Tulēmekei Kubungakana Kwetu Kujila
Tulēmekei Kubungakana Kwetu Kujila
“Nkaleta’bo ku lūlu lwami lukola, ne kwibapa tusepo mu njibo yami ya lulombelo.”—ISAYA 56:7.
1. I buluji’ka bwa mu Bisonekwa botudi nabo bwa kulēmekela kupwila kwetu?
YEHOVA i mubungakanye bantu bandi, bashingwe māni ne bapwani nabo, mu ‘lūlu lwandi lukola’ mwanda wa kumutōta. Wibapanga tusepo mu ‘njibo yandi ya lulombelo,’ tempelo yandi ya ku mushipiditu, “njibo ya lulombelo ya bantu bonsololo.” (Isaya 56:7; Mako 11:17) Kwendelela kudi’mo’ku kulombola amba mutōtelo wa Yehova i ukola, utōka, kadi muzunzulwe. Tukalombola amba tumwene bintu bikola na mwibimwenine Yehova shi tulēmekele kubungakana, kwifunda, ne mutōtelo wetu.
2. Lelo i kika kilombola’mba Yehova umonanga kifuko kyatonga kutōtelwa’po bu kijila, ne Yesu nandi wālombwele namani amba udi na mumweno wa muswelo umo?
2 Mu Isalela wa kala, kifuko kyādi kitonga Yehova bu kya kubungakena’po kyādi kimonwa bu kijila. Tabenakulo ne bipungwa byayo ne bingidilwa byādi bifwaninwe kupandulwa ne kutōkejibwa “amba bikale bikole nakampata.” (Divilu 30:26-29) Bipema nansha byumba bibidi bya mu kipandulwamo byādi bitelwa aki bu “pakola” kyoki nakyo bu “kikola kīne nakampata.” (Bahebelu 9:2, 3) Tabenakulo yāpingakenwe mwenda mafuku na tempelo ya mu Yelusalema. Yelusalema byokyādi ke kitako kya mutōtelo wa Yehova, o mwanda kyāityilwe bu “kibundi kijila.” (Nehemia 11:1; Mateo 27:53) Yesu, mu bula bwa mwingilo wandi wa pano panshi, wādi ulēmekele bininge tempelo. Wākalabele pa kumona bantu bengidija tempelo mu muswelo wakubulwa bulēme, bu kīkwe kya busunga ne bu kashinda ka nketwa.—Mako 11:15, 16.
3. Lelo buujila bwa kubungakana kwa Bene Isalela i bumwekele mu bika?
3 Bene Isalela bādi bebunga kyaba kyonso mwanda wa kutōta Yehova ne kwimvwana butangi bwa Mukanda wa Bijila. Mafuku amoamo a bidīlo byabo ādi etwa bu bitango bijila ne bu kipwilo kya kwiumbila, mwanda wa kulombola buujila bwabyo. (Levi 23:2, 3, 36, 37) Ku kubungakana kwa mu mafuku a ba Ezela ne Nehemia, Bene Levi bādi “bashintulwila bantu mukanda-wabijila.” “Bantu bonso badidile pa kwivwana myanda ya mukanda-wabijila,” pa kino, Bene Levi “batalaja bantu bonsololo nyā, amba: Talalai, mwanda difuku dino i dikola.” Penepa Bene Isalela bāsoba Masobo a Bitanda a mafuku asamba-abidi na “tusepo tukatampe byamwiko’tu.” Kabidi, “mo bukila mo bukila, kushilwila ku difuku dibajinji kutūla ne ku difuku dya kumfulo’dya, Ezela watanga mu mukanda-wabijila wa Leza. Penepo balama kidilo’kya mafuku asamba-abidi: ino mu difuku dya dyamwanda i kitango kijila mwendele kitūngo.” (Nehemia 8:7-11, 17, 18) Uno bine wādi mukenga ujila wādi ulomba kutebwa’ko mutyima na boba bātenwe’ko.
Kupwila Kwetu I Kubungakana Kujila
4, 5. I bintu’ka bilombola’mba kupwila kwetu i kubungakana kujila?
