Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Lelo Wi ‘Kalama wa Buntu bwa Leza’?

Lelo Wi ‘Kalama wa Buntu bwa Leza’?

Lelo Wi ‘Kalama wa Buntu bwa Leza’?

“Mu kwisanswa namo, mwisanswei senene banwe bene na bene. Kadi mu kwilemeka namo, tabukidilai kwilemeka banwe bene na bene.”—LOMA 12:10, MB.

1. Lelo Kinenwa kya Leza kitukulupija namani?

 KINENWA KYA LEZA kitukulupija nyeke amba Yehova uketukwasha ponso potuzoza ne kutyumukwa mutyima. Kimfwa imvwana bino binenwa bikankamika: “Yehova ukwatyijanga bonso bapona, kadi ubandulanga bonso babandamine panshi.” “Undapanga ba mityima mifwe, ne kwibakuta pa byaso byabo.” (Mit. 145:14; 147:3) Pakwabo kadi, Tata wetu wa mūlu unena’mba: “Mwanda amiwa Yehova Leza obe, nkakwata disaka dyobe dya lundyo, kukunena’mba: Kokakwatwapo moyo ami nkakukwasha.”—Is. 41:13.

2. Yehova ukwashanga bengidi bandi namani?

2 Ino lelo Yehova, udi mu madiulu keamweka, ‘ukwatanga dikasa dyetu’ namani? I muswelo’ka ‘wabandula bonso babandamine panshi’ na njia ku mutyima? Yehova Leza witukwashanga mu miswelo mishileshile. Kimfwa kupityila ku mushipiditu wandi witupanga ‘bukomo butabukile botwikalanga nabo.’ (2 Kod. 4:7; Yoa. 14:16, 17) Kadi bengidi ba Leza nabo bakomejibwanga na musapu wa bukomo utanwa mu Bible, Kinenwa kya Leza. (Bah. 4:12) Lelo kudi muswelo mukwabo witukankamikanga Yehova? Kilondololwa kidi mu mukanda umbajinji wa Petelo.

“Buntu bwa Miswelo ne Miswelo bwa Kudi Leza”

3. (a) I bika binene mutumibwa Petelo pa mwanda utala matompo? (b) Le i bika bisambilwe’po mu kipindi kya mfulo kya mukanda umbajinji wa Petelo?

3 Mutumibwa Petelo pa kulembela banababo bashingwe-māni mukanda, wēbasonekele amba badi na buluji bwa kusangela mpalo ibatengele. Kupwa wābweja’ko amba: “Pano kakitatyi katyutyu, shi kyendelemo, mudi ku mityima fututu mwanda wa pa byakutompibwa bya miswelo ne miswelo.” (1 Pet. 1:1-6) Tala kishima “miswelo ne miswelo.” Kilombola’mba bitompibwa bikekala bya miswelo palapala. Inoko Petelo kemaninepo enka papo, ne kushiya banababo mu kitonto beipangula mwa kulwila ne matompo meshileshile. Ino, aye ukulupija Bene Kidishitu amba Yehova ukebakwasha bōminine matompo onso ebatana, nansha ekale a muswelo’ka. Kino kikulupiji kidi ne dya ku mfulo kwa mukanda wa Petelo, kwisambila mutumibwa pa myanda itala “mfulo ya bintu byonso.”—1 Pet. 4:7.

4. Mwanda waka binenwa bya 1 Petelo 4:10 bitukankamikanga?

4 Petelo unena’mba: “Monka mo mwatambwidile bānwe bonso kyabuntu, wa kyandi, wa kyandi, e monka mo mwipela’byo umbukata mwenu, pamo bwa batulama balumbuluke ba buntu bwa miswelo ne miswelo bwa kudi Leza.” (1 Pet. 4:10) Petelo wingidija kadi monka kishima “miswelo ne miswelo.” Na bubine unena’mba, ‘Matompo āyanga mu miswelo mivule kadi mishileshile, ino buntu bwa Leza nabo bumwekanga mu miswelo mivule kadi mishileshile.’ Mwanda waka bino binenwa i bikankamika? Mwanda bikimba kwitulombola’mba ku matompo o-onso etutana, kudi muswelo wa buntu bwa Leza ukokeja kwitukwasha’ko. Lelo ubamone amba mu binenwa bya Petelo buntu bwa Yehova bwitupebwanga kupityila ku bāni? I kupityila ku banabetu Bene Kidishitu.

“Mo Mwipela’byo Umbukata Mwenu”

5. (a) Lelo i bika bifwaninwe kulonga Mwine Kidishitu umo ne umo? (b) I bipangujo’ka byaipangulwa?

