Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Sangela Mwingilo wa Kulonga Bana ba Bwanga

Sangela Mwingilo wa Kulonga Bana ba Bwanga

Sangela Mwingilo wa Kulonga Bana ba Bwanga

“Endai nanshi [mukalonge] bāna-babwanga.”—MAT. 28:19.

1-3. (a) Le bamo bamonanga muswelo’ka mukenga wa kwendeja bifundwa bya Bible? (b) I bipangujo’ka byotukabandaula?

 KAKA umo wingilanga pamo na kisumpi kya ludimi lwa Hindi mu États-Unis wasonekele amba: “Nefundile na kisaka kimo kya mu Pakista mu bula bwa mayenga 11. Na bubine, twaikele balunda. Impolo yāikele kuyengayenga mu meso ponadi mvuluka’mba kino kisaka kisa kukajokela mu Pakista. Ino impolo keyadipo enka ya bulanda bwa kwishiya na balunda ino yadi kadi ya nsangaji ya kwibafundija kuyuka Yehova.”

2 Le nobe usangelanga kufundija muntu Bible pamo bwa uno kaka? Yesu ne bandi bana ba bwanga ba mu myaka katwa kabajinji basangedile mpata mwingilo wa kulonga bana ba bwanga. Pājokele bana ba bwanga 70 bafundijibwe na Yesu na musapu wa nsangaji, Yesu “wadi utōkelwe mu Mushipiditu.” (Luka 10:17-21) Mo monka ne dyalelo, bavule basangelanga kulonga bana ba bwanga. Bine, mu 2007 basapudi ba nsangaji bepēne mu mwingilo baendeje bifundwa bya Bible midiyo isamba ne kipindi kweji ne kweji!

3 Ino basapudi bamo kebasangelangapo kwendeja bifundwa bya Bible. Bakwabo kebaendejepo nansha kimo mu myaka ya kunyuma’i. Lelo i bikoleja’ka byotutananga potukimba kwendeja kifundwa kya Bible? Tukanekenya’byo muswelo’ka? Ne i mpalo’ka yotukamwena mu kukōkela lubila lwa Yesu lwa’mba: “Endai nanshi [mukalonge] bāna-babwanga”?—Mat. 28:19.

Bikoleja Bikokeja Kwitubudija Nsangaji

4, 5. (a) Lelo bantu bavule betabanga namani ku musapu mu matanda amo? (b) I bikoleja’ka bitana basapudi mu matanda makwabo?

4 Mu matanda amo, bantu baswele kutambula bitabo byetu ne badi na mutyima wa kwifunda netu Bible. Ba mulume ne mukaji ba mu Ostrali bakengile mafuku matyetye mu Zambia basonekele amba: “Byobanenanga i bya bine. Mu Zambia mutobala kusapula. Busapudi bwa mu bipito i buyampe’po kashā! Bantu badi baya betulonda, bakwabo betulomba’nka ne mapepala kampanda.” Mu mwaka wapityile, batutu ne bakaka ba mu Zambia baendeje bifundwa bya Bible 200000 ne musubu, ko kunena’mba mwayene wa kifundwa kimo ne kupita ku musapudi.

5 Inoko, mu matanda makwabo, basapudi bakomenwanga kupana bitabo ne kushilula bifundwa kitatyi ne kitatyi. Mwanda waka? Divule bantu kebekalangapo kwabo pakokolanga musapudi ku bibelo byabo, nansha padi boba batanwanga’ko bashikilwe myanda ya bipwilo. Padi i batamine mu bisaka bya bantu kebatōtangapo nansha padi buzazangi budi mu bipwilo bya bubela bo bwibakankajanga kuteja. Bavule i batapibwe bilonda bya ku mushipiditu—basusulwanga ne kusansanibwa na bakumbi ba bubela. (Mat. 9:36) Na bubine, bantu ba uno muswelo bakokeja kutyina kwisambila pa Bible.

6. Lelo bamobamo bakokeja kulwa na bikoleja’ka?

6 Basapudi bamo ba kikōkeji balwanga na bikoleja bikokeja kwibabudija nsangaji. Nansha byobādi bapyasakane mu mwingilo wa kulonga bana ba bwanga myaka kunyuma, ino pano bununu ne misongo bibakolejanga. Kudi kadi bikoleja bikwabo byotwitudilanga batwe bene. Kimfwa, lelo wityepelwanga kwendeja kifundwa kya Bible? Mosesa nandi wētyepelwe pāmutumine Yehova kukesamba na Felo. Wānene amba: “A! Mfumwami! amiwa nkidipo ne kampeja-bukidi ka kwisambila, nansha kala.” (Div. 4:10) Kintu kikwabo kikwatañene na kwityepelwa i moyo wa kukankalwa. Padi tulañanga’mba muntu’wa kakekalapo mwanā bwanga mwanda ketuyukilepo kufundija senene. Pa kutyina kino, uyuka twabulwa mukenga wa kwendeja kifundwa. Shi ke pano, tukakomena namani bino bikoleja byatelwa pano?

