Busapudi Bwa ku Njibo ne Njibo—Mwanda Waka Budi na Mvubu Dyalelo?
Busapudi Bwa ku Njibo ne Njibo—Mwanda Waka Budi na Mvubu Dyalelo?
“Abo, monka mo bukila, mo bukila, mafuku onso, kuleka’byo kufundija mpika, ne kusapula bya Yesu mu njibo īkola ya Leza ne mu mōbo bitupu.”—BIL. 5:42.
1, 2. (a) Lelo i muswelo’ka wa kusapula uyukilwanga’po Batumoni ba Yehova? (b) Lelo i bika byotusa kubandaula mu kino kishinte?
UNO’U i mwanda otwibidile kumona mu mizo yonso ya pano pa ntanda. Bantu babidi bavwele biyampe abafwena ku njibo imo, abashilula kwisamba musapu mwīpi wa mu Bible utala pa Bulopwe bwa Leza. Shi muntu’wa wasangela musapu bakokeja kumushila kitabo kisambila pa Bible nansha kumunena befunde nandi Bible. Kupwa balungulukila ku njibo mikwabo. Shi nobe wingilanga uno mwingilo, nabya kumeso kwa abe kwisamba bantu bajingululanga’mba wi Kamoni wa Yehova. Pa kino, busapudi bwa ku njibo ne njibo kyo kiyukeno kyetu.
2 Tudi na miswelo mishileshile yotwingilanga mwingilo witupēle Yesu wa kusapula ne kulonga bana ba bwanga. (Mat. 28:19, 20) Tusapulanga mu nsoko, mu bipito, ne mu bitango bya bantu. (Bil. 17:17) Bavule twi basapwilanga ku matelefone nansha na mikanda. Potwingila mingilo ya bukile bukya, tufundijanga bantu botwitana nabo bubinebine bwa Bible. Tudi kadi ne na adelese ya Entelenete mukokeja kutanwa mabuku esambila pa Bible mu ndimi 300 ne musubu. * Ino miswelo yonso ya kusapula ilupulanga bipa biyampe. Inoko, mu bifuko bivule, muswelo mwinemwine wa kusapula myanda miyampe i wa kusapula ku njibo ne njibo. Uno musapwilo wimanine paka? Le bantu ba Leza ba dyalelo i bewingidije bikatampe namani? Ne mwanda waka udi na mvubu dyalelo?
Mwādi Musapwila Batumibwa
3. Lelo Yesu wāpele batumibwa bandi madingi’ka atala pa busapudi, ne kino kilombola’mba musapwilo wabo wādi wa kwikala namani?
3 Busapudi bwa ku njibo ne njibo bwimanine pa Bisonekwa. Yesu kumeso kwa kutuma batumibwa bandi bakasapule, wēbasoñenye amba: “Mu bibundi byonso byo mukatwela, shi mu bikatampe, shi mu bityetye, mukasaka monka mwine ufwaninwe biya.” Lelo i muswelo’ka obādi ba kusaka bene bafwaninwe biya? Yesu wēbanene bende ku mobo a bantu amba: “Ne pa kufika mu njibo mwibēmune bidi. Kadi binebine shi njibo umbeīmone mifwaninwe ndoe, nankyo ndoe yenu ifikile monka.” Lelo bādi bafwaninwe kwilaija bantu bebete bidi? Imvwana byābwejeje’ko Yesu: “Yewa wakubulwa kwimusepelela, nansha kwivwana myanda yenu mpika, nabya pa kutambamo, shi mu njibo, shi mu kibundi, ke kukulei luvumbi ku maulu enu.” (Mat. 10:11-14) Ino misoñanya yālombwele batumibwa patōka amba bādi bafwaninwe “kupitapita umbibundi, basapula myanda-miyampe, bakomeja babela konso konso.”—Luka 9:6.
