Tutendelei Mwingilo wa pa Bula wa Yesu mu Mpango ya Leza
Tutendelei Mwingilo wa pa Bula wa Yesu mu Mpango ya Leza
“Ami enka ne dishinda, ne bīne, ne būmi, kekudi nansha umo wakukafikila kudi Tata poso ponka pa ami.”—YOA. 14:6.
1, 2. Mwanda waka tute mutyima ku kubandaula mwingilo wa pa bula wingila Yesu mu mpango ya Leza?
MU NKONGO yonso, bantu bavule baloñanga bukomo bwa kwishila na bakwabo, ino bavule bakomenwanga. Shako batyetye bakokeja kwianya’mba i beshile na bakwabo mu bintu bikatampe. Inoko Yesu Kidishitu, Mwanā Leza, aye i mwishile mu miswelo mivule.
2 Mwanda waka tute mutyima ku mwingilo wa pa bula wa Yesu? Ke-pantu uno mwanda utalanga kipwano kyetu na Yehova Tata wetu wa mūlu. Yesu wānene amba: “Ami enka ne dishinda, ne bīne, ne būmi, kekudi nansha umo wakukafikila kudi Tata poso ponka pa ami.” (Yoa. 14:6; 17:3) Pano tubandaulei mu miswelo imoimo mwishidile Yesu na bakwabo. Kino kiketukwasha tutendele mwingilo wingila Yesu mu mpango ya Leza.
“Mwana wa Bunka”
3, 4. (a) Le i bika byotunenena amba mwingilo wa Yesu wa bu Mwana wa bunka i wa pa bula? (b) Mwingilo wa Yesu mu bupangi nao i wa pa bula namani?
3 Yesu ke’nkapo “Mwana Leza,” mhm. Na mwāmutelele Satana pāile kumutompa. (Mat. 4:3, 6) Yesu utelwa kadi bu “Mwana wa bunka wa Leza.” (Yoa. 3:16, 18) Kishima kya Kingidiki kyalamwinwe bu “wa bunka” kishintulula ne bu “kya muswelo umo kete,” “kya kasuku mu musaka nansha mu muswelo wakyo,” “kya pa bula.” Yehova udi na bana ba ku mushipiditu bavule bene. Penepa le Yesu i wa kasuku “mu musaka nansha mu muswelo wandi” mu buluji’ka?
4 Yesu i mwishile mwanda i kipangwa kimo kete kyāpangilwe na Shandi aye mwine. I Mwana umbedi. Ke-muntu i “umbedi wa byonso byakupangibwa.” (Kol. 1:15) Aye i “ngalwilo ya bipangwa bya Leza.” (Kus. 3:14) Mwingilo wa Mwana wa bunka mu bupangi nao i wa pa bula. Ke Umpangipo, ehe, nansha Mushiludi wa bupangi. Ino Yehova wāmwingidije pa kupanga bintu byonso bikwabo. (Tanga Yoano 1:3.) Mutumibwa Polo wāsonekele amba: “Ino kudi bātwe i Leza umo enka, Tata, bintu byonso i bya kudi aye konka, ne bātwe bene konka kudi aye; kadi ne Mfumwetu Yesu Kidishitu umo enka, nandi i bya kudi aye bintu byonso bidi ponka; ne bātwe bene konka kudi aye.”—1 Kod. 8:6.
5. Lelo Bisonekwa bilombola patōkelela muswelo’ka amba Yesu i mwishile?
5 Inoko Yesu i mwishile ne mu miswelo mikwabo. Bisonekwa bimupele bitenta ne mitelelo mivule ilombola mwingilo wandi wa pa bula mu mpango ya Leza. Tubandaulei nanshi mitelelo itano yobeta Yesu mu Bisonekwa bya Kingidiki bya Bwine Kidishitu. *
“Mwanda”
