1, 2. Le Yehova wāpele Mosesa mwingilo’ka, ne i kikulupiji’ka Kyaāmupele?

LELO ubwanya kufwatakanya muswelo obwanya kwiivwana shi abakunena kukemana ku meso a mulopwe wa lupusa lukatampe pano panshi ne kunenena bantu ba Yehova? Padi ukazumbija mutyima, kwityepelwa ne kuzakala. Le ukateakanya bya kwisamba namani? Le ukalonga bika pa kusaka binenwa byobe bikale na bukomo pamo bwa mukendi wa Leza mwine bukomo bonso?

² Mosesa wādi mu ngikadilo ya uno muswelo. Yehova wāmwityile bu “muntu mukōkele’tu, utabukile bantu bonsololo baikele panopanshi kikōkeji,” waātumine kudi Felo mwanda wa kunyongolola bantu ba Leza mu masusu abo ne mu bupika bwa mu Edipito. (Umb. 12:3) Monka mulombwela’kyo binkumenkume, Felo wādi muntu wampikwa bulēme kadi wa mitatulo. (Div. 5:1, 2) Inoko, Yehova wādi usaka Mosesa anene Felo alekelele midiyo ne midiyo ya bapika bandi batambe mu ntanda! Na bubine, Mosesa wāipangwile Yehova amba: “Lelo amiwa nami ne ani le? Amba ñende kudi Felo, kadi nkalupuje bāna ba Isalela mu Edipito?” Mosesa wētyepelwe ne kumona’mba kabwanyapo. Ino Leza wāmukulupije’mba kakekalapo bunka bwandi. Yehova wānene amba: “Nkekalanga nobe binebine’tu.”—Div. 3:9-12.

3, 4. (a) Le Mosesa wādi utyina bika? (b) Le i mu bika mobwanya kulwa na makambakano na ālwile na Mosesa?

³ Le Mosesa wādi utyina bika? Na bubine, wādi utyina’mba  Felo kakatambulapo nansha kuta mukendi wa Yehova Leza mutyima. Kadi Mosesa wādi na moyo wa amba, bandi bantu kebaketabijapo amba i Yehova wāmutongele kwibatambija mu Edipito. O mwanda Mosesa wānene Yehova amba: “Talapo bidi, nanshi kebakangitabija po nansha kumvwana diwi dyami, ino bakanena’mba: Yehova kakumwekelepo, mhm.”—Div. 3:15-18; 4:1.

⁴ Batwe bonso tubwanya kuboila ñeni mikatampe ku malondololo āpelwe Mosesa na Yehova ne ku binkumenkume byālongekele. Bine, kubwanyapo padi kukemana ku meso a wa lupusa mukatakata wa ntanda. Inoko, le kodi mutane makambakano pa kusapwila bantu babitupu, bowitana nabo difuku ne difuku myanda ya Leza ne ya Bulopwe bwandi? Shi i amo, langulukila pa ñeni ibwanya kuboilwa ku bintu byātene Mosesa.

5. Lelo Yehova wātūdile bika mu kuboko kwa Mosesa, ne kino kyāpwile moyo wandi namani? (Tala kifwatulo kidi ku ngalwilo.)

