Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Ta Mutyima ku Buyampe bwa Bulongolodi bwa Yehova

Ta Mutyima ku Buyampe bwa Bulongolodi bwa Yehova

Ta Mutyima ku Buyampe bwa Bulongolodi bwa Yehova

“Tukēkutanga ne [buyampe] bwa njibo yobe.”—MITŌTO 65:4.

1, 2. (a) Mpangiko itala tempelo yādi ya kuletela bantu ba Leza bika? (b) I bika byāteakenye Davida pa mwanda wa lūbako lwa tempelo?

 DAVIDA wa mu Isalela wa kala i umo wa mu bantu batendelwa besambīlwe mu Bisonekwa bya Kihebelu. Uno mukumbi, ñomba, mupolofeto, kadi mulopwe wādi utūdile kikulupiji kyandi kyonso mudi Yehova Leza. Kulamata kwādi kulamete Davida kudi Yehova bya binebine kwāmupele mutyima wa kūbaka njibo ya Leza. Ino njibo, nansha tempelo, yādi ya kwikala ke kité kya mutōtelo wa bine mu Isalela. Davida wāyukile amba mpangiko itala tempelo yādi ya kuletela bantu ba Leza nsangaji ne madyese. O mwanda Davida wāimbile amba: “Keye wa katōkwe kandi, shandi! yewa muntu o watonga [abe Yehova], umufwenya kōdi, amba ēkale mu bipango byobe; tukēkutanga ne [buyampe] bwa njibo yobe, papandulwemo pa njibo īkola yobe.”—Mitōto 65:4.

2 Davida kāpelwepo lupusa lwa kwimanina lūbako lwa njibo ya Yehova. Ino ano madyese alamīnwe wandi mwana Solomone. Davida kēuningilepo amba mwanda waka madyese onadi nsaka abapebwa ungi. Kine kyaādi usaka i tempelo’ko yūbakwe. Wākwatakenye ino mpangiko na mutyima umo na kulombola Solomone ndudi yaātambwile kudi Yehova ya mwa kūbakila njibo. Kadi, Davida wābungile Bene Levi tununu ne tununu wēbabanya mingilo kadi wāpāna ne kyabuntu kikatampe kya nsahabu ne ndalama ya kukwasha ku lūbako lwa tempelo.—1 Bilongwa 17:1, 4, 11, 12; 23:3-6; 28:11, 12; 29:1-5.

3. Bengidi ba Leza balombolanga mushipiditu’ka pangala pa mpangiko itala butōtyi bwa bine?

3 Bene Isalela ba kikōkeji bākwatakenye mpangiko ya butōtyi bwa bine yātūdilwe ku njibo ya Leza. Dyalelo nadyo, batwe bengidi ba Yehova tukwatakanyanga mpangiko ya butōtyi itūdilwe’ko mu kipindi kya pano panshi kya bulongolodi bwa Yehova. Mu uno muswelo tulombolanga’mba tudi na mushipiditu umo onka na owa wādi nao Davida. Ketudipo na mushipiditu wa kutompolatompola. Ino, tutanga mutyima ku buyampe bwa bulongolodi bwa Leza. Lelo kodi mulangulukile pa bintu bivule biyampe byotukokeja kufwijija’ko Leza bya binebine? Leka bidi tubandaule’ko bimobimo.

Tufwijei’ko Pangala pa Boba Betutangidile

4, 5. (a) “Umpika wa binebine, udi na manwa” uvuijanga muswelo’ka kiselwa kyandi? (b) I muswelo’ka usangelanga Batumoni bamo bidibwa bya ku mushipiditu byobatambulanga?

4 Tudi na buluji bwa kufwijija’ko “umpika wa binebine, udi na manwa” utongelwe na Yesu Kidishitu kutala bintu byandi bidi pano pa ntanda. Kabumbo ka Bene Kidishitu bashingwe māni katangidilanga busapudi bwa myanda miyampe, katūla’ko mpangiko ya kupwila, ne kulupula mabuku esambila pa Bible mu ndimi 400 ne musubu. Bantu midiyo ne midiyo pano pa ntanda ponso bafwijanga’ko pobadya ‘bidibwa pa kitungo kya mwaka po kitungilwe.’ (Mateo 24:45-47) Bine, pano kepadipo ne kine kya kwiuningila.