6. Mwanda waka i kyendele’mo Yesu atelwe bu “Mwanda”?
6 Tanga Yoano 1:14. Mwanda waka Yesu utelwa bu “Mwanda” nansha Logos? Kino kitenta kilombola mwingilo wāingile tamba bamwikeulu ne bantu bapangwa. Yehova wingidijanga wandi Mwana mwanda wa kusambulwila bana ba ku mushipiditu myanda ne bufundiji, kadi Leza wāmutumine ne kusapwila bantu ba pano panshi musapu Wandi. Kwikala kwikele Yesu Kidishitu bu Mwanda, nansha bu Musedi wa myanda, i kumweke mu binenwa byaānene ku Bayuda amba: “Kufundija ko ndi nako kuno kekwamipo, nanshi i kwa mwine wāntumine. Shi kudi muntu usakile kulonga muswidile mutyima wandi, nankyo aye ukayūkanga mwendele kufundija kuno, shi kwa kwa Leza, shi nēsambilanga ami mwine.” (Yoa. 7:16, 17) Yesu ukitelwa ne bu “Mwanda wa Leza” nansha byapwile kujokela mu ntumbo ya mūlu.—Kus. 19:11, 13, 16.
7. Le i muswelo’ka otukeula kwityepeja kulombwele Yesu mu mwingilo wandi wa bu “Mwanda”?
7 Langa’po bidi mushintulwila kino kitenta. Nansha Yesu byadi na tunangu kutabuka bipangwa byonso bya Yehova, kekulupilangapo mu tunangu twa aye mwine. Unenanga monka mumufundijija Shandi. Ukokelanga nyeke milangwe ya bantu padi Yehova, kepadi aye mwinepo. (Yoa. 12:50) Bine, kino i kimfwa kiyampe kyotufwaninwe kwiula! Netu twi bapebwe mwingilo mulēme wa kusapula “myanda-miyampe ya bintu bilumbuluke.” (Loma 10:15) Kutendela kimfwa kya kwityepeja kya Yesu kuketukankaja tuleke kunena bya batwe bene. Kitatyi kyotusapula musapu upāna būmi wa mu Bisonekwa, ketusakangapo “kutabuka byobya bintu bilembwe.”—1 Kod. 4:6.
“Amena”
8, 9. (a) Lelo kishima “amena” kishintulula bika, ne mwanda waka Yesu utelwa bu “Amena”? (b) Le Yesu wāvuile mwingilo wandi wa bu “Amena” namani?
8 Tanga Kusokwelwa 3:14. Mwanda waka Yesu utelwa bu “Amena”? Kishima “amena” i mutelelo wa kishima kya Kihebelu kishintulula amba “i amo,” nansha amba “mo monka.” Kishina kitambile’ko kishima kya Kihebelu kidi na buluji bwa “kwikala wa bine” nansha “ukulupilwa.” Kino kishima kimo kyonka kingidijibwe pa kulombola bubinebine bwa Yehova. (Kup. 7:9; Is. 49:7) Shi ke pano, le Yesu i wa pa bula muswelo’ka pobamutela bu “Amena”? Ivwana mulondolwela’po 2 Kodinda 1:19, 20, amba: “Mwana Leza, Yesu Kidishitu, usapulwa mubukata mwenu . . . , kadipo’mba eyo, nansha mhm; nanshi mudi aye i yenka eyo. Ke-mintu myanda-ya-mulao ya Leza yonsololo’tu mudi aye i yonka ya eyo, kadi ne mudi aye i ya Amena, konka ku ntumbo ya Leza padi bātwe.”
9 Yesu i “Amena” ku milao yonso ya Leza. Būmi bwandi bwampikwa kilubo pano pa ntanda, kubadila’mo ne lufu lwandi lwa bu kitapwa, byālombwele amba milao ya Yehova Leza i ya bine kadi ikafikidilanga. Yesu pa kulama dikōkeji, wābepulwile matope a Satana, atanwa mu mukanda wa Yoba, anena amba shi bengidi ba Leza babulwe bintu, basusuke, ne kutompibwa, nabya bakamutuna. (Yoba 1:6-12; 2:2-7) Mu bipangwa byonso bya Leza, enka Mwana umbedi ye wādi wa kuleta malondololo a mfulo ku ano matope. Kadi Yesu wāletele bukamoni bulumbuluke na kubingija Yehova Shandi amba ye ufwaninwe kubikala mu diulu ne pano pa ntanda.
