“Lusangukilo Lubajinji”—Lukyendelela ne Pano!

“Boba bafwidile mudi Kidishitu bakabadikila kusanguka.”—1 TESALONIKA 4:16.

1, 2. (a) I lukulupilo’ka ludi ku boba bafwile? (b) Le i bika bikukulupije amba lusangukilo ludi’ko? (Tala kunshi kwa dyani.)

 “BŌMI bayukile’mba bakafwa.” Ye mokikadile tamba’tu kasha Adama uluba. Mu bula bwa mānga, muntu yense ubutulwa uyukile amba dyakadilwe kantu dino ukafwa, o mwanda bavule beipangula amba: ‘Bikekala namani shi tubafu? Le bafwe badi namani?’ Bible ulondolola’mba: “Bafwe kebayukilepo nansha kimo kine.”—Musapudi 9:5.

² Le penepa kudi lukulupilo ku boba bafwile? Eyo, ludi’ko. Mwanda pa kusaka mpango ya Leza imbajinji ifikidile bilomba kwikale lukulupilo. Bengidi ba dikōkeji ba Leza i betabije mu bula bwa myaka uno mulao wa Yehova wa amba Lukunwa lukonakanya Satana kadi lukapwija bibi byonso byaletele. (Ngalwilo 3:15) Ino bavule bene ke bafwe. Shi bibalomba kukamona kufikidila kwa uno mulao ne milao mikwabo ilaile Yehova, nabya bafwaninwe kusanguka mu bafwe. (Bahebelu 11:13) Le bibwanika kusanguka? I amo, bibwanika. Ke-pantu mutumibwa Polo unena’mba: “Kusanguka kwa bafu kudiko, kwa boloke, ne bampikwa koloka kumo.” (Bilongwa 24:15) Polo wāsangwile bidi aye mwine nkasampe utelwa bu Yutekusa, wāponene pa dilolo dya njibo ya busatu peulu,  bāmutana “wafwile kala.” Uno ye wa mfulo mu bantu kitema batelwa mu Bible bu basangukile.—Bilongwa 20:7-12. *

3. I busengi’ka bomwena mu binenwa bya Yesu bisonekelwe mu Yoano 5:28, 29, ne mwanda waka?

³ Bano bantu kitema bāsangukile bano bo betukulupije byobya byānene Polo. Kadi bitukankamika tukulupile binene Yesu amba: “Mwaka wiyako’wa bonso badi mu bibundu bakēvwana diwi [dya Yesu]. Ne kutamba bakatambemo.” (Yoano 5:28, 29) Bine, bino i binenwa bikankamika! Kadi biseñanga bantu bavule bafwilwa baswe babo!

4, 5. I nsangukilo’ka palapala itelelwe mu Bible, ne i lwepi lotusa kwisambila’po mu kino kishinte?

⁴ Bavule mu boba basangukile bakekala’ko mu Bulopwe bwa Leza bwa ndoe pano pa ntanda. (Mitōto 37:10, 11, 29; Isaya 11:6-9; 35:5, 6; 65:21-23) Ebiya kudi bakwabo basangulwa kumeso kwa bano kusanguka. Dibajinji Yesu Kidishitu wāsangukile ne kukalombola mvubu ya kitapwa kyandi ku meso a Leza pangala petu. Yesu wāfwile ne kusanguka mu 33 K.K.

⁵ Kupwa, bashingwe māni ba mu “Isalela wa Leza” bafwaninwe kuketana na Mfumwetu Yesu Kidishitu mu ntumbo ya mūlu, mobakekala “nyeke ne nyeke na Mfumwetu.” (Ngalatea 6:16, MB; 1 Tesalonika 4:17) Kino kinkumenkume kitelwanga bu “kusanguka” kubajinji nansha “lusangukilo lubajinji.” (Fidipai 3:10, 11; Kusokwelwa 20:6, MB) Pasa kupwa luno lusangukilo, papo ke kitatyi kya midiyo ne midiyo kusangulwa pano pa ntanda amba bamone būmi bwa nyeke mu Paladisa. Nanshi shi tukulupile kwenda mūlu nansha kukekala pano pa ntanda, batwe bonso tusakanga kujingulula luno “lusangukilo lubajinji.” Le i lusangukilo lwa muswelo’ka? Lukalongeka kitatyi’ka?

