Yehova ‘Ukaketa Nsambu’

“Leza aye i namani, abulwe kukaketela nsambu ya bandi batonge, boba bamwitaita nyeke, dyuba ne bufuku?”—LUKA 18:7.

1. I bāni baleta nsulo ya bukankamane kodi, ne mwanda waka?

 BATUMONI ba Yehova kujokoloka ntanda yonso basangelanga kipwano kya batutu ne bakaka babo Bene Kidishitu bengidila Yehova na kikōkeji mu bula bwa myaka. Lelo nobe uyukile’ko bamo mu banabetu baswe? Padi ubavuluka’ko kaka umo mununu, wābatyijibwe pano kepadi myaka mivule, ino kashikilwangapo kwiya ku kupwila ku Njibo ya Bulopwe. Pakwabo ubamone tutu mutame bininge utambilanga nyeke mu mwingilo wa budimi wa pa kipwilo yenga ne yenga kadi usapulanga nyeke pano ke myaka makumi ne makumi. Na bubine, bavule mu bano banabetu ba kikōkeji badi balanga amba kufika ne pano longa Amakedona ke mupite kala. Ino nansha ntanda mikondame byoikyendelela, kikulupiji kyabo mu milao ya Yehova kekizozelepo nansha kusumininwa kobasumininwe ‘kūminina kufika ne ku mfulo’ nako kutalala mpika. (Mateo 24:13) Lwitabijo lwa mushike lwa bano bengidi ba dikōkeji ba Yehova na bubine i nsulo ya bukankamane ku kipwilo kyonso.—Mitōto 147:11.

2. I mwanda’ka witupanga bulanda?

² Kyaba kimo tukokeja padi kumona kintu kishile na kino. Batumoni ba Yehova bamo badi batambilanga mu mwingilo pano ke myaka, ino lwitabijo lwabo mudi Yehova ke lwenda luzoza bityebitye, ku mfulo batyiba kipwano kyabo na kipwilo kya Bwine Kidishitu. Na bubine uno i mwanda wa bulanda kotudi pa kumona bano balunda bapela Yehova, kadi kyotusaka i kwendelela na kukwasha ino ‘mikōko mijimine’ ijokele mu luombe. (Mitōto 119:176; Loma 15:1) Bino byonso—bya bamo balama kikōkeji ne bakwabo bajimija lwitabijo lwabo—i bilupule bipangujo. Le i bika bikwasha Batumoni bavule balame lwitabijo lwabo mu milao ya Yehova ino bakwabo bajimija’lo? I bika byotukalonga umo ne umo shi tusaka kikulupiji kyotukulupile amba “difuku dikatakata dya Yehova” dibafwena kileke kusunkanibwa? (Zefenia 1:14) Tubandaulei pano kyelekejo kimo kitanwa mu Evanjile ya Luka.

Kidyumu ku Boba Bakatanwa Bōmi Pakāya “Mwanā Muntu”

3. Lelo i bāni bakamwena bininge mu kyelekejo kya mukaja mufu ne mutyibi, ne mwanda waka?

³ Mu Luka shapita 18, mudi kyelekejo kya mukaja mufu ne mutyibi. Kino kyelekejo kiifwene na kyokya kya mufikilwa mukankamane, wisambilwe’po mu kishinte kishele kunyuma. (Luka 11:5-13) Ino myanda ya kūlu ne kunshi ya kino kisonekwa kya mu Bible kya lukindi lwa mukaja mufu ne mutyibi kilombola amba kitala nakampata boba bakatanwa bōmi pakāya “Mwanā muntu” mu lupusa lwa Bulopwe, kitatyi kyāshilwile mu 1914.—Luka 18:8. *

