Iula Yesu—Sapula na Bukankamane

“Twakankamene ne kukankamana . . . kwisamba nenu myanda-miyampe.”—1 TES. 2:2.

1. Mwanda waka myanda miyampe ya Bulopwe isangaja mpata?

 BUYA’BYOPO kwivwana myanda miyampe! Myanda miyampe ya Bulopwe yo milumbuluke kutabuka. Ilombola’mba masusu, misongo, tusua, bulanda ne lufu bisa kupwa. Myanda miyampe itupanga muswelo wa kukamona būmi bwa nyeke, itusokwela mpango ya Leza, ne muswelo wa kupwana nandi. Padi ulañanga amba muntu yense ukasangela kuteja ino myanda yāsapwile Yesu. Ino, i kya bulanda, bamo kebatejanga’yopo.

2. Shintulula byānene Yesu amba: “Ngile kukalañanya.”

² Yesu wālombwele bandi bana ba bwanga amba: “Kemukilangai’mba ngile kutula ndoe pano pantanda, nkiilepo kutula ndoe, enhe, i kipete. Ngile kukalañanya nsongwalume kudi shandi, nsongwakaji nandi kudi inandi, mukaja mwana nandi kudi inandi muko. Muntu ukekala ne ba mwandi mu njibo ke balwana nandi.” (Mat. 10:34-36, MB) Pa kyaba kya kwitabija myanda miyampe, bavule bapelanga’yo. Bakwabo bealamunanga ke balwana na boba basapula’yo, nansha bekale ba mu kisaka kimo.

3. Lelo i bika byotusakilwa pa kuvuija mwingilo wetu wa kusapula?

³ Tusapulanga bubinebine bumo bonka bwādi busapula Yesu, ne bantu nabo pobebuteja, baloñanga enka na mobādi balongela pādi pasapula Yesu. Ke kya kutulumukapo.  Yesu wānene bandi bana ba bwanga amba: “Umpika kakīlepo mfumwandi bukata; monka mo bampangilapangila ami ne bānwe nenu mo monka; wivwane shi balamine mwanda wami longa ne wenu nao mo monka.” (Yoa. 15:20) Mu matanda mavule ketupangwapañwangapo bininge, inoko tutananga bantu ba kafutululo ne ba bujundu. O mwanda tusakilwa kwikala na lwitabijo ne bukankamane pa kwendelela na kusapula myanda miyampe na bupyasakane.—Tanga 2 Petelo 1:5-8.

4. Mwanda waka Polo wādi usakilwa “kukankamana” pa kusapula?

⁴ Padi ukolelwanga kitatyi kimo kusapula, nansha kadi misapwilo mikwabo imweka bu ikutuyulanga. Nabya yuka’mba basapudi bakwabo ba kikōkeji badi’ko. Mutumibwa polo wādi musapudi mukankamane ne wakubulwa moyo, muntu muyukidije bubinebine, aye nandi kudi kyaba kyaādi ukolelwa kusapula. Polo wāsonekele Bene Kidishitu ba mu Tesalonika amba: “Pa kupwa kumonamona byamalwa, ne kulongwa bibibibi bya bumvu monka mu Fidipai, mo muyūkile bānwe, twakankamene ne kukankamana mudi Leza wetu kwisamba nenu myanda-miyampe ya Leza, mu bulwi bwa ntanda ne ntanda.” (1 Tes. 2:2) Mu Fidipai bakatampe ba lupusa bākupile nsonde Polo ne Shilasa mwingidi nandi, bēbakuta mu kifungo, ne kwibela mu bikulo. (Bil. 16:16-24) Nansha nabya, ba Polo ne Shilasa ‘bakankamene ke kukankamana’ bāendelela kusapula. Lelo tubwanya kulonga namani pamo bwa abo? Pa kulondolola, tubandaulei kine kyākweshe bengidi ba Leza ba mu myaka isekunwinwe mu Bible amba basapule na bupyasakane bubinebine butala padi Yehova, kupwa tuyuke motukokejeja kwiula kyabo kimfwa.

