Myanda Mikatampe ya mu Mikanda Yātumīnwe Bene Tesalonika ne Temote
Mwanda wa Yehova I Mūmi
Myanda Mikatampe ya mu Mikanda Yātumīnwe Bene Tesalonika ne Temote
KIPWILO kipya kya mu Tesalonika, tamba kushimikwa kwakyo kufika ne kitatyi kyekipempwile mutumibwa Polo kyādi’nka mu kupangwapangwa. O mwanda kitatyi kyāile’ko Temote—padi wādi ukidi na myaka 20 ne musubu—wāile na lapolo miyampe yālengeje Polo asonekele Bene Tesalonika mukanda wa kwibafwija’ko ne kwibakankamika. Mobimwekela, uno mukanda wāsonekelwe mu 50 K.K., o mukanda umbajinji mu mikanda ya Polo ya ku bukomo bwa ku mushipiditu. Kitatyi kityetye pa kupita’ko wasonekela Bene Kidishitu ba mu Tesalonika mukanda wa bubidi. Mu kino kitatyi, walemununa milangwe mifwe yādi nayo bamo bamo ne kusoñanya bana betu bemanije pototo mu lwitabijo.
Myaka dikumi pa kupita’po, Polo waikala mu Masedonya, Temote nandi mu Efisesa. Polo walembela Temote, wamukankamika ashikate mu Efisesa ne kulwa na bafundiji ba bubela badi munda mwa kipwilo. Matompo mavulevule pa kuponena Bene Kidishitu kitatyi kibatema Loma mu 64 K.K., Polo wasonekela Temote mukanda wandi wa bubidi. Uno mukanda wa ku bukomo bwa mushipiditu o wandi wa mfulo. Netu dyalelo tukokeja kumwena ku kukankamikwa ne ku madingi adi mu ino mikanda iná yāsonekele Polo.—Bah. 4:12.
“KUTALA” NYEKE
Polo ufwija’ko Bene Tesalonika pangala pa ‘mingilo yabo ya kwitabija, buswe, ne kutūkija mutyima kwabo.’ Webalombola’mba abo i ‘kukulupila, ne kusepelela, ne kilukwa kyandi kya ntumbo.’—1 Tes. 1:3; 2:19.
Polo pa kupwa kukankamika Bene Kidishitu ba mu Tesalonika amba bekale kwisenga abo bene na bene na lukulupilo lwa lusangukilo, wanena’mba: “Difuku dya Mfumwetu dīyanga pamo bwa ngivi wa bufuku.” Webadingila bekale “kutala” nyeke ne kukolwa mpika.—1 Tes. 4:16-18; 5:2, 6.
Bipangujo bya mu Bisonekwa Bilondolwelwe:
4:15-17—Lelo i bāni ‘bakatekwinwa monka mu makumbi, kukasambakana ne Mfumwetu mūlu,’ ne muswelo’ka? I Bene Kidishitu bashingwe māni badi’ko bōmi mu kitatyi kya kwikala’po kwa Kidishitu mu Bulopwe. ‘Bakasambakana ne Mfumwetu’ Yesu mu kīkalo kyampikwa kumweka kya mūlu. Kumeso kwa kutekunwa bafwaninwe bidi kufwa ne kusangulwa bu bipangwa bya ku mushipiditu. (Loma 6:3-5; 1 Kod. 15:35, 44) Kwikala’po kwa Kidishitu ke kushilule kala, o mwanda Bene Kidishitu bashingwe māni bafwa dyalelo kebashadidilangapo mu lufu. ‘Batekunwanga,’ nansha kusangulwa na mu kukopa kwa diso.—1 Kod. 15:51, 52.
5:23—I bika byādi bisaka kunena Polo paālombele amba “mushipiditu wenu, ne mutyima, ne ngitu mīne kumo bīkale kulamininwa, senene, shē”? Polo wādi wisambila pa mushipiditu, mutyima, ne ngitu ya bonso babundile kipwilo kya Bwine Kidishitu, ko kunena’mba Bene Kidishitu bashingwe māni a mushipiditu ba mu Tesalonika. Pa kyaba kya kulombela’tu amba kipwilo kilamibwe, aye wālombele kulamibwa kwa “mushipiditu” wakyo, nansha milangwe yakyo. Kadi wālombele pangala pa mutyima wakyo, ke būmi bwakyo kadi, nansha kwikala’ko kwakyo ne pangala pa ngitu—ngitu ya Bene Kidishitu bashingwe māni bonso mu kikonge. (1 Kod. 12:12, 13) Ino milombelo ilombola patōkelela muswelo Polo waādi utēle kipwilo mutyima.
Ñeni Yotuboila’ko:
1:3, 7; 2:13; 4:1-12; 5:15. Muswelo muyampe wa kupāna madingi ulomba kufwija’ko ne kukankamika ponka.
4:1, 9, 10. Batōtyi ba Yehova bafwaninwe nyeke kwendelela kumeso.
