Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Tutūlei Yehova Kumeso Etu Nyeke

Tutūlei Yehova Kumeso Etu Nyeke

Tutūlei Yehova Kumeso Etu Nyeke

“Ntūdile Yehova ku meso ami nyeke.”—MIT. 16:8.

1. Manga ya mu Bible ikokeja kwikala na lupusa’ka potudi?

 KINENWA kya Yehova kisonekelwe kidi na nsekununi milumbuluke ilombola mwikadile Leza na bantu. Kitela bantu bavule bākweshe mu kufikidila kwa mpango ya Leza. Bine, binenwa ne bilongwa byabo kebilembelwepo mu Bible bu manga ya bitupu’tu mwanda wa kwitusangaja. Inoko, nsekununi ya uno muswelo ibwanya kwitufwenya kudi Leza.—Yak. 4:8.

2, 3. Binenwa bya Mitoto 16:8 bishintulula namani?

2 Batwe bonso tukokeja kuboila ñeni mivule ku būmi bwa bantu bayukene ba mu Bible—Abalahama, Sala, Mosesa, Luta, Davida, Eseta, mutumibwa Polo ne bakwabo. Inoko, tubwanya kadi kumwena mu nsekununi itala bantu bampikwa ntumbo. Kulanguluka pa manga ya mu Bible kuketukwasha tulonde byānenene mulembi wa mitōto amba: “Ntūdile Yehova ku meso ami nyeke; ke-muntu aye udi kulundyo kwami nkikajinapo mhm.” (Mit. 16:8) Lelo bino binenwa bishintulula namani?

3 Mushidika wādi wingidija divule kipete kyandi na kuboko kwa lundyo, uleka bukila bwa lundyo bwambulwa kukingwa na ngabo yakwete ku lunkuso. Nansha nabya, wādi ukingwa shi mulunda nandi ulwila pabwipi nandi ku lundyo. Shi tulamine Yehova mu ñeni yetu ne kulonga kiswa-mutyima kyandi, uketukiñanga. Shi ke pano tutalei muswelo ubwanya kukankamikwa lwitabijo lwetu na bubandaudi bwa nsekununi ya mu Bible pa kusaka’mba “tutūle Yehova kumeso [etu] nyeke.”

Yehova Ulondololanga ku Milombelo Yetu

4. Leta kimfwa kya mu Bisonekwa kilombola’mba Leza ulondololanga ku milombelo.

4 Shi tutūle Yehova kumeso etu, ukalondolola ku milombelo yetu. (Mit. 65:2; 66:19) I kimweke mu mwanda wa Ediezala umweka bu mukulu mu bengidi ba Abalahama. Abalahama wāmutumine ku Mesopotemya kukakimbila Isake mukaji wakaminwe Leza. Ediezala wālombele buludiki bwa Leza kadi wājingulwile amba wamulondolola pātomeje Lebeka bangamedia bandi mema. Ediezala byaādi muntu mwipāne ku milombelo, wātanine Isake mukaji muswedibwe. (Ngal. 24:12-14, 67) Na bubine, mwingidi wa Abalahama wāpelwe mwingilo wa pa bula. Mwene netu tufwaninwe kukulupila’mba Yehova ulondololanga ku milombelo yetu?

5. Mwanda’ka tunena’mba nansha ke milombelo mīpi ya mundamunda ilombelwa kudi Yehova ibwanya kukwasha?

5 Kyaba kimo, tukokeja padi kulombela bya bukidibukidi Leza etukwashe. Kitatyi kimo, Mulopwe wa Peleshia Alatazelekishishi wājingulwile’mba kaseya wandi Nehemia i mufitwe. Mulopwe wāmwipangula’mba: “Lelo kyolomba i kika, a? Enka nenki [Nehemia amba] nalombela Leza wa mūlu.” Mobimwekela, Nehemia kādipo wa kwija mu luno lulombelo lwa munda-munda. Nansha nabya, Leza wāmulondolwele, ke-muntu mulopwe wākweshe Nehemia akashimikulule nsakwa ya Yelusalema. (Tanga Nehemia 2:1-8.) Bine, nansha milombelo mīpi ya mundamunda ibwanya kukwasha.

6, 7. (a) I kimfwa’ka kyāshile Epafalasa pa mwanda utala milombelo? (b) Mwanda waka tufwaninwe kulombela pangala pa bakwabo?

6 I kiyampe ‘kwilombelela batwe bene na bene,’ nansha byoketumonangapo kilomboji kya ponka na ponka kilombola’mba milombelo yetu ilondololwanga. (Yak. 5:16) Epafalasa, “mwingidi wa binebine wa Kidishitu,” wālombele na kusumininwa pangala pa banababo mu lwitabijo. Pādi Polo mu Loma, wāsonekele amba: “Epafalasa, nandi i wa kwako kwenu konka [ku Kolose], umpika wa Kidishitu Yesu, wemwimunapo, kadi wimulwilanga mafuku onso, nyeke, mu milombelo yandi, amba mukēmanije ke mudi batuntulu bonka, ne kusumininwa monso muswidile mutyima wa Leza. Ke-ne-muntu ami ne kamoni kandi na’mba, udi ne mīngilo mingi ya kuputumina padi bānwe, ne padi boba badi mu Laodesea, ne pa boba badi mu Hilapodesa.”—Kol. 1:7; 4:12, 13.

7 Kolose, Laodesea , ne Hilapodesa i bibundi byādi mu ntanda imo yonka ya Azia Minele. Bene Kidishitu ba mu Hilapodesa bādi umbukata mwa batōtyi ba leza mukaji Kibele, kuswa bya bupeta kwaāndabile mu Laodesea, kadi Bene Kolose bādi balonda filozofi ya bantu. (Kol. 2:8) O mwanda Epafalasa, wa mu Kolose, ‘wādi ulwila mu milombelo’ boba betabije ba mu kyokya kibundi! Bible kalombwelepo muswelo wālondolwelwe milombelo ya Epafalasa, ino kālekelepo kulombela pangala pa banababo mu lwitabijo; ne batwe netu mo monka. Nansha byo ‘ketwielangapo mu mambo a bakwabo,’ padi tuyukile umo wa mu kisaka kyetu nansha mulunda netu udi mu matompo makomokomo a lwitabijo. (1 Pet. 4:15) Bine, i biyampe nakampata kulombela pangala pandi mu milombelo yetu ya pafula! Polo wākwashibwe na milombelo ya bakwabo, ne milombelo yetu nayo ikokeja kukwasha.—2 Kod. 1:10, 11.

8. (a) I kika kilombola’mba bakulumpe ba mu Efisesa bādi bakwete milombelo na mutyika? (b) Mwanda waka tufwaninwe kwiula bakulumpe Bene Kidishitu ba mu Efisesa?

8 Lelo bantu bakwabo betumwene bu bana-balume nansha bana-bakaji bepāne mu milombelo? Polo pa kupwa kwitāna na bakulumpe ba mu Efisesa, “wafukama kalombela nabo bonso.” Ebiya “bonso badi ke badila pakatampe pene, bamuponena peshingo, ke bamwimuna lwimu lwa ku kanwa. Pene pēbafītyije mityima pakatampe i pa mwanda wānene’mba: Kemukikamonepo dikwabo meso, mhm.” (Bil. 20:36-38) Ketuyukilepo majina a boba bakulumpe bonso, ino bimweka’mba bādi bakwete milombelo na mutyika. Bine, tusangelei madyese a kulombela Leza, kadi ‘tutululei maboko a bu-ujila’ na kikulupiji kya amba Tata wetu wa mūlu kakabulwepo kwitulondolola.—1 Tem. 2:8.

Tukōkelei Leza Umbyonso

9, 10. (a) I kimfwa’ka kyāshile bana ba Zelofahade bana-bakaji? (b) Kikōkeji kya bana ba Zelofahade kidi na lupusa’ka pa mumweno wa nkunga mwine Kidishitu pangala pa busongi?

9 Kulama Yehova mu ñeni kuketukwasha tumukōkele, ne tukamwena’mo madyese. (Kup. 28:13; 1 Sam. 15:22) Kino kitulomba twikale na mutyima wa kikōkeji. Tubandaulei’ko ngikadilo ya bāna batano ba Zelofahade bana-bakaji, bāikele’ko mu kitatyi kya Mosesa. Mu Bene Isalela, bana bana-balume bo bādi bapyanikwa bupyani bwa bashabo. Zelofahade wāfwile mwana mwana-mulume mpika, Yehova wāsoñenye’mba bano bana bana-bakaji batano bapebwe bupyani bonso—ino kudi kyobānenenwe kulonga. Bādi bafwaninwe kusongwa na bana ba Manase pa kusaka’mba bupyani bushale ku kisaka kimo kyonka.—Umb. 27:1-8; 36:6-8.

10 Bana ba Zelofahade bana-bakaji bādi bakulupile’mba myanda yādi ya kwendeka’tu enka shi bakōkele Leza. Bible unena’mba: “Monka mwasoñaninye Yehova Mosesa, e mo baubile bāna bana-bakaji ba Zelofahade, mwanda Mala, Tiza, ne Hokela, ne Mileka, ne Noa, bāna bana-bakaji ba Zelofahade basongwa na bāna ba bamwanabo na shabo. Basongwa mu mafu a bāna ba Manase, mwana Yosefa mwana-mulume, kadi bupyani bwabo bwaikala mu kisaka kya difu dya shabo.” (Umb. 36:10-12) Bano bana-bakaji ba kikōkeji bālongele monka mwāsoñaninye Yehova. (Yos. 17:3, 4) Bene Kidishitu bapye badi na lwitabijo lwa uno muswelo bakōkelanga Leza na kwisonga enka “mudi Mfumwetu.”—1 Kod. 7:39.

11, 12. Kalebu wālombwele namani amba wādi ukulupile mudi Leza?

11 Tufwaninwe kukōkela Yehova umbyonso, pamo bwa Kalebu Mwine Isalela. (Kup. 1:36) Kupwa kwa Isalela kunyongololwa mu Edipito mu myaka tutwa 16 K.K.K., Mosesa wātumine bantu 12 kukabela ntanda ya Kenani, ino enka batubedibedi 2 kete—ba Kalebu ne Yoshua—bo bākankamikile bantu kukulupila mudi Leza ne kutwela mu ntanda’ya. (Umb. 14:6-9) Kintu kya myaka makumi aná pa kupita’po, Yoshua ne Kalebu bādi bakidi bōmi kadi balonda Yehova Leza umbyonso, Yehova nandi wāingidije Yoshua mwanda wa kutweja Bene Isalela mu Ntanda ya Mulao. Inoko, mobimwekela boba batubedibedi dikumi bambulwa lwitabijo bāfwile umbula bwa myaka 40 yobādi balumbakana mu ntanda mutuputupu.—Umb. 14:31-34.

12 Kalebu byaādi mununu wāpandile mu lwendo lwāendele bana ba Isalela mu ntanda mutuputupu, wāimene kumeso a Yoshua kanena’mba: “Nalondelele’tu Yehova Leza wami.” (Tanga Yoshua 14:6-9.) Pawādi na myaka makumi mwanda ne itano Kalebu wālombele bamupe ntanda ya ngulu yāmulaile Leza, nansha byoyādi ikelwe na balwana mu bibundi bikatakata bya masakwa.—Yos. 14:10-15.

13. Nansha shi tudi mu matompo’ka, i kika kyotufwaninwe kulonga pa kweselwa madyese?

13 Pamo bwa Kalebu, muntu wa binebine ne wa kikōkeji, tukeselwanga shi ‘tulonda Yehova umbyonso.’ Nansha shi tudi mu makambakano makomokomo, ketukabulwepo kweselwa mwanda ‘tulondanga Yehova umbyonso.’ Shako kekinekenepo kulonga namino umbūmi bwetu bonso na mwālongele Kalebu. Nansha Mulopwe Solomone byawālondele Yehova ku ngalwilo ya kubikala kwandi, ino bakaji bandi bāmwalamwine mutyima wandi kalonda baleza bangi ku bununu bwandi, ne “kalondelelepo Yehova, mwalongele shandi Davida, ehe.” (1 Bal. 11:4-6) Nansha mu matompo a muswelo’ka, twendelelei na kukōkela Leza umbyonso ne kumutūla kumeso etu nyeke.

Kulupila Nyeke Mudi Yehova

14, 15. I ñeni’ka yowaboila ku būmi bwa Naomi pa mwanda utala mvubu ya kukulupila mudi Leza?