10. Lelo tukeula Yesu namani mu mwingilo wandi wa pa bula wa bu “Amena”?
10 Lelo tukeula Yesu namani mu mwingilo wandi wa pa bula wa bu “Amena”? Na kukōkela nyeke Yehova ne kukwatakanya bubikadi bwandi. Nabya tukalondolola biyampe ku lwito lusonekelwe mu Nkindi 27:11 amba: “Wami mwana, wikale wañeni ne kusangaja mutyima wami, amba nondolole yewa umpunika.”
“Nsenga wa Kipwano Kipya”
11, 12. Mwingilo wa Yesu wa bu Nsenga i wa pa bula muswelo’ka?
11 Tanga 1 Temote 2:5, 6. Yesu i ‘nsenga umo pa bukata bwa Leza ne bantu.’ Kadi ye “nsenga wa kipwano kipya.” (Bah. 9:15; 12:24) Shako Mosesa nandi utelwa bu nsenga—nsenga wa kipwano kya Bijila. (Ngat. 3:19) Le Yesu wāvuije mwingilo wandi wa bu Nsenga namani?
12 Kishima kya mu ndimi imbajinjibajinji kyalamwinwe bu “nsenga” i kya mu kidye. Kilombola amba Yesu i Nsenga wa (kunenena nansha kusengela) kipwano kipya kyābutwilwe bu Muzo umpya, “Isalela wa Leza.” (Ngat. 6:16, MB) Uno muzo i mubundwe na Bene Kidishitu bashingwe māni a mushipiditu, bakekala ke “bupidishitu bwa bulopwe.” (1 Pet. 2:9; Div. 19:6) Kipwano kya Bijila, kyāikele Mosesa bu nsenga, kekyādipo kya kulupula muzo pamo bwa uno.
13. Lelo mwingilo wa Yesu wa bu Nsenga ulomba bika ne bika?
13 Lelo mwingilo wa Yesu wa bu Nsenga ulomba bika ne bika? Yehova i mwingidije mvubu ya mashi a Yesu pa boba batwela mu kipwano kipya. Mu uno muswelo, Yehova i mwibabingije. (Loma 3:24; Bah. 9:15) Leza ubwanya kwibatweja mu kipwano kipya na kyepelo kya abo kwikala bu balopwe bapidishitu momwa mūlu. Yesu, Nsenga wabo, wibakwashanga balame mwimanino utōka ku meso a Leza.—Bah. 2:16.
14. Mwanda waka Bene Kidishitu bonso, nansha shi badi na lukulupilo’ka, batendelanga mwingilo wa Yesu wa bu Nsenga?
14 Lelo boba kebadipo mu kipwano kipya, bakulupile kwikala nyeke pano pa ntanda nabo’le? Abo bano kebabadilwapo mu kipwano kipya, inoko bamwenanga’mo. Balekelwanga bubi bwabo ne kutelwa bu boloke pamo bwa balunda na Leza. (Yak. 2:23; 1 Yoa. 2:1, 2) Twikale na lukulupilo lwa kwenda mūlu nansha lwa kwikala pano panshi, umo ne umo udi na bubinga bwa kutendela mwingilo wingila Yesu bu Nsenga wa kipwano kipya.
“Mupidishitu Mukatampe”
15. Mwingilo wa Yesu wa bu Mupidishitu Mukatampe i mwishile namani na wa bantu bonso bāingile bu bapidishitu bakatampe?
15 Bantu bavule bāingile bu bapidishitu bakatampe pa kala, ino mwingilo wa Yesu wa bu Mupidishitu Mukatampe i wa pa bula. Namani? Polo ushintulula’mba: “Wakubulwa kyasakila kwela bitapwa mo bukila, mo bukila, mafuku onso, kubadikila bya ku mambo andi aye mwine, ino ke bya ā bantu, pamo bwa boba bapidishitu bakatampe; nanshi kino aye walongele’kyo dimo dyonka, kete, ponka pa kwiela aye mwine. Ke-muntu ao mukanda-wabijila utoñanga bantu ba bukōkekōke ke bapidishitu bakatampe kadi; ino mwanda wa mutyipo walondele mukanda-wabijila, utongele Mwana mufikije pa bubwaninine bwa nyeke, na nyeke.”—Bah. 7:27, 28. *
16. Mwanda waka kitapwa kya Yesu i kishile na bitapwa bikwabo?
16 Yesu wādi mubwaninine, enka na mwādi mwikadile Adama kumeso kwa kulonga bubi. (1 Kod. 15:45) Nanshi Yesu ye muntu umo kete wādi ukokeja kwela kitapwa kibwaninine, kituntulu—kitapwa kekisakilwapo kwelululwa. Mu Mukanda wa Bijila wa Mosesa, bitapwa byādi byelwa difuku ne difuku. Bino bitapwa byonso ne mingilo ya bupidishitu byādi mujiñininya wa byādi bya kulonga Yesu. (Bah. 8:5; 10:1) Mwingilo wa Yesu wa bu Mupidishitu Mukatampe i wa pa bula mwanda ukalonga bivule kadi i wa nyeke.
