Tukimbei Buludiki bwa Leza mu Bintu Byonso
Tukimbei Buludiki bwa Leza mu Bintu Byonso
“Mwanda uno Leza uno’u i Leza wetu wa nyeke na nyeke; ukēkalanga kilongoji kyetu ne ku lufu kwine.”—MIT. 48:14.
1, 2. Mwanda waka tufwaninwe kulonda buludiki bwa Yehova kupita’ko kukulupila mu ñeni ya batwe bene, ne i bipangujo’ka biipangulwa?
KITATYI kyotuta mutyima ku bintu bya bitupu nansha bibi, i kipēla kwididika batwe bene. (Nk. 12:11) Shi bine tusaka kulonga kintu kekifwaninwepo kulongwa na Bene Kidishitu, mutyima wetu keukabulwepo bubinga bwa kwikilonga. (Yel. 17:5, 9) Nanshi, kaimba wa mitōto wānene bya ñeni pa kulomba Yehova amba: “Yō, talula mwinya obe ne bubinebine bobe; abyo binkunkuje.” (Mit. 43:3) Wādi ukulupile mudi Yehova, ke mu ñeni ya aye mwinepo, ne na bubine kekudipo nsulo miyampe ya buludiki ipityile ino. Pamo bwa kaimba wa mitōto, i kipite buya netu tukimbe buludiki bwa Leza.
2 Ino, mwanda waka tufwaninwe kukulupila mu buludiki bwa Yehova kutabuka bonso? I kitatyi’ka kyotufwaninwe kukimba’bo? I ngikadilo’ka yotufwaninwe kutamija pa kusaka tumwene’mo, ne kadi Yehova wituludikanga muswelo’ka dyalelo? Ino yo myanda ya mvubu ikesambilwapo mu kino kishinte.
Mwanda Waka Kukulupila mu Buludiki bwa Yehova?
3-5. Mwanda waka tufwaninwe kukulupila ne pa mfulo mu buludiki bwa Yehova?
3 Yehova i Tata wetu wa mūlu. (1 Kod. 8:6) Wituyukile biyampe ne pa mfulo kadi ubwanya kuyuka bidi mu mityima yetu. (1 Sam. 16:7; Nk. 21:2) Mulopwe Davida wānene Leza amba: “Uyūkile mushikatyilo wami ne kutaluka kwami, uyūkile kufwatakanya kwami abe kulampe. Ke-kuntu kekudipo mwanda pa ludimi lwami, poso, ē! talapo, abe Yehova, uyūkidije’o.” (Mit. 139:2, 4) Yehova byaetuyukile senene, lelo kudi’po bubinga bwa kutatena’mba aye ketusakilangapo biyampe? Pakwabo kadi, Yehova i wa tunangu tonso. Umonanga bintu byonso, utala ne popa kepamonepo bantu, kadi uyukanga mukafudila bintu abyo bikidi ku ngalwilo. (Is. 46:9-11; Loma 11:33) Bine aye ye “Leza kasuku wa tunangu tonso.”—Loma 16:27, Myanda Miyampe ku Bonso.
4 Ne kadi, Yehova wituswele kadi witusakilanga nyeke biyampe. (Yoa. 3:16; 1 Yoa. 4:8) Byadi Leza wa buswe, i kyaba bulale. Mwanā bwanga Yakoba wāsonekele amba: “Ke-bintu byonso byakupanwa bilumbuluke, ne byabuntu bibwane, bilupukanga mūlu, bitūkanga kudi Shandya bitōkeji.” (Yak. 1:17) Boba betabija kwendejibwa na Leza bamwenanga bininge mu buntu bwandi.
