Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Tutulwilei Dijina dya Yehova Pamo Ponka

Tutulwilei Dijina dya Yehova Pamo Ponka

Tutulwilei Dijina dya Yehova Pamo Ponka

“Yō! tumbijai Yehova pamo nami, kadi tutulwile dijina dyandi pamo ponka.”—MITŌTO 34:3.

1. Le Yesu wāshile kimfwa’ka kilumbuluke paādi wingila mwingilo wandi pano panshi?

 MU MAFUKU 14 Nisane mwaka wa 33 K.K., Yesu ne batumibwa bandi bāimbīle Yehova mitendelo kya pamo mu kyumba kya pangala kya njibo ya mu Yelusalema. (Mateo 26:30) Uno o wādi musungu wa mfulo wālongele Yesu kino kintu pamo na batumibwa bandi. Ino kyādi kyendele’mo kufudija lenyo yabo mu owa muswelo. Yesu wātendele Shandi kadi wāyukenye dijina dyandi na bupyasakane tamba ku ngalwilo kwa mwingilo wandi wa pano panshi kufika ne ku mfulo kwine. (Mateo 4:10; 6:9; 22:37, 38; Yoano 12:28; 17:6) Na bubine, wāitabile ku lwito lwa kyanga lwāityile mulembi wa mitōto amba: “Yō! tumbijai Yehova pamo nami, kadi tutulwile dijina dyandi pamo ponka.” (Mitōto 34:3) Bine kino i kimfwa kilumbuluke kyotufwaninwe kulonda!

2, 3. (a) Le tubayuka namani amba Mutōto wa 34 udi na nshintulwilo ya bupolofeto? (b) Le i bika byotukabandaula mu kino kishinte ne mu kilonda’ko?

2 Nsaa ibala-inga kupwa kwa kwimba mitendelo pamo na Yesu, mutumibwa Yoano wēmwenine mwanda mwishile mpata na mikwabo. Wāmona Mfumwandi ne batubwalāla babidi bepaibwa ku mityi ya masusu. Basola Bene Loma bātyumuna maulu a batubwalāla babidi’ba mwa kufwila’bo bukidi. Ino Yoano ulombola’mba kebātyumwinepo maulu a Yesu. Mwanda basola pa kufika padi Yesu, aye wādi ke mufwe kala. Yoano ulombola mu Evanjile yandi amba uno mwanda i mufikidije kipindi kikwabo kya Mitōto 34, kinena’mba: “Nansha [kikupa] kimo kya kutyumukako kīne, mpika.”—Yoano 19:32-36; Mitōto 34:20.

3 Mutōto wa 34 uselele myanda mikwabo ya mvubu ku Bene Kidishitu. O mwanda, mu kino kishinte ne mu kilonda’ko, tusa kubandaula ngikadilo yādi’mo Davida paāsonekele uno mutōto, ebiya tukayuka myanda ikankamika idi mu mwine mutōto’u.

Davida Unyema Solo

4. (a) Mwanda waka Davida wāshingilwe māni a kubikala bu mulopwe ulonda’ko wa Isalela? (b) Mwanda waka Solo ‘wasenswe Davida byamwiko’tu’?

4 Davida paākidi mwanuke, Solo ye wādi mulopwe wa Isalela. Ino Solo wābulwa kikōkeji, Yehova nandi wāmufityilwa mutyima. O mwanda mupolofeto Samwele wāmulombwele amba: “Yehova wasana bulopwe bwa Isalela kodi dyalelo dino’di, kadi wapana’bo kudi mwikadi nobe ukutabukile abe kunengela.” (1 Samwele 15:28) Mwenda mafuku, Yehova wāsoñanya Samwele kukashinga Davida māni, nkasampe ku bana bana-balume ba Yese, amba ekale mulopwe ulonda’ko wa Isalela. Mu kine kyaba’kyo, Mulopwe Solo wātatakana mwanda kākidipo kadi na mushipiditu wa Leza. Penepo bāselela Davida ku Ngibea, kaimba wa diwi lubembo, amba akengidile mulopwe. Ñimbo ya Davida yāsenga Solo ku mutyima, nandi “wamusanswa byamwiko’tu.”—1 Samwele 16:11, 13, 21, 23.

