Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Lelo Ukalaminina Bululame Bobe?

Lelo Ukalaminina Bululame Bobe?

Lelo Ukalaminina Bululame Bobe?

“Poso’nka ne byo nkafwa nkikafundulapo bu-binebine [“bululame,” New World Translation] bwami ko ndi.”—YOBA 27:5.

1, 2. I kika kyotukimba kwikala nakyo, ne i bipangujo’ka byotusa kubandaula?

 LANGA’PO bidi shi ukimba mwa kūbakila njibo. Ubasangela muswelo umo ubakilwe njibo imo. Ubaloelelwa pa kufwatakanya muswelo okekala’mo pamo na kisaka kyobe. Mwene uketabija’mba, nansha mūbakilo ne mifwatakanyo yobe keikokejapo kukukwasha poso enka ubaūbaka mine njibo’ya, ubaikala’mo ne kulama’yo?

2 Ne bululame nabo, mo monka, i ngikadilo ya mvubu ikokeja kwitukwasha batwe ne boba botuswele. Ino tukamwena mu bululame poso enka twikale nabo ne kwibulama, ke kwibusangelapo bitupu. Mu ntanda ya dyalelo, kūbaka mobo kulombanga lupeto luvule. (Luka 14:28, 29) Kwikala na bululame nako, mo monka, kulombanga kitatyi ne kininga, inoko kudi ne kafwila midimo. Shi ke pano, tubandaulei bipangujo bisatu: Lelo i muswelo’ka otukokeja kwikala balulame? Tukalaminina namani bululame bwetu bwa Bwine Kidishitu? Ne bikekala namani shi muntu kakilaminepo bululame?

Lelo I Muswelo’ka Otukokeja Kwikala Balulame?

3, 4. (a) Yehova witukwashanga twikale balulame mu miswelo’ka? (b) Tukekala namani balulame pamo bwa Yesu?

3 Twadi tubamone mu kishinte kishele kunyuma amba Yehova witupele dyese dya kwitongela kwikala balulame. Ino, twi ba dyese, ke-muntu Leza ketulekelepo bunka bwetu mu uno mwanda. Witufundijanga mwa kwikadila na ino ngikadila milumbuluke, ne kwitupa ku buntu mushipiditu sandu wandi, witukwasha tulonde byaetufundija. (Luka 11:13) Ukiñanga’nka ne ku mushipiditu boba balonga bukomo bwa kunangila mu bululame.—Nk. 2:7.

4 Lelo i muswelo’ka wētufundije Yehova twikale balulame? Kutabukidila, i na kutuma wandi Mwana, Yesu, pano panshi. Yesu wādi mukōkele umbyonso. Wāikele “kukōkela [ne] ku lufu.” (Fid. 2:8) Yesu wākōkele Shandi wa mūlu, umbyonso byaālongele, nansha shi byādi bikomo namani. Wānenene Yehova’mba “nanshi ino kemuswidile mutyima wami mhm poso muswidile mutyima obe.” (Luka 22:42) Umo ne umo ufwaninwe kwiipangula’mba ‘Lelo nami ngidi na mutyima wa kukōkela na uno?’ Tukekala balulame shi twikale nyeke kukōkela na mutyima tō. Tala mu myanda imoimo ya umbūmi motufwaninwe nakampata kukōkela.

5, 6. (a) Davida wālombwele muswelo’ka mvubu ya kulama bululame nansha shi bantu kebetumwenepo? (b) Dyalelo Bene Kidishitu batanwanga na bika bikoleja bululame bwabo pobadi pa bunka?