5 Bubinga bwa mfulo, Yehova i mwinē bukomo bonso. Pa kino, kaimba wa mitōto wānene amba: “Wikalanga pafīta pa Mwinemukatakatamwine, ukēkalanga mu mujiñinya wa Mwinebukomobonso. Nkemunenena Yehova na’mba aye i mpakala yami, i munsakwa mwami; wami Leza mo nkulupile.” (Mit. 91:1, 2) Shi tulonda buludiki bwa Yehova, nabya tukimbanga kwiubija mudi Leza wampikwa kukankalwa. Nansha shi tulondwalondwa, Yehova uketukwasha. Bine, kaketwelapo. (Mit. 71:4, 5; Tanga Nkindi 3:19-26.) Bine Yehova uyukile biyampe bitusakilwa, witusakilanga biyampe ne kadi udi na bukomo bwa kwitulongela biyampe. Bine kubulwa kulonda buludiki bwandi i kubulwa ñeni! Ino, i kitatyi’ka kyotusakilwa buno buludiki?
I Kitatyi’ka Kyotusakilwa Buludiki?
6, 7. I kitatyi’ka kyotusakilwanga buludiki bwa Yehova?
6 Na bubine, tusakilwanga buludiki bwa Leza umbūmi bwetu bonso, tamba pa bwanuke kutūla ne ku bununu. Kaimba wa mitōto wānene amba: “Mwanda uno Leza uno’u i Leza wetu wa nyeke na nyeke; ukēkalanga kilongoji kyetu ne ku lufu kwine.” (Mit. 48:14) Pamo bwa kaimba wa mitōto, Bene Kidishitu ba ñeni kebalekangapo nansha dimo kukimba buludiki bwa Leza.
7 Shako, kudi bitatyi byotusakilwanga mpata kukwashibwa kupita bikwabo. Byaba bimo twikalanga mu “bufudile,” padi i mwanda wa kupangwapangwa, misongo mikomo, nansha kujimija kaji mu kitulumukila. (Mit. 69:16, 17) Mu bine bitatyi’bi, tuseñwanga na kwiubija mudi Yehova koku tukulupile amba uketukomeja tūminine ne kwituludika tukwate butyibi buyampe. (Tanga Mitōto 102:17.) Inoko, tusakilwanga bukwashi bwandi ne mu byaba bikwabo. Kimfwa, ponso potusapwila bakwetu myanda miyampe ya Bulopwe, tusakilwanga buludiki bwa Yehova pa kusaka busapudi bwetu bupe bipa. Kadi shi tusaka kutonga—bya kwipwija nabyo mukose, muvwadilo ne mwidyangwilo, balunda, kaji, masomo a kufunda nansha kintu kikwabo—i kya ñeni tulonde misoñanya ya Yehova. Kunena na bu bine, tusakilwanga buludiki bwandi umbyonso.
Bibi Bilupuka ku Kupela Buludiki bwa Leza
8. I bika byādi bifile Eva ku mutyima pa kudya kipa kijidikwe?
8 Ino vuluka’mba tufwaninwe kulonda buludiki bwa Yehova na mutyima tō. Leza kaketuningilapo kwibulonda shi ketusakilepo. Muntu umbajinji wāpelele kulonda buludiki bwa Yehova i Eva, ne kimfwa kyandi kilombola kine kibipile kukwata butyibi bwa uno muswelo. Kadi, tala ne bine byaādi ufile ku mutyima. Eva wādile ku kipa kijidikwe mwanda wādi usaka kwikala “bwa Leza, kuyuka biya ne bibi.” (Ngal. 3:5) Pa kulonga namino, wētūdile pa kyaba kya Leza, wityibila aye mwine butyibi bwa kuyuka biyampe ne bibi pa kyaba kya kulonda misoñanya ya Yehova. Pa kino, wāpelele bubikadi bwa Yehova. Wāsakile kwiludika aye mwine. Adama, mulumyandi, nandi wālondele buno butomboki bumo bonka.—Loma 5:12.