17. Mwanda waka tufwaninwe kutendela mwingilo wa Yesu wa bu Mupidishitu wetu Mukatampe, ne tukatendela’o namani?
17 Tusakilwa mingilo ya Yesu, Mupidishitu Mukatampe, mwanda wa kwitukwasha twikale kwitabijibwa na Leza. Bine uno ye Mupidishitu Mukatampe wa kutendelwa otudi nandi! Polo wāsonekele amba: “Ke-twi-bantu ketudipo ne mupidishitu mukatampe wakubulwa kwivwana, ne kuyūka mwikadile bukōkekōke bwetu, mhm, nanshi aye wadi utompibwa kala monsomonso pamo ne muno mo ke tudi bātwe, ino bubi kudi aye mpika.” (Bah. 4:15) Na bubine, kutendela uno mwingilo kuketukankaja ‘tuleke kwiikadila na būmi batwe bene, ino i padi aye wetufwidile pa mwanda wetu.’—2 Kod. 5:14, 15; Luka 9:23.
“Lukunwa” Lwālailwe
18. Lelo i bupolofeto’ka bwālailwe pa kupwa kwa Adama kulonga bubi, ne i bika byāsokwelwe pa buno bupolofeto?
18 Mu Edena, pobyāmwekele amba bantu abajimija byonso—kwitabijibwa na Leza, būmi bwa nyeke, nsangaji, ne Paladisa—Yehova Leza wālaile kwiya kwa Munyongolodi. Ye aye utelwa bu “lukunwa.” (Ngal. 3:15, NW) Luno Lukunwa lwampikwa kuyukibwa o wāikele ke mwanda wesambilwe’po mu bupolofeto buvule bwa mu Bible mu bula bwa nkongo. Lwādi lwa kwikala lutundu lwa Abalahama, Isake, ne Yakoba. Kadi lwādi lwa kutamba ku musuku wa Mulopwe Davida.—Ngal. 21:12; 22:16-18; 28:14; 2 Sam. 7:12-16.
19, 20. (a) Lelo Lukunwa lwālailwe i ani? (b) I kika kinenenwa’mba lukunwa lwālailwe ke enkapo Yesu kete?
19 Lelo luno Lukunwa lwālailwe i ani? Kilondololwa kitanwa mu Ngalatea 3:16. (Tanga.) Inoko, mu shapita umo enka, mutumibwa Polo ulombola Bene Kidishitu bashingwe māni amba: “Nanshi byo mudi bā Kidishitu mudi ba lukunwa lwa Abalahama, ne bupyani nabo, monka mupityile mwanda-wamulao.” (Ngat. 3:29) Lelo Kidishitu i Lukunwa lwālailwe muswelo’ka amo mwādi mwa kubadilwa ne bakwabo?
20 Bavule betelanga bu ba ku musuku wa Abalahama, bamo belangila ne bu bapolofeto. Bipwilo bikwabo bifwatakanyanga’mba i bya mvubu mwanda bapolofeto babo i batambe ku musuku wa Abalahama. Ino le bano bonso i Lukunwa lwālailwe? Mhm. Mutumibwa Polo ku bukomo bwa mushipiditu unena’mba ke bonsopo balupukile ku musuku wa Abalahama bakokeja kwikala Lukunwa lwālailwe. Lutundu lwa bana bakwabo ba Abalahama kelwingidijibwepo pa kwesela bantu. Lukunwa lwa Isake kete lo lwādi lwa kuleta madyese. (Bah. 11:18) Mfulo mfulō, muntu umo kete, Yesu Kidishitu, wa ku musuku wa Abalahama ushintulwilwe senene mu Bible, ye kipindi kibajinji kya lukunwa lwālailwe. * Bonso bādi bakubadilwa mu kipindi kya lukunwa lwa bubidi lwa Abalahama badi ba kubadilwa’mo mwanda i “ba Kidishitu.” Bine, mwingilo wa Yesu mu kufikidija buno bupolofeto i wa pa bula!