Teakanya Mutyima Obe

7. Lelo i bika byādi bitonona Yesu mu mwingilo wandi?

7 Ditabula dibajinji dyotufwaninwe kulonga i kuteakanya mutyima wetu. Yesu wānene amba: “Kyakanwa kya muntu kinena’nka byobya biyule umutyima wandi.” (Luka 6:45, MB) Mutyima wa kusakila bakwabo biyampe o wādi utonona Yesu mu mwingilo wandi. Kimfwa, paādi umona ngikadilo ya bulanda ya ku mushipiditu ya Bayuda, ‘wēbakwatyilwe lusa.’ Wānene bandi bana ba bwanga’mba: “Byakwangula umbudimi i bivule bīne . . . Lombelai bidi amba mwine byangulwa alundule bakuputumina mu byangulwa byandi.”—Mat. 9:36-38.

8. (a) I biyampe tulangulukile pa bika? (b) Le i ñeni’ka yotukaboila ku myanda yesambile mwifundi umo wa Bible?

8 Netu potwipāna mu mwingilo wa kulonga bana ba bwanga, i biyampe tulangulukile bininge pa muswelo otwamwenine mu kininga kya muntu wādi wifunda netu Bible. Kupwa langa bantu boketana nabo mu mwingilo wa budimi ne muswelo obakamwena mu kwivwana musapu otusapula. Lolo umo watumine mukanda ku bilo ya musambo wa mu ntanda yabo amba: “Nadi nsaka kwimuyukija kufwija’ko kwami pangala pa Batumoni bamfundijanga kwami. Ngyukile amba kyaba kimo bankalelanga mwanda wa bipangujo bivule byongipangulanga kadi nebajiminijanga kyaba kivule. Ino abo bantūkijijanga mutyima ne kusaka kunombola byobafundile. Nafwija’ko Yehova ne Yesu pangala pa kwiya kwāile bano bantu kwami.”

9. Lelo Yesu wādi utele mutyima pa bika, ne tukamwiula namani?

9 Bine, ke bonsopo bāitabile ku bukomo bwālongele Yesu mwanda wa kwibakwasha. (Mat. 23:37) Bamo bamulondele kyaba kityetye, kupwa bapela bufundiji bwandi ne “kwenda kadi nandi dikwabo mpika.” (Yoa. 6:66) Inoko Yesu kāmwenepo amba musapu wandi ubabulwe mvubu mwanda’po’tu bamo abapele kwitaba’ko. Nansha nkunwa mivule yaākunine keyālupwilepo bipa, ino Yesu wātele mutyima ku biyampe byaādi ulonga. Wāmwene amba madimi abaele ke mwangulo ne kino i kitatyi kya nsangaji mikatampe ku bangudi. (Tanga Yoano 4:35, 36.) Pa kyaba kya kutala’nka nshi myumu idi panshi pa minēna ya mebele, mwene i biyampe twele meso pa mwangulo otubwanya kwangula mu mwaba witupelwe? Tubandaulei pano mwa kwikadila na uno mumweno muyampe.

Kuna Mwanda wa Kwangula

10, 11. Le i bika byokalonga pa kusaka kulama nsangaji yobe?

10 Kidimye ukunanga nkunwa mwanda wa kwangula. Netu tufwaninwe kusapula mwanda wa kushilula bifundwa bya Bible. Penepa bikekala namani shi ujimijanga kitatyi mu mwingilo wa budimi ino utana enka bantu batyetye kete ku mobo, pakwabo ne kwitana nabo mu kujokela’mo kupya kukomo? Kino kikokeja kukulebeja umbidyoma. Le ukaleka’byo kusapula ku njibo ne njibo? Mhm, nansha dimo! Bantu bavule basapwilwanga musunsa umbajinji mu uno muswelo usapulwanga mu bula bwa myaka.

11 Nanshi pa kulama nsangaji yobe, mwene ukokeja kutandabula misapwilo yobe, padi kubadila’mo ne yoya ya mwa kutanina bantu? Kimfwa, le kodi mutompe kusapwila bantu mu bipito nansha mu bifuko bya kaji? Mwene ubwanya kwisamba na bantu ku telefone nansha kulomba nimelo ya telefone ya boba bosapwilanga musapu wa Bulopwe mwa kwibetyila? Shi ūminine mu mwingilo obe ne kwisendulula, nabya ukasangela kwitana na bantu baswele kuteja musapu wa Bulopwe.

Kulwa na Bujundu

12. Le tukalonga namani shi bavule mu mwaba wetu bashikilwe myanda ya bipwilo?

12 Le bikekala namani shi bantu ba mu mwaba obe bashikilwe myanda ya bipwilo? Ubulwe’po kusendulula musapwilo obe wikale usangaja? Mutumibwa Polo wālembele banababo betabije ba mu Kodinda amba: “Ku bene Yudea nēalamuna, ke ndi mwine Yudea . . . Ebiya ku boba bampikwa mukanda-wabijila nami mo monka, ngikale wampikwa mukanda-wabijila (ino nkīkelepo wampikwa mukanda-wabijila kudi Leza, ehe).” Lelo i bika byādi bitonona Polo? Wānene amba: “Ku bantu bonsololo, nebālamukila bu-bintu byonso na’mba, kepabulwe, konsokonso mpandijeko bamo.” (1 Kod. 9:20-22) Lelo netu tubulwe’po kutana mwanda usangelanga bantu ba mu mwaba wetu? Bantu bavule bampikwa kwitabija basangelanga kulumbulula būmi bwa bisaka byabo. Padi kadi bakimbanga kuyuka kitungo kikadile’ko būmi. Mwene tukokeja kulumba bano bantu na musapu wa Bulopwe mu muswelo wibasangaja?

13, 14. Lelo tukokeja namani kuvudija nsangaji yetu mu mwingilo wa kulonga bana ba bwanga?

13 Basapudi bavule bene bavudijanga nsangaji yabo mu mwingilo wa kulonga bana ba bwanga, enka ne mu myaba mudi bantu ba bujundu bavule. Namani? Na kwifunda ludimi lweni. Ba mulume ne mukaji bamo, ba myaka 60 ne musubu, bamwene amba bana ba masomo ne bisaka bya Bashinwa bivule byadi mu mwaba upelwe kipwilo kyabo. Mulume unena’mba: “Pa kino, twakankamikilwe kwifunda Kishinwa. Nansha kwifunda ludimi byokwadi kulomba nsaa mivule difuku ne difuku, ino twasokwele bifundwa bya Bible bivule bya bantu banena Kishinwa mu mwaba wetu.”

14 Nansha shi i bikukomene kwifunda ludimi lweni, ukokeja kwingidija kabuku Une bonne nouvelle pour des gens de toutes nations (Myanda Miyampe ku Bantu ba Mizo Yonso) powitana na boba banena ludimi lukwabo. Kadi ukokeja kulomba bitabo bya ludimi lwa bene bantu’ba. Shako, bilomba kulonga bukomo ne kininga pa kwisamba na bantu ba ludimi ne bishi bikwabo. Kadi kokelwa musoñanya udi mu Kinenwa kya Leza unena’mba: “Yewa wakukusa mingimingi ya dyese aye ukāngulanga yonka mingimingi.”—2 Kod. 9:6.

Kipwilo Kyonso Kitalwanga na Uno Mwanda

15, 16. (a) Mwanda waka mwingilo wa kulonga bana ba bwanga i mwanda utala kipwilo kyonso? (b) Banunu nabo le bengilanga mwingilo’ka?

15 Inoko, kulonga bana ba bwanga ke mwingilopo utala muntu umo. I mwanda utala kipwilo kyonso. Mwanda waka? Yesu wānene amba: “Po ponka po bakemuyūkila bu-bāna-bami-babwanga ponka pa kwisanswa mo mwikadile bānwe bene.” (Yoa. 13:35) I bine, shi befundi ba Bible abaiya ku kupwila, divule basangelanga buswe bobamona ku kubungakana kwetu. Mwifundi umo wa Bible wāsonekele amba: “Naloelelwa kutanwa ku kupwila. Bantu bonso badi bantundaila na kyanga!” Yesu wānene amba boba bakekala balondi bandi bakashikibwa na bisaka byabo bya ku ngitu. (Tanga Mateo 10:35-37.) Inoko, wālaile amba bakatana mu kipwilo “katwa ka bāna babo bāna-balume, ne katwa ka bāna babo bāna-bakaji, ne ka bainabo, ne ka bāna” ba ku mushipiditu.—Mako 10:30.

16 Batutu ne bakaka banunu nabo bengilanga bininge mu kukwasha befundi ba Bible bendelele kumeso. Namani? Nansha banunu bamo byokebakibwanyapo kwendeja bifundwa bya Bible, baletanga malondololo akankamika lwitabijo lwa bonso bebevwana ku kupwila. Kikōkeji kyabo “mu dishinda dya boloke” nakyo kibwejanga buya ku ntumbo ya kipwilo ne kukokela bantu ba mityima myoloke ku bulongolodi bwa Leza.—Nk. 16:31.