“Ne Muswelo wa Ngitu Ka?”

6, 7. (a) Kumeso kwa Bene Kidishitu bashingwe māni kwenda mūlu, i bika bifwaninwe bidi kulongeka? (b) Basangulwanga na umbidi wa muswelo’ka?

⁶ Polo wipangula bipangujo bitala pa lusangukilo lubajinji mu mukanda umbajinji ku Bene Kodinda’mba: “Lelo bafu basangulwa namani? Bakāya ne muswelo wa ngitu ka?” Kupwa ulondolola namino amba: “Kyokya kyōkuna, abe mwine, kekisangukangapo poso kyafwa . . . ino Leza wiupa ngitu, monka mumutōkele mutyima . . . ntumbo ya [ngitu] īdi mūlu nayo īdi pala, ntumbo īdi na ya panopanshi nayo pala.”—1 Kodinda 15:35-40.

⁷ Binenwa bya Polo bilombola amba Bene Kidishitu bashingwe māni a mushipiditu sandu bafwaninwe kufwa kumeso kwa kutambula mpalo mūlu. Shi abafu, imbidi ya pano pa ntanda ijokelanga ku biloba. (Ngalwilo 3:19) Pa kitatyi kitungwe na Leza, basangulwanga na umbidi wa mwa kukekadila na būmi momwa mūlu. (1 Yoano 3:2) Kadi wibapanga būmi bwakubulwa kadi kufwa dikwabo. Kino ke kintupo kyobādi nakyo pa kubutulwa, na mulangilwa amba muntu udi na muya keufu wātwejibwe mwadi. Polo unena’mba: “Kino kyalufu nakyo kivwale kyakubulwa kufwa.” Kubulwa kufwa i kyabuntu kya Leza, ‘kivwala’ boba babilwa lusangukilo lubajinji.—1 Kodinda 15:50, 53; Ngalwilo 2:7; 2 Kodinda 5:1, 2, 8.

8. Le tuyukile namani amba Leza katongelepo ba 144 000 mu mitōtelo mishileshile?

⁸ Enka bantu 144 000 bo bakasangulwa lusangukilo lubajinji. Yehova wāshilwile kwibatonga mu Pentekosa 33 K.K., kinondanonda na kusangula Yesu. Abo bonso badi na “dijina [dya Yesu] ne dijina dya Shandi malembwe pa mapala abo.” (Kusokwelwa 14:1, 3) Kino kilombola amba kebatongelwepo mu mitōtelo mishileshile. Mwanda abo bonso i Bene Kidishitu, kadi baselele na fyedi dijina dya Shabo—Yehova. Pa kupwa’tu kusangulwa, batambulanga kyepelo kya mingilo momwa mūlu. Bine, basangedile uno mukenga wa kukengidila Leza buntu-ntala.

Lelo Lukyendelela ne Pano?

9. Kusokwelwa 12:7 ne 17:14 witukwasha namani tuyuke kitatyi kyashilwile lusangukilo lubajinji?

⁹ Le lusangukilo lubajinji lwāshilwile kitatyi’ka? Kudi bukamoni bwa patōka bulombola amba lukyendelela ne pano. Kimfwa, dingakanya mashapita abidi a Kusokwelwa. Dibajinji pūtula Kusokwelwa shapita 12. Tutanga’mo  amba mulopwe mubikikwe panopano, Yesu Kidishitu, pamo ne bamwikeulu bandi bajila, watambe divita Satana ne bademona bandi. (Kusokwelwa 12:7-9) Monka mulombwelanga’kyo divule dino dipepala, dino divita dyāshilwile mu 1914. * Ino i kutupu mulondi wa Kidishitu mushingwe māni wāmwenwe pamo na Yesu mu dyodya divita dya mūlu. Pano tala shapita 17 wa Kusokwelwa. Tutanga’mo amba “Babiloni Mukatakata” pa kupwa konakanibwa, Kana ka Mukōko kakanekenya mizo. Ebiya kupwa amba: “Ne bādi nabo, nabo bakanekenya, bētwe, batongibwe, babinebine.” (Kusokwelwa 17:5, 14) “Bētwe, batongibwe, babinebine” bafwaninwe kala kusangulwa shi bakāya na Yesu konakanya dya mfulo ntanda ya Satana. Nanshi tukokeja kunena’mba bashingwe māni bafwa kumeso kwa Amakedona basangulwanga mu bula bwa kitatyi kya tamba 1914 kutūla ku Amakedona.