9. Shi tupela buludiki bwa Yehova, i bika byotupela na bubine, ne mwanda waka ke kya ñeni’po?
9 Dyalelo, shi ketulondapo buludiki bwa Yehova nabya netu tubapele bubikadi bwandi. Kimfwa, langa’po bidi muntu udi na kibidiji kya kutala bifwatulo bya bantu badi mutaka. Shi udi mu kipwilo kya Bwine Kidishitu, nankyo kedilwepo misoñanya ya Yehova pa uno mwanda. Shi bintu bya disubi kebifwaninwepo nansha kutelwa kwine, le kusangela kwibibandila ke pepi? (Ef. 5:3) Pa kupela misoñanya ya Yehova, uno muntu na bubine upelanga bubikadi ne bumutwe bwandi. (1 Kod. 11:3) Bine kuno shako, ko kubulwa ñeni, mwanda Yelemia wānene amba: “Kekidipo mu muntu unañanga kolola matabula andi.”—Yel. 10:23.
10. Mwanda waka tufwaninwe kuyuka’mba muswelo otwingidija bwanapabo bwetu bwa kwitongela witutwikanga kiselwa?
10 Padi bakwabo babwanya kupatanya binenwa bya Yelemia, ne kulanga’mba Yehova kakokejapo kwitutopekela muswelo otwingidija bwanapabo bwetu bwa kwitongela mwanda i aye mwine witupele’bo. Ketukilwai amba nansha bwanapabo bwa kwitongela botudi nabo byokidi kyabuntu kyotupelwe, inoko i kiselwa. Tukeshintulwilanga pangala pa byotunena ne byotulonga. (Loma 14:10) Yesu wānene amba: “Ke-bintu byōtambija mu kanwa i byōyujije kala ku mutyima.” Wānene monka’mba: “Mu mutyima mu shilukanga byakufwatakanya bibi, ne byakwipaya bantu, ne makoji, ne busekese, ne bwivi, ne mabela a kubepela bantu, ne butukani monka.” (Mat. 12:34; 15:19) Nanshi binenwa ne bilongwa byetu bisokolanga mwikadile mutyima wetu. Bilombolanga mwine motwikadile. O mwanda Mwine Kidishitu wa tunangu ukimbanga buludiki bwa Yehova mu bintu byonso. Mu uno muswelo, Yehova umumonanga’mba udi na ‘mutyima moloke swā’ kadi ‘ukamulonga biyampe.’—Mit. 125:4.
11. I ñeni’ka yotwaboila ku lusango lwa Isalela?
11 Vuluka lusango lwa Isalela. Muzo powādi utonga kulonga bilumbuluke na kukokela mbila ya Yehova, nandi wādi wibalama. (Yos. 24:15, 21, 31) Ino divule dine, bādi bengidija bibi bwanapabo bwabo bwa kwitongela. Yehova wēsambīle pobadi mu mafuku a Yelemia amba: “Ke batejejepo nansha kufwenya kutwi kwabo, ino kebalonda mu kukala-ñeni kwaabo bene, ne mu lupata lwa mutyima wabo mubi, bajoka kunyuma, ke kumesopo, ehe.” (Yel. 7:24-26) Bine, kyādi kya bulanda! Ketwakakolwai kupela buludiki bwa Yehova na kukimba kunanga mu mashinda a batwe bene pa mwanda wa kukala-ñeni nansha wa lupata lwa mutyima, nankyo tukajoka “kunyuma, ke kumesopo, ehe”!
I Bika Bisakibwa pa Kulonda Madingi a Leza?
12, 13. (a) I ngikadila’ka itukwashanga tulonde buludiki bwa Yehova? (b) Mwanda waka lwitabijo ludi na mvubu?
12 Tusakanga kulonda buludiki bwa Yehova mwanda tumuswele. (1 Yoa. 5:3) Inoko, Polo wātelele kintu kikwabo kyotusakilwa paānene amba: “Ke-twi-bantu byo twenda tunanga i pa kwitabija bitupu, kepa kumonapo na meso.” (2 Kod. 5:6, 7) Mwanda waka lwitabijo ludi na mvubu? Bine, Yehova wituludikanga mu “mashinda malumbuluke,” inoko ano mashinda keetutwalangapo ku bupeta nansha ku bitenta bya mu ino ntanda. (Mit. 23:3) O mwanda, meso etu a lwitabijo afwaninwe kubambila pa mpalo ya ntanda ne miseke ya ku mushipiditu yotumwena mu kwingidila Yehova. (Tanga 2 Kodinda 4:17, 18.) Kadi lwitabijo lwitukwashanga tuloelelwe mu bityetye byotudi nabyo.—1 Tem. 6:8.
