
8 Byotudi Bene Kidishitu, tunenwe kufutululwa, kupangwapangwa, ne kutanwa na matompo makwabo. (Mateo 24:9; 2 Petelo 3:3) Kitatyi kimo, tubwanya’nka ne kukolejibwa na batōtyi-netu. Inoko, tuyukile amba Yehova umonanga bintu byonso, utejanga milombelo yetu ne, pa kitatyi kitungwe, ukolola myanda mwendele kiswa-mutyima kyandi. (Loma 12:17-21; Bahebelu 4:16) O mwanda nanshi, pa kyaba kya kwakamwa balwana netu, twakamwanga Leza ne kumwabija amba etunyongolole. Pamo bwa Davida, ketwakelubwilai kinongo batwe bene, nansha kutyumuna misoñanya myoloke mwanda’tu wa kwepuka masusu. Mfulo mfulō, kino kiketuletela katōkwe. Muswelo’ka?
9. Leta kimfwa kilombola amba kwakamwa Leza kuletanga katōkwe nansha shi kudi kupangwapangwa.
9 Mishonele umo ke mwije mu mwingilo mu Afrika witufumikila’mba: “Navuluka inabana umo ne wandi mwana mwana-mukaji wa myaka dikumi ne musubu, bāpelele kupota kalata ka kitango kya politike pa mwanda wa kutyina kwikuja mu bya ino ntanda. Bātambilwe bibi na kibumbo kya bantu kupwa bebapanga bende kwabo. Pobādi benda mwishinda, inabana wāshilula kukankamika wandi mwana wādi wenda udila, wiipangula mwanda waka bino bibebafikila. Mu kine kitatyi’kya shakyo babudilwe nsangaji, inoko mityima yabo ya mundamunda yāshele itōka. Kupwa, bāikele na katōkwe pa kuyuka’mba bakōkele Leza. Ino shi bāpotele kalata ka kitango’kya, kibumbo kya bantu kyādi kya kusangala mpata. Bantu bādi ba kwibapa matyupa a bitomibwa bitobala ne kwibajīla mwishinda enka ne byobafika kwinjibo. Ino inabana ne wandi mwana pobādi ba kuyuka amba abajilula, bādi ba kubulwa katōkwe kupita bonso.” Kwakamwa Leza kwēbepeje bino byonso.
10, 11. I bipa’ka biyampe bitambile ku kwakamwa kwāakaminwe mwana-mukaji umo Leza?
10 Kwakamwa Leza kuletanga katōkwe ne mu kitatyi kyotulwa na matompo pa kulama buujila bwa būmi. Mary paādi na dīmi dya wandi mwana wa busatu, dokitele wāmunene amba pulumuna’dyo. Kāmunena’mba: “Būmi bobe budi mu kyaka. Usa kukolelwa mpata kitatyi kampanda kadi nsaa 24 keisapo kupwa abe kufwa mpika. Kupwa ne mwana nandi akulonde. Nansha bikale namani, uno mwana kasapo kubutuka biyampe nansha dimo.” Papo Mary wādi wifunda Bible na Batumoni ba Yehova ino wādi kabatyijibwe. Mary unena’mba: “Ino ami nātyipile kwingidila Yehova, kadi nādi musumininwe kumukōkela, nansha shi bikale namani.”—Divilu 21:22, 23.
11 Mary aye na dīmi’dyo, po pene wātakamana na kwifunda Bible ne kulama kisaka kyandi. Ku mfulo mwana wābutuka. Mary unena’mba: “Kuno kubutula shako kwādi kukomo kupita’ko kubidi kubajinji, ino kekwākolelepo’tu bininge.” Kwakamwa Leza kwākweshe Mary alame mutyima wa mundamunda utōka, ne kepāijijepo wabatyijibwa. Mwana’wa nandi pa kutama wāshilwile kwakamwa Yehova, panenwa pano uno mwana wingilanga ku bilo ya musambo wa Batumoni ba Yehova.
‘Wikankamike Mudi Yehova’
12. Kwakamwa Leza kwākomeje Davida namani?
12 Kwakamwa Leza kwa Davida kwāmukweshe ku bivule, ke’nkapo ku kulonga bubi kete, mhm. Kwāmupele bukomo bwa kulonga bintu na kusumininwa ne na tunangu nansha ke paādi utanwa na bikoleja. Kintu kya mwaka mutuntulu ne makweji’mo aná, Davida ne bantu bandi bānyemene Solo, bakafyama ku Zikelake, mu ntanda ya Bene Fidishitia. (1 Samwele 27:5-7) Difuku dimo bana-balume bonso bādi patupu’bo, penepo Bene Amaleke bāiya kusōka kibundi ne kusela bakaji, bana, ne bimunanwa bya bantu ba Davida. Abo pa kujoka ne kumona byalongekele, Davida ne bantu bandi kebadila. Njia yāalamuka bukidi bonka ke bululu, bantu ba Davida kebanena amba twase Davida mabwe. Mu byonso bino Davida kātyumukilwepo mutyima. (Nkindi 24:10) Kwakamwa Leza kwāmulengeje abije Yehova, ne kadi “wekankamika aye mwine mudi Yehova Leza wandi.” Na bukwashi bwa Yehova, Davida ne bantu bandi bānekenya Bene Amaleke ne kunyongolola bintu byabo byonso.—1 Samwele 30:1-20.