4. Yesu wānene bika kumeso kwa kuleta kyelekejo kidi mu Luka shapita 18?

⁴ Yesu, kumeso kwa kuleta kino kyelekejo, wānene amba kwikala’po kwandi mu lupusa lwa Bulopwe kukayukana ku bavule “monka mwikadile mapeni a mvula apenena mutamba umo wa diulu, atōkeja ne ku mutamba mukwabo wa diulu.” (Luka 17:24; 21:10, 29-33) Shako, bavule bakekala bōmi “ku kyaba  kya kumfulo’kwa” kebakatepo mutyima ku kino kiyukeno kya patōkelela. (Danyele 12:4) Mwanda waka? Mwanda bikekala monka mwāikadile bantu ba mu myaka ya Noa ne ya Lota bāpelele kuteja bidyumu bya Yehova. Mu myaka’ya, bantu bādi ‘badya, batoma, bapota, bapoteja, bakuna, ne kūbaka kutūla ne ku difuku dya bonakani bwabo.’ (Luka 17:26-29) Bāfwile mwanda bādi bepēne mu mingilo ya difuku ne difuku kuta mutyima ku kiswa-mutyima kya Leza mpika. (Mateo 24:39) Dyalelo nadyo bavule i bepāne mu twaji twabo twa bukile bukya, o mwanda i batunye kumona kiyukeno kilombola amba mfulo ya ino ntanda yampikwa Bwine Leza ibafwena.—Luka 17:30.

5. (a) Kidyumu kya Yesu kyādi kitala bāni, ne mwanda waka? (b) I kika kilengeja bamo bajimije lwitabijo lwabo?

⁵ I kimweke patōka amba Yesu wādi ukambakena balondi bandi amba bakadibwa kavudi na ntanda ya Satana, uyuka ‘baālukila’ ku bintu byobāshile. (Luka 17:22, 31) Bine, kino ke kifikile ne Bene Kidishitu bamo. Myaka mivule badi babila kwiya kwa difuku dikafudija Yehova ino ntanda imbi. Ino Amakedona pa kuleka kwiya mu kitatyi kyobadi balangila, bapungila. Kikulupiji kyabo mu kufwena kwa difuku dya butyibi bwa Yehova kyazoza. Mwingilo wabo washilula kusūpaila bityebitye, baanza kwipānina mu bintu bya ino ntanda ne kitatyi kya kulonga myanda ya ku mushipiditu kyatyepa. (Luka 8:11, 13, 14) Mfulo mfulō, ‘baālukila’ ku bintu byobāshile—bine i kya bulanda!

Kisakilwa “Balombele Nyeke”

6-8. (a) Sekununa kyelekejo kya mukaja mufu ne mutyibi. (b) Yesu wāshintulwile kino kyelekejo muswelo’ka?

⁶ Lelo tukalonga bika pa kusaka kikulupiji kyetu mu kufikidila kwa milao ya Yehova kileke kuzoza? (Bahebelu 3:14) Yesu wēsambile uno mwanda pa kupwa kudyumuna bandi bana ba bwanga baleke kwalukila ku bintu byobāshile mu ntanda imbi ya Satana.

⁷ Luka unena’mba Yesu “webēlelepo lukindi lwa kulaīja’mba kifwaninwe balombele nyeke ne kupungilapo mpika.” Yesu wānene amba: “Mwadi mwikele mu kibundi kimo mutyibi wadi wakubulwa kutyina Leza, nansha kulemeka muntu mpika. Ebiya mwadi mwikele mukaja-mufu monka mu kyokya kibundi aye waendele kwādi’mba: Banketeleko ano mambo ne o twikendanga nandi? Nanshi wapelele kitatyi kīne, ebiya kanena munda mwandi’mba: Ami nansha byo nkityina Leza, ne muntu kadi, nkilemeka. Ino nanshi uno mukaja-mufu wiya kumpuñanya, nanshi longa nkamuketele nsambu, mwanda wakunena’mba pa kwiyaiya nyeke umpuñanya, mutyima ke umfīta.”

⁸ Yesu upwa’tu kusekununa mwanda wandi, wāleta bushintuludi amba: “Ivwanapo bidi, kyānenene yewa mutyibi wampikwa koloka. Ino Leza aye i namani, abulwe kukaketela nsambu ya bandi batonge, boba  bamwitaita nyeke, dyuba ne bufuku, nansha kudi abo i wa kuleñanya bidi? Nemunena’mba: Ukebaketelanga nsambu bukidi bukidi bonka, ino Mwanā muntu pa kwiya lelo ukatāna lwitabijo panopantanda’ni?”—Luka 18:1-8.

