Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Mushintulwila Kuswa Mukwetu

Mushintulwila Kuswa Mukwetu

Mushintulwila Kuswa Mukwetu

“Ukasanswa mukwenu na abe mwine.”—MATEO 22:39.

1. I muswelo’ka otukalombola’mba tuswele Leza?

 LELO i bika bisaka Yehova ku boba bamutōta? Yesu wālondolwele na kubungila’byo mu bishima bipēla abyo’ko bya mushike. Wānene amba kijila kikatampe mu bijila byonso i kuswa Yehova ne mutyima wetu onso, ne muya wetu onso, ne ñeni yetu yonso, ne bukomo bwetu bonso. (Mateo 22:37; Mako 12:30) Enka na motwadi tubamwena’kyo mu kishinte kibadikile’ki, kuswa Leza monka mwaetuswelele i ne kumukōkela ne kulama bijila byandi. Ku bantu baswele Leza, kulonga kiswa-mutyima kyandi ke kukolengapo; kwibaletelanga nsangaji.—Mitōto 40:8; 1 Yoano 5:2, 3.

2, 3. Mwanda waka tufwaninwe kuta mutyima ku kijila kitunena kuswa mukwetu, ne i bipangujo’ka bilupuka’ko?

2 Yesu wānene amba kijila kya bubidi kikatampe kidingakene na kibajinji, kinena’mba: “Ukasanswa mukwenu na abe mwine.” (Mateo 22:39) Pano tukata mutyima ku kino kijila, ne tudi na bubinga bwa kutela’ko mutyima. Ino myaka yotudi’mo bantu badi na buswe bwa mwino ne bwampikwa kwendela’mo. Mutumibwa Polo, pa kutela ku bukomo bwa mushipiditu “mafuku a kumfulo,” wāsonekele amba bantu kebakasanswapo bakwabo, ino bakesanswa abo bene, ne bupeta, ne byamazua. Amba bavule bakekala “bampikwa lusa lwa bu-butule.” (2 Temote 3:1-4) Yesu Kidishitu wālaile amba: “Bavule . . . baketanda ne kwishikwa abo bene na bene. . . . bavule lusa lwabo lukatalala munda!”—Mateo 24:10, 12MB.

3 Inoko, yuka’mba, Yesu kānenepo amba lusa nansha buswe bwa bantu bonso bukatala munda. Kwadi kufwaninwe kwikala ne kukendelelanga kwikala nyeke bantu balombola buswe busaka Yehova ne bwafwaninwe. Boba baswele Yehova binebine bakalonga buninge bwa kumona bakwabo pamo na mwaebamwena aye mwine. Lelo mukwetu mwine otufwaninwe kuswa i ani? Le i muswelo’ka otufwaninwe kuswa mukwetu? Bisonekwa bitukwasha tutane malondololo ku bino bipangujo bya mvubu.

Lelo Mukwetu I Ani?

4. Mungya Bene Levi shapita 19, Bayuda bādi banenwe kuswa bāni?

4 Yesu pa kulombola Mufadiseo amba kijila kya bubidi kikatampe i kuswa mukwenu na mowiswelele abe mwine, wādi wisambila pa kijila kiyukane senene kyāpelwe Isalela. I kisonekwe mu Bene Levi 19:18. Mu uno shapita umo yenka, Bayuda bānenwe amba bafwaninwe kumona ne bantu bampikwa kwikala banababo Bene Isalela bu bakwabo. Vese 34 unena’mba: “Kabidi mweni wikalanga nenu mafuku ukemwikadilanga pamo bwa mubutulwe mwenu, ino ukamusanswanga mo wisanshilwe abe mwine; mwanda banwe nenu mwadi beni mu ntanda ya Edipito.” Pa kino, nansha ke bantu bampikwa kwikala Bayuda bene, nakampata boba baketūtyile’mo, nabo badi bafwaninwe kuswibwa.

5. Bayuda bādi bevwanija kuswa mukwenu namani?

5 Inoko, bendeji Bayuda ba mu mafuku ādi’ko Yesu, bādi bamona uno mwanda muswelo ungi. Bamobamo badi bafundija’mba kishima “mulunda” ne “mukwetu” bitala enka Bayuda kete. Bampikwa kwikala Bayuda bādi bashikibwe. Bano bafundiji bādi balanga’mba bene Leza badi pangala pa bene ntanda. Dibuku dimo dinena’mba: “Mu ino ngikadilo, byādi bikomo mushikwa ubulwe kutubuluka. Mwanda wādi ushonshilwa.”