5 Elfi, Kamoni wa Yehova mununu, wākankamikilwe ne kukwashibwa myaka mivule pa kulonda madingi a mu Bisonekwa atanwa mu mabuku a kabumbo ka umpika. Mutyima wa kufwija’ko wāmulengeje alembe amba: “Shi bulongolodi bwa Yehova kebwadi’kopo naswile kulonga namani?” Peter ne Irmgard nabo bādi bengidi ba Yehova mu bula bwa makumi a myaka. Irmgard ufwija’ko pangala pa mabuku onso alupulwa na “bulongolodi bwa Yehova bwa buswe ne kilelo.” Mu ano mabuku mubadilwa ne oa alupwilwa bantu mwendele bisakibwa byabo, kimfwa babitwi ne bampofu.

6, 7. (a) I muswelo’ka wendejibwa mingilo mu bipwilo pano pa ntanda ponso? (b) I myanda’ka yanenenwe pangala pa kipindi kya pano panshi kya bulongolodi bwa Yehova?

6 “Umpika wa binebine” unenenanga kupityila ku Kitango Kyendeji kya Batumoni ba Yehova, bana-balume bashingwe māni babala-banga bengilanga ku kité kya ntanda yonso kya Batumoni ba Yehova kidi mu Brooklyn, New York. Kitango Kyendeji kitoñanga bengidi ba Yehova badi na bwino ba kwingila ku bilo ya musambo mwanda wa kutala mingilo ya mu bipwilo 98 000 ne musubu kujokoloka ntanda yonso. Bana-balume babwanya bisakibwa bya mu Bible batoñwanga bu bakulumpe ne bu bengidi ba mingilo mu bino bipwilo. (1 Temote 3:1-9, 12, 13) Bakulumpe bendejanga luombe lwa Leza lobapelwe ne kwilukumba na buswe. Bine dino i dyese dikata kubadilwa umbukata mwa luno luombe ne kwimwena buswe ne bumo budi mu bantu ba “lusa lwa bu-bāna na bāna”!—1 Petelo 2:17; 5:2, 3.

7 Pa kyaba kya kutompolatompola, divule bantu ba Leza bafwijanga’ko pangala pa bwendeji bwa buswe bwa ku mushipiditu bobatambula kupityila ku bakulumpe. Tala kimfwa Birgit, lolo Mwine Kidishitu wa myaka 30 ne musubu. Paākidi na myaka dikumi ne musubu, wādi na balunda babi kadi wāswile’nka ne kuponena mu bya bulongelonge. Ino madingi mapotoloke a mu Bible adi amupa bakulumpe ne bukwashi bwa banababo mu lwitabijo byāmukweshe epuke ngikadilo ya kyaka. Lelo pano Birgit wiivwana namani? Aye mwine unena’mba: “Nafwija’ko bininge pa kuyuka’mba ne pano nekidi monka mu bulongolodi bwa Yehova bwa kutendelwa.” Andele, wa myaka 17 unena’mba: “Buno shabo bo bulongolodi bwa Yehova, bulongolodi bupityile onso adi pano pa ntanda.” Mwene netu tufwaninwe kufwija’ko pangala pa buyampe bwa kipindi kya pano panshi kya bulongolodi bwa Yehova?

Boba Betutangidile I Bakubulwa Kubwaninina

8, 9. Lelo bantu bamo ba mu mafuku a Davida bālongele namani, ne Davida nandi wālongele namani mu ino ngikadilo?

8 Bine boba batongelwe kutangidila kumeso mu mutōtelo wa bine i bakubulwa kubwaninina. Bonso balubanga, kadi bamobamo badi ne na bukōkekōke bobalwa nabo kitatyi ne kitatyi. Lelo kino kifwaninwe kwitutyumuna mutyima? Mhm. Nansha ke boba bādi bapēlwe biselwa bikatampe mu Isalela wa kala nabo bādi balonga bilubo bikatampe. Kimfwa Davida, paākidi nkasampe, wādi witwa kombela Mulopwe Solo mwanda wa kumutalaja mutyima paādi uvutakanibwa ñeni. Ino tala’po, mwenda mafuku Solo wāswa kwipaya Davida, nandi wēpandija na kunyema.—1 Samwele 16:14-23; 18:10-12; 19:18; 20:32, 33; 22:1-5.