21. Le i bika bya kutenga ku mutyima mu muswelo wāvuije Yesu mwingilo wandi wa pa bula mu mpango ya Yehova?
21 I bika byotwefunda pa kubandaula mu kīpi mwingilo wa pa bula wa Yesu mu mpango ya Yehova? Kasha upangibwa, Mwana wa bunka wa Leza i mwishile bine na bakwabo, udi bunka mu uno musaka. Inoko, uno Mwanā Leza wa pa bula wāikele ke Kidishitu wādi wingila na kwityepeja kukwatañana na kiswa-mutyima kya Shandi, kāsakilepo nansha dimo ntumbo ya aye mwine. (Yoa. 5:41; 8:50) Bine, kino i kimfwa kya kutendelwa kotudi! Netu, pamo bwa Yesu, twitungilei kitungo kya ‘kulonga byonsololo monka mu ntumbo ya Leza.’—1 Kod. 10:31.
[Kunshi kwa dyani]
^ Bitenta bimo mu bino’bi mu Kingidiki i bibadikilwe na ntangye mupotoloke (l’article défini) mwanda wa kulombola amba kitenta’kya, mungya mufundi umo, “‘kidi bunka’ mu buluji bwakyo.”
^ Mungya mufundi umo wa Bible, kishima kyalamwinwe amba “dimo dyonka, kete” kilombola mulangwe mukatampe wa mu Bible “wa amba lufu lwa Kidishitu lwādi lwa pa bula, ne lwa dimo kupwididile.”
^ Nansha Bayuda ba mu myaka katwa kabajinji K.K. byobādi balanga’mba i muzo mwitabijibwe mwanda i lutundu nansha ba ku musuku wa Abalahama, ino bādi batengele muntu mukwabo ukekala Meshiasa nansha Kidishitu.—Yoa. 1:25; 7:41, 42; 8:39-41.
Lelo Ubavuluka?
• I ñeni’ka yowaboila ku mwingilo wa pa bula wa Yesu mu bino bitenta nansha mitelelo? (Tala kapango.)
• I muswelo’ka okeula kimfwa kya Mwanā Yehova wa pa bula?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kapango/Kifwatulo pa paje 23]
Bitenta Bimobimo Bilombola Mwingilo wa pa Bula wa Yesu mu Mpango ya Leza
◼ Mwana wa Bunka. (Yoa. 1:3) Yesu ye kipangwa kimo kete kyāpangilwe na Shandi aye mwine.
◼ Mwanda. (Yoa. 1:14) Yehova wāingidije wandi Mwana bu Musedi wa myanda mwanda wa kusapwila ne kufundija bipangwa bikwabo.
◼ Amena. (Kus. 3:14) Būmi bwa Yesu bwampikwa kilubo pano pa ntanda, kubadila’mo ne lufu lwandi lwa bu kitapwa byālombwele amba milao ya Yehova Leza i ya bine kadi ikafikidilanga.
◼ Nsenga wa Kipwano Kipya. (1 Tem. 2:5, 6) Yesu ye aye Nsenga mwine ulengeje muzo mupya ubutulwe, “Isalela wa Leza” ubundilwe na Bene Kidishitu bakekala “bupidishitu bwa bulopwe” momwa mūlu.—Ngat. 6:16, MB; 1 Pet. 2:9.
◼ Mupidishitu Mukatampe. (Bah. 7:27, 28) Yesu ye muntu umo kete wādi ubwanya kwela kitapwa kibwaninine, kekilombepo kwela mwaka ne mwaka. Ukokeja kwitutōkeja bubi ne kwitukūla ku lufu.
◼ Lukunwa Lwālailwe. (Ngal. 3:15) Muntu umo kete Yesu Kidishitu ye kipindi kibajinji kya lukunwa lwālailwe. Bonso balondele’ko bu kipindi kya bubidi kya lukunwa lwa Abalahama bāikele ke “bā Kidishitu.”—Ngat. 3:29.