5 Petelo unena banababo bonso ba mu kipwilo kya Bwine Kidishitu amba: “Kino kyo kipityile byonsololo mwikale ne lusa lwa kininga lwa bānwe bene na bene.” Kupwa ubweja’ko amba: “Monka mo mwatambwidile bānwe bonso kyabuntu, wa kyandi, wa kyandi, e monka mo mwipela’byo umbukata mwenu.” (1 Pet. 4:8, 10) Nanshi umo ne umo mu kipwilo unenwe kukankamika banababo Bene Kidishitu. Twi batwikwe kintu kya mvubu na Yehova, ne tudi na kiselwa kya kupa’kyo bakwetu. Lelo akyo kine i kintu’ka? Petelo wikitela’mba i “kyabuntu.” Le i kyabuntu’ka? Ne ‘tukepa’kyo umbukata mwetu’ namani?

6. Lelo i byabuntu’ka bimobimo bidi na Bene Kidishitu?

6 Kinenwa kya Leza kinena’mba: “Bintu byonso byakupanwa bilumbuluke, ne byabuntu bibwane, bilupukanga mūlu.” (Yak. 1:17) Bine, byabuntu byonso bipele Yehova bantu bandi i kilomboji kya buntu bwandi. Kyabuntu kikatampe kitupele Yehova i mushipiditu sandu. Kino kyabuntu kitukwasha twikale na ngikadilo pamo bwa buswe, buyampe, ne kutalala. Ino ngikadilo nayo itutonona tusanswe bya binebine banabetu betabije ne kwibakwasha. Tunangu twa bine ne buyuki nabyo i byabuntu bilumbuluke byotupebwa kupityila ku mushipiditu sandu. (1 Kod. 2:10-16; Ngat. 5:22, 23) Kadi, bukomo bwetu bonso, manwa, ne bwino bwetu nabyo i byabuntu byotwingidija mwanda wa kutendela ne kulēmeka Tata wetu wa mūlu. Shi ke pano, kiselwa kitupele Leza i kwingidija manwa ne ngikadilo yetu mwanda wa kupa banabetu betabije buntu bwa Leza.

“E Monka mo Mwipela’byo”—Namani?

7. (a) Bishima “monka mo” bilombola bika? (b) I bipangujo’ka byotufwaninwe kwiipangula, ne mwanda waka?

7 Petelo unena pa mwanda utala byabuntu byotupelwe amba: “Monka mo mwatambwidile bānwe bonso kyabuntu, wa kyandi, wa kyandi, e monka mo mwipela’byo.” Bishima “wa kyandi, wa kyandi” bilombola’mba ngikadilo ne manwa akokeja kwishila mungya kibutwila ne mungya muntu ne muntu. Nansha namino, batwe bonso tunenwe ‘kwipa’kyo [kyabuntu kyo-kyonso kyotutambwile] umbukata mwetu.’ Pakwabo kadi, muneneno ‘mwipei’byo umbukata mwenu, pamo bwa batulama balumbuluke’ i musoñanya. Pa kino, tufwaninwe kwiipangula’mba: ‘Le bine ñingidijanga byabuntu bimpelwe mwanda wa kukankamika banabetu betabije?’ (Dingakanya na 1 Temote 5:9, 10.) ‘Nansha amba, le ñingidijanga manwa ampele Yehova mwanda wa kamweno ka ami mwine—shi mwa kwikadila mpeta nansha mwa kumwena kitenta?’ (1 Kod. 4:7) Wimvwane twipanga byabuntu ‘umbukata mwetu,’ nabya tusangajanga Yehova.—Nk. 19:17; tanga Bahebelu 13:16.

8, 9. (a) Lelo i miswelo’ka imoimo ikwashanga’mo Bene Kidishitu ba ntanda yonso banababo betabije? (b) Batutu ne bakaka ba mu kyenu kipwilo bekwashanga muswelo’ka?

8 Kinenwa kya Leza kitela miswelo palapala yēpele Bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji byabuntu. (Tanga Loma 15:25, 26; 2 Temote 1:16-18.) Ne dyalelo nadyo, Bene Kidishitu ba bine bavuijanga na mutyima umo uno musoñanya wa kwipa byabuntu. Imvwana miswelo imoimo yobepa’byo.