⁵ Kitatyi kyālombwele Mosesa moyo wandi’mba binenwa byandi kebikakwatwapo na mutyika, Leza wāmuteakenye mwa kulwila na byobya byādi bimutengele kumeso. Mānga isonekelwe mu Divilu inena amba: “Yehova kamwipangula [Mosesa] amba: Lelo kyodi nakyo mu kuboko kobe i kika le? Nandi wamutentulula’mba: I mukombo. Nandi kanena’mba: Ela’o panshi; kadi wewela panshi, ino waalamuka ke nyoka; penepo Mosesa kanyema’ye. Kumvwana kudi Yehova kamunena Mosesa amba: Olola kuboko kobe, ukwate’ye ku muzenze wandi; penepo waolola kuboko kamukwata ku muzenze, waalamuka ke mukombo mu kuboko kwandi. Amba baketabijijepo’mba Yehova . . . wakumwekele.” (Div. 4:2-5) Bine, Leza wātūdile mu kuboko kwa Mosesa muswelo waādi wa kulombola’mba musapu wandi wādi utamba kudi Yehova. Na bubine, kintu kyādi kimweka padi bu mukombo’tu wa bitupu ku bantu bakwabo, kyaālamukile ke kyūmi na bukomo bwa Leza! Kino kingelengele kyālundile bukomo ku binenwa bya Mosesa, kyafula ku kulombola’mba Yehova wādi nandi! O mwanda mwine Yehova wāmulombwele amba: “Ukasela mukombo uno’u mu kuboko kobe, ukalonga nao biyukeno.” (Div. 4:17) Na buno bukamoni bwa lupusa lwa Leza mu kuboko kwandi, Mosesa wāendele kadi na kikulupiji kukemanina Leza wa bine kumeso a bantu bandi ne kumeso a Felo.—Div. 4:29-31; 7:8-13.

6. (a) Le i bika bifwaninwe kwikala mu kuboko kwetu kitatyi kyotusapula, ne mwanda waka? (b) Le “kinenwa kya Leza i kyūmi” kadi “kidi na bukomo” muswelo’ka?

⁶ Babwanya kwitwipangula kino kipangujo kitatyi kyotwenda kukasapwila bakwetu musapu wa mu Bible amba: “Lelo kyodi nakyo mu kuboko kobe i kika le?” Mu bitatyi bivule, Bible ukekala mu kuboko kwetu, mwanda wa kumwingidija. Nansha bamo byobabwanya kumona Bible bu dibuku’tu dya bitupu, Yehova wisambanga netu kupityila ku Kinenwa kyandi kisonekelwe ku bukomo bwa mushipiditu. (2 Pe. 1:21) Mudi milao ya Leza isambila pa bintu bikalongeka mu buludiki bwa Bulopwe bwandi. O mwanda mutumibwa Polo wāsonekele amba: “Kinenwa kya Leza i kyūmi kadi kidi na bukomo.” (Tanga Bahebelu 4:12.) Milao yonso ya Yehova keidipo’tu pamo, yendelelanga kumeso mwanda uloñanga nyeke bukomo bwa kufikidija’yo. (Isa. 46:10; 55:11) Shi muntu wayuka kino pa mwanda utala Kinenwa kya Yehova, byobya byatanga mu Bible bibwanya kwikala na bukomo mu būmi bwandi.

7. Lelo tubwanya ‘kwingidija kinenwa bya bubine mobifwaninwe’ namani?

⁷ Bine, Yehova i mutūle mu kuboko kwetu Kinenwa kyandi kyūmi kisonekwe, kine kyotukokeja kulombola nakyo amba musapu wetu i wa bine kadi utamba kwadi. Ke kya kutulumukapo shi Polo pa kupwa kusonekela Bahebelu, wāsoñenye Temote muntu waādi ufundija ku mushipiditu ‘alonge bukomo bwa kwingidija kinenwa kya bubine mobifwaninwe.’ (2 Tm. 2:15) Le tubwanya  kwingidija madingi a Polo namani? I na kutanga na diwi ditunduke bisonekwa bitongwe senene bibwanya kutenga mityima ya boba baketwivwana. Matrakte alupwilwe mu 2013, alupwilwe mwanda wa kwitukwasha tulonge uno muswelo.

8. Lelo mutadi wa mingilo umo wanene bika pa matrakte?

⁸ Matrakte onso mapya adi muswelo umo. O mwanda shi tubefunde mwa kwingidijija trakte umo, tubefunde kala mwa kwingidijija onso. Lelo apēlanga kwingidija? Mutadi umo wa mingilo wa mu Hawaii, États-Unis, wasonekele amba: “Tuyukile’tu bityetye pa muswelo ukalupula bino bingidilwa bipya bipa biyampe mu busapudi bwa ku njibo ne njibo ne mu busapudi bwa kyungwija.” Wamwene’mba muswelo ulembelwe matrakte utononanga bantu betabije lubilolubilo ne kutwala divule dine ku mīsambo ikankamika. Walangile uno muswelo mwanda wa kipangujo ne malondololo a kutonga’po amo adi pangala pa matrakte. Mwine njibo kadipo ne kya kulangilalangila’mba ukaleta malondololo mafwe.