5 Tufwaninwe kukōkela Yehova nansha ke pa bunka pene. Davida mulembi wa mitōto wālombwele mvubu ya bululame nansha paādi pa bunka. (Tanga Mitōto 101:2.) Davida wādi utanwa pa kitango kya bantu mwanda wādi mulopwe. Na bubine, tutwa, pakwabo tununu twa bantu badi bamutala. (Dingakanya na Mitōto 26:12) Mu byaba bya uno muswelo, kulama bululame kwādi na mvubu, ke-pantu mulopwe wādi ufwaninwe kwikala kimfwa kiyampe ku bantu. (Kup. 17:18, 19) Inoko, Davida wāyukile amba padi bunka—‘mu njibo yandi’—po pene paādi ufwaninwe kunangila mu bululame. Le batwe netu?

6 Mu Mitōto 101:3, Davida unena’mba: “Nkikatūlapo ku meso ami kikobakane nansha kimo.” Kudi mikenga mivule dyalelo yotukokeja kutūla ku meso etu bintu bikobakane, nakampata potudi pa bunka. Entelenete i milete bikoleja bivule pa uno mwanda. I kipēla kuponena mu lubandi lwa bintu byampikwa kufwaninwa, enka ne bifwatulo bya bantu badi mutaka. Ino, le kubandila bino bintu i kukōkela Leza wāpele Davida mushipiditu wa kusoneka bino binenwa? Bifwatulo bya bantu badi mutaka byōnanga bantu, mwanda bilangulanga bilokoloko bibi, bya lwiso, byona mutyima wa mundamunda, ne kuvutakanya masongi, ne kupwa muntu bulēme.—Nk. 4:23; 2 Kod. 7:1; 1 Tes. 4:3-5.

7. I musoñanya’ka witukwasha tulame bululame potudi pa bunka?

7 Na bubine, i kutupu mwingidi wa Yehova udi pa bunka. Tata wetu wa buswe witubandilanga batwe bonso. (Tanga Mitōto 11:4.) Bine, Yehova usangalanga pa kukumona ukomena matompo! Polonga uno muswelo, ulondanga kidyumu kyāletele Yesu mu Mateo 5:28. Ne kadi, sumininwa kuleka kutala bifwatulo bikokeja kukutonwena ku kulonga bubi. Kokapoteja bululame bobe bulēme ku kilongwa kya bumvu kya kutanga nansha kutala bifwatulo bya bantu badi mutaka!

8, 9. (a) Le i bika byātene Danyele ne bapwani nandi byākoleje bululame bwabo? (b) Bankasampe Bene Kidishitu dyalelo basangajanga namani Yehova ne banababo?

8 Tukokeja kadi kwikala balulame na kukōkela Yehova kitatyi kyotudi na bantu bakubulwa kwitabija. Vuluka Danyele ne bapwani nandi basatu. Bāselelwe bu misungi mu Babiloni bakidi bankasampe. Kwine’kwa, bano Bahebelu baná, bādi bajokolokelwe na bantu bakubulwa kwitabija ne kuyuka Yehova kwine mpika, bānyingilwe kudya bidibwa bijidikilwe mu Mukanda wa bijila wa Leza. Bano bankasampe bādi ba kwipa bubinga bwa kujilula. Le kadi bambutwile babo, bakulumpe, ne babitobo kebādipo ba kuyuka byobalonga. Le i ani wādi wa kuyuka? I enka Yehova. O mwanda bāimanije ne kukōkela nansha byobādi bebaningila ne kusaka kwibepaya.—Dan. 1:3-9.

9 Ntanda yonso, Batumoni ba Yehova bankasampe badi na mwiendelejo wa uno muswelo, balondanga misoñanya ya Leza yapele Bene Kidishitu ne kupela kulonda bibaningila balunda nabo. A bankasampe, kitatyi kyomupela kutoma bikolwañana, bupolapola, kutukana, busekese, ne bibi bikwabo, mukōkelanga Yehova. Ko kulama komulama bululame. Mumwenanga’mo, kadi musangajanga Yehova ne banabenu Bene Kidishitu!—Mit. 110:3.

10. (a) I milangwe’ka mifwe itala pa busekese itononanga bankasampe bamo babulwe bululame? (b) Bululame bwitukwashanga twiendeje namani pa mwanda utala bubi bwa busekese?

