Lelo Wi “Mpeta Kudi Leza”?

“I mo mwikadile ne ku yewa muntu wiungwijija byabupeta bya aye mwine, kumweka bu mpeta kudi Leza mpika.”—LUKA 12:21, MB.

1, 2. (a) Bantu besuminwanga bivule pa mwanda wa kukimba bika? (b) Le i bikoleja’ka ne byaka’ka bikonda na Bene Kidishitu?

 KUKIMBA BYABUPETA ke enkapo makayo akayanga banuke, i bubale butebwa umbūmi divulevule mu nkongo yonso ne mu matanda onso. Kimfwa, bupeta bwaikele’ko mu myaka ya tutwa 19 mu Ostrali, Afrika wa Kunshi, Kanada, ne États-Unis bwakokele bantu ba koku na koku, badi bashiya bīkalo byabo ne baswe babo mobafwila kupeta mu matanda a bweni, keashikatyika kyaba kimo. Bine, bantu bavule batūlanga būmi bwabo mu kyaka ne kwisuminwa bivule mwanda’tu wa kumona byabupeta byobabila.

² Bavule dyalelo kebakimbangapo byabupeta, ino bengilanga twaji tukomo mwa kumwena ka kwela pa kyoto. Ino mu ino ngikadilo ya bintu kino kikokeja kwikala kikomo, kikambija, ne kitundu kilēma. I bipēla kukambakena bya kudya, bya kuvwala, ne njibo uyuka muntu walengwa nansha kwilwa bintu bya kamweno.  (Loma 14:17) Yesu wāletele kyelekejo nansha lukindi lulombola senene kano kalengwa ka bumuntu. Kino kyelekejo kitanwa mu Luka 12:16-21.

3. Sekununa mu kīpi lukindi lusonekelwe mu Luka 12:16-21.

³ Yesu wānene kino kyelekejo kitatyi kyaādyumwine bantu pangala pa makomwa-meso, esambilwe’po bininge mu kishinte kishele kunyuma. Yesu pa kupwa kudyumuna bantu ku makomwa-meso, wēsambīle pa mpeta wādi kasangedilepo bitala biyudile bintu bya wāungwije, ino wāsaka kututa’byo ne kushimika’po bikwabo bikatampe mwa kudingila bikwabo bivule bine. Aye pa kupwa kutūkija mutyima ne kukimba kusangela mu bintu byandi, Leza wāmunena’mba būmi bwandi bubafule, ne bintu byonso bya wāungwijije pamo byaikala ke bya muntu mukwabo. Penepa Yesu wābweja’ko amba: “Mo mwikadile ne ku yewa muntu wiungwijija byabupeta bya aye mwine, kumweka bu mpeta kudi Leza mpika.” (Luka 12:21, MB) Le i ñeni’ka yotuboila ku luno lukindi? Tukengidija namani ino ñeni mu būmi bwetu?

Muntu Udi na Kikambija

4. Le muntu utelelwe mu lukindi lwa Yesu i muntu wa muswelo’ka?

⁴ Kyelekejo kya Yesu i mwanda muyukane. Tubamone amba Yesu wāshilwile mānga yandi na kunena’tu amba: “Budimi bwa mpeta umo bwamwitabile bumeni bwa ntanda ne ntanda.” Yesu kānenepo amba uno muntu wāmwene bupeta mu mashinda mabi nansha a bongojani. Mu muneneno mukwabo, uno muntu kādipo umbi, ehe. Bine, shi tulonde byānene Yesu, tukamona amba uno muntu wa mu lukindi wāingile kaji kakomo. Kadi tumona amba i muntu wādi uyukile kuteakanya ne kwibikila bintu bya mu mafuku a kumeso, ne kadi padi wādi ulangila kisaka kyandi. Mungya mumweno wa bantu, uno mukelenge umweka bu mwingidi mukankamane ne uvuija biselwa byandi na kusumininwa.