6. I myanda’ka ibidi yālombwele Yesu paānene bitala kuswa mukwetu?

6 Yesu wānene uno mwanda mu Busapudi bwandi bwa ku Lūlu, wāleta kitōkeji pa mwine ufwaninwe kulongelwa bintu na buswe. Wānene amba: “Mwaivwene byo kyadi kinenwe’mba: Ukasanswa mukwenu, ino wakukushikwa nobe ukamushikwe. Nanshi ami nami nemunena’mba: Sanswai bakwimushikwa, ne bakwimumweshamwesha malwa nabo mwikale kwibalombelelapo, amba mwikale bāna ba Shenu wa mūlu, ke-muntu aye utēmejanga dyuba dyandi ku babi ne ku bayampe bene kumo, kadi unokeja ne mvula ku bakoloka ne ku bampikwa koloka bene.” (Mateo 5:43-45) Yesu wālombwele pano myanda ibidi. Umbajinji, Yehova i wa buntu kadi i muyampe ku bayampe ne babi bene kumo. Wa bubidi, tufwaninwe kulonda kimfwa kyandi.

7. I ñeni’ka yotuboila mu lukindi lwa Mwine Samadia lwa kuyuka mukwetu i ani?

7 Musunsa mukwabo, Muyuda umo mufundiji wa Bijila wāipangwile Yesu amba: “Lelo mukwetu kadi i ani le?” Yesu wālondolwele na kusekununa lukindi lwa Mwine Samadia umo wātene muntu, Muyuda, wākupilwe na bakabwalāla ne kumunyoñomona bintu byandi. Nansha Bayuda byobādi bafutulula Bene Samadia, uno Mwine Samadia wāmulamikile bilonda ne kumuleta ku njibo ya bweni, kwaādi ukokeja kubelulwa. Le i ñeni’ka iboilwa’ko? I ino, buswe bwetu bufwaninwe kutandabwila ne ku bantu ke ba musaka wetupo, ba muzo ungi, nansha ba mu mutōtelo mukwabo.—Luka 10:25, 29, 30, 33-37.

Mushintulwila Kuswa Mukwetu

8. I bika binena Bene Levi shapita 19 pa muswelo wādi ulombolwa buswe?

8 Kuswa mukwetu, pamo bwa kuswa Leza, ke buswepo bwa malangatyima bitupu; i bwa mu bilongwa. I biyampe tubandaule bidi myanda inenwe mu mbila ilembelwe mu Bene Levi 19 inena bantu ba Leza kuswa bakwabo pamo na mobeswidile abo bene. Tutanga’mo amba Bene Isalela bānenwe kuleka boba basusuka ne beni kukokolola bya mu madimi. Bādi bapelejibwe kwiba, kudimbañana, ne kubepa bubela. Mu butyibi, Bene Isalela kebādipo bafwaninwe kwikala na mboloji. Nansha byobyādi bibasakila kutopeka pokifwaninwe, ino bālombwelwe pampikwa kafinda’mba: “Kokelumbwapo kushikwa mwanenu ku mutyima obe, mhm.” Bino bijila ne mbila mikwabo mivule yādi mibungilwe mu bino bishima amba: “Ukasanswanga mwikadi nobe bwa mo wisanshilwe abe mwine.”—Bene Levi 19:9-11, 15, 17, 18.

9. Mwanda waka Yehova wāsoñenye Bene Isalela kwisansanya na mizo mikwabo?

9 Nansha shi Bene Isalela bādi banenwe kuswa bakwabo, inoko bādi kadi bafwaninwe kwisansanya na batōtyi ba bilezaleza. Yehova wēbadyumwine ku byaka ne bipa bibi bilupuka ku kisense kibi. Kimfwa, pa bitala mizo yānenwe Bene Isalela kupanga, Yehova wēbasoñenye amba: “Nansha kwisonga nabo; obe mwana mwana-mukaji kokamusongeja ku wabo mwana mwana-mulume, nansha wabo mwana mwana-mukaji kokamusongeja na obe mwana mwana-mulume, mhm. Mwanda ukavundamuna obe mwana mwana-mulume kunonda, amba bakengidila baleza bangi; enka nabya bulobo bwa Yehova bukakijibwa padi banwe.”—Kupituluka 7:3, 4.