10 Tufwaninwe kadi kukōkela ne potudi na bantu ba ngitu ingi. Tuyukile amba Kinenwa kya Leza kipeleja busekese. Inoko i kipēla kwikala na kilomo-nyeka nansha byotudi bakōkele. Kimfwa, bankasampe bamo basambakenanga pamo mu kanwa, mu matako, kwipolweja nansha kwikaila ku bya mutaka, na kulanga’mba bino bilongwa ke bibipo mwanda “ke bulādipo” bwinebwine. Bankasampe badi namino belwanga’ko—nansha kuleñanya’ko—amba busekese butelelwe mu Bible butala ne pa bino bilongwa byonso bibi bibwanya ne kupangilwa muntu mu kipwilo. * Kibi nakampata, baleñanyanga mvubu ya bululame. Byotwikankila’ko kulama bululame, ketukakimbepo kwibingija. Ketukayengapo na bubi ne kufutwa mfuto mpika. Kadi kyo ketulongelangapo bubi ke kutyinapo kutyibilwa mambo. Inoko, tusakanga kulonga bisangaja Yehova ne kutyina kumufityija mutyima. Pa kyaba kya kukaya na bubi, i kiyampe twilame’ko ne ‘kunyema busekese.’ (1 Kod. 6:18) Mu uno muswelo tukekalanga balulame binebine.

Tukalaminina Namani Bululame Bwetu?

11. Mwanda waka kukōkela nansha musunsa umo kudi na mvubu? Leta kimfwa.

11 Kikōkeji kitupanga bululame, mo monka ne kulama bululame nako kulombanga kukōkela nyeke. Kukōkela nansha musunsa umo kubwanya kumweka bu kwa bitupu—bu mwanda mutyetye. Ino mungya mafuku kukōkela’kwa kwenda kwibweja’ko. Tulete’po kimfwa: Kidiki kimo kibwanya kumweka bu kya bitupu, inoko shi twenda tubweja kidiki pa kidiki kikwabo tukōbaka njibo miyampe. Mo monka shi tukōkela mu kamo ne kamo, tukalaminina bululame bwetu.—Luka 16:10.

12. Lelo Davida wāshile kimfwa’ka kya kulama bululame mu masusu ne mboloji?

12 Bululame bwetu bumwekanga nakampata potutyumwina mu manwi makambakano, masusu, ne mboloji. Teja kimfwa kya Davida kitelelwe mu Bible. Paādi ukidi nkasampe, wāuminine kupangwapangwa kwa mulopwe wādi unenwe kwingidija lupusa lwa Yehova. Inoko Mulopwe Solo wāpelelwe na Yehova ne kukwatyilwa mukao Davida, wāitabijibwe na Leza. Shako, Solo wādi ukidi na lupusa kadi wāingidije bibumbo bya Isalela mwanda wa kulondalonda Davida. Yehova wālekele ino mboloji mu bula bwa myaka kampanda. Lelo Davida wāfītyilwe Leza? Le wāmwene amba kūminina kekudipo na mvubu? Mhm, ke amopo. Inoko wālēmekele bikatampe Solo mwanda wādi mushingwe māni wa Leza, wāpela kumwalwija kinongo paāmwene mukenga wa kumwipaya.—1 Sam. 24:2-7.

13. I muswelo’ka otukalama bululame shi abetuzozeja nansha kwitusanshija?

13 Bine kimfwa kya Davida kikitukwasha ne dyalelo! Tudi mu bulongolodi mudi bantu bakubulwa kubwaninina, umo ukokeja kwitulubila nansha kutomboka. Bine, tudi na dyese dya kwikala mu kitatyi kekibwanyapo kōnwa bantu ba Yehova bonso mu kikonge. (Is. 54:17) Nansha nankyo, tukalonga namani shi muntu wetuzozeja nansha kwitusanshija? Shi tukwatyilwe mwanetu kiji, nabya tubatūla mu kyaka bululame bwetu kudi Leza. Bilonga bakwetu ke bubingapo bwa kufītyilwa Leza mutyima nansha kuleka kulonga byoloke. (Mit. 119:165) Kūminina enka ne mu matompo mwine kuketukwasha tulame bululame.