4. I kisonekwa’ka mu Bible kitelele busapudi bwa ku njibo ne njibo?
4 Bible ulombola patōkelela amba batumibwa bādi basapula ku njibo ne njibo. Kimfwa, Bilongwa 5:42 unena’mba: “Abo, monka mo bukila, mo bukila, mafuku onso, kuleka’byo kufundija mpika, ne kusapula bya Yesu mu njibo īkola ya Leza ne mu mōbo bitupu.” Kintu kya myaka 20 pa kupita’po, mutumibwa Polo wāvulwije bakulumpe ba mu kipwilo kya Efisesa amba: “Ne byo nkyatyinine kwimusapwila nansha kimo kya kwimuloelelwa ku mityima, mhm. Nadi nemufundijija pa kitango kya bantu, ne ku mōbo ku mōbo.” Lelo Polo wāsapwidile bano bakulumpe po bākidi bampikwa kwitabija? I amo, mwanda wēbasapwidile ne myanda mikwabo ya “kwalamuka ku mutyima kudi Leza ne lwitabijo kudi Mfumwetu Yesu Kidishitu.” (Bil. 20:20, 21) Dibuku Word Pictures in the New Testament dya Robertson dishintulula Bilongwa 20:20 amba: “I biyampe kuyuka’mba uno musapudi mukatampe wādi usapula ku njibo ne njibo.”
Kibumbo kya Njie Dyalelo
5. Lelo mwingilo wa kusapula i mudingakanibwe na bika mu bupolofeto bwa Yoela?
5 Bukamoni bwāpenwe mu myaka katwa kabajinji yādi ngalwilo ya mwingilo mukatampe wa kwingilwa mu ano etu mafuku. Mupolofeto Yoela wādingakenye mwingilo wa busapudi wa Bene Kidishitu bashingwe māni na kipupo bishi bya kyonakanya, kubadila’mo ne njie. (Yoe. 1:4) Njie yendanga pamo bwa bibumbo, ikila bijika, itwela mu mobo, ne kuzonzomena kintu kyonso kyobatana mwishinda. (Tanga Yoela 2:2, 7-9.) Bine kino i kyelekejo kifike’po kya kūminina ne kubulwa mulēle kwa bantu ba Leza pobapāna bukamoni dyalelo! Muswelo mubajinji wingidija Bene Kidishitu bashingwe māni ne bapwani nabo, “mikōko mikwabo,” pa kufikidija buno bupolofeto i wa kusapula ku njibo ne njibo. (Yoa. 10:16) Lelo Batumoni ba Yehova bafikile namani pa kwiula uno musapwilo wādi na batumibwa?
6. I kukankamikwa’ka kwaletelwe mu 1922 pangala pa busapudi bwa ku njibo ne njibo, ino bamo balongele’po namani?
6 Tamba mu 1919 ne kwendelela kumeso, Mwine Kidishitu yense uvulujibwanga mvubu ya mwingilo wa kupāna bukamoni. Kimfwa, mu Kiteba kya Mulami kya 15 Kweji 8, 1922 kya Angele, mwadi kishinte kinena’mba “Mwingilo wa Mvubu,” kyavulwije Bene Kidishitu bashingwe māni kamweno ka “kwendelela na kupa bantu musapu mutampwe ne kwenda ku bibelo byabo kukebasapwila’o, na kwibapa bukamoni bwa amba bulopwe bwa mūlu bubafwena.” Misapwilo mivulevule yaletelwe mu Bulletin (mo mobadi betyila Mwingilo Wetu wa Bulopwe). Dibajinji, boba badi basapula ku njibo ne njibo badi batyetye. Bamo batyinine kusapula. Baletele bijika palapala, bakwabo bamwene amba kusapula ku njibo ne njibo i kwipwa bulēme. Nansha byobadi bavulujibwa bininge mwingilo wa budimi, bantu bamo ba ino milangwe batambile mu bulongolodi bwa Yehova.