4 I bine dyalelo Yehova kadipo na kibundi kikola pano pa ntanda kidi na tempelo myubakwe mwanda wa kumutōtela’mo. Ino ketufwaninwepo kujimija mu ñeni bubine bwa’mba kupwila mwanda kutōta Yehova i kubungakana kujila. Twibuñanga misunsa isatu ku yenga mwanda wa kutanga ne kufunda Bisonekwa. Kinenwa kya Leza ‘kishintululwanga,’ monka mokyādi kishintulwilwa mu kitatyi kya Nehemia, kadi ne ‘kwivwanija kutangwa kwakyo.’ (Nehemia 8:8) Kupwila kwetu konso kushilulanga ne kufula na milombelo, kadi twimbanga’ko divule ne ñimbo ya kutendela Yehova. (Mitōto 26:12) Bine kupwila i kipindi kya butōtyi bwetu ne kwitulomba tute’ko mutyima ne kwikulēmeka.
5 Yehova weselanga bantu bandi ponso pobebungila pamo mwanda wa kumutōta, kwifunda Kinenwa kyandi, ne kusangela mu bu bana na bana bwa Bwine Kidishitu. Shi kitatyi kya kubungakana kibabwana, tukulupilei amba ‘e konka kusomenye Yehova katōkwe.’ (Mitōto 133:1, 3) Tubwanya kumwena mu kano katōkwe enka shi tutanwa’ko ne kulonda na katentekeji ino mpangiko ya ku mushipiditu. Pakwabo napo, Yesu wānene amba: “Po bakabungakena bonso mu dijina dyami, shi babidi, shi basatu, nami ngidi monka mubukata mwabo.” Mu kīpi, bino binenwa bitalanga pa kwibunga kwibuñanga bakulumpe Bene Kidishitu mwanda wa kupwija myanda mikatampe umbukata mwa kipwilo, ino na kunena biyampe, bingidijibwanga ne mu mwanda utala kupwila. (Mateo 18:20) Shi Yesu wikalanga pebunga Bene Kidishitu mu dijina dyandi kupityila ku mushipiditu sandu, lelo kuno kubungakana kubulwe kwikala kujila?
6. Lelo tubwanya kunena bika pa bifuko byetu bya kubungakena’po, bikata nansha bityetye?
6 Eyo Yehova kekalangapo mu tempelo myūbakwe na bantu. Ino Mobo etu a Bulopwe i bifuko bya butōtyi bwa bine. (Bilongwa 7:48; 17:24) Tupwidilanga’mo mwanda wa kwifunda Kinenwa kya Yehova, kulomba kwadi, ne kumwimbila mitendelo. Ne ku Mobo a Kubungakena’mo nao enka nankyo. Eyo, enka ne bifuko bikatampe byotuluwanga—kimfwa, ñano yelelwanga’po mitingi, biwanza, bikailo, ne bipaka—nabyo bikalanga ke bifuko bya kutōtela’po kitatyi kyobingidijibwa bu pa kubungakena petu pajila. Mu ino mikenga ya kutōta, mityetye nansha mikatampe, tulombwa kwiilēmeka, ne bulēme’bu bufwaninwe kumweka mu bilongwa ne mu mwikadilo.
Mwa Kulombwela Bulēme ku Kubungakana Kwetu
7. Lelo i muswelo’ka mupotoloke otukalombwela’mo bulēme ku kubungakana kwetu?
7 Kudi miswelo mipotoloke yotukokeja kulombwela’mo bulēme ku kubungakana kwetu. Muswelo umo bidi i kutanwa’ko pembwa ñimbo ya Bulopwe. Ñimbo mivule idi na binenwa bya lulombelo, o mwanda nanshi ifwaninwe kwimbwa na bulēme. Mutumibwa Polo pa kutela Mitōto 22, wāsonekele binenwa bya Yesu amba: “Nkasapulanga dijina dyobe ku bāna betu, umbukata mwa kipwilo nkakwimbila.” (Bahebelu 2:12) Nanshi tufwaninwe kwikala na kibidiji kya kushikata kala pa bishikato kumeso kwa mwimaniji kushilula kwimbija mwa kwimbila pamo ne kwimvwanija buluji bwa bishima byotwimba. I biyampe mwimbilo wetu wikale na malango na ādi na mulembi wa mitōto wāimbile amba: “Nkamufwijako Yehova ne mutyima wami onso, mu kidye kya boloke, ne mu kipwilo.” (Mitōto 111:1) Eyo, kwimbila Yehova mitendelo i buluji buyampe botufwaninwe kufikila ku kupwila kumeso kwa kitatyi ne kulonda mpangiko kufikija’nka ne ku mfulo.