Kutalula Moyo

17. Lelo tukanekenya namani moyo wa kwityepelwa?

17 Lelo shi tulwanga na moyo wa kwityepelwa le? Vuluka amba Yehova wākweshe Mosesa na kumupa mushipiditu sandu ne Alone mwanabo bu mwingidi nandi. (Div. 4:10-17) Yesu wālaile amba mushipiditu wa Leza uketukwasha mu mwingilo wetu wa kusapula. (Bil. 1:8) Ne kadi Yesu wātumine bengidi bakasapule bubidi bubidi. (Luka 10:1) Nanshi shi umona amba i bikomo kwendeja kifundwa kya Bible, lomba mushipiditu wa Leza ukupe tunangu, kadi nena mwanenu musapudi ukokeja kukukulupija ne udi na bwino bukokeja kukukwasha. Ne kadi kuvuluka amba Yehova utoñanga bantu ba bitupu—“bintu bilembakane bya panopantanda”—kwingila uno mwingilo wa kutendelwa i kintu kikankamika’po lwitabijo kashā!—1 Kod. 1:26-29.

18. Lelo i muswelo’ka otukanekenya moyo wa kukankalwa?

18 Le tukanekenya namani moyo wa kukankalwa? I kyendele’mo tuvuluke amba kulonga bana ba bwanga kekudipo pamo bwa kutēka ne kukomenwa kutēka kutalanga enka muntu umo—mutēki. Ino kulonga bana ba bwanga ako kutalanga bantu basatu bengidila pamo. Yehova ye wingila mwingilo mukatampe, wa kukōkela bantu kwadi. (Yoa. 6:44) Batwe ne banabetu mu kipwilo tuloñanga bukomo bwa kwingidija bwino bwetu bwa kufundija mwanda wa kukwasha mwifundi endelele. (Tanga 2 Temote 2:15.) Ne mwifundi mwine nandi ufwaninwe kwingidija byaefunda. (Mat. 7:24-27) Shi muntu waleka’byo kifundwa kya Bible, bine, kino kikokeja kwituzozeja umbidyoma. Tukulupile amba befundi ba Bible bakatonga butongi buyampe, ino batwe bonso “tukēshintulwila kudi Leza, muntu pandi, muntu pandi.”—Loma 14:12.

Le Tukapalwa Mpalo’ka?

19-21. (a) Lelo i mpalo’ka yotukapalwa shi twendeja bifundwa bya Bible? (b) Le Yehova umwene namani bonso bengila mwingilo wa busapudi?

19 Kwendeja bifundwa bya Bible kwitukwashanga tubadikije Bulopwe kumeso. Kadi kutwejanga bubinebine bwa Kinenwa kya Leza mu nkulwe ya ñeni ne mityima yetu. Muswelo’ka? Pania umo utelwa dya bu Barak ushintulula amba: “Kwendeja bifundwa bya Bible kukuningilanga wikale mwifundi mulumbuluke wa Kinenwa kya Leza. Namwene amba mfwaninwe kukomeja nkulupilo yami kumeso kwa kufundija’yo senene bakwabo.”

20 Shi kwendejangapo kifundwa kya Bible, le ko kunena’mba mwingilo obe keudipo na mvubu ku meso a Leza? Mhm, ke amopo! Yehova utendelanga bininge bukomo botulonga bwa kumutendela. Bonso bengila mwingilo wa busapudi i “bakwingila mīngilo pamo na Leza.” Inoko, kwendeja kifundwa kya Bible kuletanga nsangaji pa kumona muswelo utamija Leza nkunwa yotukunine. (1 Kod. 3:6, 9) Pania wa dijina dya bu Amy, unena amba: “Kitatyi kyomona mwifundi wa Bible wendelela kumeso, mutyima uyulanga nsangaji ya kufwija’ko Yehova pa kukwingidija upe muntu kyabuntu kya kutendelwa—mukenga wa kuyuka Yehova ne kukamona būmi bwa nyeke.”

21 Kulonga bukomo bwa kushilula ne kwendeja bifundwa bya Bible kuketukwasha twimanine pa kwingidila Leza kadi kukakomeja lukulupilo lwetu lwa kukapanda ne kutwela mu ntanda impya. Na bukwashi bwa Yehova, tukokeja kadi kupandija boba betwivwana. (Tanga 1 Temote 4:16.) Bine, ino shayo yo nsangaji ya kashā!

Lelo Ukivulukile?

• I bikoleja’ka bikankajanga bamo kwendeja bifundwa bya Bible?

• Le tukalonga namani shi bavule mu mwaba wetu badi na bujundu?

• I mpalo’ka yotukapalwa shi twendeja kifundwa kya Bible?

[Bipangujo bya Kifundwa]