7. I kisakibwa’ka kyaikele’ko mu myaka ya 1950?
7 Mu myaka makumi yalondele’po, bavule belungile mu mwingilo wa busapudi. Inoko, byamwekele amba i biyampe kwikale masomo a mwa kusapwila ku njibo ne njibo. Tala kimfwa kya byalongekele mu États-Unis. Ku ngalwilo kwa myaka ya 1950, busapudi bwa Batumoni 28 pa katwa ba mu ino ntanda bwaimanine enka pa kupāna matrakte ne mapepala mu bipito. Kintu kya Batumoni 40 pa katwa kebadipo basapula kyaba kyonso, bapityija ne makweji mavule kusapula mpika. Le i bika byalongelwe mwanda wa kukwasha Bene Kidishitu bonso bepāne basapule ku njibo ne njibo?
8, 9. I mpangiko’ka ya bufundiji yashilwile mu mwaka wa 1953, ne i milupule bipa’ka?
8 Ku kitango kya mizo kyalongelwe mu New York City mu 1953, batele mutyima mpata ku busapudi bwa ku njibo ne njibo. Tutu Nathan H. Knorr wanene amba mwingilo mwine mwine wa batadi bonso Bene Kidishitu i owa wa kukwasha Kamoni yense ekale mwingidi usapula nyeke ku njibo ne njibo. Wanene amba: “Muntu ne muntu ufwaninwe kusapula myanda miyampe ku njibo ne njibo.” Mpangiko ya kifundija ntanda yonso mwanda wa kufikila pa kino kitungo yashilula. Boba badi kebashilwile kusapula ku njibo ne njibo bafundijibwa mwa kulumbila bantu ku bibelo, kulanguluka nabo mu Bible, ne kulondolola ku bipangujo byabo.
9 Ino mpangiko ya bufundiji yalupwile bipa bya kutendelwa. Mu myaka dikumi kete, kibalwa kya basapudi kyelundile’ko 100 pa katwa, kibalwa kya kujokela’mo kupya 126 pa katwa, ne kibalwa kya bifundwa bya Bible 150 pa katwa. Dyalelo, kubwipi kwa midiyo isamba-ibidi ya basapudi ba bulopwe basapulanga myanda miyampe ntanda yonso. Kino kilombola amba Yehova weselanga bukomo bulonga bantu bandi mu mwingilo wa ku njibo ne njibo.—Is. 60:22.
Kutūla Bantu Biyukeno bya Kupanda
10, 11. (a) I kimonwa’ka kyāpelwe Ezekyele kilombwelwe mu Ezekyele shapita 9? (b) Ne kino kimonwa kifikidilanga namani mu ano etu mafuku?
10 Tukokeja kumona kamweno ka busapudi bwa ku njibo ne njibo mu kimonwa kyāpelwe mupolofeto Ezekyele. Mu kino kimonwa Ezekyele wāmwene bana-balume basamba bādi ne bilonda bya konakanya nabyo, ino wa busamba-bubidi wādi uvwele bivwalwa bya bukonge ne mwino wa mulembi pa kifuka kyandi. Bānene muntu wa busamba-bubidi amba: “Pita monka mubukata bwa kibundi kya,” kadi “utūle kiyukeno pa mapala a bantu babinza ne badila mwanda wa byamunyanji byonso byalongwa umbukata mwakyo.” Uno mwingilo wa kutūla biyukeno pa kupwa, abanena bana-balume basamba badi na bilonda bya konakanya nabyo bonakanye boba bonso ba kubulwa kiyukeno.—Tanga Ezekyele 9:1-6.
