Kinenenwa Amba Masusu Onsololo Asa Kupwa’nka Panō

“Aye i Dibwe, mingilo yandi i mibwaninine’tu.”—KUPITULUKA 32:4.

1, 2. (a) Mwanda waka usangedile lukulupilo lwa kwikala na būmi bwa nyeke? (b) I bika bikankajanga bavule kwitabija Leza ulaile milao milumbuluke ikafikidila kumeso’ku?

 LELO usangelanga kwikala na būmi mu Paladisa? Padi wimonanga kala ne moendela pa uno umbuo mulumbuluke, wenda uyuka mwikadile bintu bya miswelo ne miswelo byakubulwa mfulo. Padi kadi ulangulukilanga mokekadila na kuloelelwa pa kwingila na bakwenu mingilo ya kulongolola ntanda ne kukwasha ku kwiyalamuna yonso ke kifuko kilumbuluke. Nansha kadi yeu utala mokekadila na bwino buvule mu bya busendwe, lūbako, minjiki, nansha mu bintu bikwabo byobudilwe kitatyi kya kwibilonga mu buno būmi bwa mingilo kapwila. Bine, usangedile luno lukulupilo lwa būmi bwita Bible bu “būmi bulumbuluke”—būmi bwine bwitusakila Yehova, ke būmi bwa nyeke kadi.—1 Temote 6:19.

² Kulombola bakwetu luno lukulupilo lwa Bible i nsangaji kadi i madyese makata, mwene i amo? Inoko, bavule bapelanga luno lukulupilo. Bamonanga’lo bwa mifwatakanyo bitupu, bwa kilotwa kya kudimba nakyo bantu. Pakwabo bakomenwanga enka ne kwitabija Leza mwine ulaile būmi bwa nyeke mu Paladisa. Mwanda waka? Bamo bakolelwanga kwitabija pa mwanda wa bibi bilongeka. Balañanga’mba shi Leza udi’ko ne shi i mwinē bukomo bonso ne wa buswe, bibi ne masusu kebyadipo bya kwikala’ko pano pa ntanda. Balanga’mba Leza kakokejapo kwikala’ko koku kadi ulekele’ko bibi—ne shi udi’ko, nabya kadipo mwinē bukomo bonso, shi kadi udi nabo, nankyo ketutelepo mutyima. Bamo bamonanga’mba uno mulangilo i mwendele’mo. Satana i sendwe mukata mu kusaba bantu meso a mutyima.—2 Kodinda 4:4.

3. Le tukokeja kukwasha bantu batane malondololo ku kipangujo’ka kikomo, ne mwanda waka tudi na dyese dya kwibakwasha?

³ Batwe Batumoni ba Yehova tudi na dyese dya pa bula dya kukwasha bantu bongolwa na Satana ne na ñeni ya ino ntanda. (1 Kodinda 1:20; 3:19) Tuyukile kine kipelela bavule milao ya mu Bible. I pa mwanda’tu wa kuyuka kokebayukilepo Yehova. Kebayukilepo dijina dyandi ne buluji bwadyo bwine, kadi bimweka’mba kebayukilepo bivule, pakwabo nansha kimo kine, pa bitala ngikadila yandi ne mwafikijijanga milao yandi. Twi ba dyese ne dyese’po pa kwikala na buno buyuki. Kitatyi ne kitatyi, i biyampe tubandaule mwa kukwashisha boba bantu badi na “ñeni yabo mibafityijibwe” amba nabo batane malondololo ku kino kipangujo kikomo kiipangulanga bantu, amba, “Mwanda waka Leza ulekele’ko bibi ne masusu?” (Efisesa 4:18) Dibajinji tusa kubandaula mwa kuletela malondololo mafike’po. Kupwa tukesambila mumwekela ngikadila ya Yehova mu muswelo wapwija mwanda utala bibi bilongeka.

Mwa Kulondolwela Biyampe

4, 5. I bika byotufwaninwe kulonga dibajinji shi muntu waipangula kipangujo kya kuyuka kine kilekele’ko Leza masusu? Shintulula.

⁴ Shi muntu waipangula kine kilekele’ko Leza masusu, le tukalondolola namani? Padi twikalanga na mutyima wa kumupa kala bushintuludi bulabula, kushilwila ku byobya byālongekele mu budimi bwa Edena. Byaba bimo, bikokeja kwikala biyampe. Inoko, i biyampe kudyumuka. I kipite buya padi kwala bidi kyalwilo kampanda. (Nkindi 25:11; Kolose 4:6) Shi ke pano tubandaulei’ko bidi myanda isatu yotukokeja kukwasha nayo muntu kumeso kwa kulondolola kino kipangujo.