Bādi Basakilwa Bukankamane mwa Kunekenenya Nshikani

5. Mwanda waka ba kikōkeji ba Yehova basakilwanga nyeke bukankamane?

⁵ Kimfwa kitabuke kya kininga ne bukankamane, i kya Yesu Kidishitu. Kadi, bonso bakōkele Yehova basakilwanga nyeke bukankamane, tamba’tu ku ngalwilo ya muzo wa muntu. Mwanda waka? Mwanda kinondanonda na butomboki bwa mu Edena, Yehova wālaile amba kukekalanga nshikani padi boba bengidila Leza ne boba bengidila Satana. (Ngal. 3:15) Ne kwija kwine mpika, ino nshikani yāmwekelele patōka kitatyi kyāipailwe Abele moloke na mwanabo. Kitatyi kityetye pa kupita’po, bashikanya Enoke nandi, mwana-mulume mukwabo wa kikōkeji wāikele’ko kumeso kwa Dilobe. Wādi usapula amba Leza ne bandi bapandulwemo ba tununu na tununu twa ntanda ne miseke ukonakanyanga bantu bakubulwa bwine Leza. (Yude 14, 15) Uno musapu shao kewāsangejepo bavule. Bantu bāshikwa Enoke, kadi baswile ne kumwipaya shi Yehova kāmutekwinepo!—Ngal. 5:21-24.

6. Mwanda waka Mosesa wādi usakilwa bukankamane pa kwisamba na Felo?

⁶ Langa kadi ne bukankamane bwālombwele Mosesa pa kwisamba na Felo, mulopwe wādi umwenwe, ke’nkapo bu wa kwimanina kudi baleza, ino i pamo bwa leza, mwana wa Ra, leza dyuba. Bibwanika padi wādi nandi utōta nkishi wandi, enka mwādi mulongela ba Felo bakwabo. Kyonso kyādi kinena Felo kyo kyādi kilondwa; kyo kyādi kitungo. Felo byaādi nkomokomo, wa mutwe ne mutyima mūmu, kādipo na kibidiji kya kwipangula bakwabo bamulombole kya kulonga. I kumeso kwa uno muntu kwākemene Mosesa, mukumbi’tu wa bitupu, misunsa mivule—kwitwa mpika ne kutundailwa biyampe mpika. I bika bine byādi bikanena Mosesa kwadi? Bipupo bileta musala. Ne wākalomba bika? Lupusa lwa kutambija midiyo na midiyo ya bapika ba Felo bende! Lelo Mosesa wādi usakilwa bukankamane? Bine kadi!—Umb. 12:3; Bah. 11:27.

7, 8. (a) Lelo i matompo’ka atene ba kikōkeji ba pa kala? (b) Le i bika byākweshe boba ba mu kitatyi kyabadikile Bwine Kidishitu balombole bukankamane mu kukwatakanya ne kwendeja kumeso mutōtelo utōka?

⁷ Mu myaka tutwa yālondele’po, bapolofeto ne bengidi bakwabo ba Leza ba kikōkeji bākankamene ne kwimanina mutōtelo  utōka. Ntanda ya Satana yēbashikilwe. Polo unena amba: “Bāshibwa mabwe, bangi nabo baladibwa lupasu umbukata; aba batompibwa, aba batapibwa ku lupete, bangi benda bapōtakana, bavwele biseba bya mikōko ne bya bambuji; bafudilwa, ne kususulwa ne kumweshibwa malwa.” (Bah. 11:37) Lelo i bika byākweshe bano bengidi ba Leza ba kikōkeji bemanije? Mu mavese adi kūlu, mutumibwa utela bine byāpele Abele, Abalahama, Sala ne bakwabo bukomo bwa kūminina. I munene’mo amba: “Bafwile mu kwitabija, bampikwa kutambula myanda-yamilao, bēmona nayo bitupu kulampe kwine, ne kwimuna nayo, ne kwitabija.” (Bah. 11:13) I bine, bano bapolofeto pamo bwa Ediya, Yelemia, ne ba kikōkeji bakwabokwabo bāikele’ko kumeso kwa kitatyi kya Bwine Kidishitu, ne kwimanina mutōtelo wa bine na bukankamane, nabo bakwashibwe bōminine na kubambila meso abo pa milao ya Yehova.—Tet. 1:2.