13 Yesu wālombwele amba butōtyi bwa bine bulomba kwipāna, kwipāna nako kulomba lwitabijo. (Luka 9:23, 24) Batōtyi bamo ba kikōkeji i bepāne mpata mwanda bōmininanga bulanda, masusu, mfwatakani, nansha ke kupangwapangwa kwa malwa. (2 Kod. 11:23-27; Kus. 3:8-10) Lwitabijo lukomo lo lwibakwashanga bōminine na nsangaji. (Yak. 1:2, 3) Lwitabijo lukomo lwitukwashanga bininge tukulupile amba kulonda buludiki bwa Yehova i kuyampe nyeke. Kudi nyeke na kamweno ka binebine kotudi. Ne kutatana kwine mpika, tuyukile amba mpalo ikapalwa boba bōminina na kikōkeji i mikatampe kutabuka masusu onso a lupito obasusuka.—Bah. 11:6.
14. Mwanda waka Hakala wādi ufwaninwe kwityepeja?
14 Kadi, tubandaulei kwityepeja mokwitukwashisha mu kulonda buludiki bwa Yehova. Kino i kimweke mu kimfwa kya Hakala, mwingidi wa Sala. Sala kābutwilepo, wāpāna Hakala kudi Abalahama, penepo Hakala wāimita. Kupwa, Hakala wāshilula kubenga mfumwandi wādi ñumba. Ebiya, Sala “wamususula byamwiko,” Hakala wānyema lubilo. Mwikeulu wa Yehova wāsambakana Hakala kamunena’mba: “Jokela kudi mfumobe wikokeje mu maboko andi.” (Ngal. 16:2, 6, 8, 9) Padi Hakala wādi ukokeja kulonda buludiki bukwabo. Pa kulonda madingi a mwikeulu, Hakala wādi ufwaninwe kuleka kibengo kyandi. Inoko, Hakala wētyepeje, wālonga enka mwāmulombwedile mwikeulu, penepo wābutwila Ishemele mu kipango kya shandi mudi mutyima-ntenke.
15. Tela ngikadilo imoimo mulomba kwityepeja pa kulonda buludiki bwa Yehova dyalelo.
15 Pa kulonda buludiki bwa Yehova netu tufwaninwe kwityepeja. Ku bamo bibalomba kwitabija’mba muswelo umoumo obepwija mukose ufityijanga Yehova mutyima. Shi Mwine Kidishitu walubila mukwabo, i biyampe alombe lusa. Nansha kadi shi waluba, ufwaninwe kwitabija kilubo kyandi. Ino bikekala namani shi walonga bubi bukatampe? Ufwaninwe kwityepeja ne kusaba bubi bwandi kumeso a bakulumpe. Muntu ukokeja padi kupangwa pa kipwilo. Pa kujokejibwa mu kipwilo ufwaninwe kwisāsa na kwityepeja ne kwalamuka pa mutyima. Mu ngikadila ya uno muswelo ne mu mikwabo, binenwa bya Nkindi 29:23 bikankamika’mba: “Kwitatula kwa muntu kukamutūkija panshi: Ino yewa udi ne mushipiditu wa kwiubija ukamona bulēme.”
Yehova Wituludikanga Namani?
16, 17. I muswelo’ka otukokeja kumwena bininge mu Bible bu nsulo ya buludiki bwa Leza?