8. I kimfwa’ka kya mu Bible kilombola amba milombelo ya ku kupwila kwetu i kintu kyotufwaninwe kuta’ko mutyima na bulēme?
8 Kipindi kikwabo kya mvubu ku mushipiditu mu kupwila kwetu konso i milombelo itamba ku mutyima ilombelwanga pa mwanda wa boba bonso babungakene. Kitatyi kimo, Bene Kidishitu ba myaka katwa kabajinji mu Yelusalema bābungakenine pamo, penepo “batalula diwi dya mutyima wabo umo onka kudi Leza” kebalombela na mutyima umo. Ponka’pa, nansha byobādi mu kupangwapangwa, bādi “ke basapula mwanda wa Leza kwa kubulwa ne moyo mwine.” (Bilongwa 4:24-31) Lelo ulanga’mba mu bano bādi balombela mudi’po nansha umo wādi mulabikwe mu kine kitatyi’kya? Kebidipo nansha kubwipi, mwanda bātalwile diwi na “mutyima wabo umo.” Binenwa bya mu milombelo ya ku kupwila bilombolanga bulēme botulēmekele kubungakana. O mwanda tufwaninwe kwiita mutyima.
9. Lelo i muswelo’ka otukalombola bulēme ku kubungakana kujila na muvwadilo ne na mwikadilo wetu?
9 Ebiya kadi tukokeja kulombola motulēmekēle buujila bwa kubungakana kwetu mu muvwadilo wetu. Mumwekelo wa bivwalwa byetu ne mwitendelo wetu ukokeja kutuntwila’ko bininge bulēme bwa kupwila kwetu. Mutumibwa Polo wāletele ano madingi amba: “E mo nsakila na’mba, bāna-balume bēkale kulombela konso konso, kutalula maboko a bu-ujila, ne bukalabale mpika, nansha lupata lwine lukola. Mo monka, ne bāna-bakaji nabo bēkale kuvwala pamvwadilo ne bumvubumvu, ne kusepakanasepakana mpika; kadi ne nywene nayo kubanda mpika, nansha kuvwala nsahabu, nansha malungo maleme, nansha bivwalwa bya kupwa bupeta; poso ne kulonga biyampe (e mufwaninwe bāna-bakaji bakwitela bu-bwine-Leza).” (1 Temote 2:8-10) Shi tudi ku bitango bikatampe bilongelwa ku biwanza bikatampe, tufwaninwe kuvwala monka mobifwaninwe kadi bya bulēme byonka. Ne kadi kulēmeka kotulēmekele kupwila’ku kuketukwasha twijibe kubokota nansha kulamba mabombo kitatyi kipityijibwa bipindi. Muvwadilo ne mwikadilo mufwaninwe ku kubungakana upejanga Yehova Leza, mutōtelo wandi, ne batōtyi netu bulēme.
Mwiendelejo Mufwaninwe mu Kipango kya Leza
10. Lelo mutumibwa Polo wālombwele muswelo’ka’mba mwiendelejo wa peulu o usakwa bininge ku kupwila kwa Bwine Kidishitu?
10 Mutumibwa Polo wāletele madingi mayampe mu 1 Kodinda shapita 14 atala pa muswelo wa kwendeja kupwila kwa Bwine Kidishitu. Wāfula na kunena’mba: “Kadi bintu byonsololo bilongibwe monka mo byendele biyampe ne mo bīkadile.” (1 Kodinda 14:40) Kupwila i kipindi kya mvubu mu mingilo ingilwa na kipwilo kya Bwine Kidishitu, o mwanda mwikadilo wa peulu o mufwaninwe mu kipango kya Yehova.