9, 10. (a) Lelo matrakte etu etutononanga twingidije Bible muswelo’ka? (b) Lelo i matrakte’ka owaingidije biyampe bininge, ne mwanda waka?

⁹ Trakte ne trakte witutononanga tutange kisonekwa kitongwe senene. Kimfwa tala trakte unena’mba, Le Masusu Akapwa? Nansha shi mwine njibo walondolola’mba, “eyo,” “mhm,” nansha’mba “padi” ku kino kipangujo, fulamuna dyani kadi pambulwa kubweja’ko kintu nansha kimo, nena’mba “Bible unena amba.” Kupwa tanga Kusokwelwa 21:3, 4.

¹⁰ Mu muswelo umo onka, shi twingidija trakte unena’mba, Le Umonanga Bible Namani? mwine njibo kanenwepo kutonga pa malondololo asatu adi pangala. Fulamuna’ye’tu ne kunena’mba, “Bible unena’mba, ‘Kisonekwa kyonso i kisonekejibwe na mushipiditu wa Leza.’” Ubwanya kubweja’ko amba, “na bubine kino kisonekwa kinena bivule.” Kupwa pūtula Bible ne kutanga 2 Temote 3:16, 17.

11, 12. (a) Le i nsangaji’ka yotananga mu busapudi? (b) Le matrakte abwanya kukukwasha namani uteakanye kujokela’mo?

¹¹ Muswelo ukalonga’po mwine njibo ukalombola trakte mwine obwanya kutanga ne kwisambila’po. Divule dine, pa kyaba kya kutambika bantu matrakte ku  makasa, ukasangela bidi kwibatangila binenwa bimo bya mu Kinenwa kya Leza—nansha shi ubwanya kutanga’tu vese umo nansha abidi mu kwitana kubajinji. Mukokeja kwendeleja na mīsambo mwenda mafuku.

¹² Pa nyuma pa trakte ne trakte padi kipangujo mu kamutwe ka mwanda kanena’mba “Langulukila’po Bidi” ne bisonekwa bibwanya kwisambilwa’po mu kujokela’mo. Mu trakte unena’mba Le Umonanga Būmi bwa Kumeso Namani? kipangujo kya kwipangula mu kwitana kukwabo i kya amba, “lelo Leza ukalumbulula ino ntanda yetu namani?” I mutelwe Mateo 6:9, 10 ne Danyele 2:44. Mu trakte unena’mba Le Bantu Bafwe Babwanya Bine Kwikala Monka Bōmi? kipangujo kya amba, “mwanda waka tununupanga ne kufwa?” Mutelelwe Ngalwilo 3:17-19 ne Loma 5:12.

13. Shintulula muswelo wa kwingidija matrakte pa kushilula bifundwa bya Bible.

¹³ Ingidija matrakte bu pa kushilwila bifundwa bya Bible. Shi muntu watwela pa kode QR * panyuma pa trakte, ukaludikilwa pa kintu kampanda pa diteba dyetu dya Entelenete, kibwanya kumukankamika efunde Bible. Kadi ano matrakte esambilanga bininge pa boloshile Myanda Miyampe Itamba Kudi Leza! ne kulombola kifundwa kipotoloke kidi’mo. Kimfwa, trakte unena’mba Le I Ani Mwine Uludika Ntanda? utuma ku kifundwa kya 5 kya uno boloshile. Trakte unena’mba, I Bika Biletanga Nsangaji mu Kisaka? utuma ku kifundwa kya 9. Shi wingidija matrakte mu muswelo usakibwa, ukalonda kibidiji kiyampe kya kwingidija Bible mu kwitana kubajinji ne mu kujokela’mo. Kino nakyo kikatwala ku kushilula bifundwa bivule. Le i bika bikwabo byokokeja kulonga pa kwingidija Kinenwa kya Leza biyampe mu mwingilo obe?