16 Nsulo mikatakata ya buludiki bwa Leza i Bible, Kinenwa kyandi kya ku bukomo bwa mushipiditu. (Tanga 2 Temote 3:16, 17.) Pa kumwena bya binebine mu kino Kinenwa, ke biyampepo kwilaija bidi ngikadilo mibi itufikile penepa ketukimbe bisonekwa bya kwitukwasha. Inoko tufwaninwe kwikala kala na kibidiji kya kutanga Bible difuku ne difuku. (Mit. 1:1-3) Mu uno muswelo, tukebidila binenwa bya ku bukomo bwa mushipiditu. Nabya milangwe ya Leza ikekala ke milangwe yetu, kadi tukekala beteakanye mwa kulwila ne na myanda ya mu kitulumukila mine.
17 Ne kadi, kulangulukila pa byotutanga mu Bisonekwa ne milombelo ponka kudi na mvubu. Shi tulangukila pa mavese a mu Bible, tukayuka mwa kwingidijija’o mu myanda kampanda. (1 Tem. 4:15) Shi tubatanwa na makambakano makomo, tukalomba Yehova etukwashe tujingulule buludiki bwandi. Mushipiditu wa Yehova uketuvuluja misoñanya ya mu Bisonekwa yoketudi batange kala mu Bible nansha mu mabuku esambila pa Bible.—Tanga Mitōto 25:4, 5.
18. Yehova wingidijanga namani bu bana na bana bwetu bwa Bwine Kidishitu pa kwituludika?
18 Bu bana na bana bwetu bwa Bwine Kidishitu i nsulo mikwabo ya mvubu ya kukimba’ko buludiki bwa Yehova. Kipindi kibajinji mu buno bu bana na bana i “umpika wa binebine, udi na manwa” pamo ne kyandi Kitango Kyendeji, witupa nyeke bidibwa bya ku mushipiditu mu mabuku ne mu mpangiko ya kupwila ne ya bitango. (Mat. 24:45-47; dingakanya na Bilongwa 15:6, 22-31.) Ne kadi, mu buno bu bana na bana bwa Bene Kidishitu mudi ne bantu bapye, nakampata bakulumpe, badi na bwino bwa kwitukwasha na madingi a mu Bisonekwa. (Is. 32:1) Bankasampe ba mu bisaka bya Bene Kidishitu nabo i tutyi tutelwa ku lūbako. Bambutwile babo betabije i bapebwe lupusa na Leza lwa kuludika babo bana, o mwanda bana i bakankamikwe kukimba buludiki kobadi.—Ef. 6:1-3.
19. I madyese’ka otukeselwa shi tukimba nyeke buludiki bwa Yehova?
19 I bine, kudi mashinda mavule engidija Yehova mwanda wa kwituludika, netu tufwaninwe kumwena’mo bya binebine. Mulopwe Davida wēsambīle pa kitatyi kyādi Isalela na kikōkeji, amba: “Bakulutuba betu bakukulupile; bakukulupile nobe webanyongolwele. Bakwelele lubila, banyongolwelwa ponka; bakukulupile, ne kufwijibwa bumvu mpika.” (Mit. 22:3-5) Shi tulonda buludiki bwa Yehova na kikulupiji kyonso, netu ‘ketukafwijibwapo bumvu,’ ehe. Kaketutyumunapo mutyima. Shi ‘tufikija dishinda dyetu kudi Yehova,’ kupita’ko kukulupila mu ñeni ya batwe bene, nabya tukeselwa madyese mavule tamba’nka pano. (Mit. 37:5) Ne shi tūminine na kikōkeji mu dino dishinda, ano madyese akekala a nyeke ne nyekeke. Mulopwe Davida wālembele amba: “Yehova uswele kutyiba-mambo ne kulekelela bapandulwemo bandi mpika; balelelwe nyeke . . . Boloke bakapyananga ntanda, ne kwikala monka nyeke.”—Mit. 37:28, 29.
Le Ukokeja Kushintulula?
• Mwanda waka tukulupile mu buludiki bwa Yehova?
• Kupela buludiki bwa Yehova i kupela bika?
• I mu ngikadilo’ka mufwaninwe kwityepeja Mwine Kidishitu?
• Lelo Yehova wituludikanga namani dyalelo?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kifwatulo pa paje 16]
Lelo ukimbanga bukwashi bwa Yehova mu būmi bobe bonso?