11, 12. (a) Lelo i bika bifwaninwe kukomeneja mu milangwe ya bana pobenda ku kupwila? (b) Le bana bakalombola muswelo’ka lwitabijo lwabo ku kupwila?
11 Kutabukidila bana, bafwaninwe kufundijibwa mwa kwikadila ku kupwila. Bambutwile Bene Kidishitu bafwaninwe kushintulwila babo bana’mba Njibo ya Bulopwe ne kokwa kotupwidila Kifundwa kya Kitabo kya pa Kipwilo ke bifukopo bya kukaila’ko. I bifuko kotutōtela Yehova ne kwifunda Kinenwa kyandi. Solomone, Mulopwe wa tunangu, wāsonekele amba: “Kokitwelapo kitweletwele mu njibo ya Leza; mwanda kufwena kwivwana kupityile būya.” (Musapudi 5:1) Mosesa wāsoñenye Bene Isalela bebungile pamo, batame ne “twana” twine kumo. Kānena’mba: “Ukabungakanya bidi bantu’ba . . . amba bevwane, kadi amba balombolwe, ne kwakamwa Yehova Leza wenu, ne kutentekela kulonga binenwa byonso bya uno mukanda-wabijila uno’u; kadi amba bāna babo kebayukilepo bevwane ne kulombolwa kwakamwa Yehova.”—Kupituluka 31:12, 13.
12 Mo monka ne dyalelo, bana bendanga ku kupwila na bambutwile dibajinji mwanda wa kwivwana ne kulombolwa. Ponso pobendelela na kuta mutyima ne kwimvwanija bubine bwa kyalwilo bwa mu Bible, bana bashilulanga “kunenena” lwitabijo lwabo pobaleta nshintulwilo mīpi. (Loma 10:10) Mwana mutyetye ukokeja kushilula na kulondolola kipangujo mu tubishima tutyetye twaivwana. Padi dibajinji, ukokeja kutanga kilondololwa kyandi, ino mwenda mafuku, kanena’byo mu binenwa bya aye mwine. Kino i kya kamweno ne kya nsangaji kudi mwana, kadi kunena ponka na ponka namino kusangajanga mityima ya batame badi mu kipwilo. I amo, bambutwile bo bene baletanga kimfwa kilumbuluke na kuleta nshintulwilo. I kiyampe bana bekale na Bible wabo, kitabo kya ñimbo, ne dibuku dine disa kwifundwa’mo. Bafwaninwe balombolwe kulēmeka ano mabuku. Byonso bino bikapa bana milangwe ya’mba nanshi kupwila kwetu i kupwila kujila.
13. I bika byotusaka ku boba batanwa musunsa wabo umbajinji ku kupwila?
13 Shako, ketusakilepo kupwila kwetu kwikale bwa kwa Bipwilo bya Kine Kidishitu. Ako kwikalanga kutalale mashika nansha kwa busanto, pakwabo kwa lunwa wita’mba i kobomba minjiki. Ino batwe tusakanga kupwila kotupwila ku Njibo ya Bulopwe kwikale kuzanzamuke ne kwa kizaji, ke na kifukopo kya bakayi, mhm. Tupwilanga’ko mwanda wa kutōta Yehova, o mwanda kufwaninwe kwikala kulēmekibwe. Kyotusaka i kino: shi tubapu kwimvwana myanda yanenwa’ko, tubalama mwiendelejo wetu ne wa betu bana, boba batanwa’ko musunsa wabo umbajinji banene amba: “Leza udi monka mubukata mwenu binebine.”—1 Kodinda 14:25.
Butōtyi Bwetu I Kintu kya Nyeke
14, 15. (a) Lelo tukepuka namani ‘kuzobolola njibo ya Leza wetu’? (b) Isaya 66:23 ufikidilanga namani dyalelo?