5. Mwanda waka Solo wāshintyile mumweno waādi umona Davida, ne kino kyāfikije Davida ku kulonga bika?

5 Mafuku pa kwenda alunguluka, byāmwekele amba Yehova udi na Davida. Yehova wāmukwasha anekenye Ngodiata kampangala Mwine Fidishitia kadi wākwatakanya Davida kitatyi kyāmutumbije bantu mu Isalela pangala pa bushindañani bwandi ku malwi. Inoko madyese obādi besela Davida kudi Yehova āpele Solo mukao, penepo wāshikwa Davida byamwiko. Pa kino, mulopwe Solo wātupile Davida mukobe misunsa ibidi mituntulu paādi umombela lunsense. Ino Davida wāepa mukobe ino misunsa ibidi yonso. Solo pa kutompa kumwipaya musunsa wa busatu, uno wādi wa kukekala mulopwe wa Isalela wāmona amba ufwaninwe kunyema mwa kupandijija būmi bwandi. Mwenda mafuku, Solo wāendelela na kulonga buninge bwa kukwata Davida mwa kumwipaila, penepo Davida wākafyama panja pa ntanda ya Isalela.—1 Samwele 18:11; 19:9, 10.

6. Mwanda waka Solo wāsoñenye bepaye bantu bonso ba mu Noba?

6 Davida pa kwenda dya ku mukalo wa Isalela, wāimene bidi mu kibundi kya Noba, kwādi kutūdilwe tabenakulo ya Yehova. Mobimwekela Davida wādi unyema pamo ne kabumbo ka bansongwalume, o mwanda wākimbile bya kudya abo bonso. Ino bālombwele Solo amba kitobo mukatampe wape Davida ne bantu bandi bidibwa ne kipete kyāyete Davida kudi Ngodiata mufwe. Penepo Solo wākalabala, wāipaija bantu bonso ba mu kibundi, kubadila’mo ne babitobo 85.—1 Samwele 21:1, 2; 22:12, 13, 18, 19; Mateo 12:3, 4.

Kupanda Kukwabo kwa Davida

7. I kika kinenenwa amba Ngata kekyādipo kibundi kiyampe kufyama’ko Davida?

7 Pa kutaluka ku Noba, Davida wānyema kintu kya makilometele 40 dya kushika mu ntanda ya Bene Fidishitia, wākafyama kwa Mulopwe Akishi, mu Ngata, kibundi kine kya ba Ngodiata. Padi Davida wālangile amba Ngata kyo kibundi kekibwanyapo kwiya’ko Solo kumukimba. Ino ne kwija mpika, bengidi ba mulopwe wa Ngata bājiula Davida. Davida pa kuyuka’mba bantu abamujiula, wāikala “kukwatyibwa Akishi mulopwe wa Ngata moyo byamwiko’tu.”—1 Samwele 21:10-12.

8. (a) I bika bitulombola Mutōto wa 56 pa bitala myanda yātene Davida mu Ngata? (b) Le Davida wāpandile namani mu kyakanwa kya lufu?

8 Penepo Bene Fidishitia bākwata Davida. Padi i pa kino kitatyi pābundile Davida mutōto wa na mutyima umo mwaēsāshile Yehova amba: “Ubīke impolo yami mu mutyibi obe.” (Mitōto 56:8 ne binenwa bya pangala) Pa kino, wālombwele kikulupiji kyandi amba Yehova kakelwapo malwa andi, ino ukamuta mutyima na buswe ne kumulama. Kadi Davida wāfwatakenye kabwino ka kongola nako mulopwe wa Fidishitia. Wēbepeleja bu kivila. Mulopwe Akishi pa kumona kino, wāfunina bengidi bandi amba mwanda waka mubandetela “kilubi” ku meso ami. Na bubine, Yehova wāesele Davida pangala pa bwino bwandi. Davida wāpangilwa panja pa kibundi, penepo wāpanda dikwabo mu kyakanwa kya lufu.—1 Samwele 21:13-15.

9, 10. I kika kyālengeje Davida alembe Mutōto wa 34, ne i ku bāni bakwabo padi kwādi kwela Davida milafwe pa kubunda uno mutōto?