14. Boba balamine bululame baloñanga bika pashinta bintu mu bulongolodi nansha mu bufundiji?

14 Tukokeja kadi kulamininina bululame bwetu na kuleka kuboyaboya bilubo bya bakwetu, ne kwibatopekatopeka. Kuno shako ko kwikala na dikōkeji kudi Yehova. Pano po pene paesela bantu bandi madyese. Pano mutōtelo utōka i muzunzulwe’po kashā, pano pa ntanda. (Is. 2:2-4) Kitatyi kishinta bushintuludi bwa bisonekwa bya mu Bible nansha mwa kulongela bintu, tusakanga kwibitabija. Tuloelelwe kumona mwenda mukambila mwinya wa ku mushipiditu. (Nk. 4:18) Shi tubakolelwa kwivwanija bushintuludi kampanda, tulombei Yehova etukwashe twivwanije’bo. Koku, tūminine na kikōkeji, tulamine bululame bwetu.

Le Shi Muntu Kakilaminepo Bululame?

15. I ani umo kete ukokeja kufundula bululame bobe kodi?

15 Kino shakyo i kipangujo kilanguluja, mwene i amo? Enka na motwefundilanga mu kishinte kishele kunyuma, bululame budi na mvubu nakampata. Kwakubulwa bululame, ketukapwanapo na Yehova ne kwikala na lukulupilo lwa bine. Yuka amba: I kutupu muntu mukwabo ukokeja kufundula bululame bobe kodi. Poso’nka abe mwine. Yoba wāivwanije uno mwanda. Wānene amba: “Poso’nka ne byo nkafwa nkikafundulapo bu-binebine [“bululame,” NW] bwami ko ndi.” (Yoba 27:5) Shi nobe usumininwe namino ne kufwena kudi Yehova, nabya kukajimijapo bululame bobe.—Yak. 4:8.

16, 17. (a) Shi muntu walonga bubi bukatampe, i bika byakafwaninwepo kulonga? (b) Ino i bika byafwaninwe kulonga?

16 Inoko, bamo bakomenwanga kulama bululame. Kino kyāikele’ko ne mu myaka ya batumibwa, bamo bālongele bubi bukatampe. Shi nobe ubalonga’bo, le kubapwididila? Mhm. Le ukalonga bika? Tutale bidi byokufwaninwepo kulonga. Bantu baswile kufya bubi ku bambutwile, banababo Bene Kidishitu, ne ku bakulumpe. Ino, Bible wituvuluja’mba: “Yewa upūtanga kujilula kwandi kakamonepo dyese, ehe; ino yewa usaba ne kwijiba’ko ukafwilwa lusa.” (Nk. 28:13) Boba bafwila kupūta bubi bwabo baloñanga kilubo kikatampe, mwanda i kutupu kintu kifyame ku meso a Leza. (Tanga Bahebelu 4:13.) Bamo badi kūlu mwishinda, kūlu mu biyombo, banenanga’mba bengidilanga Yehova abo’ko balonga bubi bukatampe. Kwiendeja uno muswelo i kubulwa bululame—ko kunena’mba kulonga bintu bishile na bululame. Yehova kasangelangapo butōtyi bwa bantu bafya bubi. Ino, buzazangi bwa uno muswelo bo bwine bumulobeja.—Nk. 21:27; Is. 1:11-16.