⁸ Bano ba kikōkeji ba mu bitatyi bibadikile Bwine Kidishitu bādi batengele būmi bwa nsangaji mu mafuku a kumeso. Pobakasangulwa, bakafikijibwa bityebitye ku bubwaninine kadi ‘bakakūlwanga ku bupika bwa kubola’ na mingilo ya bupidishitu ya Kidishitu Yesu ne bandi bapidishitu batyebatye 144000. (Loma 8:21) Kadi, Yelemia ne bengidi bakankamane ba Leza bakwabo ba myaka ya kala bādi na kininga mwanda Yehova wēbakulupije, enka na mwaālaile Yelemia amba: “Bakalwa nobe; ino nanshi kebakakukomenapo, mwanda ami ngidi nobe kukunyongolola; i Yehova unena.” (Yel. 1:19) Dyalelo, kitatyi kyotulangulukila pa milao ya Leza itala mafuku a kumeso ne pa muswelo waetukulupija kwitulama ku mushipiditu, netu tukankamananga. —Nk. 2:7; tanga 2 Kodinda 4:17, 18.

Buswe Bwātonwene Yesu Asapule na Bukankamane

9, 10. Lelo Yesu wālombwele namani bukankamane kumeso kwa (a) bendeji ba bipwilo, (b) kibumbo kya bashidika, (c) mupidishitu mukatampe, (d) Pilato?

⁹ Yesu, Kitompekejo kyetu, wādi na bukankamane mu miswelo mishileshile. Kimfwa, nansha byaādi mushikibwe na boba bādi na lupusa ne ntumbo, kālekelepo kunena byobya bisaka Leza amba bantu bayuke’byo. Wādi utanda patōka bendeji ba mitōtelo pa mwanda wa kwimona kobādi bemona bu boloke ne pa bufundiji bwa bubela bwabo. Bano bantu bādi mu kilubo, Yesu nandi wēbalombola’kyo na binenwa byampikwa kafinda kadi biluji. Difuku dimo wānena’mba: “Yō! Yō! bānwe basonekeji ne baFadiseo; malwa enu! bānwe banzazangi! Mwanda mudyingakene pamo na bibundu bya kushinwinwa tō, pano peulu mwipamwene payampe, nanshi momwa munda muyūle bikupa bya bafu ne bubi bonso. E mo mwikadile ne bānwe’nka nabya ku meso a bantu mumwekele’mba i bokole, nanshi munda mwenu i muyūlwe bya buzazangi, ne byakujilula bijila.”—Mat. 23:27, 28.

¹⁰ Pa kutambwa na kibumbo kya bashidika mu budimi bwa Ngesemani, Yesu wētela kobadi pakubulwa moyo. (Yoa. 18:3-8) Kupwa bāmufikija kumeso kwa Sanhedrini kebamwipangula kudi mupidishitu mukatampe. Nansha byaāyukile amba mupidishitu mukatampe ukimbanga pa kumwipaila, Yesu wāitabije pakubulwa moyo amba i Kidishitu kadi i Mwana wa Leza. Wābweja’ko amba bakamumonanga “ushikete ku lundyo lwa bulobo  wiya mu makumbi a mūlu.” (Mako 14:53, 57-65) Kepaijijepo, Yesu wāimana mukutwe kumeso kwa Pilato, mwine wādi ubwanya kumulekelela. Ino Yesu wāuba nyāa kwampikwa kulondolola ku byobamunena. (Mako 15:1-5) Byonso bino byādi bilomba kukankamana.

11. Lelo bukankamane ne buswe byendelanga pamo namani?

¹¹ Yesu wānene kudi Pilato amba: “Po pa mwanda o nabutwidilwe pano, ne o naīdile pano panshi na’mba, nkebasapwile bya binebine.” (Yoa. 18:37) Yehova wātumine Yesu asapule myanda miyampe, Yesu nandi wāloelelwe kusapula’yo mwanda wādi usenswe Shandi wa mūlu. (Luka 4:18, 19) Kadi Yesu wādi uswile bantu. Wādi uyukile amba būmi i bwibakomene. Ne batwe bene, tusapulanga na bukankamane kadi pakubulwa moyo mwanda tuswele Leza ne bantu netu.—Mat. 22:36-40.