9 Bible kalombwelepo shi bantu bādi betabile Davida bānyemēne nandi mu Ngata nansha shi bādi bamulamina mu bibundi bya Isalela bya kubwipi. Nansha bikale namani, kebābudilwepo kusangala pa kwimona’bo monka na Davida ne pa kwibabangila muswelo wāmunyongolwele Yehova dikwabo. Uno mwanda o wāmulengeje abunde Mutōto wa 34, na mulombwela binenwa bya kungala. Mu mavese asamba-abidi mabajinji a uno mutōto, Davida i mutendele’mo Leza wāmunyongolwele kadi unena boba bamwitabile belunge nandi mu kutulula nansha kutendela Yehova mwanda aye ye Munyongolodi Mukatampe wa bantu Bandi.—Mitōto 34:3, 4, 7.

10 Davida ne bantu bandi bākafyamine mu muta wa Adulama mu ngulu ya Isalela, ku kintu kya makilometele 15 kutunduka kwa Ngata. Kwine’kwa, Bene Isalela bātondelwe ngikadilo ya mu buludiki bwa Mulopwe Solo bāshilula kwiya kwilunga kobadi. (1 Samwele 22:1, 2) Padi Davida wādi wela milafwe ku bano bantu pa kubunda bishima bidi mu Mitōto 34:8-22. Bivulujo bidi mu ano mavese bidi na mvubu ne kotudi dyalelo, kadi tusa bine kumwena mu bubandaudi bwa kamwanda ne kamwanda ka uno mutōto mulumbuluke.

Le Utangidije Kumeso Byobya Byādi Bitangidije Davida?

11, 12. I bubinga’ka botufwaninwe kutendelela Yehova mafuku onso nyeke?

11 “Nkatotanga Yehova mafuku onso, nyeke; mitendelo yandi īkashikilwanga mu kyakanwa kyami nyeke.” (Mitōto 34:1) Davida byaādi ke muntu musumbulwe, wādi padi wabila bintu bivule bya ku ngitu, ino enka na mulombwela bino bishima, bisakibwa byandi bya difuku ne difuku kebyāmujininyepo mu kusumininwa kwandi kwa kutendela Yehova. Bine, kino i kimfwa kilumbuluke kotudi shi tubatanwa na bikoleja! Twikale ku masomo, ku kaji, na bakwetu Bene Kidishitu, nansha mu mwingilo wa busapudi, tufwaninwe bidi kwikala na mutyima wa kutendela Yehova. Langa’tu bidi bubinga kebubadika bwa kutendelela Leza! Kimfwa, bintu bya kusokola ne kuloelelwa mu mingilo ya kutendelwa ya bupangi ya Yehova kebidipo na mfulo. Kadi tala bidi byalongele kupityila ku kipindi kya pano panshi kya bulongolodi bwandi! Yehova wingidijanga na bukomo bwandi bantu ba kikōkeji mu ino myaka nansha byobadi bakubulwa kubwaninina. Lelo mingilo ya Leza idingakene nansha’tu bityetye na ya bantu batyikukwa ba ino ntanda? Mwene nobe witabije byānene Davida wāsonekele monka’mba: “Kekudipo wifwene nobe umbukata mwa baleza, nansha umo mwine mpika, abe Mfumwami; kadi kekudipo nansha mīngilo īdingakene pa yobe”?—Mitōto 86:8.

12 Netu, pamo bwa Davida, mutyima witutakikanga kutendela Yehova mafuku onso nyeke pangala pa mingilo yandi ipityile yonso. Ne kadi, tudi na nsangaji pa kuyuka’mba Bulopwe bwa Leza budi pano mu makasa a Mpyana wa lonso wa Davida, ke Yesu Kidishitu kadi. (Kusokwelwa 11:15) Ko kunena’mba mfulo ya ino ngikadilo ya bintu ibafwena. Kadi kyepelo kya būmi bwa nyeke kya bantu midiyala isamba ne kupita kekidi mu kyaka. Nanshi pano po pene potufwaninwe kusapwila bakwetu myanda itala Bulopwe bwa Leza ne byobya byobusa kulongela panopano ponka muzo wa muntu kadi ne kwibakwasha batendele Yehova pamo netu. Nanshi kyotufwaninwe kutangidija kumeso i kino: kukwatakanya mukenga onso wa kukankamika bakwetu betabije “myanda-miyampe” pakidi mema mu manwi pano.—Mateo 24:14.

13. (a) Lelo Davida wādi witumbika mudi ani, ne i bantu ba muswelo’ka bāitabile? (b) Lelo ba kikōkeji balumbanga namani kipwilo kya Bwine Kidishitu dyalelo?

13 “Muya wami ukētumbikanga mudi Yehova; bakikōkeji bakēvwanangako ne kuloelelwa monka.” (Mitōto 34:2) Pano Davida kādipo witumbikila bintu byaālongele aye mwine. Kimfwa, kēaninyepo muswelo waāongwele mulopwe wa Ngata. Ino wājingulwile amba Yehova ye wāmulamine paādi mu Ngata ne amba wāpandile na bukwashi bwa Yehova. (Nkindi 21:1) Nanshi Davida wētumbikile mudi Yehova, ke mudi aye mwinepo, mhm. O mwanda ba kikōkeji bādi balumba kudi Yehova. Yesu nandi wātumbije dijina dya Yehova, ne kino kyādi kilengeja bantu ba kwityepeja, ba mityima isaka kufundijibwa bamulumbe. Dyalelo nadyo, ba kikōkeji ba mu mizo yonso balumbanga ku kipwilo kya ntanda yonso kya Bene Kidishitu bashingwe māni, baludikwa na Yesu bu Mutwe. (Kolose 1:18) Mityima ya bano ba kikōkeji iteñwanga pobevwana dijina dya Leza ditumbijibwa na bengidi ba kwityepeja ne pobateja musapu wa mu Bible obalama na bukomo bwa mushipiditu sandu.—Yoano 6:44; Bilongwa 16:14.

Kupwila Kuningijanga Lwitabijo Lwetu

14. (a) Lelo Davida wādi uloelelwa kutendela Yehova enka pa bunka bwandi? (b) I kimfwa’ka kitushidile Yesu mu myanda ya kupwila?

14 “Yō! tumbijai Yehova pamo nami, kadi tutulwile dijina dyandi pamo ponka.” (Mitōto 34:3) Davida kādipo uloelelwa kutendela Yehova enka pa bunka bwandi. Ino wādi wita bapwani nandi na kyanga amba batulule nandi pamo dijina dya Yehova. Ne Yesu Kidishitu, Davida Mukatampe, nandi mo monka, wādi usangela kutendela Yehova pa kitango kya bantu—ku shinakoka ya mwabo, ku masobo a ku tempelo ya Leza ya mu Yelusalema, ne pamo na balondi bandi. (Luka 2:49; 4:16-19; 10:21; Yoano 18:20) Bine, i dyese ne dyese’po kulonda kimfwa kya Yesu kya kutendela Yehova pamo na banabetu betabije ponso potumona mukenga, kupityidila pano ‘potwamona difuku dibafwena’!—Bahebelu 10:24, 25.

15. (a) Lelo mwanda wātene Davida umbūmi wākweshe bandi bantu namani? (b) Le tumwenanga namani mu kutanwa ku kupwila kwetu?

15 “Nakimbile Yehova nandi wangitabija, kadi wanyongolwele ku byamoyo byami byonso.” (Mitōto 34:4) Uno mwanda wātene Davida umbūmi wādi wa kamweno kwadi. O mwanda wānene amba: “Uno mulanda uno’u waelele lubila, ne Yehova wamwivwana, wamupandija mu tusua twandi tonso.” (Mitōto 34:6) Netu potwitananga pamo na banabetu betabije, twikalanga na mikenga mivule ya kwibangila myanda ikankamika ya muswelo witukwashanga Yehova tumone kūminina makambakano. Kino kiningijanga lwitabijo lwa banabetu, mwāningijije binenwa bya Davida lwitabijo lwa boba bādi bamwitabile. Bapwani na Davida abo ‘Bamutadile [Yehova] meso ebiya batōkejibwa tō, kadi mapala abo keafwijibwepo bumvu nansha patyetye.’ (Mitōto 34:5) Nansha byobādi banyema Mulopwe Solo, abo kebāfwilepo bumvu. Bādi bakulupile amba Leza udi na Davida, o mwanda mapala abo ātōkejibwe tō. Mu muswelo umo onka, boba basangela musapu panopano, pamo ne boba ke beje myaka mu kwikala Bene Kidishitu ba bine, nabo beubijanga mudi Yehova wa kwibakwatakanya. Byobemwenanga umo ne umo bukwashi bwandi, mapala abo matōkejibwe tō amwekejanga’mba i basumininwe kwikala nyeke ba kikōkeji.

