Tusakilwa Kunyongololwa!

MU MUNGOTYI wa makala kubwipi na kibundi kya Pittsburgh, Pennsylvania, mu États-Unis, mwayudile mu kitulumukila mema mavule bininge. Bantu kitema badi mu mungotyi bajikilwe munshi mwa mametele 73, mu muta mwadi luvula. Mafuku asatu pa kupita’po, baabulwa pa ntanda bōmi kadi bakomo nkē. Lelo bapandijibwe namani?

Bantu ba kwibapandija balondele kalata ka mungotyi ne mashini alombola kudi bintu, penepa batubula kina kya masantimetele 65 mu bunkimbwa ne kwikija kidi pamo bwa kisaku mu muta mwadi mujikilwe bantu. Bashilula kwabwila mu kine kisaku’mwa umo ne umo enka ne byobapwile kulupuka mu kyokya kyadi kya kwikala kyabo kibundu. Abo bonso pa kupwa kwabuka, basangala ne kutūja, kupwa bafwija’ko bebanyongolwele’ba.

Eyo, batwe bavule ketukajikilwapo mu kina pamo bwa boba bengidi ba mu mungotyi wa makala nansha kufwa ku kinzengele. Inoko, batwe bonso tusakilwa kunyongololwa, mwanda i kutupu ubwanya kwinyongolola aye mwine mu kidiba kya misongo, bununu, ne lufu. Yoba wānene amba: “Muntu mubutulwe ne mwana-mukaji, i wa mafuku matyetye, muyule tusuwa. Utoyangã bwa buluba, ne kutyibwa ponka: Unyema bwa munjiñininya, ne kwendaenda mpika.” (Yoba 14:1, 2) Dyalelo, kepadi kintu kya myaka 3 500, ino bino binenwa bikidi nyeke bya bine, ke-pantu i ani ukokeja kwinyongolola ku lufu, kintu kifikila bōmi bonso? Nansha shi tushikatanga kwepi, nansha shi twilame namani ku misongo, tuyukei amba tusakilwa kunyongololwa ku masusu, ku bununu, ne ku lufu.

Befundi ba sianse ne bakwabo i balonge bukomo bwa kulepeja’ko būmi bwa bantu bupite pa bumonwa bu būmi bufwaninwe kulāla muntu dyalelo. Bulongolodi bumo bwanene amba kitungo kyabo i “kunekenya lufu lwitumunine bupika’lu” ne “kukwasha bantu ba mu buno bulongolodi bafike pa kubulwa kufwa kwa ngitu.” Inoko, kwendelela kwa sianse pamo ne mutyima obasumininwe kunekenya kino i bikomenwe kulepeja būmi bwa muntu kutabuka myaka 70 nansha 80 yātelele Mosesa pano kepadi kintu kya myaka 3 500.—Mitōto 90:10.

Witabije milangwe ya Yoba itala pa būmi ne lufu nansha upele’yo, yuka amba penda papita myaka nobe ‘ukanyemanga bwa munjiñininya,’ ne kushiya balunda nobe, ba kisaka kyobe, ne ba kipango kyobe, ne byonso byolongele—watūkila mu lufu. Solomone, Mulopwe wa ñeni wa Isalela wa kala wāsonekele amba: “Bōmi bayukile’mba bakafwa; nanshi bafwe kebayukilepo nansha kimo kine, nansha abo kukamona mpalo mpikila; mwanda kivulukilo kyabo i kivulaminibwe.”—Musapudi 9:5.

I bya bulanda mwanda, monka munenena Bible, lufu “lwabikele bulopwe,” i mulopwe umwesha bantu bonsololo malwa. Bine, bantu basakilwa kunyongololwa ku lufu, walwana nabo mukatampe. (Loma 5:14; 1 Kodinda 15:26) Bengidi bafundijibwe ne belumbile mwa kupandijija bantu mu ino ntanda kebakokejapo kwibanyongolola bya lonso ku uno walwana. Bine, enka Yehova Leza, Umpangi wa muntu, ye ubwanya kunyongolola bantu bya lonso.

[Kutambile Kifwatulo pa paje 3]

Foto mikwatwe na Gene J. Puskar-Pool/Getty Images