11 Tubayuka mu kufikidila kwa buno bupolofeto amba muntu “uvwele bukonge” welekeja basheleshele’ko Bene Kidishitu bashingwe māni a mushipiditu. Kano kabumbo ka bashingwe māni katūlanga kiyukeno kya kyelekejo pa boba babadilwa mu “mikōko mikwabo” ya Kidishitu kupityila ku mwingilo wa kusapula ne kulonga bana ba bwanga. (Yoa. 10:16) Lelo i kiyukeno’ka? I kilomboji kidi pamo bwa kiyukeno kibalamete pa mpala kilombola’mba ino mikōko i bana ba bwanga ba Yesu Kidishitu bepāne ne babatyijibwe kadi bavwale muntu mupya pamo bwa Kidishitu. (Ef. 4:20-24) Ino mikōko idi mu luombe na Bene Kidishitu bashingwe māni ne ibakwashanga ku mwingilo obesambulwila wa kutūla biyukeno pa mapala a bantu bakwabo.—Kus. 22:17.
12. Lelo mvubu ya kwendelela na kukimba mikōko i milombolwe namani mu kimonwa kya Ezekyele kya kutūla biyukeno pa mapala?
12 Kimonwa kya Ezekyele i kilete bubinga bumo bwikadile mwingilo wa kukimba bantu “babinza ne badila” bu wa kampeja-bukidi. Amba i mwanda utala būmi nansha lufu. Panopano bibumbo bya mūlu bya Yehova bidingakanibwe na bana-balume basamba bakwete bilonda bya konakanya nabyo, bisa konakanya boba bonso kebadipo na biyukeno bya kyelekejo. Mutumibwa Polo wāsonekele pangala pa buno bonakani amba Mfumwetu Yesu ukāyanga “ne bamwikeulu ba bulobo bwandi” ‘kwibalubwila kinongo boba bampikwa kuyuka Leza, ne boba bampikwa kukōkela myanda miyampe ya Mfumwetu Yesu.’ (2 Tes. 1:7, 8) Yuka’mba bantu bakatyibilwa mambo mungya muswelo obetaba ku myanda miyampe. O mwanda nanshi, kusapulwa kwa musapu wa Leza kukendelela pampikwa kukalakanibwa. (Kus. 14:6, 7) Kino i kitwike bengidi bonso bepāne ba Yehova kiselwa kikatampe.—Tanga Ezekyele 3:17-19.
13. (a) Polo wādi wimwene amba udi na kiselwa ne mwanda waka? (b) Le nobe udi na kiselwa pa bantu ba mu mwaba obe?
13 Mutumibwa Polo wāmwene amba udi na kiselwa kya kusapwila bakwabo myanda miyampe. Wāsonekele amba: “Ngidi mulobekwe ku baNgidiki, ne ku basenji, ne ku bañeni, ne ku bampikwa ñeni bene kumo. Po pa mwanda o mpangila lubilo ku mutyima wami, nsapule myanda-miyampe, ne kudi bānwe ba mu Loma bene kumo.” (Loma 1:14, 15) Polo pa kufwija’ko pangala pa lusa lwāmulombwelwe, wākweshe bakwabo bamwene mu buntu bwa Leza pamo bwa mwaamwenine’mo aye. (1 Tem. 1:12-16) Wādi wimona bwa aye udi na māpu ku bantu baādi utana, māpu afwaninwe kufuta enka na kwibasapwila myanda miyampe. Le nobe kumwenepo amba udi na māpu a kusapwila bantu ba mu mwaba obe?—Tanga Bilongwa 20:26, 27.
14. I bubinga’ka bubajinji botusapwila bantu ku njibo ne njibo?
14 Shako, kulama būmi bwa bantu kudi na mvubu, inoko kudi bubinga bukatampe botusapwila ku njibo ne njibo. Yehova unena mu bupolofeto busonekelwe mu Malaki 1:11 amba: “Kushilwila ku kutamba kwa dyuba, kutūla ne ku kupona kwadyo, dijina dyami i dikatampe umbukata mwa baJentaila; kadi . . . ensense i myelwe ku dijina dyami, ne kyakwela kitōka to-o dijina dyami i dikatampe umbukata mwa baJentaila.” Pa kufikidija buno bupolofeto, bengidi bepāne ba Yehova batendelanga dijina dyandi pano pa ntanda ponso pobavuija mwingilo wabo na kwityepeja. (Mit. 109:30; Mat. 24:14) Kwela “kitapwa kya kutōtelapo” Yehova bo bubinga bwetu bubajinji botusapwila bantu ku njibo ne njibo.—Bah. 13:15.