Fwija’ko Pangala pa Bukwashi bwa Bamwikeulu

16. Lelo Yehova wingidijanga bamwikeulu bandi namani mwanda wa kwitunyongolola?

16 “Mwikeulu wa Yehova webēla umbukata bwa nsakwa boba bamwakaminwe, webanyongolola.” (Mitōto 34:7) Davida kāmwenepo amba enka aye kete ye ufwaninwe kunyongololwa na Yehova, mhm. Eyo, Davida wādi shandi mushingwe māni wa Yehova, mulopwe usa kubikala pa Isalela; ino wāyukile amba Yehova wingidijanga ne bamwikeulu pa kulama batōtyi bandi bonso ba kikōkeji, bekale ba ntumbo nansha batupwaipwai. Mu ino yetu myaka, batōtyi ba bine nabo bemwenanga mwibalamina Yehova. Mu Alemanye wa Nazi—pamo ne mu Angola, mu Malawi, mu Mozambike, ne mu matanda makwabo—balupusa badi bekwete’ko na bulwi bwa kusaka kutukija Batumoni ba Yehova. Bine, bukomo bwabo bwakankelwe. Ino bantu ba Yehova ba mene matanda’a bavulanga’nka kuvula koku batulula dijina dya Yehova abo bonso pamo. Mwanda waka? Mwanda Yehova wingidijanga bamwikeulu bandi bakola pa kulama ne kuludika bantu bandi.—Bahebelu 1:14.

17. Lelo bamwikeulu ba Leza betukwashanga namani?

17 Ne kadi, bamwikeulu ba Yehova bakokeja kuludika myanda mwanda wa muntu yense ukukaja bakwabo afundulwe mu bantu ba Yehova. (Mateo 13:41; 18:6, 10) Kadi nansha shi ketujingulwilepo kino pokilongeka, bamwikeulu bajikulanga bijika bibwanya kukalakanya mwingilo otwingidila Leza, kadi betukiñanga ku bintu bikokeja kona kipwano kyotupwene na Yehova. Kupityidila, betuludikanga mu mwingilo wa kusapwila bantu bonso “myanda-miyampe ya nyeke,” nansha ke mu bifuko mwingilwa mwingilo wa busapudi mu ngikadilo ya kyaka. (Kusokwelwa 14:6) Bubinga bulombola amba bamwikeulu betukwashanga buletwanga divule mu mabuku afundija Bible alupulwa na Batumoni ba Yehova. * Bwine bubinga’bu i buvule mpata, o mwanda kebubwanyapo kumonwa bu myanda ya kutubukila bitupu.

18. (a) I bika byotufwaninwe kulonga pa kumwena mu bukwashi bwa bamwikeulu? (b) I bika bikesambilwa’po mu kishinte kilonda’ko?

18 Shi tusaka kumwena nyeke mu bwendeji ne bulami bwa bamwikeulu, tufwaninwe kutulula nyeke dijina dya Yehova nansha mu kupangwapangwa. Vuluka’mba, mwikeulu wa Leza welanga umbukata enka “boba bamwakaminwe” Yehova. Le ye kunena namani? Le kwakamwa Leza i bika, ne i muswelo’ka otukokeja kutamija’ko? Mwanda waka Leza wa buswe usaka kadi tumwakamwe? Bino bipangujo bikalondololwa mu kishinte kilonda’ko.

[Kunshi kwa dyani]

^ Tala Les Témoins de Jéhovah: Prédicateurs du Royaume de Dieu, paje 550; Annuaire des Témoins de Jéhovah 2005, paje 53-54; Kiteba kya Mulami kya Falanse kya 1 Kweji 3, 2000, paje 5-6; kya 1 Kweji 1, 1991, paje 27; ne kya 15 Kweji 2, 1991, paje 26.

Usa Kulondolola Namani?

• Le i matompo’ka aūminine Davida mu busongwalume?

• Pamo bwa Davida, le netu tutangidijanga bika kumeso?

• Le tumwene namani kupwila kwa Bwine Kidishitu?

• Le Yehova wingidijanga bamwikeulu namani pa kwitukwasha?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kalata pa paje 25]

(Pa kuyukila’ko bikwabo, tala dibuku)

Lama

Ngata

Zikelake

Ngibea

Nob

Yelusalema

Betelema

Adulama

Keila

Hebelona

Zifa

Holesha

Kalamela

Maone

Ene-ngedi

Dijiba dya Mwepo

[Kutambile Kifwatulo]

Kalata: Mungya tulata twa bene twa Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel

[Kifwatulo pa paje 25]

Davida wātulwile dijina dya Yehova nansha kepawādi unyemakana pene