Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Tamija Nyeke Buswe Bwa Bu Bana Na Bana

Tamija Nyeke Buswe Bwa Bu Bana Na Bana

Tamija Nyeke Buswe Bwa Bu Bana Na Bana

“Mwisanswei banwe bene na bene’nka mwetusanshilwe Kidishitu.”—EF. 5:2, MB.

1. Yesu wātelele kayukeno’ka ka mvubu ka kayukilwa’po balondi bandi?

 KUSAPULA myanda miyampe ya Bulopwe bwa Leza ku njibo ne njibo, i kiyukeno kiyukilwa’po Batumoni ba Yehova. Inoko Yesu wātongele kintu kikwabo kya mu Bwine Kidishitu kya kuyukila’po bana bandi ba bwanga ba bine. Wānene amba: “Mwanda mupya uno o nemulá amba: Mwikale kwisanswa bānwe bene na bene. Po ponka po bakemuyūkila bu-bāna-bami-babwanga ponka pa kwisanswa mo mwikadile bānwe bene.”—Yoa. 13:34, 35.

2, 3. Lelo buswe bwa bu bana na bana buteñanga namani boba bayanga ku kupwila kwa Bwine Kidishitu?

2 Buswe bwa bu bana na bana bwa Bene Kidishitu ba bine i bwishile na bwa ba ino ntanda. Pamo’nka bwa emá ikoka kyuma, buswe buluñanga bengidi ba Yehova umbumo ne kukokela bantu ba mityima myoloke mu mutōtelo wa bine. Imvwana kimfwa kya Marcelino, Mwine Kamerune wasabikilwe meso ku kaji. Kupwa kwa ino akishida, bantu badi ke banenanena’mba i mfwityi. Pa kyaba kya kumukankamika, pashitele wabo ne banababo ba kipwilo bamupangile’mo. Kamoni umo wa Yehova pa kumwita akapwile nabo, Marcelino washishibala. Wadi utyina nabo bakamupanga.

3 Marcelino watulumukile pa byamutene ku Njibo ya Bulopwe. Bamutundaile na kyanga, kadi wasengelwe na bufundiji bwa mu Bible bwaimvwene. Penepa washilula kutanwa ku kupwila konso, waendelela mu kwifunda Bible, kupwa wabatyijibwa mu 2006. Pano usapwilanga kisaka kyandi ne balondakani nandi bubinebine, ne washilwile kwendeja bifundwa bibala-binga bya Bible. Marcelino usakilanga bantu befunda nandi Bible bamone amba wibaswele monka mobamuswelele kudi bantu ba Leza.

4. Mwanda waka tufwaninwe kukōkela madingi a Polo a ‘kwisanswa’?

4 Nansha buswe bwetu bwa bu bana na bana byobusangaja, ino ketufwaninwepo kwibumona bu bwa ku bitupu. Langa’po bantu ababanza mudilo kyolwa, kebote ku lubimbi’lwa. Pa kusaka bemvwane kyanga, bafwaninwe kusonshila nkuni shi bitupu mudilo usa kubula. Mo monka ne kijimba kya buswe bwa kutendelwa budi mu kipwilo, kikazela shi Mwine Kidishitu umo ne umo kalongelepo bukomo bwa kuningija’kyo. Lelo tukaningija’kyo namani? Mutumibwa Polo ulondolola’mba: “Mwisanswei banwe bene na bene’nka mwetusanshilwe Kidishitu, paetwipanyine aye mwine bu mulambu ne bu kitapwa kinunka luvumba lusangaja Leza.” (Ef. 5:2, MB) Kipangujo kyotusa kubandaula i kino, Lelo i mu mashinda’ka motukokeja kwisanswa batwe bene na bene?

“Mwikale ku Baijibwa Pamo Ponka”

5, 6. Mwanda waka Polo wāsoñenye Bene Kidishitu ba mu Kodinda amba “mwikale ku baijibwa”?

5 Mutumibwa Polo wāsonekēle Bene Kidishitu wa mu Kodinda wa kala amba: “Yō! Yō! bānwe bene Kodinda kyakanwa kyami kibāsamina kudi bānwe, mutyima ubabaye. Kemutyepejibwepo mudi bātwe, mhm, i mu byalusa byenu bya munda mo mwatyepejibwa. Ebiya pano kadi, mwanda wa mpalo ya kundigakena ponka (nēsamba nenu pamo na bami bāna) mwikale ku baijibwa pamo ponka.” (2 Kod. 6:11-13) Mwanda waka Polo wāsoñenye Bene Kodinda kubaijibwa mu buswe bwabo?

6 Tubandaulei mwāshilwidile kipwilo kya mu Kodinda wa kala. Polo wāfikile mu Kodinda ku dikumbi dya 50 K.K. Nansha byāshilwile mwingilo wandi wa kufundija na makambakano, mutumibwa kālekele’byopo. Kitatyi kityetye pa kupita’po, bantu bavule mu kino kibundi bāitabije myanda miyampe. Polo wālele “mwaka ne makweji asamba” ufundija ne kukomeja kipwilo kipya. Bine wādi uswele bininge Bene Kidishitu ba mu Kodinda. (Bil. 18:5, 6, 9-11) Nanshi nabo bādi na bubinga bwa kumusanswa ne kumulēmeka. Inoko, bamo mu kipwilo bāmupalukile. Padi bamo kebādipo basenswe madingi andi ampikwa kafinda. (1 Kod. 5:1-5; 6:1-10) Bangi nabo bātejeje lunsamfwakanwa lwa “batumibwa bakatampe.” (2 Kod. 11:5, 6) Polo wādi usaka bano batutu ne bakaka bonso bamuswe bya binebine. O mwanda wēbesāshile amba “mwikale ku baijibwa” na kumufwena ne kwifwena abo bene na bene.

7. I muswelo’ka otukokeja ‘kubaijibwa’ mu buswe bwa bu bana na bana?

7 Lelo batwe netu? Tukokeja ‘kubaijibwa’ namani mu buswe bwa bu bana na bana? Bantu ba lukongo lumo ne ba ku ntanda imo babwanya kupelelwa kupwana. Ne boba baswele makayo amo kebo kushikatyila pamo kitatyi kivule. Ino shi byotusaka i bishile na biswile Bene Kidishitu bamo, nabya tusakilwa ‘kubaijibwa.’ I biyampe kwiipangula amba: ‘Lelo ntambilanga mu busapudi nansha kwipwija mukose na bano batutu ne bakaka na dimodimo? Lelo ku Njibo ya Bulopwe, ñimunanga’nka bapya mwanda monanga’mba ebonkapwana nabo mwenda mafuku? Lelo ñimunanga bakulu ne bankasa bonso mu kipwilo?’

8, 9. