Busongi ne Bumbutwile mu Kino Kitatyi kya ku Mfulo
Busongi ne Bumbutwile mu Kino Kitatyi kya ku Mfulo
“Pano kubashala kitatyi kityetye tu.”—1 KOD. 7:29, MB.
1. (a) I myanda’ka ishinta ano mafuku ibadilwa mu ino “myaka ya malwa”? (b) Mwanda waka tufwaninwe kuta mutyima ku kushinta kwa ngikadilo ya kisaka?
KINENWA kya Leza kyālaile amba “kyaba kya kumfulo” kikekala kitatyi kya mavita, kya kutenkana kwa nshi, mazala, ne bipupo bya mbá. (Dan. 8:17, 19; Luka 21:10, 11) Kadi Bible wālaile amba kino kyaba kikomokomo mu mānga ya bantu kikekala kyaba kikashinta bintu bivule mu mwikadilo wa bantu. Tuvutakanya twa mu bisaka nato tubadilwa mu bino bintu bya mu “myaka ya malwa” mu ano “mafuku a kumfulo.” (2 Tem. 3:1-4) Mwanda waka tufwaninwe kuta mutyima ku kuno kushinta kwa myanda? Mwanda i kusambakane pi na pi kadi kudi na bukomo bubwanya kushinta muswelo umona Bene Kidishitu busongi ne bumbutwile dyalelo. Namani?
2. I muswelo’ka umonanga bantu bavule busongi ne dilubu?
2 Mu ano etu mafuku, kwilubula kekudi’nka bwa makayo kadi kwendanga kwilundila’ko ne bantu belubula bendanga bavudila’ko mu matanda mavule. Inoko, tufwaninwe kuyuka’mba muswelo umona Yehova Leza busongi ne dilubu i mwishile na wa bantu bavule betujokolokele mu ino ntanda. Ino le Yehova wibimonanga namani?
3. Lelo Yehova ne Yesu Kidishitu bamonanga busongi muswelo’ka?
3 Yehova Leza usakanga boba besongele balēmeke nyeke mpiko yabo ya busongi. Yehova pa kusambakanya pamo ba mulume ne mukaji babajinji mu busongi, wānene amba: “Mwana-mulume . . . ukalamata kudi wandi mukaji, ino abo bonso babidi ke ngitu imo yonka.” Yesu Kidishitu nandi wāpitulukile mu bino binenwa, wābweja’ko ne kubweja’mba: “I binebine kadi, kyokya kyasambakanya Leza pamo kokakolwa kwikikalañanya, nansha wi muntu ka, nansha wi muntu ka.” Kupwa Yesu wānena’mba: “Yewa wakapanga mukajandi kwa kubulwa mwanda wa busekese, kakasonge mukwabo, nabya wapi mambo a makoji.” (Ngal. 2:24; Mat. 19:3-6, 9) Nanshi Yehova ne Yesu bamonanga busongi bu dikuta dya lonso dikokeja kukutuluka poso enka shi kubafu umo. (1 Kod. 7:39) Busongi i mpango ijila, o mwanda dilubu i mwanda musumininwe. Pa kino, Kinenwa kya Leza kinena’mba Yehova ushikilwe dilubu dyampikwa kukwatañana na Bisonekwa. *—Tanga Malaki 2:13-16; 3:6.