¹⁴ Polo wādi usaka kukwatañanya busapudi bwandi na mwādi mwikadile “bantu bavule bene.” (Tanga 1 Kodinda 9:19-23.) Yuka’mba Polo wādi ukulupile ‘kumwena’mo Bayuda . . . , kumwena’mo boba balama bijila . . . , kumwena’mo boba bampikwa bijila . . . , ne kumwena’mo bakōkekōke.’ Bine, wādi usaka kusapwila “bantu ba miswelo yonso, amba [āmone] kupandija’mo bamo mu miswelo yonso.” (Bil. 20:21) Le i muswelo’ka otubwanya kwiula mwikadila wa Polo potwiteakanya kukasapwila “bantu ba miswelo yonso” ba mu wetu mwaba bubinebine?—1 Tm. 2:3, 4.

¹⁵ Madingi a mwa kusapwila adi mu Mwingilo Wetu wa Bulopwe wa kweji ne kweji. Tompa’o. Inoko, shi myanda mikwabo itenga mityima ya bantu mu wenu mwaba, teakanya’ko musapwilo ulangula kusangela mwanda wa kwitana na boba basakilwa myanda miyampe. Langulukila pa kifuko kyoshikete’mo, pa bantu bakwabo badi’mo ne pa bintu byobatele’ko mutyima bininge. Kupwa langulukila pa kisonekwa kisambila pa bisakibwa byabo. Mutadi wa kipindi umo wisambila pa muswelo obadi bemanina pa Bible aye ne wandi mukaji amba: “Bene njibo bavule baketupa kitatyi kya kutanga vese umo shi twisamba mu kīpi ne kutenga pa mwanda pene. Pa kupwa kwibemuna mungya kibidiji koku na Bible wetu mupūtule ku makasa, tutañanga kisonekwa.” Langulukila bityetye pa bimfwa bya myanda mitompwe kala mu busapudi, pa bipangujo ne pa bisonekwa byokokeja kutompa mu wenu mwaba.

16. Shintulula muswelo ubwanya kwingidijibwa Isaya 14:7 mu busapudi.

¹⁶ Shi udi mu ntanda kemuvudilepo kwikala ndoe, ubwanya kwipangula muntu amba: “Lelo kodi mulangulukile pa bintu bibwanya kwikala mu mānga ya dyalelo: ‘Ntanda yonso ikele biyampe, mwampikwa tuvutakanya. Bantu bela kabobo ka nsangaji’? Bino byo binena Bible mu Isaya 14:7. Bine, mu Bible mudi milao mivule ya Leza itala pa bitatyi bya ndoe bya mu mafuku a kumeso.” Ebiya ubwanya kumunena mutange mulao umo wa mu milao ya mu Bible.

17. Le i muswelo’ka obwanya kushilula kwisambila pa Mateo 5:3 mu mīsambo?

 ¹⁷ Lelo bantu bavule mu wenu mwaba i bakomenwe kusokola bidibwa? Shi i amo, ubwanya kushilula mwisambo na kumwipangula amba: “Lelo muntu usakilwa kwikala na lupeto lunga mwanda wa kisaka kyandi kikale na nsangaji?” Shi walondolola, ukanena amba: “Bantu bavule basokolanga lupeto luvule kupita papo, ino bisaka byabo kebikalangapo na nsangaji. Le penepa i bika bisakibwa?” Kupwa tanga Mateo 5:3 ne kumunena mwifunde nandi Bible.