10. Lelo tufwaninwe kwilama ku bika?

10 Mo monka Bene Kidishitu nabo bafwaninwe kwilama, kebafwaninwepo kusamba kipwano na boba bakokeja kuzozeja lwitabijo lwabo. (1 Kodinda 15:33) Betudyumuna amba: “Kemukēkula mu kisense kya bampikwa kwitabija,” boba badi panja pa kipwilo kya Bwine Kidishitu. (2 Kodinda 6:14) Ne kadi, Bene Kidishitu i badingilwe kusonga “monka mudi Mfumwetu” kete. (1 Kodinda 7:39) Inoko, ketufwaninwepo nansha dimo kufutulula boba kebetabijepo Yehova bwa batwe. Kidishitu wāfwidile babipya-mambo, kadi bavule badi baloñanga bibi i bashinte ngikadilo yabo, abapwana ne Leza.—Loma 5:8; 1 Kodinda 6:9-11.

11. I muswelo’ka mulumbuluke wa kulombola buswe ku boba kebengidilapo Yehova, ne mwanda waka?

11 Muswelo mupite buya wa kuswa boba kebengidilapo Leza i owa wa kwiula Yehova mwine. Nansha bishikilwe Leza bubi, ino ulombolanga kanye ka buswe ku bonso na kwibatandabwila mukenga wa kwaluka ku mashinda abo mabi amba bakamone būmi bwa nyeke. (Ezekyele 18:23) Yehova usaka “bonsololo bafikile pa kwalamuka pa mutyima.” (2 Petelo 3:9) Aye usakila “bantu bonso kupanda, bafike ne pa kuyūkidija kwa binebine.” (1 Temote 2:4) O mwanda mwine Yesu wātumine balondi bandi bende kukasapula ne kufundija ne kulonga “mizo yonso ya bantu nabo ke bāna-babwanga.” (Mateo 28:19, 20) Bine, kitatyi kyotwingila uno mwingilo, tulombolanga’mba tuswele Leza ne mukwetu, kubadila’mo ne balwana netu bene!

Kuswa Banabetu Bene Kidishitu

12. Le i bika byālembele mutumibwa Yoano pa mwanda utala kuswa banabetu?

12 Mutumibwa Polo wālembele amba: “Tulonge biyampe ku bakwetu bonso, ino ku boba badi mu kipango kya kwitabija bo bene.” (Ngalatea 6:10) Batwe Bene Kidishitu tudi na kiselwa kya kuswa boba botudi nabo mu lwitabijo—batutu ne bakaka ku mushipiditu. Lelo buno buswe budi na mvubu’ka? Mutumibwa Yoano pa kukoma uno mwanda, wālembele namino amba: “Yewa ushikilwe mwanabo i ntapani . . . Shi muntu unena’mba: Nswele Leza; ne kushikwa mwanabo, nankyo i wabubela; ke-muntu yewa wakubulwa kuswa mwanabo o bēmwene nandi, kayūkapo kuswa Leza o kebēmwene nandi.” (1 Yoano 3:15; 4:20) Bine, bino i binenwa bya bukomo. Yesu wātelele Satana Dyabola bu “ntapani” ne “wabubela.” (Yoano 8:44) Batwe ketukasakepo kashā kutelwa bu bantapani ne ba bubela!

13. Lelo i mu miswelo’ka yotubwanya kulombola’mba tuswele banabetu betabije?

13 Bene Kidishitu ba bine i bapwe kala “kufundijibwa na Leza kwisanswa” abo bene. (1 Tesalonika 4:9) Twi banenwe amba “ketukisanswa bwa ku kanwa konka nansha bwa ku ludimi; poso mu bilongwa bya binebine.” (1 Yoano 3:18) Buswe bwetu bufwaninwe kwikala ‘bwampikwa buzazangi.’ (Loma 12:9) Buswe bwitutonona twikale na kanye, lusa, lulekelo, ne kitūkijetyima, kadi bampikwa mukao, kwitatula, kibengo, ne mwino. (1 Kodinda 13:4, 5; Efisesa 4:32) Bwituningila amba “mwikale kwīngidila mīngilo, bānwe bene na bene.” (Ngalatea 5:13) Yesu wānene bandi bana ba bwanga bekale na buswe abo bene na bene enka na mwaādi wibaswidile. (Yoano 13:34) Nanshi Mwine Kidishitu ufwaninwe kwitabija’nka ne kupāna būmi bwandi pangala pa banababo betabije shi ye mokyendele.