“Banketeleko Ano Mambo”

9. I mwanda’ka umweka patōka mu kyelekejo kya mukaja mufu ne mutyibi?

⁹ Mwanda mwine wa kino kyelekejo kisangaja i mumweke patōka. I mutelwe na bantu ba mu kyelekejo ne na Yesu aye mwine. Mukaja mufu wāabije amba: “Banketeleko ano mambo.” Mutyibi nandi amba: “Longa nkamuketele nsambu.” Penepa Yesu wāipangula’mba: ‘Leza aye i namani, abulwe kukaketa nsambu’? Pa mwanda utala Yehova, Yesu wānene amba: “Ukebaketelanga nsambu bukidi bukidi bonka.” (Luka 18:3, 5, 7, 8) Le i kitatyi’ka Leza ‘kyakaketa nsambu’?

10. (a) I kitatyi’ka kyālubwilwe kinongo mu myaka katwa kabajinji? (b) Le i kitatyi’ka ne i muswelo’ka ukalongelwa bengidi ba Leza boloke dyalelo?

¹⁰ Mu myaka katwa kabajinji, ‘myaka ya kulubula kinongo’ yāfikile mu 70 K.K. pāonakanibwe Yelusalema ne tempelo yandi. (Luka 21:22) Dyalelo bantu ba Leza bakalongelwa boloke ku “difuku dikatakata dya Yehova.” (Zefenia 1:14; Mateo 24:21) Mu kine kitatyi’kyo, Yehova ‘ukalubwila byamalwa kudi boba bakumwesha’o,’ bantu bandi pasa kulubwila Yesu Kidishitu “kinongo boba bampikwa kuyūka Leza, ne ku boba bampikwa kukōkela myanda-miyampe ya Mfumwetu Yesu.”—2 Tesalonika 1:6-8; Loma 12:19.

11. Nsambu ikaketwa “bukidi bukidi” muswelo’ka?

¹¹ Tukokeja kwivwanija namani kikulupiji kitupele Yesu amba Yehova usa kuketa nsambu “bukidi bukidi”? Eyo, Kinenwa kya Leza kilombola amba Yehova ‘utūkije mutyima,’ inoko ukapeja kufikidija boloke bwandi mu kitatyi kitungwe. (Luka 18:7, 8; 2 Petelo 3:9, 10) Mu myaka ya Noa, pāile Dilobe, babi bāonakanibwe pampikwa kwija. Ne mu myaka ya Lota namo, mudilo wānokele mūlu ne kukubija babi. Yesu wānene amba: “Kikēkalanga’nka nabya mu difuku dya kusokoka Mwanā muntu.” (Luka 17:27-30) Babi basa ‘kupapamukilwa, ne konakanibwa.’ (1 Tesalonika 5:2, 3) Nanshi tukulupilei amba Yehova kakalekapo ntanda ya Satana ibweje’ko difuku nansha dimo shi kitatyi kyandi kya kuketa nsambu ke kibwane.

“Ukebaketelanga Nsambu”

12, 13. (a) I ñeni’ka idi mu kyelekejo kya Yesu kya mukaja mufu ne mutyibi? (b) Mwanda waka tukulupile amba Yehova ukateja milombelo ne kuketa nsambu?

¹² Kyelekejo kya Yesu kya mukaja mufu ne mutyibi kikoma bubinebine bukwabo bwa kamweno. Yesu wāshintulwile kino kyelekejo na kunena’mba: “Ivwanapo bidi, kyānenene yewa mutyibi wampikwa koloka. Ino Leza aye i namani, abulwe kukaketela nsambu ya bandi batonge?” Bine, Yesu kādipo udingakanya Yehova na uno mutyibi, wita’mba Leza nandi ye mwaikadilanga na bantu betabije. Mhm, Yesu wāfundije balondi bandi kwishila kukatampe kudi pa bukata bwa Yehova Leza ne yewa mutyibi. Lelo i beshile mu myanda’ka imoimo?

