Yesu—Mumunenena Bantu

“Yesu wa Nazala . . . i muntu mutumbe bininge mu mānga.” —H. G. Wells, mulembi wa mānga Mwine Angeletele.

“Kidishitu ye . . . umo kete, kasuku kandi, upityile batulāla bonso ba mu mānga.” —Philip Schaff, mwifundi wa teoloji ne mulembi wa mānga mubutwilwe mu Suise.

LELO kudi ukokeja kutelwa bu muntu mukatakata wa kasha ne kashele? Le bukatampe bwa muntu buyukenanga ku bika? I ku bushindañani bwandi’ni? I lukupa lwandi’ni? I ku bukomo bwa ñeni yandi’ni? Nansha buyukenanga ku lupusa lwa binenwa ne bilongwa byandi pa bantu ne lwa kimfwa kyaēbashidile?

Tala byobanena padi Yesu Kidishitu, Mwine Nazala kudi balembi ba mānga, befundi ba sianse, bafundi, balembi, baludiki ba politike, ne bakwabokwabo—ba pa kala ne ba dyalelo.

“Inoko bilomba kufwatakanya kukatampe, pa kusaka kutuna muntu umo mukomokomo—ke enkapo mu ino myaka tununu tubidi, ino i mu mānga yonso—pamo bwa Yesu wa mu Nazala.”—Reynolds Price, mulembi Mwine Amerika ne mufundi wa Bible.

“Muntu wakubulwa ne mambo mene wapāna būmi bwandi bu kitapwa mwanda wa kamweno ka bakwabo, kubadila’mo ne balwana nandi kadi wāikala ke kikūlwa kya ntanda. Kino i kilongwa kibwaninine’po kashā.”—Mohandas K. Gandhi, mwendeji wa politike ne wa kipwilo kya mu India.

“Ponadi mwanuke, nafundile Bible ne Talmud. Ndi Muyuda, ino nsangelanga muntu mutumbe wa mu Nazala.”—Albert Einstein, mufundi wa sianse mubutwilwe mu Alemanye.

“Ku wami mutamba Yesu Kidishitu i muntu muyukane mu nkongo yonso, mu mānga yonso, bu Mwanā Leza ne bu Mwanā Muntu. Myanda yonso yaānenene ne yaālongele idi na mvubu kotudi dyalelo, ne kukokejapo kutelela’byo muntu mukwabo, mūmi nansha mufwe.”—Sholem Asch, mulembi mubutwilwe mu Polonye, binenwa bitanwa mu julunale Christian Herald; i abo basendekele bishima.

“Nadi Nahilisite mu bula bwa myaka makumi asatu ne itano, mu buluji bwinebwine bwa kishima, ko kunena’mba muntu kadipo na kyakulupile. Ino myaka itano kunyuma, naikala na lwitabijo. Nakulupila mu lufundijo lwa Yesu Kidishitu ne būmi bwami bonso bwashinta na mu kukopa kwa diso.”—Mukelenge Leo Tolstoy, mulembi wa julunale ne filozofe Mwine Rusi.

“Būmi [bwa Yesu] budi na lupusa lukatampe kashā pano panshi, kadi luno lupusa lukyendelela na kuvudila’ko.”—Kenneth Scott Latourette, musoneki ne mulembi wa mānga Mwine Amerika.

“Le tulange amba mānga ya evanjile i mfumo bitupu? Bine, abe mulunda nami, kemudipo bubinga bulombola amba i mfumo. Inoko, mānga ya Socrate, keikokejapo kutunwa na muntu, keidipo na bubinga buvule na ya Yesu Kidishitu.”—Jean-Jacques Rousseau, filozofe Mwine Franse.

Bine, i kimweke patōka amba, shi kudi muntu ufwaninwe kwikala kitompekejo kyetu mu būmi, nabya i enka Yesu Kidishitu kete. Polo, muntu mufunde wa mu myaka katwa kabajinji wātongelwe na Yesu ekale mulondi wandi ne wākamunenene ku mizo, witukoma “kwela meso” kudi Yesu. (Bahebelu 12:2; Bilongwa 9:3) Le Yesu wētufundije bika pa mwa kwikadila umbūmi? Lelo ukokeja kumwena namani ku būmi bwandi?