14. Le i muswelo’ka otubwanya kulombola buswe mu kisaka?

14 Buswe bufwaninwe kumweka nakampata mu kisaka kya Bwine Kidishitu, kutabukididila pa bukata bwa ba mulume ne mukaji. Pa kino, kijimba kibalungile i kityite’nka na mwānenene Polo amba: “E monka mufwaninwe ne balume nabo kusanswa bakaji babo abo bene pamo bwa ngitu ya abo bene.” Wābwejeje’ko amba: “Wakusanswa mukaji wisanshilwe aye mwine.” (Efisesa 5:28) Polo i mujokele kadi mu ano madingi kupwa’tu kwa mavese 5, mu vese wa 33. Mulume uswele mukajandi kakeulapo Bene Isalela ba mu mafuku a Malaki bādi na budimbidimbi ku bakaji babo. (Malaki 2:14) Aye ukamukena bininge. Ukamuswa enka na muswidile Kidishitu kipwilo. Mu muswelo umo onka, buswe bukatonona mukaji kulēmeka wandi mulume.—Efisesa 5:25, 29-33.

15. Lelo i bika byanene ne kulonga bantu bamo pa kumona bilongwa bya buswe bwa bu bana na bana?

15 I kimweke patōka’mba, buswe budi namino i kayukeno ka Bene Kidishitu ba bine. Yesu wānene amba: “Po ponka po bakemuyūkila bu-bāna-bami-babwanga ponka pa kwisanswa mo mwikadile bānwe bene.” (Yoano 13:35) Buswe botudi nabo batwe bene na bene bukokelanga bantu kudi Leza mwine otuswele ne otwimanine. Kimfwa, tala munenena lapolo ya mu Mozambike pa kisaka kimo kya Batumoni. “Kashā, ketwamwene kintu kidi namino. Mu kyolwa kimo, kivula kikomo mpata kibashilula kupukuma, ne mvula wa mabwe mukata byamwiko. Kino kivula kikomo kyaonakenye njibo yetu ya mabungu, ne musaka wa malata nao wapepuka. Paile banabetu ba mu bipwilo byotulondakene nabyo kwitukwasha kubakulula njibo yetu, balondakani netu batulumukile, ke banena’mba: ‘Wenu mutōtelo i muyampe mpata. Batwe ketwatambwile kashā bukwashi bwa uno muswelo ku kyetu kipwilo.’ Twapūtwile Bible ne kwibalombola Yoano 13:34, 35. Pano, balondakani netu bavule befundanga Bible.”

Kuswa Bantu Umo Umo

16. I kwishila’ka kudi pa bukata bwa kuswa bantu kikonge ne kuswa bantu umo umo?

16 Ke bikomopo kuswa bakwetu mu kikonge, nansha kisumpi kya bantu. Inoko, kuswa bantu umo umo kubwanya kwikala mwanda pa bula. Kimfwa, pakwabo kuswa bantu kulombanga bivule kupita’ko’nka kukatula kyabuntu kampanda ku bulongolodi kabidye bwa bukwashi. Na bubine, bikalanga bipēla mpata kunena amba tuswele mukwetu, kupita’ko kuswa mwingidi netu umweka bu ketutelepo mutyima, mulondakani oketusangedilepo udi mu njibo mikwabo, nansha mulunda wetulubile.

17, 18. Le i muswelo’ka Yesu waādi uswa bantu umo umo, ne i kika kyādi kimutonona kulonga namino?

17 Pa bitala kuswa bantu umo umo, tukokeja kuboila ñeni kudi Yesu, wālombwele ngikadilo ya Leza mu bubwaninine. Nansha ke pa wāile pano pa ntanda kushikuna bubi bwa ino ntanda, wāikele ne kuswa bantu umo umo, kimfwa mwana-mukaji wa muyeye, muntu wa makopo, mwana mutyetye. (Mateo 9:20-22; Mako 1:40-42; 7:26, 29, 30; Yoano 1:29) Mo monka, netu tulombolanga buswe ku bakwetu mu muswelo otwikele nabo mobukila mobukila.