5. I kikambija’ka kyādi na muntu wa mu lukindi lwa Yesu?

⁵ Na bubine, Yesu wātelele muntu wa mu lukindi bu mpeta, muntu wādi kala na bintu bya ntanda ne miseke. Inoko, monka munenena Yesu, uno mpeta wādi na kikambija. Budimi bwandi bwālupwile bidibwa bivulevule, bipite ne pa byasakilwa kadi bikomo ne mwa kulamina’byo. Penepa ukalonga nabyo bika le?

6. I butongi’ka bwikondanga nabo bengidi ba Leza bavule dyalelo?

⁶ Bengidi ba Yehova bavule dyalelo badi mu ngikadilo na yādi’mo uno mpeta. Bene Kidishitu ba bine bekankilanga’ko kwikala bampikwa budimbidimbi, bankanka, ne bengila na mutyima umo. (Kolose 3:22, 23) Bekale bengidila muntu nansha bya busunga byabo abo bene, divule bengilanga biyampe, pakwabo kutabuka ne pa biyampe pene. Ino shi ke kukandijibwa kitenta nansha kubamweka mikenga mikwabo, bekalanga na butyibi bukomo bwa kukwata. Le bakaboya ino mikenga nansha kwitabija bino bitenta? Batumoni bankasampe nabo bengilanga biyampe ku masomo. Pa kino, bapalwanga mpalo nansha kutumwa kukafundila’ko masomo a ntumbo. Lelo baketabija ino mpalo ne kwenda kukafundila’ko masomo a ntumbo?

7. Muntu wa mu lukindi lwa Yesu wāpwijije kikambija kyandi muswelo’ka?

⁷ Tujokelei pano ku kyelekejo kya Yesu. Le i bika byālongele mpeta pālupwile madimi andi byangulwa bivule wākomenwa ne mwa komeka’byo? Wātyibile mbila ya kututa bitala ne kushimika bikwabo bikatampe mwa komekela’mo bidibwa ne bintu byandi byonso biyampe. Ino mpangiko yāmwekele bu ibwanya kumupa mutyima-ntenke ne kuloelelwa enka na mwaālangile aye mwine amba: “Nkanena mutyima wami’mba: Abe mutyima pano kōdi ne bintu bingi bingi binengele byakubīkwa myaka ne myaka, kēkale bitupu pamo, kadyepo, katomepo, kēkale kusepelelapo.”—Luka 12:19.

 Mwanda Waka I “Kileletwa”?

8. Le i kintu’ka kya kamweno kyābudilwe kuyuka muntu wa mu lukindi lwa Yesu?

⁸ Inoko monka munenena Yesu, mpangiko ya uno mpeta yāletele mutyima-ntenke wa bubela. Mwanda nansha byoyādi imweka bu miyampe ino yābudilwe kintu kimo kya kamweno—kiswa-mutyima kya Leza. Uno muntu wādi wilangila enka aye mwine, mukafukatyila mutyima wandi, mwakadila, mwakatomena ne mwakasangela. Wādi ulanga amba kwikala na “bintu bingi bingi” ko kulengeja muntu alāle “myaka ne myaka.” Ino yō, i kya bulanda, mwanda bintu kebyāikele’po na mwaādi ulangila. Enka na mwānene’kyo kala Yesu, “muya wa muntu keudipo mu bungi bwa lupeto lwapetele, mhm.” (Luka 12:15) Mu bonka bufuku’bwa, byonso byepenenekēle muntu’wa byafula, mwanda Leza wāmunene’mba: “Abe kileletwa kwa bonka buno bufuku nanshi mutyima obe ubasakibwa, ino le byobya byāmwene dimo dyonka, lelo bikēkalanga pano byani le?”—Luka 12:20.