Binkumenkume Bitutengele Kumeso
15. (a) Bene Isalela bāingile bininge namani pobājokolokele Yediko mu difuku dya busamba-bubidi? (b) Kino kilombola bika pa mwingilo wa busapudi?
15 I myanda’ka ikidi kumeso itala pa mwingilo wa busapudi? Kasāla kobātūdile Yediko kasonekelwe mu mukanda wa Yoshua, ketulombola’yo. Vuluka’mba kumeso kwa Leza konakanya Yediko, Bene Isalela bāsoñanibwe kujokoloka kibundi musunsa umo ku difuku mu bula bwa mafuku asamba. Ino mu dya busamba-bubidi, bādi bafwaninwe kwingila bininge kutabuka. Yehova wānene Yoshua amba: “Mu difuku dya busamba-bubidi mukela kibundi umbukata misungu isamba-ibidi, kadi bapidishitu bakavumija bimpungidi’bya. Ebiya kikekala’mba po bakavumija lusengo lwa mukōko mulume na mulenga, . . . bantu bonso bakatuta kyungwe, kyungwe kine kikatakata; ponkapo nsakwa ya kibundi ikapona panshi kusendalala.” (Yos. 6:2-5) I kyendele’mo batwe netu twingile bininge mwingilo wetu wa kusapula. Na bubine, kumeso kwa ino ngikadilo ya bintu kufula, tukemwena dijina dya Leza ne Bulopwe bwandi bisapulwa bininge mu muswelo okebyasapwilwe mu mānga ya ino ntanda.
16, 17. (a) I musapu’ka otukasapula kumeso kwa “kyamalwa kibūke” kufula? (b) I bika byotukabandaula mu kishinte kilonda’ko?
16 Kudi kitatyi kikekala musapu otusapula pamo bwa “kyungwe kine kikatakata.” Mu mukanda wa Kusokwelwa misapu milobo ya butyibi i midingakanibwe na “mvula wa mabwe makatampe mēne, dibwe dimo bulemi pamo na talenta.” * Ne Kusokwelwa 16:21 unena’mba: “Ke-luntu lupupo lwandi i lukatampe byamalwa.” Mo monka tutengele kumona mukekadila busapudi bwa ku njibo ne njibo mu misapu minane ya butyibi bwa Leza. Ino kyotuyukile i kino amba kumeso kwa “malwa makatakata” kufula, dijina dya Yehova dikayukwa mu muswelo okedyayukilwe kashā mu mānga ya bantu.—Kus. 7:14; Ezek. 38:23.
17 Pano potutengele bino binkumenkume bidi kumeso’ku, twendelelei na kusapula myanda miyampe ya Bulopwe na bupyasakane. Potuvuija uno mwingilo, le i bikoleja’ka byotutana mu busapudi bwa ku njibo ne njibo, ne tukanekenya’byo namani? Bino byo bipangujo byotukabandaula mu kishinte kilonda’ko.
[Kunshi kwa dyani]
^ Adelese yetu ya Entelenete i www.watchtower.org.
^ Dibwe ne dibwe dya mvula didingakanibwe na talenta ya Bangidiki didi na bulēmi bwa makilo 20.
Usa Kulondolola Namani?
• Busapudi bwa ku njibo ne njibo bwimanine pa kisonekwa’ka?
• Le bantu ibavulujibwe dyalelo namani busapudi bwa ku njibo ne njibo?
• Mwanda waka bengidi bepāne ba Yehova badi na kiselwa kya kusapula?
• I binkumenkume’ka bitutengele kumeso?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kifwatulo pa paje 12]
Pamo bwa mutumibwa Polo, i kiselwa’ka kyodi nakyo posapwila bakwenu?
[Kifwatulo pa paje 13]
Tutu Knorr, 1953