18 Inoko, ketwakilwai’ko amba kuswa mukwetu kwendelanga pamo na kuswa Leza. Nansha Yesu paādi ukwasha balanda, kundapa babela, ne kudisha banzala, kine kyaādi ulongela bino bintu byonso ne kufundija bibumbo wādi i mwanda wa kukwasha bantu bapwane na Yehova. (2 Kodinda 5:19) Yesu wādi ulongela bintu byonso mu ntumbo ya Leza, mwanda kādipo wilwa nansha dimo amba wādi ntunguluji kadi kimfwa kya Leza waādi uswele. (1 Kodinda 10:31) Shi twiule kimfwa kya Yesu, nabya tubwanya netu kuswa mukwetu koku kadi kwampikwa kwikala wa ino ntanda imbi ya bantu.

Lelo Tukaswa Mukwetu na Motwiswidile Batwe Bene Namani?

19, 20. Lelo kuswa mukwetu na motwiswidile batwe bene kushintulula bika?

19 Yesu wānene amba: “Ukasanswa mukwenu na abe mwine.” I byendele’mo muntu kwikwatakanya bidi aye mwine ne kwipa bulēme mu muswelo mwendele’mo. Shi bitupu, longa kino kijila kyadi kya kwikala na mvubu mityetye. Buswe bwa muntu kwiswa aye mwine mobyendele i bwishile na buswe bwa kwisakila butelelwe na mutumibwa Polo mu 2 Temote 3:2. Mwanda i mwiivwanino wa kwilēmeka mwendele’mo. Mubandaudi wa Bible umo wāshintulwile’kyo amba i “kwiswa kwa ndiñamano, kwampikwa kwikandija bipitepite amba ‘Ami ne Leza’ nansha kwitūkija bibibibi amba ‘Ami ne wa panshi pa panshi.’”

20 Kuswa bakwetu na motwiswidile batwe bene kushintulula’mba tufwaninwe kumona bakwetu na motusakila betumone, ne kulongela bakwetu enka byotusaka netu betulongele. Yesu wānene amba: “Byonso byo musaka’mba bantu bemulongele, nenu mwibalongele’byo’nka nabya!” (Mateo 7:12MB) Yesu kānenepo amba twikale kuvulukavuluka byonso bitulongēle bantu mafuku mapite ne kwibalubwila monka mobetubile. Inoko, tufwaninwe kulangulukila pa muswelo otusaka betulongele ne kwibalongela muswelo umo onka. Yuka kadi amba, pānene Yesu bino binenwa, kānenepo kwingidija’byo enka pa balunda ne pa banabetu kete. Wātelele kishima “bantu,” padi i mwanda wa kulombola’mba tufwaninwe kulongela bantu bonso uno muswelo, bonso’tu botwitana nabo.

21. Shi tuswele bakwetu, nabya tulombola bika?

21 Kuswa mukwetu kuketukinga ku kulonga bibi. Mutumibwa Polo wāsonekele amba: “Uno mwanda wa kunena’mba: Kokēta makoji, kokēpaya muntu, kokēba, kokābila, kadi shi kwikale kijila kikwabo shi kijila ka, shi kijila ka, byonso bino i bisambakanibwe pa kino kitako kimo kyonka’mba: Ukasanswa mukwenu pamo’nka nābe mwine. Ke-luntu lusa alo keluloñangapo kibikibi ku mukwabo, mhm.” (Loma 13:9, 10) Buswe buketutonona tukimbe muswelo wa kulongela bakwetu biyampe. Shi tuswele bakwetu, nabya tulombolanga amba tuswele ne Yehova Leza, mwine wāpangile muntu mu kimfwa Kyandi.—Ngalwilo 1:26.

Lelo Usa Kulondolola Namani?

• Lelo i ani otufwaninwe kuswa, ne mwanda waka?

• Le i muswelo’ka otubwanya kulombola buswe ku bantu kebengidilapo Yehova?

• Lelo Bible ushintulula namani muswelo otufwaninwe kuswa banabetu?

• Lelo kuswa mukwetu na motwiswidile batwe bene kushintulula bika?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 24]

“Lelo mukwetu kadi i ani le?”

[Kifwatulo pa paje 27]

Buswe bwa Yesu bwātandabukile ne ku bantu umo umo