9 Banabetu bavule bajimijanga nsaa mingi kweji ne kweji pobateakanya kupwila. Ku kupwila, pobanena myanda ya ku mushipiditu yobasokwele mu kifundwa kyabo kya Bible, binenwa byabo bya bujinguludi bikankamikanga kipwilo kyonso kikale kūminina. (1 Tem. 5:17) Batutu ne bakaka bavule bene bayukene bu bantu ba nsangaji ne bemvwanina bakwabo lusa. (Loma 12:15) Bamo bapempulanga boba bampungiji ne kulombela nabo pamo. (1 Tes. 5:14) Bakwabo bandikilanga banababo Bene Kidishitu binenwa kamukaya bitamba ku mutyima bibakankamika banekenye matompo. Ino bangi nabo bakwashanga na kanye boba bakolelwa kutanwa ku kupwila. Batumoni bavule bengilanga mwingilo wa kukukila banababo baponenwe na bimpengele, na kwibobakulwila mobo. Kisanso ne bukwashi bwa bano batutu ne bakaka nabo i byonka bilomboji bya “buntu bwa miswelo ne miswelo bwa kudi Leza.”—Tanga 1 Petelo 4:11.

Le kya Mvubu Mikatampe I Kyepi?

10. (a) Lelo i mitamba’ka ibidi ya mwingilo wa Leza yājingulwile Polo? (b) I muswelo’ka otwiula Polo dyalelo?

10 Bengidi ba Leza kebapelwepo enka kyabuntu kya kupa banababo betabije, ino i ne musapu wa kusapwila bantu nabo. Mutumibwa Polo wājingulwile ino mitamba ibidi ya mwingilo wa Yehova. Wāsonekēle kipwilo kya Efisesa pa mwanda utala “bulobekwe bwa buno buntu bwa Leza” bwa mupelwe pa mwanda wa kamweno kabo. (Ef. 3:2) Kadi wānene monka’mba: “Twaitabijibwe kudi Leza, wetulobeka myanda-miyampe.” (1 Tes. 2:4) Netu pamo bwa Polo, tuyukile amba twi balobekwe mwingilo wa kusapula Bulopwe bwa Leza. Potusapula na bupyasakane, tuloñanga bukomo bwa kwiula kimfwa kyāshile Polo kya bu musapudi wa myanda miyampe wampikilwa kukōka. (Bil. 20:20, 21; 1 Kod. 11:1) Tuyukile kadi amba kusapula musapu wa Bulopwe kupandijanga bantu. Koku nako kadi, tulonga bukomo bwa kwiula Polo na kukimba mikenga ya kupa banabetu ‘kya kwibapa kya ku mushipiditu.’—Tanga Loma 1:11, 12; 10:13-15.

11. Lelo i muswelo’ka otufwaninwe kumona mwingilo wetu wa kusapula ne wa kukankamika banabetu?

11 Penepa, pa ino mingilo ibidi ya Bwine Kidishitu wa mvubu’po i wepi? Kwipangula kino kudi pamo bwa kwiipangula’mba, pa mapapa abidi a koni, le i dyepi didi na mvubu kutabuka? Kilondololwa kidi patōka. Koni kasakilwa mapapa onso abidi pa kutumbuka senene. Ne batwe netu, tusakilwa mitamba yonso ibidi ya mwingilo wa Leza pa kusaka amba twikale Bene Kidishitu bakunkane. Shi ke pano nanshi, pa kyaba kya kumona mwingilo wa kusapula myanda miyampe ne wa kukankamika banabetu betabije bu mingilo palapala, twiimonanga pamo bwa mutumibwa Petelo ne Polo—bu mingilo īoba. Muswelo’ka?

12. Lelo i muswelo’ka witwingidijanga Yehova?

12 Byotudi basapudi, twielelanga’ko kufundija na bwino mwa kutengela mityima ya bantu netu na musapu wa Bulopwe usenga. Mu uno muswelo, tukulupile kwibakwasha bekale bana ba bwanga ba Kidishitu. Inoko twingidijanga manwa ne byabuntu bikwabo byotudi nabyo mwanda wa kukankamika banabetu betabije na binenwa bisenga ne na bilongwa bikwasha—bilomboji bya buntu bwa Leza. (Nk. 3:27; 12:25) Mu uno muswelo, tukulupile kwibakwasha bekale nyeke bana ba bwanga ba Kidishitu. Mu ino mingilo yonso ibidi—wa kusapwila bantu ne wa ‘kwipa’byo umbukata mwetu’—tudi’mo na dyese dikatampe dya kwingidijibwa na Yehova.—Ngat. 6:10.