10, 11. (a) Bakulumpe 24 i bāni, ne umo wāsokwela Yoano bika? (b) Penepa i bika byotukokeja kunena’po?

¹⁰ Le tukokeja kutela’tu pene pashilwidile lusangukilo lubajinji? Kintu kimo kisangaja kitanwa mu Kusokwelwa 7:9-15, mutumibwa Yoano ushintulula kimonwa kya “kibumbo kikatampe kīne kekibadibwapo na muntu, mhm.” Yoano wāsapwilwa kino kibumbo kikatampe na umo wa mu bakulumpe 24, kadi bano bakulumpe belekeja bampyana 144 000 bakapyana pamo na Kidishitu ntumbo ya mūlu. * (Luka 22:28-30; Kusokwelwa 4:4) Yoano bidi aye mwine wādi na lukulupilo lwa kwenda mūlu; ino byaādi ukidi pano panshi bu muntu pēsambile nandi yewa mukulumpe, nanshi mu kimonwa Yoano welekeja bashingwe māni badi pano panshi kebatambwile mpalo yabo ya mūlu.

¹¹ Shi ke pano i bika byotukokeja kunena pa mwanda utala umo wa mu bakulumpe 24 ulombola Yoano kibumbo kikatampe? Bimweka amba bamo mu kisumpi kya bakulumpe 24 ke basanguke bo bakokeja kuyukanya bubinebine bwa Leza dyalelo. Mwanda waka kino kidi na kamweno? Mwanda kuyukana kwa kibumbo kikatampe kwāsokwedilwe bengidi ba Leza bashingwe māni pano panshi mu 1935. Shi umo wa mu bakulumpe 24 ye wāyukije buno bubinebine bwa kamweno, nabya wādi kala ke musanguke ne kwenda mūlu mu 1935. Nanshi kino kilombola amba lusangukilo lubajinji lwādi kala ke lushilule mu myaka ya tamba 1914 kutūla ne mu 1935. Le tukokeja kadi kutelelela’po’tu?

12. Shintulula mwanda waka tumona amba ku mukadiko wa 1918 ko kukokeja padi kushilula lusangukilo lubajinji.

¹² Pano’ko padi i biyampe tubandaule byobya bikokeja kumonwa bu kwenzakanya kwa Bible. Yesu Kidishitu wāshingilwe māni mu 29 K.K., amba akekale Mulopwe wa Bulopwe bwa Leza. Myaka isatu ne kipindi pa kupita’po, ku mukadiko wa mu 33 K.K., wāsanguka ke muntu wa ku mushipiditu udi na bukomo. Mwene tukokeja kwenzakanya amba nanshi Yesu byaābikele ku dikumbi dya mu 1914, lusangukilo lwa balondi bandi ba kikōkeji bashingwe māni lwashilwile myaka isatu ne kipindi pa kupita’po, ku mukadiko wa 1918? Na bubine kino kintu kibwanika. Nansha Bible byākanenepo kamo ne kamo, inoko kudi bisonekwa bikwatañene bikokeja kulombola amba lusangukilo lubajinji lwashilwile ne kwendelela’lo kinondanonda’tu na kwikala’po kwa Kidishitu.

13. 1 Tesalonika 4:15-17 ulombola namani amba lusangukilo lubajinji lufwaninwe kulongeka ku ngalwilo kwa kwikala’po kwa Kidishitu?