13, 14. Kwakamwa Leza kwakweshe Mwine Kidishitu umo atyibe butyibi buyampe muswelo’ka?
13 Bengidi ba Leza dyalelo nabo batanwanga mu ngikadilo ibalomba kwikala na kikulupiji mudi Yehova ne kininga kya kutyiba butyibi busumininwe. Tala kimfwa kya Kristina. Pa busongwakaji, Kristina wadi wifunda Bible na Batumoni ba Yehova. Ino koku kadi wadi usaka kwikala mukayi omba kinanda kya piano pa kitango kya bantu, ne wadi ke mwendelele’mo bininge. Ne kadi washilula kwityepelwa pa kutambila mu busapudi, kaivwana ne moyo wa biselwa bitamba ku lubatyijo. Ino Kristina byaadi wendelela na kwifunda Kinenwa kya Leza, washilwile kadi kwivwana bukomo bwakyo. Wefunda kwakamwa Yehova, ne kujingulula amba Yehova usakanga bengidi bandi bamusanswe na mutyima onso, na ñeni yonso, na muya onso, ne na bukomo bonso. (Mako 12:30) Kino kyamutonona epāne kudi Yehova ne kubatyijibwa.
14 Kristina walombele Yehova amukwashe endelele ku mushipiditu. Aye mwine ushintulula’mba: “Namwene amba būmi bwa kukaya makayo a piano pa kitango kya bantu bulomba kwendakana ne kukakaya ku bitango 400 mu mwaka umo. O mwanda natongele kwikala mwadimu mwa kumwena kalupeto ka kwikwasha nako ne kwingila bu musapudi wa kitatyi kyonso.” Mu kine kyaba’kyo, Kristina watandikwa ku mpangiko ya komba dibajinji mu kitango kya bantu mu njibo ya kikailo mitumbe bininge mu yabo ntanda. Aye mwine unena’mba: “Kuno komba kubajinji kwaikele kwami kwa ngalwilo kadi kwa mfulo.” Kristina i musongwe tamba pene’pa na mukulumpe Mwine Kidishitu. Dyalelo bonso babidi bengilanga ku bilo ya musambo wa Batumoni ba Yehova. Pano udi na nsangaji mwanda Yehova wamupele bukomo bwa kutyiba butyibi boloke ne kadi pano kapityijanga kitatyi kyandi ne bukomo bwandi mu mwingilo wa Yehova.
Kipyanwa Kilēme
15. I kika kyādi kisaka Davida kupyanika bandi bana, ne wēbapyanikile’kyo namani?
15 Davida wāsonekele amba: “Iyai, bānwe bāna, mungivwane; nemufundije kwakamwa Yehova.” (Mitōto 34:11) Davida byaādi mbutwile, wādi usaka kupyanika bandi bana kino kipyanwa kilēme—kwakamwa Yehova bya binebine, na bujalale, ne mokifwaninwe. Davida wāmwekeje Yehova mu binenwa ne mu bilongwa amba ke Lezapo wa kaninga-mpo ne ulengeja moyo, wikadile enka kutopeka yense ujilula bijila Byandi, mhm, ino amba i Tata wa buswe, uta bantu mutyima, ne ulekela Bandi bana ba pano panshi. Davida pa kulombola kikulupiji kyandi amba Yehova kalondalondangapo kyaba kyonso bilubo, wāipangwile amba: “Lelo i ani wiyūkile aye mwine bīlwa bya kwilwailwa byandi?” Kupwa, Davida wālombola kikulupiji kyaādi ukulupile amba Yehova kakonkotolangapo bilubo byetu, na kubweja’ko amba: “Ngoije ku byakufībwafībwa.” Ino Davida wādi uyukile’tu amba shi ekankile’ko bininge, binenwa byandi ne milangwe yandi biketabijibwa na Yehova.—Mitōto 19:12, 14.
16, 17. Lelo bambutwile bakokeja kufundija namani babo bana kwakamwa Leza?
16 Davida i kimfwa kiyampe kudi bambutwile dyalelo. Ralph, wingilanga pamo na nkasandi ku bilo ya musambo wa Batumoni ba Yehova, unena’mba: “Bambutwile betu betutamije mu muswelo witulengeja tusangele kwikala mu bubinebine. Potwadi tukidi bankasampe, badi betutweja mu mīsambo yabo itala mingilo ya pa kipwilo, netu twaikala na buzanzamuke bwa kulonda bubinebine pamo bwa abo. Betufundije kukulupila amba netu tubwanya kulonga bilumbuluke mu mwingilo wa Yehova. I bine, kisaka kyetu kyadi mu ntanda mwadi musakibwa basapudi ba Bulopwe bavule, kyakwasha ne kukwasha ku kushimika bipwilo bipya.