9 Bene Isalela bakwabo bāikele ke bandalandala. Difuku dimo, Yoabe, mudyavita wa Davida wātapile Abinele wa ku kisaka kya Solo. Abisalome wākutyile shandi Davida nkuku ya kumuyata bulopwe. Ahitofele, mudingidi mukulupilwe wa Davida, nandi wāmwalamukila. (2 Samwele 3:22-30; 15:1-17, 31; 16:15, 21) Ino, Davida kāikelepo na bululu ku mutyima katompolatompola, nansha kuleka mutōtelo wa bine kwine mpika. Bine, kālongelepo namino. Bikoleja byākweshe Davida alamate kudi Yehova ne kulama mulangilo muyampe waādi nao nansha ke kitatyi kyaādi unyema Solo. Mu kine kyaba’kya Davida wāimbile amba: “Bamfwileko lusa, abe Leza, bamfwileko lusa; ke-muntu muya wami ūbe mudi abe; eyo i binebine, mu mutalela wa mumapapa obe e mo ngubanga, poso bino bipupo bino bipite.”—Mitōto 57:1.

10, 11. I bika byālongele Mwine Kidishitu witwa dya bu Gertrud paākidi nsongwakaji, ne wēsambile bika pa bitala bukōkekōke bwa banababo betabije?

10 Ketudipo na bubinga bwa kutompwela shi tubamone bandalandala mu bulongolodi bwa Yehova dyalelo. Yehova, bamwikeulu, nansha ke bakumbi ba ku mushipiditu bene kebaswelepo kumona bandalandala, nansha babi mu kipwilo kya Bwine Kidishitu. Inoko, batwe bonso tulwanga na kubulwa kubwaninina—kwa batwe bene ne kwa bengidi ba Leza bakwabo.

11 Gertrud, utōtanga Yehova pano ke myaka mivule, paākidi nsongwakaji wābepelwe bya bubela’mba i ngivi kadi amba bwingidi bwandi bwa bu musapudi wa Bulopwe wa kitatyi kyonso i bwa bubela. Lelo wālongele’po namani? Lelo Gertrud wēuningile byobya byobāmukumine? Mhm. Kitatyi kityetye kumeso kwa aye kufwa mu 2003 na myaka 91, waelele milafwe ku būmi bwandi bwa kunyuma kanena’mba: “Ino myanda ne mikwabo yantene i mimfundije amba nansha shi bantu balonga bilubo, ino Yehova uludikanga mwingilo wandi mukatampe na kwitwingidija batwe bantu bampikwa kubwaninina.” Pādi patenekwa kaka Gertrud ne kutupatupa kwa bengidi ba Leza bakwabo, aye wādi wabija Yehova na mutyima umo mu milombelo.

12. (a) I kimfwa’ka kityani kyāshile Bene Kidishitu bamo ba mu myaka katwa kabajinji? (b) Lelo tufwaninwe kubambila meso etu pa bika?

12 Byotwayuka amba nansha ke Bene Kidishitu ba dikōkeji dikatampe kadi bepāne nabo balubanga, nanshi nansha shi mwingidi utongelwe walonga kilubo, batwe twendelelei’tu kulonga “bintu byonso kwa kubulwa kwiuninga.” (Fidipai 2:14) Bine, i kya bulanda shi tulonde kimfwa kityani kya bamobamo ba mu kipwilo kya Bwine Kidishitu kya mu myaka katwa kabajinji! Mungya mwanā bwanga Yude, bafundiji ba bubela ba mu mafuku’a bādi ‘bafutulula bulopwe, ne kubenga bene bakatampe bene.’ Kadi bano banonga-bibi bādi bantu “bēuningauninga bakukataja.” (Yude 8, 16) Nanshi twepukei kashinda kālondele boba ba mitompwe beuningauninga, ino tubambilei meso’nka pa bintu bilumbuluke byotulongelwa kupityila kudi “umpika wa binebine.” Tufwijei’ko pangala pa buyampe bwa bulongolodi bwa Yehova ne ‘kulonga bintu byonso kwakubulwa kwiuninga.’