“Mwisanswei Senene Banwe Bene na Bene”

13. Lelo bikekala namani shi tubakankalwa ‘kwipa byabuntu umbukata mwetu’?

13 Polo wāsoñanya banababo betabije amba: “Mu kwisanswa namo, mwisanswei senene banwe bene na bene. Kadi mu kwilemeka namo, tabukidilai kwilemeka banwe bene na bene.” (Loma 12:10, MB) Bine, kwisanswa na banabetu ko kwitutonona twingile bu batulama ba buntu bwa Leza na mutyima umo. Tujingulwile amba shi Satana ekale kwitukankaja ‘kwipa byabuntu umbukata mwetu,’ nankyo wazozeja bumo bwetu. (Kol. 3:14) Ne kadi shi tubulwe bumo, nabya tukabulwa ne bupyasakane mu mwingilo wa kusapula. Satana ujingulwile biyampe amba shi atyumune dipapa dyetu dimo nabya tubalakata panshi.

14. Le i ani umwenanga mu ‘kwipa byabuntu umbukata mwetu’? Leta kimfwa.

14 ‘Kwipa byabuntu umbukata mwetu’ kudi na kamweno ku boba bapebwa’byo ne ku boba bapāna’byo. (Nk. 11:25) Imvwana kimfwa kya ba Ryan ne Roni, ba mulume ne mukaji ba mu Illinois, États-Unis. Pobaivwene amba kimpumpu kitwa bu Katrina kibapomona mobo tutwa na tutwa a banababo Batumoni, buswe bwa bubutule bwebatonwene baleke kaji kabo ne kupoteja njibo yabo, penepa bapota kobo ka nkombo kakokwa na motoka, balongolola’ko ne kwenda baenda ku Louisiana ku makilometele 1400. Kwine’kwa, bālele’ko mwaka umo ne kupāna kitatyi, bukomo, ne bintu byabo mwanda wa kukwasha banababo. Ryan, wa myaka 29 unena’mba: “Mwingilo wa kukukila banabetu waumfwenenye kudi Leza. Namwene mulelelanga Yehova bantu bandi.” Ryan ubweja’ko amba: “Kwingila pamo na banabetu batame kwāumfundije bivule pa mwa kwikadila na banabetu. Kadi nafundile amba batwe tudi na bivule bya kulonga mu bulongolodi bwa Leza.” Roni, wa myaka 25, unena’mba: “Nafwija’ko pangala pa uno mwingilo wa kukwasha bakwetu. Ndi na nsangaji yo nkyaikelepo nayo kashā. Ngyukile amba mu myaka iya’ko nkendelela kumwena mu kino kilongwa kya kutendelwa.”

15. Le i bubinga’ka botudi nabo bwa kwendelela kwipa byabuntu pamo bwa batulama ba buntu bwa Leza?

15 Na bubine, kukōkela ku musoñanya wa Leza wa kusapula myanda miyampe ne kukankamika banabetu betabije kuletelanga bonso madyese. Boba botukwasha bakomejibwanga ku mushipiditu, batwe netu tumwenanga’mo nsangaji ya kupāna. (Bil. 20:35) Kipwilo kyonsololo kikabanga shi umo ne umo uta bakwabo mutyima na buswe. Ne kadi buswe ne kisanso byotudi nabyo, bituyukanyanga bu Bene Kidishitu ba bine. Yesu wānene amba: “Po ponka po bakemuyūkila bu-bāna-bami-babwanga ponka pa kwisanswa mo mwikadile bānwe bene.” (Yoa. 13:35) Pa bino byonso, ntumbo yendelanga Yehova Tata wetu wa kilelo, usaka bafudile bakomejibwe, monka mokilongelwa na bengidi bandi ba pano pa ntanda. Bine tudi na bubinga bwa ‘kwipela byabuntu umbukata mwetu, pamo bwa batulama balumbuluke ba buntu bwa miswelo ne miswelo bwa kudi Leza’! Le nobe ukendelela kulonga uno muswelo?—Tanga Bahebelu 6:10.

Lelo Ubavuluka?

• Yehova ukankamikanga bengidi bandi namani?

• I bika byotupelwe?

• Tukokeja kupa banabetu betabije byabuntu mu miswelo’ka imoimo?

• I kika kiketutonona twendelele ‘kwipa kyabuntu umbukata mwetu’?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 17]

Le wingidijanga “kyabuntu” kyobe mwanda wa kukwasha bakwenu’ni, nansha mwanda wa kwisangaja abe mwine?

[Kifwatulo pa paje 19]

Tusapwilanga bakwetu myanda miyampe ne kukankamika banabetu Bene Kidishitu

[Kifwatulo pa paje 20]

Bengidi bakukila bakwabo bafwaninwe kufwijibwa’ko pa mushipiditu wabo wa kwipāna