17 “Kintu kyētulamine mu kashinda ka boloke, ke bijilapo bikomokomo, mhm, ino i pa kuyuka’mba bambutwile betu badi bamwene Yehova bu muntu udi’ko bine ne amba i wa kanye ne muyampe bya binebine. Badi basaka kuyukila’ko Yehova senene ne kumusangaja, netu twefundile kobadi kwakamwa Leza kwa binebine ne kumusanswa. Nansha potwadi tuluba, Bambutwile kebadipo betukuna milangwe ya kwimona amba Yehova kakituswilepo monka; nansha kwitukanda na bulobo ne ku nshikani, mhm. Kitatyi kivule, badi betushikatyija ne kwitunena, pakwabo mama wadi usumija ne impolo, balonga bukomo bwa kwitutenga ku mutyima. Bine, bino byadi bitunekenya. Twaboile ñeni ku binenwa ne ku bilongwa bya bambutwile betu amba kwakamwa Leza i kuyampe ne amba kwikala bandi Batumoni i kintu kya nsangaji, ke kiselwapo, mhm.”—1 Yoano 5:3.
18. I bika byotukamwena mu kwakamwa Leza wa bine?
18 Mu “binenwa bya mfulo bya Davida,” tutanga’mo amba: “Yewa ubikala pa bantu moloke, ubikalanga mu kwakamwa kwa Leza. Kadi ukekala bwa kutōka kwa lubanga, pa kutunduka dyuba.” (2 Samwele 23:1, 3, 4) Solomone mwanā Davida kadi mpingakani wandi, wāboile padi ñeni ku uno mwanda, ke-pantu wālombele Yehova amupe “mutyima wa kwivwanija” ne bwino bwa “kusansanya pa biya ne bibi.” (1 Balopwe 3:9) Solomone wāyukile amba kwakamwa Yehova ko kuleta ñeni ne katōkwe. Mwenda mafuku, wāfudija mukanda wa musapudi na bino binenwa’mba: “Ino pano namino yo mfulo ya uno mwanda uno’u; byonsololo i bivwanibwe: akamwa Leza ne kulama bijila byandi, mwanda yo mingilo mituntulu ya muntu. Mwanda Leza ukaleta mingilo yonsololo, shi mingilo ka shi mingilo ka, mu kidye, ne bintu byonso bifibwe, shi i bika shi i bika, nansha kikale kiyampe, nansha kibi kine.” (Musapudi 12:13, 14) Shi tulonde ano madingi, tukamona’mba: “Mpalo ya kwityepeja ne kwakamwa Yehova” ke’nkapo tunangu ne katōkwe kete, mhm, ino i ne “bupeta ne bulēme ne būmi.”—Nkindi 22:4.
19. I kika kiketukwasha twivwanije “kwakamwa Yehova”?
19 Mu bimfwa bya mu Bible ne bya dyalelo, tubamone amba nanshi kwakamwa Leza kwendele’mo kudi na mvubu mu būmi bwa bengidi ba bine ba Yehova. Mwanda ako kekwitwepejangapo enka ku kulonga byobya bifityija Tata wetu wa mūlu mutyima, ino kwitupanga ne kininga kya kulwa na balwana ne bukomo bwa kūminina matompo ne bikoleja byotutana mu lwendo lwetu. Nanshi, batwe bonso, banuke ne batame, twielelei’ko na bukankamane kufunda Kinenwa kya Leza, kulanguluka pa byobya byotwifunda, ne kwifwenya kudi Yehova kupityila ku milombelo ya kitatyi kyonso kadi itamba ku mutyima. Shi tulonge namino, tukatana “kuyukidija Leza” ne “kwakamwa Yehova.”—Nkindi 2:1-5.
[Kunshi kwa dyani]
^ Majina i mashintwe.
^ Padi uno o mwanda wālengeje Davida embe Mutōto wa 57 ne wa 142.
Le Ukokeja Kushintulula?
Lelo kwakamwa Leza kukokeja namani
• kukwasha muntu ealuje ku bubi bukatampe?
• kuletela muntu katōkwe kitatyi kya matompo ne kupangwapangwa?
• kwitukomeja tulonge kiswa-mutyima kya Leza?
• kwikala kipyanwa kilēme kya kupyanika betu bana?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kifwatulo pa paje 28]
Kwakamwa Yehova kwākankeje Davida kutapa Mulopwe Solo
[Kifwatulo pa paje 31]
Kwakamwa Leza i kipyanwa kilēme kikokeja bambutwile kupyanika babo bana