“Uno Mwanda Ubetukolela”

13. Bamo bālongele namani pobāivwene bufundiji bumo bwa Yesu Kidishitu?

13 Bamo mu myaka katwa kabajinji bādi beuningila bengidi batongwe, bakwabo nabo beuningila bufundiji bwa Yesu. Monka mobilembelwe mu Yoano 6:48-69, Yesu wānenene amba: “Aye wakudya ku mubidi wami, watoma ne ku mashi ami, nabya udi ne muya wa nyeke.” Abo pa kwivwana bino binenwa, “Ponkapo bamo bavule bene bāna-bandi babwanga . . . ke banena’mba: Uno mwanda ubetukolela? Le i muntu ka wakuyūkidija’o.” Yesu wājingulula amba “bāna-bami-babwanga beunigila’o.” Ebiya “bāna-bandi-babwanga bangi bangi bajokela munyuma, kwenda kadi nandi dikwabo mpika.” Ino ke bana ba bwanga bonsopo bēuningile. Tala mo byāpityīle pāipangwile Yesu batumibwa 12 amba: “Lelo ne bānwe musaka kufunduka’ni?” Mutumibwa Petelo wālondolola’mba: “Abe Mfumwami, le tukenda kudi ani? Abewa wi wa binenwa bya muya wa nyeke ne nyeke. Bātwe tubaitabija, ne kuyūka kadi tubayūkidija’mba: Abe wi ukola wa Leza.”

14, 15. (a) Mwanda waka bamobamo bafitwanga pangala pa bufundiji bumobumo bwa Bwine Kidishitu? (b) I ñeni’ka yotukokeja kuboila kudi Emanuel?

14 Mu ino myaka, kudi bantu ba Leza bamobamo bafitwanga pangala pa bufundiji bumobumo bwa Bwine Kidishitu ne kwiuningila kipindi kya pano panshi kya bulongolodi bwa Yehova. Mwanda waka baloñanga namino? Divule beuniñanga mwanda kebevwanijepo muswelo uloñanga Leza bintu. Umpangi usokwelanga bantu bandi bubinebine bityebitye. Nanshi kwivwanija kwetu kwa Bisonekwa nako kufwaninwe kutōkejibwa kitatyi ne kitatyi. Bantu ba Yehova bavule basangelanga kitōkeji kya uno muswelo. Bamobamo nabo ‘batabukanga mu boloke pakatampe pene’ kebashikwe ne myanda ishintwa mine. (Musapudi 7:16) Padi bamo batononwanga na mitatulo, bakwabo nabo bapya mu dikinga dya kulanga mobasakila. Nansha shi kwikale bubinga’ka, kwiuninga kudi namino kuletanga kyaka, mwanda kwitujokejanga mu ino ntanda ne mu mashinda ayo.

15 Kimfwa Kamoni umo, Emanuel, wadi upatanya divule bintu byaadi utanga mu mabuku a “umpika wa binebine, udi na manwa.” (Mateo 24:45) Waleka kutanga mabuku etu a Bwine Kidishitu ne kulombola bakulumpe ba pa kipwilo kyaadi’mo amba napele kwikala kadi monka Kamoni wa Yehova. Kitatyi kityetye pa kupita’po, Emanuel wajingulula’mba nanshi byobya bifundija bulongolodi bwa Yehova i bya bine. Walombola Batumoni, waitabija kilubo kyandi, ne kujoka wajokejibwa monka bu Kamoni wa Yehova. Ebiya wajokeja monka nsangaji yaadi nayo.

16. I bika biketukwasha tuleke kutatana kotubwanya kutatana bufundiji bumo bwa Bwine Kidishitu?

16 Kikekala namani shi tudi na mutyima wa kwiuninga pa mwanda wa bufundiji bumo botutatana ino abo bwitabijibwe na bantu ba Yehova bonso? Nankyo ketwakekalai na kansontomokela. Mwenda mafuku “umpika wa binebine” ukokeja padi kulupula bufundiji bukalondolola bipangujo byetu ne kutōkeja milangwe yotwadi tutatana’ya. I biyampe kulomba bukwashi bwa bakulumpe Bene Kidishitu. (Yude 22, 23) Milombelo, kifundwa kya kasuku, ne kwinangila pamo na banabetu badi na bujinguludi bwa ku mushipiditu nabyo bibwanya kwitukwasha tuleke kutatana ino tukafwija’ko bininge pangala pa bubinebine bwa mu Bible bukankamika lwitabijo botutambula kupityila ku kingidilwa kisambila’mo Yehova.