Kuvuija Biselwa mu Busongi
4. Mwanda waka Bene Kidishitu bankasampe bamo bealakanyanga kine kyobeyumbile kusonga?
4 Ino ntanda yampikwa bwine Leza motushikete i mitobwe busekese. Mobukila mobikila, kulombolwanga bifwatulo bilangula masenda. Ketufwaninwepo kwilwa’mba bikokeja kwitona, nakampata kona bankasampe baswedibwe botudi nabo mu kipwilo. Lelo bankasampe Bene Kidishitu bakokeja namani kunyema bino bintu bya kiboja bikokeja kwibalangula kilokoloko kya bulādi pampikwa kusaka? Bamo batompanga kupwija uno mwanda na kusonga abo bakidi banuke. Namino, balañanga’mba i biyampe kusonga kutyina kuponena mu busekese. Ino pa kupwa kusonga, bavule bealakanyanga bukidi bonka kine kyobasongele nansha kusongwa. Mwanda waka? Mwanda buya bwa busongi pa kwibapwa, bamonanga’mba kebeivwanangapo mu myanda mivule ya bukile bukya. O mwanda masongi a uno muswelo ekalanga na makambakano makatampe.
5. I bika bikokeja kukwasha ba mulume ne mukaji kulama mpiko yabo ya busongi? (Tala ne kunshi kwa dyani.)
5 Kwisonga—nansha shi i na Mwine Kidishitu—wa ngikadila mishile na yotwadi tulangila kukokeja kuleta makambakano. (1 Kod. 7:28) Inoko, nansha kwikale makambakano a muswelo’ka, Bene Kidishitu bayukile amba kwilubula pampikwa bubinga bwa mu Bisonekwa ke muswelo muyampepo wa kupwija makambakano a mu buluo bwa kwikokanya. O mwanda boba balonga bukomo bwa kulama buluo bwabo mwanda wa kulēmeka mpiko yabo ya busongi bafwaninwe kupebwa bulēme ne kukwashibwa na buswe mu kipwilo kya Bwine Kidishitu. *
6. Bene Kidishitu bankasampe bafwaninwe kumona busongi namani?
6 Lelo ukidi nkasampe nkungulume nansha nkungakaji? Shi i amo, le umonanga busongi namani? Ukokeja kwiepeja ku njia mikatampe shi wakungila bidi kufika ne potama ku ngitu, mu ñeni, ne ku mushipiditu kumeso kwa kukimba kwisonga na Mwine Kidishitu kampanda. Shako, Bisonekwa kebitelelepo myaka ifwaninwe kufikila’po muntu pa kusonga nansha kusongwa. * Inoko, Bible ulombola’mba i biyampe kwilaija enka ne byopityija myaka ikalanga bilokoloko bya bulādi bikomo. (1 Kod. 7:36, NW) Mwanda waka? Mwanda bino bilokoloko bikomo bibwanya kuvutakanya ñeni ne kukufikija ku butyibi bubi bubwanya kukakuletela njia mwenda mafuku. Vuluka’mba, madingi a tunangu a Yehova atanwa mu Bible i a kamweno kodi kadi akakuletela nsangaji.—Tanga Isaya 48:17, 18.
Kuvuija Biselwa bya Bumbutwile
7. Lelo i bika bifikilanga bambutwile bamo bankasampe, ne kino kikokeja kuleta kavutakanya mu buluo bwabo namani?
7 Boba besonga bakidi banuke babutulanga mwana abo bene bakidi bankasampe. Babutula mwana abo bene kebeyukidije senene, mwana nandi ulomba kutebwa mutyima dyuba ne bufuku. Kitatyi kibutulwa mwana wa lukeke, lolo wikalanga umukambakena kutabuka, ne kino kifikijanga mulume nkasampe ku kumukwatyilwa mukao. Ne kadi, kukesha bufuku bonso abo nkelenkele abo tō kubwanya kupungija ne kuleta njia, byonso bino’nka byona kipwano kya ba mulume ne mukaji. Babwanya kumona bukidi bonka amba tubatyinibwa bikatampe. Pano kebakidipo na bwanapabo bwa kunanga ne kulonga bintu bikwabo mobadi balongelanga pobadi kebabutwile. Lelo i muswelo’ka obafwaninwe kumona kuno kushinta kwa ngikadilo yabo?
8. Bumbutwile bufwaninwe kumonwa muswelo’ka, ne mwanda waka?
8 Bine, busongi bufwaninwe kumonwa bu kiselwa, ne bumbutwile nabo mo monka, i kiselwa kadi i madyese atamba kudi Leza. Nansha kwikale kushinta kwa muswelo’ka pa kubutulwa kwa mwana mu būmi bwa ba mulume ne mukaji Bene Kidishitu, bafwaninwe kulonga bukomo bwabo bonso mwanda wa kuvuija biselwa byabo. Yehova i mupe bantu bukomo bwa kubutula bana, o mwanda bambutwile bafwaninwe kumona bana bu “bipyanwa bya Yehova.” (Mit. 127:3) Ba tata ne lolo Bene Kidishitu bafwaninwe kulonga bukomo bwa kuvuija biselwa byabo bya bumbutwile “monka mudi Mfumwetu.”—Ef. 6:1.
9. (a) Lelo kutamija mwana kulomba bika ne bika? (b) I bika bibwanya kulonga mulume mwanda wa kukwasha mukajandi ekale nyeke mukomo ku mushipiditu?
9 Kutamija mwana kulombanga myaka mivule ya kwipāna. I mwingilo mukata ulomba kitatyi ne bukomo. Mulume Mwine Kidishitu ufwaninwe kuyuka’mba mu myaka ilonda kubutulwa kwa mwana, wandi mukaji ukokeja kupuakanibwa ku kupwila ne kadi ukekala na kitatyi kityetye kya kwifunda Bible kasuku ne kulangulukila’po. Kino kibwanya ne kumuzozeja ku mushipiditu. Kuvuija kiselwa kya bumbutwile kulomba mulume alonge buninge bwa kukwatakanya mwana. Ufwaninwe kutompa kumukwasha pa byonso byabulwa ku kupwila na kwisambila pa myanda imoimo ku njibo. Kadi ukokeja ne kumuseleja mwana mwanda wa mukaji nandi amone kyaba kilampe kya kusapula Bulopwe.—Tanga Fidipai 2:3, 4.
10, 11. (a) Bana bafwaninwe kutamijibwa muswelo’ka mu “lufundijo lwa Mfumwetu”? (b) Mwanda waka bambutwile bavule Bene Kidishitu bafwaninwe kufwijibwa’ko?
10 Kuvuija biselwa bya bumbutwile ke’nkapo kudisha mwana, kumuvwika, kumutanina pa kulāla, ne kumundapija kete, mhm. Bana bafwaninwe kadi ne kufundijibwa misoñanya myoloke tamba pa bwanuke ya mwa kwikadila, nakampata mu ino myaka ya kyaka ya ku mfulo. Bana bafwaninwe kutamijibwa biyampe “monka mu madingi, ne mu lufundijo lwa Mfumwetu.” (Ef. 6:4) Luno “lufundijo” lulomba kutweja mu ñeni ya mwana milangwe ya Yehova tamba pa bwanuke kufika ne ku myaka mikomo ya busongwalume nansha ya busongwakaji.—2 Tem. 3:14, 15.
11 Pānene Yesu balondi bandi amba “mukafundijei mizo yonso ya bantu nabo ke bāna-babwanga,” wādi nanshi ulombola amba ne bambutwile bene bafwaninwe kukwasha babo bana bekale ke bana ba bwanga. (Mat. 28:19, 20) Buno i bulwi mwanda ino ntanda itabakanyanga bankasampe bininge. Nanshi, bambutwile batamija babo bana biyampe ne kwibafikija ku kwipāna ke Bene Kidishitu bine bafwaninwe kufwijibwa’ko na bonso mu kipwilo. I ‘banekenye’ lupusa lwa ino ntanda na lwitabijo lwabo ne na kikōkeji kyabo kya bu bambutwile bayuke kuvuija biselwa byabo.—1 Yoa. 5:4.
Bukunga Nansha Kuleka Kubutula na Kitungo Kyendele’mo
12. Mwanda waka Bene Kidishitu bamo batoñanga kushala bankunga mu kitatyi kampanda?
12 Kinenwa kya Leza kitusoñanya kuta mutyima ku madyese a kwikala nkunga mwanda “kubashala kitatyi kityetye tu,” ne kadi “mwikadilo wa panopantanda upitanga.” (1 Kod. 7:29-31, MB) O mwanda Bene Kidishitu bamobamo batoñanga kushala bankungulume nansha bankungakaji lonso nansha mu myaka kampanda kumeso kwa kusonga. I ba kutendelwa, ke-pantu kebengidijangapo kino kitatyi kya bukunga mwanda wa kulondalonda tumweno twa abo bene. Bavule bashalanga bankungulume nansha bankungakaji mwanda wa kwingidila Yehova ‘kwampikwa kya kwibapuakanya.’ (Tanga 1 Kodinda 7:32-35.) Bankungulume ne bankungakaji bamo Bene Kidishitu bengilanga bu bapania nansha ku Betele. Bakwabo nabo bakafundanga ku Masomo a Bufundiji bwa Mingilo mwanda wa kwingidijibwa bininge mu bulongolodi bwa Yehova. Na bubine, boba bengila mwingilo wa kitatyi kyonso pobakidi bankunga mu kitatyi kampanda ne kusonga ke mungya kala bamonanga pavule amba bufundiji bobafundile mu myaka yonso ya kunyuma i bwa kamweno.
13. Mwanda waka balume ne bakaji bamo Bene Kidishitu balekanga kubutula bana?
13 Mu bifuko bimo bya ntanda, mubaikala kintu kikwabo kyashinta mu myanda ya kisaka—balume ne bakaji bavule balekanga kubutula bana. Bamo i mwanda wa kubulwa misokwe miluji; bakwabo nabo i pa mwanda wa kwikala na bwanapabo bwa kwingila kaji ka lupeto luvule. Mu Bene Kidishitu namo, mudi bamo balekanga kubutula. Abo’ko balekanga kubutula mwa kwikadila na bwanapabo bwa kwingidila Yehova. Ke kunenapo amba bano balume ne bakaji kebadipo na nsangaji mu busongi pamo bwa bakwabo. Bine badi nayo. Inoko basakanga kutangidija tumweno twa Bulopwe kumeso kwa madyese amo amwenwanga mu busongi. (1 Kod. 7:3-5) Bamo bengidilanga Yehova ne banababo mu mwingilo wa kipindi ne wa distrike nansha ku Betele. Bakwabo i bapania nansha bamishonele. Yehova kakavulaminwapo mingilo yabo ne buswe bwabo bobalombola pa dijina dyandi.—Bah. 6:10.
“Malwa a mu Ngitu”
14, 15. I ‘malwa’ka a mu ngitu’ amonanga bambutwile Bene Kidishitu?
14 Mutumibwa Polo wālombwele Bene Kidishitu besongele amba bakamonanga “malwa a mu ngitu.” (1 Kod. 7:28) Mu ano malwa mubadilwa ne misongo ya ba mulume ne mukaji, ya babo bana, nansha ya bambutwile babo banunu. Mudi kadi ne makambakano ne kusela mutyima kūlu pa kutamija babo bana. Monka mokyanenenwanga ku ngalwilo kwa kino kishinte, Bible i mulaye amba mu “mafuku a kumfulo’a,” kukāyanga “myaka ya malwa.” Mu bintu bīya na ino myaka ya malwa mubadilwa ne bana “bampikwa kukōkela bakwibabutula.”—2 Tem. 3:1-3.
15 Kutamija bana i bulwi bukatampe ku bambutwile Bene Kidishitu. Mwanda ketukingilwepo ku bibi bīya na ino “myaka ya malwa.” Nanshi bambutwile Bene Kidishitu badi na bulwi bwa endaenda bwa kulwa na lupusa lwa kiboja lwa ino ngikadilo ya bintu ya “panopantanda” lusaka kona babo bana. (Ef. 2:2, 3) Ino yō, ke ponsopo pobanekenyanga dino divita! Shi mwana wa mu kisaka kya Bene Kidishitu waleka kwingidila Yehova, bine ano i “malwa” ku bambutwile badi balonga buninge bwa kumutamijija mu bubinebine bwa Leza.—Nk. 17:25.
“Kukekalanga Kyamalwa Kibūke”
16. I ‘kyamalwa’ka’ kyālaile Yesu mu bupolofeto bwandi?
16 Inoko “malwa” o-onso amonwa mu busongi ne mu kulela bana, i mapitwe kulampe na malwa makwabo mapite kipimo. Yesu wānene mu bupolofeto bwandi bwisambila pa mfulo ya milongelo ya bintu amba: “Kukēkalanga kyamalwa kibūke kya kubulwa, nansha kingi kikwabo kidingakene nakyo, kushilwila konka kungalwilo kwāpangile mwine Leza, ne kutūla ku dyalelo kuno’ku, nansha kumeso kwine.” (Mat. 24:3, 21) Mwenda mafuku, Yesu wālombwele amba kudi kibumbo kikatampe kya bantu bakapanda pa kino “kyamalwa kibūke.” Inoko ino ngikadilo ya Satana ikendelela kulwa bulwi bwa kamfula-nkonko na Batumoni ba Yehova ba ndoe. Bine, kikekala kitatyi kikomo ku bantu bonso—bakulu ne banuke bene kumo.
17. (a) Mwanda waka tufwaninwe kumona būmi bwa kumeso na kikulupiji? (b) I bika bifwaninwe kushinta muswelo otumona busongi ne bumbutwile?
17 Inoko batwe ketufwaninwepo kutyina bipitepite būmi bwa kumeso. Bambutwile bakōkele Yehova bakulupile kukakingwa pamo na babo bana. (Tanga Isaya 26:20, 21; Zef. 2:2, 3; 1 Kod. 7:14) Shi ke pano, i biyampe kuyuka kotuyukile amba tudi mu myaka ya malwa kushinte muswelo otumona busongi ne bumbutwile mu kino kitatyi kya ku mfulo. (2 Pet. 3:10-13) Mu uno muswelo, būmi bwetu—twikale bankunga nansha basonge, na bana nansha bampikwa bana—bukaletela Yehova bulēme ne mitendelo ne kipwilo kya Bwine Kidishitu kine kumo.
[Kunshi kwa dyani]
^ Tala dibuku Vivez en gardant à l’esprit le jour de Jéhovah, pa kamutwe ka mwanda kanena’mba “I Mushikwe Dilubu,” pa paje 125.
^ Boba badi na makambakano mu buluo bwabo bakokeja kukankamikwa na kutangulula bishinte bisambila pa busongi bidi mu Kiteba kya Mulami kya difuku 1 Kweji 10, 2003, ne mu Réveillez-vous ! wa mafuku 8 Kweji 1, 2001.
^ Tala dibuku Les jeunes s’interrogent — Réponses pratiques, shapita 0, pa mutwe wa mwanda unena’mba, “Lelo Kendi Mutame Mwa Kusongela?”
Tupitulukei’mo
• Mwanda waka bankasampe kebafwaninwepo kwiyumbila kusonga?
• Lelo kutamija bana kulomba bika ne bika?
• Mwanda waka Bene Kidishitu bavule batoñanga kushala bankunga nansha bampikwa bana shi i basonge?
• I ‘malwa’ka’ amonanga bambutwile Bene Kidishitu?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kifwatulo pa paje 25]
Mwanda waka i kya ñeni shi Bene Kidishitu bankasampe kebeyumbilapo kusonga?
[Kifwatulo pa paje 26]
Mulume ukokeja kukwasha mukajandi bininge nandi amone kyaba kya kulonga bintu bya ku mushipiditu