14 Tufwaninwe kukulupila mudi Leza nakampata potudi na njia, ne potubulwa kikulupiji. Tala kimfwa kya Naomi, mununu wāfwidilwe mulumyandi ne bana bandi bana-balume babidi. Pawātambile ku Moabu ne kujokela ku Yuda, wādidile amba: “Kemukintela bu-Naomi [ko kunena’mba “Kuloelelwa Kwami”], mhm, muntela bu-Mala [ko kunena’mba “Bululu”]; mwanda Mwinebukomobonso wandyuja bululu. Ami nalupukile muyule, ino Yehova wangaluja monka muno mwetu makasa bitupu; lelo i mwanda ka muntela bu-Naomi, Yehova byangalamukila, kabidi Mwine-bukomobonso waunsuswile?”—Luta 1:20, 21.

15 Nansha byādi Naomi na njia ku mutyima, ino shi tutange na katentekeji mukanda wa Luta tukamona amba wāendelele na kukulupila mudi Yehova. Kadi ngikadilo yandi yāfulamukile! Luta, muko wa Naomi wa kishala, wāsongelwe na Boaza, wābutula mwana mwana-mulume. Naomi wāikele ke muledi wa mwana’wa, kadi nsekununi inena’mba: “Kabidi bekadi nandi bana-bakaji bamwinika amba: Kudi mwana mwana-mulume wabutwilwa kudi Naomi kadi bamwinika dijina dyandi bu-Obeda aye ye shandya Yese shandya Davida.” (Luta 4:14-17) Pakasanguka Naomi pano pa ntanda, ukayukanga amba nanshi Luta wāikele ke nkambo wa Yesu, Meshiasa. (Mat. 1:5, 6, 16) Pamo bwa Naomi, ketubwanyapo kuyuka mukālamukila ngikadilo mibi yotudi’mo. Nanshi, tukulupilei nyeke mudi Leza, enka na mwitusoñenya Nkindi 3:5, 6 amba: “Kulupila mudi Yehova ne mutyima obe onsololo, kadi kokalemēnenapo pa kwivwanija kwa abe mwine. Mu mashinda obe onso muyuke, kadi aye ukōlolanga tushinda tobe.”

Wiubije mu Mushipiditu Sandu

16. Mushipiditu sandu wa Leza wākweshe namani bana-balume bakulu bamo mu Isalela wa kala?

16 Shi tutūdile Yehova kumeso etu nyeke, uketuludikanga kupityila ku mushipiditu sandu wandi. (Ngat. 5:16-18) Bana-balume bakulu 70 bātongelwe kukwasha Mosesa ‘kusela kiselwa kya bantu’ ba Isalela, bādi bonso na mushipiditu wa Leza. Nansha bitelelwe’mo enka ba Eledada ne Medade, mushipiditu sandu wākweshe bakulumpe bonso bavuije biselwa byēbapelwe. (Umb. 11:13-29) Pakubulwa ne kutatāna kwine, bādi bantu ba bwino, bakamwe Leza, bakulupilwa, kadi bampikwa budimbidimbi pamo’nka bwa boba bātongelwe dibajinji. (Div. 18:21) Bakulumpe bene Kidishitu balombolanga ino ngikadilo dyalelo.

17. Mushipiditu sandu wa Yehova wāingile mwingilo’ka mu lūbako lwa tabenakulo?

17 Mushipiditu sandu wa Yehova wāingile mwingilo mukatampe pa kubaka tabenakulo mu ntanda mutuputupu. Yehova wātongele Bezalela bu sendwe mukatampe mu lūbako lwa tabenakulo, kadi walaya amba: “Ino kadi namuyuja mushipiditu wa Leza, wa mu ñeni, ne wa mu kwivwanija, ne wa kuyukidija, kabidi ne wa mu miswelo ne miswelo yonsololo ya busendwe.” (Div. 31:3-5) Bana-balume “badi ne ñeni munda” bāingile pamo na Bezalela ne mukwashi wandi Ohodiaba pa kuvuija owa mwingilo wa kutendelwa obāpelwe. Pakwabo kadi, mushipiditu wa Yehova wākunkile bantu ba mutyima uswele balete byabuntu bya kwisakila. (Div. 31:6; 35:5, 30-34) Bengidi ba Leza ba mu ano mafuku bakunkwanga ku mutyima na mushipiditu umo onka balonge bukomo bwa kwendeleja kumeso tumweno twa Bulopwe. (Mat. 6:33) Nansha shi tudi na bwino kampanda, ino tufwaninwe kulomba mushipiditu sandu wituludike shi tusaka kuvuija mwingilo upēle Yehova bantu bandi mu ano mafuku.—Luka 11:13.