9. Mwanda waka muntu wa mu lukindi utelwa bu kileletwa?

⁹ Pano po pa mwanda pene pemanine kyelekejo kya Yesu. Leza wātelele muntu’wa bu kileletwa. Dibuku dimo (Exegetical Dictionary of the New Testament) dishintulula amba kishima kya Kingidiki kingidijibwe pano “kishintulula nyeke kubulwa kwivwanija.” Kadi dinena’mba mu luno lukindi, bimweka amba Leza i mwingidije kino kishima mwanda wa kulombola “kubulwa mvubu mu mafuku āya kumeso kwa mpangiko ya mpeta.” Kishima kino kekifunkilapo pa kubulwa ñeni, ino kifunkila pa “muntu upela kwitabija amba usakilwa buludiki bwa Leza.” Bushintuludi bwa Yesu bwa mpeta bwituvuluja byobya byaānene ku Bene Kidishitu ba mu kipwilo kya mu myaka katwa kabajinji kya Laodesea mu Azia Minele amba: “Unenanga’mba: Ne mpeta, namone byabupeta, nkidipo ne kyo nsaka kīne; nanshi ne kwiyūkapo mpika byōdi wamalwa, ulenga ne lusa, mulanda, mpofu, ne wamutaka.”—Kusokwelwa 3:17.

10. Mwanda waka kwikala na “bintu bingi bingi binengele” ke akopo kuleta būmi bwa “myaka ne myaka”?

¹⁰ Tufwaninwe kuta mutyima ku ñeni idi pano. Mwene tukokeja kwikala bwa uno muntu wa mu lukindi—twipanda na mingilo amba tusaka kwikala na “bintu bingi bingi binengele” ino koku twakomenwa kulonga byobya bitusakilwa pa kumona būmi bwa “myaka ne myaka”? (Yoano 3:16; 17:3) Bible unena’mba: “Byabupeta kebidipo ne kamweno mu difuku dya bukalabale” ne amba “yewa ukulupila bupeta bwandi ukapona.” (Nkindi 11:4, 28) Pa kino, Yesu wābwejeje’ko kidyumu dya ku mfulo kwa lukindi lwandi amba: “I mo mwikadile ne ku yewa muntu wiungwijija byabupeta bya aye mwine, kumweka bu mpeta kudi Leza mpika.”—Luka 12:21.

11. Mwanda waka lukulupilo ne mutyima-ntenke bimanine pa byabupeta i kupanga luvula?

¹¹ Pānene Yesu amba “i enka namino,” wādi ulombola kyātene mpeta wa mu kyelekejo kikokeja kutana ne boba bonso bemika būmi bwabo—lukulupilo ne mutyima-ntenke wabo—enka pa byabupeta. Kibi kidi pano i ‘kungwija bya bupeta bya abe mwine’ wailwa’ko kwikala “mpeta kudi Leza.” Mwanā bwanga Yakoba unene kidyumu kinane na kino amba: “Twayai bidi nanshi, bānwe banene’mba:  Dyalelo dino’di, nansha kesha tukēndanga ku kibundi kya kankenge tukēkaleko mwaka, tusunga, tukamonemo bya-kumona; nanshi bānwe ne kuyūkapo mpika kyokya kikafika mu dyakesha.” Penepa i biyampe balonge bika? “I kimwendelemo longa munena’mba: Shi mfumwetu uswele, nankyo tukamona būmi, ne kulonga bikañana ne bikankenge.” (Yakoba 4:13-15) Nansha shi wi mpeta namani, nansha shi udi na byabupeta’ka, byonso i kupanga luvula, poso’nka shi wi mpeta kudi Leza. Shi ke pano, kwikala mpeta kudi Leza kushintulula bika ne bika?

Kwikala Mpeta Kudi Leza

12. I bika biketwikadija bampeta kudi Leza?

¹² Mu kunena kwa Yesu, kwikala mpeta kudi Leza i kwishile na kungwija bya bupeta bya abe mwine, kwisumbidila bupeta bwa ku ngitu. O mwanda Yesu wānene amba kintu kifwaninwe kufwila muntu mu būmi kekungwijapo byabupeta nansha kusangela mu bintu byadi nabyo. Ino tufwaninwe kwingidija byonso byotudi nabyo mwanda wa kupeteja kipwano kyotupwene na Yehova, ke kwikitamija kadi. Mu uno muswelo tukekala bampeta kudi Leza. Mwanda waka? Mwanda kino kipwano kiketushitwila dishinda dya aye kwitwesela madyese mavule. Bible unena’mba: “Dyese dya Yehova dipeteja bupeta, kadi kalundilekopo kanjia nansha kamo kene.”—Nkindi 10:22.