 ⁵ Dibajinji, shi muntu ujingwa mutyima pangala pa bibi byaandabila mu ntanda, nankyo padi aye mwine nansha baswe bandi i bafikilwe na bibi. Nabya, i biyampe bidi kumukwatyilwa bulanda bya binebine. Mutumibwa Polo wādingile Bene Kidishitu amba: “Dilai na boba badila.” (Loma 12:15) Kukwatyilwa muntu bulanda, nansha “kanye,” kubwanya kumutenga. (1 Petelo 3:8) Shi ayuke amba tumutele mutyima, kakabulwepo kwivwana byotusaka kunena.

6, 7. Mwanda waka tufwaninwe kufwija’ko muntu wa mutyima muyampe wipangula kipangujo kimuvutakanya ku mushipiditu?

⁶ Dya bubidi, tukokeja kufwija’ko muntu wa mutyima muyampe wipangula kino kipangujo. Mwanda bamo balañanga amba muntu wipangula bino bipangujo ubudilwe lwitabijo ne bulēme kudi Leza. Padi ye mwibalombwelanga bakulumpe babo ba bipwilo. Inoko, kwipangula kekubulwapo lwitabijo. Na bubine, enka ne bantu ba lwitabijo ba mu myaka ya kala nabo bādi bepangulanga bipangujo bya uno muswelo. Kimfwa, Davida mulembi wa mitōto wāipangwile amba: “Abe Yehova, lelo i kika kyo waimanina kulampe? Le i kika kyo wifila mu myaka ya kususuka, a?” (Mitōto 10:1) Mupolofeto Habakuka nandi wāipangwile amba: “A Yehova, i ku mwaka ka o nkakwabija, nobe kwivwana mpika, a? Nakwabija mwanda wa bingojila, ino abe kumpandijapo mpika. Lelo i mwanda ka o wandaija bukondame ne kutala bupupakane, a? mwanda kutūta ne bingojila bidi ku meso ami; kudi lupata, ne midiululo itāluka.”—Habakuka 1:2, 3.

⁷ Bano bāipangwile bādi bantu ba lwitabijo kadi balēmekele Leza bikata. Lelo bātopekelwe pa kwipangula bino bipangujo bivutakanya ñeni? Mhm, mwanda Yehova wāmwene amba i byendele’mo kulembeja mu Kinenwa kyandi bipangujo byabo byampikwa budimbidimbi. Dyalelo, muntu ukambakanibwa bininge na bibi byandabele ukokeja kwikala na nzala ku mushipiditu—wabila malondololo atanwa enka mu Bible kete. Vuluka amba Yesu wātendele boba badi na nzala ku mushipiditu, nansha’mba “bakulandapala” ku mushipiditu. (Mateo 5:3) Bine, buya’byopo kukwasha badi namino amba nabo bekale na dyodya dyese dyālaile Yesu!

8. I bufundiji’ka buvutakanya ñeni bufikije bantu ku kwitabija’mba i Leza uletelanga bantu masusu, ne tubwanya kwibakwasha namani?

⁸ Dya busatu, tukokeja kukwasha muntu ayuke amba Leza ke ayepo ulenga bibi byandabile pano pa ntanda. Bantu bavule bafundijibwanga amba Leza ye wendeja ino ntanda yotudi’mo, ne amba Leza ubadikilanga kala kwitutungila byonso bitufikila, ne kadi amba udi na bubinga bufyame, bwampikwa kuyukana bwamweshesha bantu malwa. Buno bufundiji i bwa bubela. Kebuletelapo Leza bulēme ne kadi bumumwekeja’mba i aye ulengeja bibi ne masusu mu ino ntanda. O mwanda tufwaninwe kwingidija Kinenwa kya Leza pa kolola myanda ya uno muswelo. (2 Temote 3:16) Mwendeji wa ino ngikadilo ya bintu myoneke ke Yehovapo, i Satana. (Yoano 5:19)  Yehova kātungilepo bipangwa byandi bya ñeni byobya bikebafikila; ino upanga umo ne umo bwanapabo ne mikenga ya kutonga kiyampe ne kibi, kyoloke ne kikondame. (Kupituluka 30:19) Kadi Yehova ke nsulopo ya bubi nansha dimo; mwanda aye ushikilwe bubi ne utele mutyima boba basusuka mwanda ke mwanda.—Yoba 34:10; Nkindi 6:16-19; 1 Petelo 5:7.