Lēmeka Nyeke Yehova wa Bibumbo

18, 19. (a) Lelo mushipiditu sandu wa Leza utamijanga ngikadilo’ka munda mwetu? (b) I ñeni’ka yowaboila ku kimfwa kya Shimioni ne Ana?

18 Mushipiditu sandu utamijanga motudi bulēme amba tutūle Yehova ku meso etu nyeke. Bantu ba Leza ba pa kala bānenwe’mba: “Yehova wa bibumbo o mukapandula; aye nandi ye o mukatyina moyo.” (Is. 8:13) Ba Shimioni ne Ana i banunu babidi ba kalēmo bādi mu Yelusalema mu myaka katwa kabajinji. (Tanga Luka 2:25-38.) Shimioni wādi na lwitabijo mu bupolofeto butala Meshiasa kadi wādi “utengele bukwashi bwa Isalela.” Leza wāpungulwidile Shimioni mushipiditu sandu ne kumukulupija amba kakafupo poso amone bidi Meshiasa. Kino nakyo kyāfikidile. Difuku dimo, mu mwaka wa 2 K.K.K., Yesu wāletwa mu tempelo na inandi Madia ne Yosefa, shandi wa bulelwa. Shimioni wākunkilwe na mushipiditu sandu pāwafumikile myanda itala Meshiasa ne ya bulanda kudi Madia, wāsanshilwe mutyima pāpopelwe Yesu ku mutyi wa masusu. Ino fwatakanya’po nsangaji yāivwene Shimioni pa kusela mu maboko andi “Kidishitu wa Yehova”! Bine, Shimioni wāshile kimfwa kilumbuluke ku bengidi ba Leza ba dyalelo!

19 Ana mwana-mukaji wa kishala wa myaka 84, wādi “wampikwa kutamba mu njibo ya Leza.” Wāingidile Yehova mingilo ikola dyuba ne bufuku ne “kushikilwa na nzala, ulombela ponka.” Ana nandi wātenwe pāletelwe Yesu ku tempelo. Bine, wāsangele’po kashā pa kumona mwine wadi ukekala Meshiasa! Ebiya, “wamufwijako namino kudi Leza, kāmunenena ku bonso bakutengela kukūlwa mu Yelusalema.” Ana kadipo mwa kulekela kusapwila bantu bakwabo ino myanda miyampe! Pamo bwa Shimioni ne Ana, Bene Kidishitu banunu ba dyalelo nabo badi na nsangaji mikatampe pa kwingidila Yehova bu Batumoni bandi kwampikwa kubanga myaka yabo.

20. Twikale banunu nansha banuke, i kika kyotufwaninwe kulonga, ne mwanda waka?

20 Twikale batame nansha banuke, tufwaninwe kutūla Yehova kumeso etu nyeke. Nabya ukēsela bukomo botulonga pa mwanda wa kusapwila bakwabo myanda ya Bulopwe ne mingilo yandi ya kutendelwa. (Mit. 71:17, 18; 145:10-13) Inoko, shi tusakanga kulēmeka Yehova, nabya tufwaninwe kulombola ngikadilo ya bwine Leza. Potwendelela na kubandaula manga ya mu Bible, lelo i ñeni’ka yotukaboila ku ngikadilo ya uno muswelo?

Usa Kulondolola Namani?

• I bika bilombola amba Yehova wivwananga milombelo?

• Mwanda waka tufwaninwe kukōkela Leza umbyonso?

• Nansha shi tudi na njia, mwanda waka tufwaninwe kukulupila nyeke mudi Yehova?

• Mushipiditu sandu wa Leza ukwashanga bantu bandi muswelo’ka?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 8]

Milombelo ya Nehemia kudi Yehova yākweshe

[Kifwatulo pa paje 9]

Kulanguluka pa madyese āeselwe Naomi kuketukwasha tukulupile mudi Yehova