13. Dyese dya Yehova “dipeteja bupeta” muswelo’ka?

¹³ Yehova shi kaesela bantu bandi madyese, wibapanga nyeke enka bilumbuluke. (Yakoba 1:17) Kimfwa, Yehova pa kupa Bene Isalela kīkalo, wēbapele “ntanda ikuka mulungu wa mabele ne būkipo.” Eyo, ntanda ya Edipito nayo itelwa bu ikuka mabele ne buki, ino yoya yāpelwe Bene Isalela na Yehova yādi mishile bidi mu mwanda umo. Mosesa wālombwele Bene Isalela amba i “ntanda milelwe ne Yehova Leza.” Ko kunena’mba bādi ba kumona ntundubuko mwanda Yehova wādi wa kwibalela. Ponso pādi pa kwikala Bene Isalela na kikōkeji kudi Yehova, bādi ba kweselwa bininge ne kwikala na būmi bupityile patōkelela bwa mizo yonso ibajokolokele. Bine, dyese dya Yehova “dipeteja bupeta”!—Umbadilo 16:13; Kupituluka 4:5-8; 11:8-15.

14. Boba bampeta kudi Leza badi na būmi bwa muswelo’ka?

¹⁴ Muneneno “kwikala mpeta kudi Leza” i mwalamunwe ne bu “mpeta ku meso a Leza” (Today’s English Version) ne bu “mpeta ku mpala kwa Leza.” (The New Testament in Modern English, ya J. B. Phillips) Boba bekalanga bampeta divule dine batanga mutyima ku muswelo obamweka ku meso a bakwabo. Ukamona kino mu mwikadilo wa būmi bwabo. Basaka kutulumuja bakwabo enka na munenena Bible amba i “ntumbo ya kwitatula ya būmi.” (1 Yoano 2:16) Ino boba bampeta kudi Leza abo i betabijibwe na Leza, badi na buntu bwandi bwa ntanda ne miseke kadi bapwene nandi kipwano kityite. Ino ngikadilo milēme i bapanga būmi buyampe ne mutyima-ntenke upityile ne owa uletwa na byabupeta. (Isaya 40:11) Kipangujo kyashala pano i kino, Tukalonga bika shi tusaka kwikala bampeta ku meso a Leza?

Mpeta ku Meso a Leza

15. Tufwaninwe kulonga bika pa kwikala bampeta kudi Leza?

¹⁵ Mu kyelekejo kya Yesu, muntu’wa wākwete mpangiko ne kwingila bikomo  mwanda wa kupeta, ino watelwa bu kileletwa. Kwikala mpeta kudi Leza ako kwitulomba tuputumine mu mingilo ya kamweno ka binebine ne mifwaninwe ku meso a Leza. Mu ino mingilo mubadilwa ne owa wasoñenye Yesu amba: “Endai nanshi mukafundijei mizo yonso ya bantu nabo ke bāna-babwanga.” (Mateo 28:19) Kwingidija kitatyi, bukomo ne bwino bwetu mu mwingilo wa kusapula Bulopwe ne wa kulonga bana ba bwanga, pa kyaba kya kwendeleja tumweno twetu, i kwibikila bupeta. Boba balonga namino bangulanga bipa bivule ku mushipiditu, monka mulombwela myanda mimweke ilonda’ko.—Nkindi 19:17.

16, 17. I myanda’ka mimweke yobwanya kusekununa ilombola būmi bwikalanga bupeteja muntu ku meso a Leza?