9. Lelo i bingidilwa’ka bimobimo bitulupwidile “umpika wa binebine, udi na manwa” mwanda wa kukwasha bantu bevwanije kine kilekele’ko Yehova Leza masusu?

⁹ Shi ubapu kwala kino kyalwilo, ukamona’mba mwimvwaniki obe ukasaka kuyuka kine kikilekele’ko Leza masusu endelela. “Umpika wa binebine, udi na manwa” i mulupule’ko bingidilwa bivule mwanda wa kukukwasha. (Mateo 24:45-47) Kimfwa, ku Kitango kya Distrike, “Kikōkeji kya Bwine Leza,” kya mu 2005 ne 2006, kwalupukile trakte udi na mutwe wa mwanda unena’mba “Masusu Onsololo Asa Kupwa’nka Panō!” Shi uno trakte udi mu lwenu ludimi, mwene i biyampe uyuke kala myanda idi’mo? Ne kitabo Lelo I Bika Bine Bifundija Bible?, kidi pano mu ndimi 157, nakyo mo monka, kidi na shapita mutuntulu wisambila pa uno mwanda wa mvubu. Nanshi ingidija ne pa mfulo bino bingidilwa. Bishintulula patōkelela myanda ya mu Bisonekwa ilombola lupata lwālupukile mu Edena pa bitala bubikadi bwa ntanda yonso ne kine kyāsakile Yehova kupwija luno lupata uno muswelo. Yuka kadi amba, kitatyi kyowisamba na muntu pa uno mwanda, nabya umushitwilanga dishinda dya mvubu mpata dya kumufikija ku buyuki bupityile bonso. Buno i buyuki bwa kuyuka Yehova ne ngikadila yandi ya kutendelwa.

Imanina pa Ngikadila ya Yehova

10. I kika kilengejanga bavule bamone amba i bikomo kwivwanija kine kilekele’ko Leza masusu, ne i buyuki’ka bukokeja kwibakwasha?

¹⁰ Pokwasha muntu ayuke mwanda waka Yehova ulekele bantu beludike abo bene na kwendejibwa na Satana, tompa kukokela milangwe yandi pa ngikadila ya kutendelwa ya Yehova. Bavule bayukile amba Leza udi na bukomo bukata; bevwananga witwa bu Leza Mwinē Bukomo Bonso. Inoko, bakokeja kukolelwa kwivwanija mwanda waka kengidijapo bukomo bwandi bukatakata mwanda wa kupwa bukondame ne masusu ponka na ponka. Kepabulwe padi i babulwe kwivwanija ngikadila mikwabo ya Yehova, kimfwa buujila, boloke, tunangu, ne buswe. Yehova ulombolanga ino ngikadila mu muswelo mubwaninine, ne mujalale. O mwanda Bible unena’mba: “Mingilo yandi i mibwaninine’tu.” (Kupituluka 32:4) Lelo i muswelo’ka obwanya kukoma ino ngikadila polondolola bipangujo biipangulwanga divule pa uno mwanda? Nanshi tubandaulei’ko bimfwa bimobimo.

11, 12. (a) Mwanda waka lulekelo ke lwādipo lwa kupwija mwanda pālongele ba Adama ne Eva bubi? (b) I kika kinenenwa’mba Yehova kakalekapo bubi lonso?

¹¹ Mwene Yehova wādi’tu wa kulekela ba Adama ne Eva kwapwa? Kwibalekela kekwādipo kubwanya kupwija uno mwanda. Byobādi bantu babwaninine, ba Adama ne Eva bātongele kupela buludiki bwa Yehova ku kusaka, bāitabija’ko kwendejibwa na Satana. Ke kya kutulumukapo shi bano bantomboki kebālombwelepo kayukeno nansha kamo ka kwisāsa. Inoko, shi bantu bepangula pa bitala lulekelo mu uno mwanda, na bubine bepangulanga mwanda waka Yehova kādipo’tu wa kulobolola mutyima ne kuleka kubanga bubi ne butomboki. Malondololo mene i makwatañane na ngikadila imo ya mvubu mu mwikadila wa Yehova—ke buujila bwandi kadi.—Divilu 28:36; 39:30.