17 Wivwane Mwine Kidishitu walonga bubi bukatampe, kyafwaninwe kulonga i kiyukane. Ufwaninwe kulomba bukwashi ku bakulumpe. Yehova i mutūle’ko mpangiko ya kukwasha boba babela misongo ya ku mushipiditu. (Tanga Yakoba 5:14.) Kokakwatwa moyo wa kudingilwa nansha kutopekwa ukukankaje kwikala mukomo ku mushipiditu. Na bubine, ulanga muntu udya bipye ubwanya kupela kutungwa lushinge nansha kupasulwa mwanda wa akome ku misongo ikimba kumwipaya?—Bah. 12:11.

18, 19. (a) Le kimfwa kya Davida kilombola namani amba muntu ukokeja kujokeja bululame? (b) Lelo nobe ubasumininwa kulonga bika pa bululame bobe?

18 Lelo ubwanya kubeluka? Le muntu ubwanya kujokeja bululame bwandi bwaajimije? Tujokelei ku kimfwa kya Davida. Wālongele bubi bukatampe. Wāabile mukaja bene, wālonga nandi makoji, wāipaija ne mwinē mukaji pampikwa mwanda. Mu kyokya kitatyi i bikomo kulanga’mba Davida wādi ukilamine bululame, mwene i amo? Ino le ko kunena’mba kwāpwididile? Bine, Davida wādi ufwaninwe kupebwa mfuto ne madingi asansa. Penepa, aye pa kwisāsa bya binebine, Yehova wāmufwila lusa. Davida wāboile ñeni ku madingi amupelwe, wājokeja bululame bwandi ne kwendelela na kukōkela Leza. Būmi bwa Davida bulombola patōka binenwa bidi mu Nkindi 24:16: “Mwanda moloke upona misungu isamba-ibidi, ino ulanguka monka; ino babi bafulamunwa ne byamalwa.” Byāfula namani? Ivwana byānene Yehova kudi Solomone pangala pa Davida wādi ke mufwe. (Tanga 1 Balopwe 9:4.) Leza wāvulukile Davida amba i muntu mululame. Bine, Yehova ukokeja kutōkeja kiko kya bubi bukatampe bwa kipya-mambo wa mutyima wa kwisāsa.—Is. 1:18.

19 I amo, shi ukōkele na buswe, ukekala muntu mululame. Ūminina nyeke na dikōkeji, ne shi ubalonga bubi bukatampe, wisāse bya binebine. Bine, bululame i kintu kilēme’po kashā! Nanshi batwe bonso umo ne umo tusumininwei pamo bwa Davida wānene amba: “Nkanangilanga umbubwanininye [“bululame,”NW] bwami.”—Mit. 26:11.

[Kunshi kwa dyani]

Usa Kulondolola Namani?

• I muswelo’ka okokeja kwikala mululame?

• Ukalaminina bululame bobe mu miswelo’ka?

• Lelo bikokejika namani kujokeja bululame?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kapango pa paje 17]

“Walonga Biyampe’po Kashā!”

Mwana mukaji umo wadi na dimi dya makweji atano, wanene bino pa mwanda wa buyampe ne bululame bwa muntu wakadipo uyukile. Nsaa mityetye’tu aye pa kutamba mu leshitola, wavuluka’mba wailwa sakoshi. Mu sakoshi mwadi madolala 2 000, lupeto lutabukile ne pa lwaendanga nalo nyeke. Kupwa walombola mulembi umo wa julunale amba: “Mutyima wauntumbukile.” Inoko, nsongwakaji umo waboile sakoshi’wa ne kukimbidila mwine’ye. Byakamusokwelepo wakatula’ye ku bilo ya bampuluji, ku mfulo bampuluji basokola mwana-mukaji wa dimi. Uno lolo wafwija’ko amba: “Bine ne bine ponka, walonga biyampe’po kashā!” Mwanda waka nsongwakaji walongele bukomo bwa kujokeja lupeto’lwa? Julunale washintulwile amba byadi Kamoni wa Yehova, “walamine bululame bwandi pa mwanda wa kipwilo kyatamine’mo.”

[Kifwatulo pa paje 18]

Bankasampe bakokeja kulama bululame mu matompo