Lama Mumweno Muyampe

17, 18. Pa kyaba kya kwiuninga, i mumweno’ka otufwaninwe kwikala nao, ne mwanda waka?

17 Na bubine, mifwatakanyo ya mutyima wa muntu wakubulwa kubwaninina imukokelanga ku kulonga bubi, kadi bamo bekalanga na mutyima wibakokela mpata ku kutompola byampikwa kwendela’mo. (Ngalwilo 8:21; Loma 5:12) Ino umone twikale na kibidiji kya kwiuningauninga, nankyo tubatūla kipwano kyetu na Yehova Leza mu kyaka. Nanshi, tufwaninwe kutadija kukanina ko-konso kukokeja kwitufikija ku miuningo.

18 Pa kyaba kya kwiuningila kintu kampanda mu kipwilo, i biyampe kulama mumweno muyampe ne kwikala nyeke na kibidiji kya kuvudilwa mingilo, kwikala na nsangaji, kalēmo, bujalale, ne lwitabijo lukomo. (1 Kodinda 15:58; Tetusa 2:1-5) Yehova ubandaulanga kakintu ko-konso kadi mu bulongolodi bwandi, kadi Yesu nandi utalanga muswelo wendelela kipwilo ne kipwilo, monka mwaādi utadila’byo mu myaka katwa kabajinji. (Kusokwelwa 1:10, 11) Kulupila na kitūkijetyima mudi Yehova ne mudi Yesu, Mutwe wa kipwilo. Bakumbi bapelwe biselwa bakokeja kumonwa mwanda wa kupwija myanda ilomba kulongololwa.—Mitōto 43:5; Kolose 1:18; Tetusa 1:5.

19. I bika byotufwaninwe kuta’ko mutyima pano kufika ne pasa kushilula Bulopwe kuludika myanda yonso ya bantu?

19 Panopano ponka ino ngikadilo imbi ya bintu isa kufula, kadi Bulopwe bwa Meshiasa busa kwiya kuludika myanda yonso ya bantu. Pano potukilaija, i biyampe umo ne umo alame mumweno muyampe! Kino kiketukwasha tumone biyampe bilonga banabetu betabije, kupita’ko kubala’nka tuto twabo. Kuta mutyima ku ngikadilo miyampe ya bumuntu bwabo kuketulengeja twikale ba nsangaji. Pa kyaba kya kwikala na kansontomokela ka kwiuningauninga, ino batwe tukakankamikwa ne kūbakwa ku mushipiditu.

20. Lelo mumweno muyampe uketukwasha tweselwe madyese’ka?

20 Kadi mumweno muyampe uketukwasha tuvuluke madyese mavule otweselwe mwanda wa kwilunga kotwilungile na kipindi kya pano panshi kya bulongolodi bwa Yehova. Buno bo bulongolodi bumo kete pano pa ntanda bukōkele Mubikadi wa diulu ne ntanda. Lelo umonanga namani uno mwanda ne madyese otupelwe a kutōta Yehova, Leza umo kete wa bine? Mwene i biyampe mumweno obe wikale pamo na owa wādi nao Davida wāimbile amba: “Ē! abe wivwananga kulombela, kudi abe ko kukāya bantu bonso. Keye wa katōkwe kandi, shandi! yewa muntu o watonga, umufwenya kōdi, amba ēkale mu bipango byobe; tukēkutanga ne būmuntu bwa njibo yobe.”—Mitōto 65:2, 4.

Lelo Ukivulukile?

• Mwanda waka tufwaninwe kufwija’ko pangala pa boba batangidile mu kipwilo?

• Shi banabetu bapelwe biselwa abaluba, le tukalonga’po namani?

• I muswelo’ka otufwaninwe kulonga shi kubalupuka kitōkeji kitala pa mwivwanino wetu wa Bisonekwa?

• I bika bikakwasha Mwine Kidishitu aleke kutatana?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 14]

Davida wāludikile Solomone mwa kūbakila tempelo kadi wākwatakenye mutōtelo wa bine

[Kifwatulo pa paje 17]

Bakulumpe Bene Kidishitu baletanga bukwashi bwa ku mushipiditu na nsangaji