¹² Bible unena ukoma buujila bwa Yehova misunsa tutwa na tutwa. Ino i kya bulanda, mwanda bantu bevwanija ino ngikadila mu ino ntanda myoneke i batyetye. Yehova i utōka, ukola, wampikwa kabubi nansha kamo. (Isaya 6:3; 59:2) I mukwate’ko mpangiko ya kupwija bubi, kwibutalula, ne kakebulekapo bwendelele lonso. Shi Yehova wadi usakile kuleka bubi bwikale’ko nyeke, longa twi babulwe lukulupilo lwa būmi bwa kumeso. (Nkindi 14:12) Yehova, mu kitatyi kyandi kitungwe, ukalwijanga bipangwa byonso buujila bobyādi nabyo ku ngalwilo. Kino kikafikidila bine, mwanda kyo kisaka Mwine Ujila.

13, 14. Mwanda waka Yehova kāsakilepo konakanya bantomboki mu Edena?

 ¹³ Mwene Yehova wādi’tu wa kwipaya bantomboki’ba mu Edena ne kupanga bakwabo? Bine, wādi na bukomo bwa kulonga nabya; usa kwingidija bidi panopano ponka buno bukomo mwanda wa konakanya babi bonso. Ino padi bakwabo bakeipangula’mba, ‘Mwanda waka kālongelepo namino pokwādi kukidi enka banonga-bibi basatu kete mūlu ne panshi? Mwene nabya bubi bwandabile’bu—ne bumonya-malwa botumona mu ino ntanda bwine—bwādi bwa kupwididila?’ Mwanda waka Yehova kāsakilepo kulonga namino? Kupituluka mu Bijila 32:4 unena’mba: “Mashinda andi onso i moloke swā!” Yehova uswele boloke ne pa mfulo. Bine, “Yehova uswele kutyiba-mambo” na boloke. (Mitōto 37:28) Yehova byaswele boloke, kātukijepo bano bantomboki mu Edena. Mwanda waka?

¹⁴ Butomboki bwa Satana bwālupwile kipangujo kya kuyuka shi Leza ye udi na mbila ya kubikala. Kuswa kuswele Yehova boloke kwālombele malondololo moloke a kupwija lonji lwa Satana. Kwipaya bano bantomboki ponka na ponka, nansha byokwādi kwibafwaninwe, kekwādipo kwa kuleta malondololo a uno muswelo. Kwādi shako kwa kulombola’mba Yehova ye mwine mupite bonso bukomo, ino ke bukomo bwandipo bwādi butatanwa. Pakwabo napo, Yehova wālamine mpango yandi itala ba Adama ne Eva. Bādi banenwe kwikala na lutundu, kuyuja pano panshi ne kwipanekenya, kabidi ne kubikala pa bipangwa byonso bya pano pa ntanda. (Ngalwilo 1:28) Shi Yehova wāonakenye’tu ba Adama ne Eva, mpango yandi yaākwatyile’ko bantu yādi ya kutunya kufikidila. Boloke bwa Yehova kebwādipo bubwanya kuleka kintu kya uno muswelo kilongeke, mwanda mpango yandi ifikidilanga nyeke.—Isaya 55:10, 11.

15, 16. Shi bantu abaleta miswelo mishileshile ya mwādi “mwa kupwijija” butomboki mu Edena, i muswelo’ka otubwanya kwibakwasha?

¹⁵ Le kudi muntu, mūlu nansha pano panshi, wādi ubwanya kupwija butomboki na tunangu kupita Yehova? Bantu bamo bakokeja padi  kuleta miswelo ya mwādi “mwa kupwijija” butomboki bwa mu Edena. Ino, pobalonga namino, mwene badi pamo’nka bwa abo balanga amba bādi bakokeja kupwija uno mwanda biyampe kutabuka? Eyo, shabo kebanenangapo namino ku nshikani, ino kebayukilepo bidi ne Yehova mwine ne tunangu nansha ñeni yandi mikatakata. Mutumibwa Polo, paālembēle Bene Kidishitu ba mu Loma, wāsokwele bukatampe bwa ñeni ya Leza, kubadila’mo ne “kifībwe” kikola kya mpango ya Yehova ya kwingidija Bulopwe bwa Meshiasa buletele kikūlwa ku bantu ba kikōkeji ne kutumbija dijina dyandi dikola. Le Polo weivwene namani pa kujingulula mwikadile ñeni ya Leza wātūdile’ko ino mpango? Mutumibwa mwine ufudija mukanda wandi amba: “Kudi Leza umo enka wa ñeni kwikale ntumbo kudi Yesu Kidishitu kwa nyeke ne nyeke. Amena.”—Loma 11:25; 16:25-27.