¹⁶ Ivwana mwanda watene Mwine Kidishitu umo wa mu ntanda ya Kutunduka. Wādi sendwe wa makompyuta ufutwa biyampe. Ino mwingilo wandi wadi umudīla kitatyi kyonso, ne kumwikadija mulanda ku mushipiditu. Ku mfulo, pa kyaba kya kufwila kwendelela kumeso mu kaji kandi, ino aye waleka’ko ne kushilula kupunga maimakasa atobala upoteja’o ku kipito mwa kumwena kitatyi kya kuvuija bisakibwa ne biselwa byandi bya ku mushipiditu. Muntu umo obādi bengila nandi wamusepa, ino uyukile mobyaikadile? Tutu unena’mba: “Na bubine, monanga kalupeto kayampe kupita ne ponadi ñingila ku makompyuta. Kadi ndi na nsangaji mwanda nkikidipo na njia ne makambakano onadi nao ku kaji kami kabajinji. Ne kya kamweno kutabuka, pano nafwena kudi Yehova.” Kushinta bintu kwakweshe uno Mwine Kidishitu kwingila mwingilo wa kitatyi kyonso, pano wingilanga kitatyi kyonso ku musambo wa Batumoni ba Yehova mu yabo ntanda. Bine, dyese dya Yehova i ‘dimupeteje bupeta.’

¹⁷ Kimfwa kikwabo i kya mwana-mukaji watamine mu kisaka kya bantu bafunde. Wafundile inivelesite ya mu Franse, mu Meksike, ne mu Suise, kadi wadi na mukenga wa kumona kaji ka mfalanga. Unena’mba: “Nadi wa kunekenya; ntumbo ne tumweno byadi nami, ino munda mwami mwadi kipunzu kya kubulwa kuloelelwa.” Pa kupwa kuyuka Yehova, wanena’mba: “Mu kwendelela ku mushipiditu, naalula kusaka kusangaja Yehova, kadi pa kusaka kumwalwija nansha katye pa byaunongele namone patōkelela dishinda dya kulonda umbūmi—kukwata mwingilo wa kitatyi kyonso.” Wātūla kitenta kyandi, ne kubatyijibwa wabatyijibwa. Myaka 20 kunyuma’ku, wadi wingila na nsangaji mwingilo wa kitatyi kyonso. Usekununa’mba: “Bamo balanga amba najimije bwino bwami, inoko bamona’mba ndi na nsangaji, kadi babila misoñanya yononda mu būmi bwami. Difuku ne difuku nombanga Yehova ankwashe netyepeje nyeke kutyina nakabulwa kwitabijibwa na aye.”

18. Tukokeja kwikala namani bampeta kudi Leza, pamo bwa Polo?

¹⁸ Solo, wāikele ke mutumibwa Polo, wādi wa kwikala na kaji kayampe kashā. Ino wāsonekele amba: “I binebine, byo ntela bintu byonso ke byakubudidilwamo bitupu, mwanda wa buya bwine bulumbuluke bwa ñeni ya Kidishitu Yesu Mfumwami.” (Fidipai 3:7, 8) Polo wāmwene bupeta bumwenwa kupityila mudi Kidishitu bu bupite byonso bidi mu ino ntanda. Mo monka netu, shi twele bya kwisakila byo-byonso ne kulondalonda būmi bwa bwine Leza, tukekala na būmi bwa bupeta ku meso a Leza. Kinenwa kya Leza kitulombola amba: “Mpalo ya kwityepeja ne kwakamwa Yehova e bupeta ne bulēme ne būmi.”—Nkindi 22:4.

Le Ukokeja Kushintulula?

• Muntu wa mu kyelekejo kya Yesu wādi na makambakano’ka?

• Mwanda waka muntu wa mu luno lukindi witwa bu kileletwa?

• Kwikala mpeta kudi Leza ko kunena namani?

• I muswelo’ka otukekala bampeta kudi Leza?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 30]

“Dyese dya Yehova dipeteja bupeta”