Mushipiditu Sandu Witupa Bukomo bwa Kusapula na Bukankamane

12. Lelo i bika byāsangeje bana ba bwanga babajinji?

¹² Mayenga matyetye Yesu pa kufwa, bana ba bwanga bādi na bubinga bwa kusāngela pa kumona Yehova webalundila’ko bantu ba kupanda. Langa’tu mu difuku dimo kete, Bayuda 3000 ne baketūtyile’mo batambile ku matanda mavule, bātenwe mu Yelusalema ku masobo a Pentekosa bābatyijibwa! Bine, uno mwanda i uno wāsambakene’po mu Bayuda bonso! Bible unena’mba: “Moyo webakwete bonsololo, ne bingelengele ne biyūkeno bingi bingi, byadi bilongwa ku batumibwa.”—Bil. 2:41, 43.

13. Mwanda waka banabetu bālombele kupebwa mutyima wakubulwa moyo, ne kwālupukile bika?

¹³ Bendeji ba mitōtelo pa kukalabala bakuta Petelo ne Yoano, bebela bufuku bonso mu kifungo, ne kwibakankaja kunena myanda ya Yesu. Pa kupwa kulekelelwa, bonso babidi bāenda kukalombola banababo byebafikile, kebalombela mwa kulwila na kuno kukankajibwa, amba: “Abe Yehova, . . . betupe mityima, bātwe bapika bobe, tunene mwanda obe kwa kubulwa moyo.” Kwālupuka bika? “Bonsololo bayūlwa Mushipiditu Sandu ke basapula mwanda wa Leza kwa kubulwa ne moyo mwine.”—Bil. 4:24-31.

14. Lelo mushipiditu sandu witukwashanga namani potusapula?

¹⁴ Yuka’mba mushipiditu sandu wa Yehova bo bukomo bwākweshe bana ba bwanga besambe mwanda wa Leza kwakubulwa moyo. Bukankamane bwa kwisamba bubinebine ku bakwabo, nansha ke ku boba bapela musapu wetu, ke bwa batwe benepo. Yehova ubwanya kwitupa mushipiditu wandi ne kadi shi tumulombe, uketupa’o. Na bukwashi bwa Yehova, netu tubwanya kwikala na bukankamane botusakilwa amba tunekenye kukankajibwa ko-konso.—Tanga Mitōto 138:3.

Dyalelo Bene Kidishitu Basapulanga na Bukankamane

15. Lelo bubinebine bukikalañanya bantu namani dyalelo?

¹⁵ Ano mafuku, enka na mobyādi bikadile pa kala, bubine bukikalañanya bantu. Kudi bebwitabija senene, bakwabo nabo kebevwanangapo nansha kusangela mutōtelo wetu mwine. Bakwabo betutopeka, betupunika, ne kwitushikwa enka na mwānenene’kyo Yesu. (Mat. 10:22) Kadi, tunenenwanga bibibibi ne lunsafwakanwa ku bisanji bya mīsambo. (Mit. 109:1-3) Nansha nabya, bantu ba Yehova basapulanga na bukankamane myanda miyampe pano pa ntanda.