¹⁶ Polo wāivwanije amba Yehova ye “umo enka wa ñeni”—mupite bonso ñeni, mūlu ne pano pa ntanda pene. Lelo kudi’po muntu wampikwa kubwaninina wādi ukokeja kulanga’ko muswelo mulumbuluke wa kupwija mwanda o-onso—kupityididila uno mwanda mukomokomo utūdile ñeni ya Leza pa ditompo? O mwanda mwine tusenswe kukwasha bantu nabo bekale na kityino kya Leza, pamo na kyokya kyotutyina uno Leza “wañeni umutyima.” (Yoba 9:4) Ponso potwenda twivwanija senene mwikadile ñeni ya Leza, tukendelela kukulupila ne pa mfulo amba muswelo wapwija myanda o muyampe kutabuka.—Nkindi 3:5, 6.

Tujingululei Ngikadila ya Yehova Ipityile Yonso

17. Le kwivwanija senene mwikadile buswe bwa Yehova kukwashanga namani boba bavutakanibwa ñeni pa mwanda wa kuleka kulekele’ko Leza masusu?

¹⁷ “Leza i buswe.” (1 Yoano 4:8, BB) Bible pa kunena bino binenwa bitenga mutyima, uyukanya ngikadila ya Yehova itabukile yonso, ngikadila miyampe mpata ne isenga boba bonso bavutakanibwa ñeni na bibi byandabile’ko. Yehova ulombolanga buswe mu miswelo yonso yakambakena kupwija kyonakanya kya bubi bulēmena bipangwa byandi. Buswe bwātonwene Yehova apāne lukulupilo ku lutundu lwa ba Adama ne Eva. (Ngalwilo 3:15) Leza i mwibape mukenga wa kumufwena mu milombelo, ne uno mukenga wibakwasha bapwane ne kwitabijibwa na aye. Buswe bwātonwene Leza apāne kikūlwa kishitwidile bantu dishinda dya kulekelwa bubi lonso ne kwibafikija ku būmi bubwaninine, bwa nyeke. (Yoano 3:16) Kadi buswe bo butonona Yehova atūkijije bantu mutyima, na kwibapa mukenga wa kupela Satana, ino bamutonge aye bu Mulopwe wabo.—2 Petelo 3:9.

18. Lelo tudi na dyese dya kujingulula bika, ne i bika byotukabandaula mu kishinte kilonda’ko?

¹⁸ Padi pesamba pashitele umo na bantu badi bebungile pamo ku masobo a kuvuluka kutambwa kobatambilwe na batumbula, wanene amba: “Ketuyukilepo bubinga bwine bulekele’ko Leza bibi ne masusu byendelela.” Bine, i bya bulanda! Mwene batwe tudi na dyese pa kujingulula uno mwanda? (Kupituluka 29:29) Ne kadi tuyukile amba Yehova usa kupwija masusu onso panopano ponka, mwanda i wa tunangu, moloke, kadi wa buswe. Ne i bine, i mulaye kala kupwija’o. (Kusokwelwa 21:3, 4) Lelo penepa bikekala namani ku bonso bafwile umbula bwa tutwa twa myaka? Lelo muswelo wāpwijije Yehova myanda mu Edena i mwibashiye kwampikwa lukulupilo? Mhm. Buswe i bumutonone kwibapa nabo lukulupilo lwa lusangukilo. Uno o mwanda ukesambilwa’po mu kishinte kilonda’ko.

Lelo Ukalondolola Namani?

• Le tukalondolola namani muntu wipangula amba mwanda waka Leza ulekele’ko masusu?

• I muswelo’ka umwekele buujila ne boloke bwa Yehova mu muswelo waāpwijije mwanda wa bantomboki mu Edena?

• Lelo tufwaninwe kukwasha bantu namani bevwanije senene mwikadile buswe bwa Yehova?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 15]

Kwasha boba bavutakanibwa ñeni na masusu mu ino ntanda

[Kifwatulo pa paje 17]

Davida ne Habakuka, bantu ba kikōkeji, bāipangwile Leza bipangujo byampikwa budimbidimbi