¹³ Mutyibi wa mu kyelekejo kya Yesu wādi “wampikwa koloka” ino aye “Leza i mutyibi moloke.” (Mitōto 7:11; 33:5) Mutyibi’wa kādipo utele mutyima mu kantu nansha kamo katala yewa mukaja mufu, ino Yehova aye utele mutyima ku muntu ne muntu. (2 Bilongwa 6:29, 30) Ne kadi mutyibi kādipo na mutyima wa kukwasha yewa mukaja mufu, ino Yehova udi na mutyima—bine, ukimbanga—kukwasha boba bonso bamwingidila. (Isaya 30:18, 19) Shi ke pano i ñeni’ka yotwaboila’ko? Shi mutyibi wampikwa koloka wātejeje kulomba kwa mukaja mufu ne kumutyibila mambo andi, le Yehova ke pepi, mwene ukateja milombelo ya bantu bandi ne kwibaketela nsambu?—Nkindi 15:29.

14. Mwanda waka ketufwaninwepo kujimija lwitabijo pangala pa kwiya kwa difuku dya butyibi bwa Leza?

 ¹⁴ Nanshi boba bajimija lwitabijo lwabo pangala pa kwiya kwa difuku dya butyibi bwa Leza baponenanga mu kilubo kikatampe. Namani? Batatananga na bubine, pa kuleka kwitabija amba “difuku dikatakata dya Yehova” dibafwena, amba Yehova kakulupilwapo amba ukafikidija milao yandi ne katyē. Na bubine, kekudipo muntu udi na bubinga bwa kutatana bubinebine bwa Leza. (Yoba 9:12) Kipangujo kya kamweno i kino: Le tukalama batwe bonso kikōkeji kyetu? Uno o mwanda mwine wāipangwilwe na Yesu mu kyelekejo kyandi kya mukaja mufu ne mutyibi.

“Lelo Ukatāna [Luno] Lwitabijo Panopantanda?”

15. (a) I kipangujo’ka kyāipangwile Yesu ne mwanda waka? (b) Netu tufwaninwe kwiipangula namani?

¹⁵ Yesu wāipangwile kino kipangujo kiyampe amba: “Mwanā muntu pa kwiya lelo ukatāna [luno] lwitabijo panopantanda’ni?” (Luka 18:8) Uno muneneno wa amba ‘luno lwitabijo’ ulombola amba Yesu kādipo wisambila pa lwitabijo lo-lonso, ino i pa lwitabijo lwa pa bula—lwitabijo na lolwa lwādi na mukaja mufu. Yesu kālondolwelepo kino kipangujo. Wāipangwile’kyo amba bandi bana ba bwanga balangulukile pa mwikadile lwitabijo lwabo. Le lukenda luzoza na kujokela ku bintu byobāshile’ni, nansha lukekala pamo bwa lolwa lwādi na mukaja mufu? Dyalelo, i kipite buya twiipangule amba, ‘Le i lwitabijo lwa muswelo’ka lukatana “Mwanā muntu” mu mutyima wami?’

16. I lwitabijo lwa muswelo’ka lwādi na mukaja mufu?

¹⁶ Shi tusaka kubadilwa mu boba bakatambula boloke bwa Yehova, tufwaninwe kulonga bintu na mwālongele mukaja mufu. Le wādi na lwitabijo lwa muswelo’ka? Wādi na lwitabijo lwa kwenda na bukankamane kudi mutyibi amba, “Banketeleko ano mambo.” Mukaja mufu’wa wākankamene pa kuketelwa nsambu na muntu wampikwa koloka. Mo monka ne bengidi ba Leza nabo bafwaninwe kukulupila dyalelo amba bakatyibilwa mambo moloke kudi Yehova—nansha shi bilomba kitatyi kilampe kitabuke ne  mobadi balangila. Kadi bakalombola’mba bakulupile mu milao ya Leza pa kushikilwa mu milombelo—bine, na ‘kwitaita nyeke Yehova dyuba ne bufuku.’ (Luka 18:7) Bine, shi Mwine Kidishitu waleka kulomba Yehova atyibe mambo moolokele, nabya wamweka amba kakidipo na kikulupiji kya amba Yehova ukakwasha bengidi bandi.

17. I bubinga’ka botudi nabo bwa kushikidilwa mu milombelo ne bwa kulamina lwitabijo lwetu mu bubine bwa kwiya kwa difuku dya butyibi bwa Yehova?