5:1-3, 8, 20, 21. Byafwena difuku dya Yehova, “ketukikolwai; nanshi tuvwala kilama-kyadi kya kwitabija ne lusa, kadi kilama-mutwe nakyo ko kukulupila kwa lupandilo.” Kutabukidila tufwaninwe kuta mutyima bininge ku Kinenwa kya Leza kya bupolofeto, Bible.
“IMANIJAI POTOTO, PŌ”
Mobimwekela bamobamo mu kipwilo bānyengakenye byānene Polo mu mukanda wandi umbajinji amba “kwiya kwa Mfumwetu” kekudi pabwipi, na kwibipatanya. Polo pa kulemununa milangwe yabo, wesambila pa byadi bifwaninwe ‘bidi kubadikila.’—2 Tes. 2:1-3.
Polo wasoñanya amba: “Imanijai pototo, pō, ne kulama bijila byo mwafundijibwa.” Kadi webasoñanya amba: “Mwikale kusonsoloka ku bonso bāna betu bakunanga na mulelemulele.”—2 Tes. 2:15; 3:6.
Bipangujo bya mu Bisonekwa Bilondolwelwe:
2:3, 8—Lelo “muntu mwine bupondo” i ani, ne ukafundulwa’ko namani? Uno “muntu” ubundilwe na kisumpi kya bantu i kibumbo kya bakulumpe ba Bipwilo bya Kine Kidishitu. Yewa udi na lupusa lwa kuleta butyibi bwa Leza pa babi ne kuleta lupusa lwa kwibonakanya i “Mwanda”—Muneni Mukatampe wa Leza, Yesu Kidishitu. (Yoa. 1:1) Nanshi tubwanya kunena’mba Yesu ye ukafundula’ko uno muntu mwine bupondo kupityila ku “muya [bukomo bwandi] wa kyakanwa kyandi.”
2:13, 14—Lelo Bene Kidishitu bashingwe māni i ‘baboibwe kala konka ku ngalwilo kebadi bapande’ muswelo’ka? Kabumbo ka bashingwe māni kātongelwe kala kitatyi kyālaile Yehova lukunwa lwa mwana-mukaji lwa kukasanshija Satana ku mutwe. (Ngal. 3:15) Yehova wālombwele ne bisakibwa byobafwaninwe kubwanya, mwingilo wa abo kwingila, ne matompo obadi bakutana. O mwanda wibatela bu ‘betyilwe.’
Ñeni Yotuboila’ko:
1:6-9. Kidye kya Yehova kikaponena enka boba bafwaninwe’kyo.
3:8-12. Kufwena kwafwena difuku dya Yehova kekufwaninwepo kumonwa bu bubinga bwa kuleka kukwatakenya bisakibwa byetu mwanda wa kwipāna mu busapudi. Kubulwa kwingila kubwanya kwitupa mulēle ne kwitufikija ku ‘kwiela mu mambo a bakwabo.’—1 Pet. 4:15.
“LAMA KYO WALOBEKELWE”
Polo ulaija Temote amba: “Ulwe nabyo divita dilumbuluke; kuningija ku kwitabija ne mutyima wa mundamunda mulumbuluke.” Pano mutumibwa walombola bisakibwa bifwaninwe ku bantu bakupebwa madyese mu kipwilo. Kadi ulaija Temote kupela “bibotakanya banunu bāna-bakaji bya kujilula bijila.”—1 Tem. 1:18, 19; 3:1-10, 12, 13; 4:7.
Polo wasoneka amba: “Kokafutulula mukulumpe.” Kadi wasoñanya Temote amba: “Lama kyo walobekelwe; vundamina byakubotakanya bijilula bijila, ne bya lupata bya’mba, i ñeni, nanshi keñenipo.”—1 Tem. 5:1; 6:20.
Bipangujo bya mu Bisonekwa Bilondolwelwe:
1:18; 4:14—Lelo “byakufumika” byalombwelwe Temote i bika? Bino byakufumika padi i bupolofeto butala mwingilo wādi ukokeja kukengila Temote mu kipwilo kya Bwine Kidishitu wānenwe ku bukomo bwa mushipiditu kitatyi kyāendele Polo kukapempula Lesetala mu lwendo lwandi lwa bubidi lwa bu mishonele. (Bil. 16:1, 2) Bino “byakufumikwa” byāfikije uno nkasampe Temote ku “kutentekwa maboko” na bakulumpe, watongwa mwanda wa kwingila mwingilo kampanda.
2:15—Lelo mwana-mukaji “ukapandanga pa kubutula bāna” namani? Kubutula bana, kwibalela, ne kwingila mingilo ya mu njibo bibwanya ‘kupandija’ mwana-mukaji ku bukope bwa kumwikadija muntu wa ‘luneno ne kukalakala wisamba’ myanda keimutalepo.—1 Tem. 5:11-15.
