Tunangu twa Leza I Tumweke Padi Tō mu Bupangi

“Ye witulombola ñeni kutabuka banyema ba muntanda; kadi witupa ñeni kutabuka byoni bya mūlu.”—YOBA 35:11.

BYONI bidi na bwino butulumukwa. Bilelembanga mūlu mu muswelo wabila bampunga ba maamviyo. Misaka imo ya byoni byendanga ku tununu ne tununu twa makilometele bityibuluka tulunga-lui tukatakata ne kufika kobyenda pampikwa kuluba.

Bwino bukwabo butulumukwa budi na byoni—bwine bulombola tunangu twa Mulongi wabyo—i bwino bwa kwisamba mungya mididilo yabyo. Tala bimfwa bimobimo.

Byoni Bīsambanga

Byoni bya misaka imoimo bishilulanga kwisambulwila mawi abyo bikidi mu mai. Kimfwa, kisese-kwadi kikaji kilādilanga mai mwanda, ko kunena’mba diī dimo pa difuku. Shi byadi amba onso akulwanga ne kukoma mu kitatyi kya bula bumo, longa onso atoyokanga mu mafuku mwanda. Kisese-kwadi kyadi kya kwikala na kaji kakomo ka kulama byana bikulu, byana byepele, koku kadi kikilādila mai makwabo. Inoko, mai onso mwanda etoyanga mu bula bwa nsaa isamba kete. Le bibwanika namani? Bakimbi balanga’mba buluji bukatampe i buno, byana bidi mu mai a kisese-kwadi bīsambanga abyo bikidi mu mai ne kwiivwanika mu muswelo kampanda kitatyi kya kutoyokela pamo.

Shi byoni bibatama, divule dine kilume kyo kikalanga kidila. Kidilanga nakampata mu kitatyi kya kwitenteka mwanda wa kukwatyila kyaba nansha kukoka kikaji. Mu misaka tununu ne tununu ya byoni, musaka ne musaka udi ne mudidilo, ne o mwisambilo wabyo, kadi o ukwashanga byoni bikaji kuyuka byoni bilume bya mu musaka wabyo.

Toni tudilanga divule lubanga bwē ne pa kupona kwa dyuba, ne kino i kyendele’mo. Mwanda luvula lupukumanga bityebitye kadi lunwa nalo lwikalanga lutyetye mu bine bitatyi’bi. Bakimbi basokwele amba mudidilo wa toni wivwanikwanga biyampe lubanga ne kyolwa, misunsa 20 kupita bitatyi bikwabo bya dyuba.

Nansha toni tulume to twimbanga divule, tonso, ne tulume ne tukaji twine, tudi na mididilo nansha kwikukumija palapala, na buluji bwishileshile. Kimfwa, kantyikenke kadi na mididilo kitema mituntulu. Kudi mudidilo wa kudyumuna ku kyaka kīya mūlu—kimfwa kibemba—ino mudidilo mukwabo i wa kudyumuna kyaka kīya panshi.

 Kyabuntu Kipite Byonso

Eyo, tunangu twa kitetyima twa byoni i twa kutulumukwa shato. Ino manwa a kwisamba a bantu i a kutulumukwa kutabukididila. Leza wālongele bantu na “ñeni kutabuka byoni bya mūlu,” mo munenena Yoba 35:11. Kintu kya pa bula kidi na muntu i bwino bwa kulupwila patōka mifwatakanyo ya munda mikomo ne milangwe kupityila ku diwi dilupuka pa tonji twa mawi nansha ku madingidijo.

Bana ba bantu i beshile na ba bipangwa bikwabo byonso mwanda bimweka’mba i bapangwe na bukomo bwa kwifunda ndimi mikutakane. Julunale umo (American Scientist) wa ku Entelenete unena’mba: “Bana baloñanga bukomo bwa kufunda ludimi nansha shi bambutwile babo kebebaneneja’lopo; bana bajike matwi bo bene bafikija’nka ne ku kubunda muneneno wabo wa bumama shi kekudipo ba kwibaneneja’o ku njibo.”

Bwino bwa kulupula milangwe ne malango etu kupityila ku binenwa nansha ku madingidijo i kyabuntu kitupele Leza bya binebine. Ino, kyabuntu kikatampe kipēne Leza ku bantu i bwino bwa kwisamba na Leza kupityila ku milombelo. I amo, Yehova Leza usakanga twisamba nandi. Bible, Kinenwa kya Leza, unena’mba: “Kemukizumbazumba, nansha pamo pene; ino mu byonso byo musaka muyūkije’byo kudi Leza monka mu kulombela, ne mu kumwisashilapo, ne kumufwija ponka.”—Fidipai 4:6.

Shi makambakano abetufikila tubakomenwa kya kulonga, Yehova usakanga tutapule mu kibīko kikatampe kya tunangu twalembeje mu Bible. Kadi uketukwasha tuyuke mwa kwingidijija madingi otutana’mo. Mulembi wa Bible Yakoba unena’mba: “Ino wivwane shi kudi umo wa mwenu wakubulwa ñeni, nankyo alombe kudi Leza, kyaba bulale, wakubulwa ne mitoto mīne; nabya kikamupebwanga.”—Yakoba 1:5.

Lelo Wiivwananga Namani?

Lelo wiivwananga namani poteleka mudidilo mulumbuluke wa toni nansha mwanuke wifunda kunena bishima bibajinji? Lelo unañunanga tunangu twa Leza mu bintu byalongele?

Kaimba wa mitōto Davida pa kupwa kulanguluka pa muswelo waālongelwe, wāfudile ku kunena Leza amba: “Nkakufwijangako; mwanda ami ne kipangwa kya malwa, kya kutendelwa, mīngilo yobe i mitendelwe; kadi kino namino muya wami uyūkile’kyo, senene, shē.” (Mitōto 139:14) Ponso pobandaula na mutyima wa kufwija’ko tunangu twa Leza tumwekele padi tō mu bupangi, uketabija na mutyima umo amba bine aye ye wa kukuludika biyampe.

[Bushintuludi pa paje 5]

Bwino bwa kwisamba i kyabuntu kitupele Leza

[Kutambile Kifwatulo pa paje 4]

© Dayton Wild/Visuals Unlimited