¹⁷ Ngikadilo ya pa bula yādi’mo yewa mukaja mufu ilombola bubinga bukwabo botufwaninwe kushikidilwa mu milombelo. Ivwana bidi ngikadilo yandi moishidile na yetu. Mukaja mufu wāendele kudi yewa mutyibi nansha byokekwādipo wamukankamikile kwenda, ino batwe Kinenwa kya Leza kitukankamika ‘kushikilwa mu milombelo.’ (Loma 12:12) Kadi mukaja mufu kādipo ukulupile amba byalomba bikokeja ne kumupebwa, ino Yehova aye witukulupija amba uketutyibila mambo moolokele. Unena kupityila kudi mupolofeto wandi amba: “Nansha kīja, kunga’kyo; ke-kintu kikāya binebine, kekikejepo, mhm.” (Habakuka 2:3; Mitōto 97:10) Mukaja mufu kādipo na mukwashi wa kumunenena’ko. Ino batwe tudi na Yesu mukwashi wa bukomo, udi “ku lundyo lwa Leza, ke wakwitusengela konka.” (Loma 8:34; Bahebelu 7:25) Nansha mukaja mufu byaādi mu ino ngikadilo mikomo, wāendelele kuzenza mutyibi amba amutyibile mambo mungya boloke, na bubine nanshi tufwaninwe kulama lwitabijo lwetu mu kwiya kwa difuku dya butyibi bwa Yehova!

18. Lelo milombelo ikakomeja namani lwitabijo lwetu ne kwitukwasha tutyibilwe mambo moloke?

¹⁸ Kyelekejo kya mukaja mufu kitufundija amba milombelo ikwatañene na lwitabijo kadi amba kushikilwa mu milombelo kuketwepuja ku mpusa imbi izozeja lwitabijo lwetu. Eyo, kino kekishintululapo amba kwilombola’tu bu bantu balombela bo bwanga bukwasha muntu aleke kujimija lwitabijo. (Mateo 6:7, 8) Tulombelanga mwanda tuyukile amba kupanda kwetu kudi mu makasa a Leza, nanshi milombelo itufwenyanga kwadi ne kukomeja lwitabijo lwetu. Lwitabijo nalo byolusakibwa pa kupanda, o mwanda Yesu wāmwene amba i biyampe kukankamika bana ba bwanga “balombele nyeke ne kupungilapo mpika.” (Luka 18:1; 2 Tesalonika 3:13) Kadi kwiya kwa “difuku dikatakata dya Yehova” kekwimaninepo pa milombelo yetu—dikaya’tu nansha tulombele nansha tuleke kulombela. Ino batwe umo ne umo pa kusaka tutyibilwe mambo moloke na Leza ne kupanda ku divita dyandi tufwaninwe enka kwikala na lwitabijo ne kwendelela na milombelo.

19. Tukalombola namani amba twitabije amba Leza ‘uketuketa nsambu’?

¹⁹ Tuvulukei amba Yesu wāipangwile amba: “Mwanā muntu pa kwiya lelo ukatāna [luno] lwitabijo panopantanda’ni?” Malondololo ku kino kipangujo kisangaja i malondololo’ka? Tudi na nsangaji pa kuyuka amba dyalelo bengidi ba Yehova midiyo ne midiyo ntanda yonsololo badi na luno lwitabijo mwanda balombelanga, batūkije mutyima ne kukankamana. Nanshi kilondololwa ku kipangujo kya Yesu i eyo. Na bubine, tususukanga na bukondame mu ino ntanda ya Satana, inoko tukulupile ne mutyima umo amba Leza ‘ukaketela batongwe bandi nsambu.’

[Kunshi kwa dyani]

Lelo Ukivulukile?

• I bika byalengeje Bene Kidishitu bamo bajimije lwitabijo lwabo?

• Mwanda waka tudi na lwitabijo mu kwiya kwa difuku dya butyibi bwa Yehova?

• I bubinga’ka botudi nabo bwa kushikidilwa mu milombelo?

• Kushikilwa mu milombelo kuketukwasha namani tuleke kujimija witabijo?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 19]

Kyelekejo kya mukaja mufu ne mutyibi kilombola bika?

[Kifwatulo pa paje 21]

Dyalelo midiyo ne midiyo ikulupile amba Leza ‘ukaketa nsambu’