3:16—Lelo “kifībwe kyabwine-Leza” i kika? Kuyuka shi bantu babwanya kukōkela bubikadi bwa Yehova nansha shi kebabwanyapo, kwadi nyeke bu kifibwe kya myaka mivule. Ino Yesu wāsokwele’kyo pa kulama mu muswelo mubwaninine bululame bwandi kudi Leza kufika ne ku lufu.
6:15, 16—Lelo bino binenwa bitala Yehova Leza’ni nansha Yesu Kidishitu? Bino binenwa bitala yewa ulombojibwe, ke Yesu Kidishitu kadi. (1 Tem. 6:14) Shi tumudingakanye na bantu babikala bu balopwe ne betwa bu bamfumu, Yesu kasuku kandi ye ufwaninwe kwitwa bu “wa lupusa lonso, aye enka kete,” kadi ye enka wampikwa kufwa. (Dan. 7:14; Loma 6:9) Tamba kukanda kwandi mūlu kwampikwa kumweka, i kutupu muntu wa pano pa ntanda nansha umo “wakumumona” na meso.
Ñeni Yotuboila’ko:
4:15. Batwe bonso, twikale betabije panopano nansha ketwibeje mu Bwine Kidishitu, tufwaninwe kwendelela ku mushipiditu.
6:2. Shi twingidilanga mwanetu wa mu lwitabijo, ketufwaninwepo kumudila bintu byandi pa mutwe, ino tufwaninwe kumwingidila senene monka motwingidilanga muntu wa panja pa kipwilo.
“SAPULA UNO MWANDA, NE KUPYASAKENA MONKA”
Polo walembela Temote mwa kumuteakenya ku makambakano āya kumeso amba: “Ke-muntu Leza ketupelepo mutyima wa nzuzu, mhm; i wa bukomo bonka, ne lusa, ne madingi.” Temote wadyumunwa amba: “Ku umpika wa Mfumwetu lūma i kijila, enka wa kikōkeji ku bonso, ne kufundija.”—2 Tem. 1:7; 2:24.
Polo usoñanya Temote amba: “Uminina’tu mu bino bintu byo wafundijibwa, ne mo wasumininwa.” Byadi kebisambakane bufundiji bwa bupondo, mutumibwa wadingila uno mutadi nkasampe amba: “Sapula uno mwanda, ne kupyasakana monka . . . , jingulula, ne kudingila madingi, ne kwibēsashilapo.”—2 Tem. 3:14; 4:2.
Bipangujo bya mu Bisonekwa Bilondolwelwe:
1:13—Lelo “kyelekejo kya myanda mikomo” i bika? “Myanda mikomo” i “myanda ya Mfumwetu Yesu Kidishitu”—bufundiji bwa bine bwa Bwine Kidishitu. (1 Tem. 6:3) Byobya byādi bifundija Yesu i bikwatañane na Kinenwa kya Leza, o mwanda bino binenwa, “myanda mikomo,” bitala ne bufundiji bonso bwa mu Bible. Buno bufundiji bwitukwasha tuyuke byobya bisaka Leza kotudi. Tukendelela kulamata ku kino kyelekejo shi tulonda byonso byotufunda mu Bible.
4:13—Lelo mikanda ya “mānimāni” i mikanda’ka? Kishima “mānimāni” kifunkila pa kya kulemba’po kipungwe na kiseba. Bikokejika padi Polo wādi ulomba mikanda imo ya Bisonekwa bya Kihebelu mwa kwifundila’mo kitatyi kyaādi mu buloko mu Loma. Mivungo imo yādi ya mbuba ino mikwabo nayo ya mani mani.
Ñeni Yotuboila’ko:
1:5; 3:15. Buluji bukatampe bwālengeje Temote ekale na lwitabijo mudi Kidishitu Yesu, ko kunena’mba lwitabijo lwādi lumweka mu byaādi ulonga, i bufundiji bwa Bisonekwa bwaātambwile kwabo pa bwanuke. Nanshi i biyampe ba mu kisaka balangulukile na kusumininwa pa muswelo obavuija kiselwa kyabo ku meso a Leza ne ku meso a babo bana!
1:16-18. Kitatyi kitanwa banabetu betabije na matompo, na kupangwapangwa, ne kukutwa, twibalombelelei’ko ne kwibakwasha pangya bukomo bwetu.—Nk. 3:27; 1 Tes. 5:25.
2:22. Bene Kidishitu, nakampata bankasampe, kebafwaninwepo kukambakena bininge kwitamuna bidyoma, mazua, minjiki, kwipwija mukose, bya kwisangaja, kwendakana, mīsambo yampikwa kamweno, ne bikwabo bidi na bino, bibajimijija kyaba kya kulondalonda bintu bya ku mushipiditu.
[Kifwatulo pa paje 31]
Lelo i mukanda’ka wa mfulo kusonekwa na mutumibwa Polo ku bukomo bwa mushipiditu sandu?