¹³ Kimfwa, Polo wāsonekele amba: “Bātwe bakatānwa bōmi bamo pa kwiya kwa Mfumwetu [ke ku mfulopo ya kwikala’po kwandi] ketukebabadikidilapo boba baponene mu tulo, mhm. Ke-muntu Mfumwetu, aye mwine, ukatūkanga momwa mūlu ne lwanji, ne diwi dya mwikeulu mukatampe mwine, ne kimpungidi  kya Leza; ne bafu ba mudi Kidishitu bo babajinji kusanguka; ebiya bātwe bakutānwa na būmi tukatekwinwa monka mu makumbi, pamo ponka ne abo, kukasambakana ne Mfumwetu mūlu; i yenka namino mo tukēkadila nyeke ne nyeke na Mfumwetu.” (1 Tesalonika 4:15-17) Nanshi Bene Kidishitu bashingwe māni, bāfwile kumeso kwa Kidishitu kujoka, bāsangwilwe ne kwenda mūlu kumeso kwa boba bādi bōmi mu kwikala’po kwandi. Kino kishintulula amba lusangukilo lubajinji lufwaninwe kushilula ku ngalwilo kwa kwikala’po kwa Kidishitu, ne kwendelela ‘mu kwikala’po kwandi.’ (1 Kodinda 15:23) Pa kino kusanguka kubajinji ke kwa kipukwipo, kwadi kwa kulongeka mu bula wa kitatyi.

“Bapelwe Mitwelo Ītoka wa Wandi, wa Wandi”

14. (a) Kimonwa kisonekelwe mu Kusokwelwa shapita 6 kyāfikidile kitatyi’ka? (b) I bika bilombwelwe mu Kusokwelwa 6:9?

¹⁴ Ivwana kadi bukamoni bukwabo budi mu Kusokwelwa shapita 6. Yesu wamonwe’mo ukandile pa kabalwe bu Mulopwe munekenye. (Kusokwelwa 6:2) Papo mizo ibasusuka na divita dikatampe kashā. (Kusokwelwa 6:4) Kupwa ke kipupo kya nzala kyasambakana konso. (Kusokwelwa 6:5, 6) Ku mfulo bipupo bileta lufu bibaubika bantu. (Kusokwelwa 6:8) Byonso bino i binkumbulu bifikidile biyampe mu ino ntanda tamba mu 1914. Ino kudi kikwabo kilongekele. Abakokela mutyima wetu ku madabahu a kitapwa. Munshi mwao mudi “myuya ya boba baipaibwe pa mwanda wa mwanda wa Leza ne pa mwanda wa busapudi bo basapwile.” (Kusokwelwa 6:9) Ino “bumi [nansha muya] bwa ngitu budi mu mashi,” nanshi myuya’ya idi munshi mwa madabahu yelekeja na bubine mashi a bengidi ba Yesu ba kikōkeji amwangilwe pangala pa busapudi bwabo bwa kininga ne bwa bupyasakane.—Levi 17:11.

15, 16. Shintulula mwanda waka binenwa bidi mu Kusokwelwa 6:10, 11 bitala lusangukilo lubajinji.

¹⁵ Ano mashi a Bene Kidishitu bepailwe adilanga monka mwādidile mashi  a Abele moloke amba beatyibile mambo. (Ngalwilo 4:10) “Kadi baningija diwi’mba: Yō! Yō! abe Mfumwetu ukola wabinebine, le i ku mwaka ka ōkebajingulula, nansha kwibalubwila kinongo kya pa mashi etu, boba bēkele panopatanda?” Penepa byāikala namani? “Bapelwe mitwelo ītoka wa wandi, wa wandi; ino banenwe’mba: Kōkai bidi pano kitatyi kityetye, poso bidi’nka bapika bakwenu, ne bāna benu bakukepaībwa pamo ponka na bānwe mubwaninine.”—Kusokwelwa 6:10, 11.

¹⁶ Le mitwelo itōka yāletelwe’ya i ya kupūta mashi ādi munshi mwa madabahu? Mhm, ke amopo! Mitwelo ino yāpelwe bantu bamwangile mashi abo pa madabahu. Bāelele būmi bwabo pangala pa dijina dya Yesu ne kusangulwa basangulwa pano kebadi na ngitu ya ku mushipiditu. Twikiyukile namani? Ku ngalwilo ya mukanda wa Kusokwelwa, kutangwa’mba: “Yewa wakunekenya, ukavwikwa namino mitwelo itōka tō; kabidi nami nkikamujimankanyapo dijina dyandi mu mukanda-wabūmi nansha patyutyu pene, mhm.” Kadi vuluka amba bakulumpe 24 “bavwele bivwalwa bitōka tō; ne ku mitwe yabo bilukwa bya nsahabu.” (Kusokwelwa 3:5; 4:4) Nanshi kinondanonda na divita, nzala, ne bipupo kutādila ntanda, bamo ba mu ba 144 000 bādi ke bafwe, bo belekejibwe na mashi adi munshi mwa madabahu, ebiya bāsangulwa ke bōmi mūlu ne kupebwa bāpebwa mitwelo itōka ya kyelekejo.