16. Lelo i mwanda’ka mumweke ulombola’mba bukankamane bukokeja kushinta mumweno wa botusapwila?

¹⁶ Bukankamane bwetu bukokeja kwalamuna muswelo umona bantu musapu wa Bulopwe. Kaka umo wa mu Kirighizistan usekununa amba: “Kitatyi kyonadi mu busapudi, muntu umo wanombwele amba: ‘Ngitabije Leza ino nkitabijepo Leza wa Bene Kidishitu. Shi wiye dikwabo nkakusoñaninyanga mbwa!’ Kunyuma kwandi kwadi mbwa umo mukata mukutwe. Ino mu kitatyi kyotwadi twabanya Musapu wa Bulopwe No. 37, ‘Mfulo ya Bipwilo bya Bubela Ibafwena!,’ Nanenene amba mfwaninwe kujokela ku yoya njibo’ya  mwanda wa kukatana’ko muntu mukwabo wa mu kisaka kya mukelenge’wa. Ino i enka aye’wa washitwile mulango. Bukidi bonka nalombela kudi Yehova, kupwa nanena amba: ‘Wakomapo, navuluka mwanda otwesambile nobe ke padi mafuku asatu, kadi navuluka ne mbwa obe. Ino nkibwanyapo kukupita bitupu, mwanda enka na moitabijije, nami ngitabije Leza umo kete wa bine. Panopano ponka Leza usa kupa mfuto bipwilo bimufutulula. Ubwanya kuyukila’ko bivule na kutanga kano’ka.’ Natulumuka’tu, mukelenge au watambula Musapu wa Bulopwe. Kupwa naenda ku njibo mikwabo. Minite mityetye pa kupita’po, mukelenge wanonda lubilo ukwete Musapu wa Bulopwe. Kanena’mba, ‘Natange. Le nonga namani kutyina bulobo bwa Leza bwakamfikila?’” Kifundwa kyashilulwa na uno muntu, kadi waanza ne kupwila.

17. Lelo bukankamane bwa kaka umo bwakankamikile namani mwifundi umo wa Bible wa moyo?

¹⁷ Bukankamane bwetu bukokeja kadi kukankamika bakwetu. Mu Rusi kaka umo wadi wenda mu motoka waabile mwendi-nandi dipepala. Penepa, mwana-mulume umo wataluka paadi ushikete, wasompola kaka dipepala, wavungakanya’dyo ne kwidyasa panshi. Wamutuka na diwi dikatampe, waipangula kaka kwashikatanga ne kumulombola amba kakasomonwa kusapula mu kibundi’mwa. Kaka walomba Yehova amukwashe avuluke byānene Yesu amba: “Kemukakwatwa moyo boba bakwimwipaya yonka ngitu.” (Mat. 10:28) Waimana na mutyima mutūke ne kulombola mwana-mulume’wa amba: “Nkikulombolangapo konshikatanga, ino nsa kwendelela na kusapula mu kibundi.” Penepo watūka mu motoka. Aye kaka kuyuka mpika, nanshi mu motoka’mwa mwadi ne lolo umo waefundanga nandi Bible. Yewa lolo wadi ke muleke kutanwa ku kupwila mwanda wa kityino kya bantu. Ino pa kumona bukankamane bwa uno kaka, mwifundi wa Bible watyiba mbila ya kushilula monka kupwila.

18. Lelo i bika bikakukwasha usapule na bukankamane pamo bwa Yesu?

¹⁸ Mu ino ntanda mipaluke kudi Leza, mulomba kwikala na bukankamane pa kusapula pamo bwa Yesu. Lelo i kika kikakukwasha wikale nabo? Tala kumeso. Komeja buswe boswele Leza ne bantu. Lomba Yehova akupe kininga. Vuluka nyeke amba kudipo bunka, mwanda Yesu udi nobe. (Mat. 28:20) Mushipiditu sandu ukakukomeja. Yehova nandi ukakwesela ne kukukwatakanya. Nanshi, tuningei ne kunena amba: “Yehova i mukwashi wami; nkikakwatwapo moyo, mhm; Lelo kikanongela muntu i kika?”—Bah. 13:6.

Ukalondolola Muswelo’ka?

• Mwanda waka bengidi ba Leza basakilwanga bukankamane?

• Pa bitala bukankamane, i ñeni’ka yotuboila kudi . . .

• bantu ba kikōkeji bāikele’ko Kidishitu kāile?

• Yesu Kidishitu?

• Bene Kidishitu babajinji?

• banabetu Bene Kidishitu dyalelo?

[Bipangujo bay Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 23]

Yesu wājingulwile pakubulwa moyo bendeji ba bipwilo

[Kifwatulo pa paje 25]

Yehova witupanga buninge bwa kusapula