14 Monka mokilombwedilwe kungala, Yehova ungwijanga bantu bandi ne kwibapa tusepo mu ‘njibo yandi ya lulombelo,’ tempelo ya ku mushipiditu. (Isaya 56:7) Nehemia, muntu wa dikōkeji, wāvulwije bana babo Bayuda balombole bulēme ku tempelo na kuleta byabuntu. Wānena’mba: “Ketukazobololapo njibo ya Leza wetu, mhm.” (Nehemia 10:39) Ne kadi, ketwakalengwai lwito lwitwita Yehova kumutōta mu ‘njibo yandi ya lulombelo.’
15 Isaya, pa kulombola mvubu ya kubungakana kitatyi ne kitatyi, wāsonekele amba: “Kikafika nenki, pa kweji katenta pa kweji katenta, kadi ne mu sabado mu sabado, ngitu yonso ikāya kutōta kumeso ami; i Yehova unena.” (Isaya 66:23) Uno mwanda ufikidilanga ne dyalelo. Kitatyi kyonso, yenga ne yenga mu kweji ne kweji, Bene Kidishitu bepāne betananga pamo mwanda wa kutōta Yehova. Bebuñanga pamo, mwanda wa kupwila ne mwanda wa kutambila mu mwingilo wa busapudi. Lelo nobe ubadilwa mu boba ‘bāyanga kutōta Yehova ku meso andi’?
16. Mwanda waka kupwila kitatyi kyonso kufwaninwe kwikala bu kintu kya nyeke mu būmi bwetu tamba’nka pano?
16 Isaya 66:23 ukafikidila ne pa mfulo mu ntanda impya ilaile Yehova. Mu kine kitatyi’kyo, “ngitu yonso” mu muswelo mumweke, “ikāya kutōta kumeso” nansha kwifukwila Yehova yenga ne yenga wa kweji ne kweji, ko kunena’mba nyeke ne nyeke. Penepo, bikekala kutōta Yehova bu kintu kya nyeke ne nyeke mu būmi bwetu bwa ku mushipiditu mu ngikadilo impya ya bintu, lelo tubulwepo kumona kupwila kotupwila kitatyi kyonso ku kubungakana kwetu kujila bu kintu kya nyeke mu būmi bwetu tamba’nka pano?
17. Lelo ‘byotwamona difuku dibafwena,’ mwanda waka tusakilwa kupwila?
17 Byafwena mfulo’bi, tusumininwei kupita ne pabajinji kutanwa kitatyi ne kitatyi ku kupwila kwa Bwine Kidishitu mwanda wa kutōta. Byotulēmekele buujila bwa kupwila kwetu, ketukalekapo kaji ka ku ngitu, madevwala a ku masomo, ne makayo a kyolwa a ku masomo etulengeje tubulwe kwitana kitatyi ne kitatyi na batōtyi netu ku kupwila. Tusakilwa kininga kitamba ku kwitana kwa bu bana na bana. Kupwila kwa pa kipwilo kwitupanga mukenga wa kwiyuka na banabetu, kwikankamika ne kwisombela ku “lusa ne ku mīngilo miyampe” batwe bonso. “Ne [byotwamona] difuku dibafwena” po pene potusakilwa kupwila. (Bahebelu 10:24, 25) Nanshi tulēmekei binebine buujila bwa kubungakana kwetu na kupwila kyaba kyonso, na kuvwala pa mvwadilo, ne na mwikadilo muyampe. Shi tulonge namino, nankyo tubalombola’mba tumonanga bintu bikola mwibimwenine Yehova.
Tupitulukei’mo
• Lelo i kika kilombola’mba kubungakana kwa bantu ba Yehova kufwaninwe kumonwa bu kujila?
• I bintu’ka bilombola’mba kupwila kwetu i kubungakana kujila?
• Lelo bana bakokeja kulombola namani amba balēmekele buujila bwa kupwila kwetu?
• Mwanda waka kupwila kitatyi kyonso kufwaninwe kwikala bu kintu kya nyeke mu būmi bwetu?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Bifwatulo pa paje 28]
Kwitana mwanda wa kutōta Yehova shi kwepi shi kwepi i kubungakana kujila
[Kifwatulo pa paje 31]
Betu bana batanwanga ku kupwila mwanda wa kuteja ne kulombolwa