17. Boba bapelwe mitwelo itōka badi ‘ba kukōkolokwa’ mu buluji’ka?

¹⁷ Boba basangwilwe bādi bafwaninwe ‘kukōkolokwa’ bidi. Ko kunena’mba kwilaija na kitūkijetyima difuku dya kinongo dya Leza. ‘Bapika bakwabo’ Bene Kidishitu bashingwe māni bādi bakidi pano panshi, ino bādi balombwa nabo kulama bululame bwabo mu matompo. Kitatyi kya butyibi bwa Leza pa kufika, ne ‘kukōkolokwa’ kwabo kwadi kwa kufula. (Kusokwelwa 7:3) Papo po pākelunga boba bakasangulwa pamo na Mfumwetu Yesu Kidishitu mu konakanya babi, kubadila’mo ne boba bāmwangile mashi a Bene Kidishitu bampikwa mambo.—2 Tesalonika 1:7-10.

Mobishintulwila Kotudi

18, 19. (a) Mwanda waka tunena amba lusangukilo lubajinji lukyendelela ne dyalelo? (b) Ulanga namani pa kuno kwivwanija kwa lusangukilo lubajinji?

¹⁸ Kinenwa kya Leza kekitelelepo difuku kampanda amba dyo dyāshilwile lusangukilo lubajinji, ino kitulombola amba lukekala’ko mu bula bwa kitatyi kya kwikala’po kwa Kidishitu. Babajinji kusanguka i Bene Kidishitu bashingwe māni bāfwile kumeso kwa kwikala’po kwa Kidishitu kushilula. Ino mu kwikala’po kwa Kidishitu, Bene Kidishitu bashingwe māni ba kikōkeji bavuya lwendo lwabo pano panshi ‘na mu kukopa kwa diso’ balamunwanga ke bipangwa bya ku mushipiditu bidi na bukomo. (1 Kodinda 15:52) Le bashingwe māni bonso bakatambula mpalo yabo ya kwenda mūlu kumeso kwa divita dya Amakedona? Ketuyukilepo. Kyotuyukile’ko i kino, mu kitatyi kitungwe na Leza, ba 144 000 bonso bakemana pamo pa Lūlu lwa Ziona momwa mūlu.

¹⁹ Kadi tuyukile amba bavule umbukata mwa ba 144 000 ke belunge kala na Kidishitu. Enka batyetye kete bo bakishele pano panshi. Bine, kino kilombola amba kitatyi kya Leza kya kufikidija butyibi bwandi kibafwena lubilo lonka! Panopano ngikadilo yonso ya ntanda ya Satana isa konakanibwa. Satana aye mwine usa kwelwa mu lupongo. Kupwa, lusangukilo lwa bonso lusa kushilula, ne bantu ba kikōkeji, kupityila ku kitapwa kya kikūlwa kya Yesu, bakafika pa bubwaninine na bobwa bwājimije Adama. Bupolofeto bwa Yehova busonekelwe mu Ngalwilo 3:15 bukafikidila byamwiko. Shao i madyese makatampe kutanwa’ko bōmi mu ano mafuku!

[Kunshi kwa dyani]

Le Ukokeja Kushintulula?

Bisonekwa bilonda’ko bikukwasha namani ujingulule kitatyi kyāshilwile “lusangukilo lubajinji”?

• Kusokwelwa 12:7; 17:14

• Kusokwelwa 7:13, 14

• 1 Kodinda 15:23; 1 Tesalonika 4:15-17

• Kusokwelwa 6:2, 9-11

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 31]

I nsangukilo’ka ilongeka kumeso kwa lusangukilo lwa bantu bonso bafwile?