18. Le i muswelo’ka obwanya kwingidija Yelemia 29:11 pa kusenga bakwenu?

¹⁸ Lelo bantu ba mu kyenu kibundi basusukanga na kinkumbulu kyalongekele panopano? Ubwanya kushilula musapwilo obe na kunena amba: “Naiya ku yobe njibo kukusenga. (Tanga Yelemia 29:11.) Lelo ubamone bintu bitusakila Leza? I ‘Ndoe,’ ‘myaka ya ku kumeso,’ ne ‘lukulupilo.’ Mwene i biyampe kuyuka’mba witusakilanga twikale na būmi buyampe? Ino le bibwanika kwikala nabo namani?” Kupwa kokela milangwe pa ñeni miyampe idi mu boloshile Myanda Miyampe.

19. Shintulula muswelo ukokeja kwingidijibwa Kusokwelwa 14:6, 7 pa kwisamba na bantu basangela myanda ya Leza.

¹⁹ Le udi mu kifuko kemusangelangapo bantu myanda ya Leza? Shi i amo, ubwanya kushilula mīsambo na kwipangula amba: “Shi mwikeulu wesamba nobe, le ukevwana byanena? (Tanga Kusokwelwa 14:6, 7.) Binena uno mwikeulu amba, “akamwai Leza,” le kebikekalapo biyampe kuyuka Leza mwine waadi ulangila? Mwikeulu witutelela’ye’tu panena’mba i ‘walongele diulu ne ntanda.’ Lelo uno muntu i ani?” Kupwa tanga Ñimbo 124:8, unena amba: “Bukwashi bwetu budi monka mu dijina dya Yehova, Wapangile diulu ne ntanda.” Pa kupwa kutanga, shintulula myanda mivule itala padi Yehova Leza.

20. (a) Le i muswelo’ka ukokeja kwingidijibwa Nkindi 30:4 pa kufundija muntu dijina dya Leza? (b) Lelo kudi kisonekwa kya pa bula kyoingidijanga ne kulupula bipa biyampe?

²⁰ Ubwanya kushilula kwisamba na nkasampe na kunena amba: “Nkimba kukutangila kisonekwa kipangwile kipangujo kya mvubu mpata. (Tanga Nkindi 30:4.) I kutupu muntu ubwanya kunenwa bino binenwa, nanshi uno ulombwelwe pano i Umpangi wetu. Le i muswelo’ka otukokeja kuyuka dyandi dijina? Nkasangela kukulombola’dyo mu Bible.”

21, 22. (a) Lelo kisonekwa kitongwe senene kibwanya kushinta būmi bwa muntu namani? (b) Le ubasumininwa kulonga bika kitatyi kyovuija mwingilo obe?

²¹ Kuyukilepo mukalongela bantu pa kisonekwa kitongwe senene. Kimfwa, Batumoni babidi ba mu Ostrali bakōkwele ku njibo ya nsongwakaji. Umo wamwipangula’mba, “le uyukile dijina dya Leza?” kupwa watanga kisonekwa kimo—Ñimbo 83:18. Uno mwana-mukaji unena’mba, “natulumukile. Abo pa kwenda, naenda ku kibīko kya mabuku kidi ku makilometele 56 mwanda wa kubandaula mu malamuni makwabo a Bible ne kukimba dino dijina mu dibuku dishintulula bishima. Ami mwine pa kunekenibwa amba dijina dya Leza i Yehova, nke neipangula bintu bikwabo byonkiyulepo.” Kitatyi kityetye pa kupita’po, aye ne wandi mulume obewatyile nandi bashilula kwifunda Bible, ebiya babatyijibwa mwenda mafuku.

²² Kinenwa kya Leza kishintanga būmi bwa boba bekitanga ne kutamija lwitabijo mu milao myūmi ya Yehova. (Tanga 1 Tesalonika 2:13.) Musapu wa mu Bible udi na bukomo kutabuka kintu kyo-kyonso kyotubwanya kunena pa kutompa kutenga mutyima wa muntu mukwabo. O mwanda mwine tufwaninwe kwingidija Kinenwa kya Leza ponso potumona mukenga. I kyūmi!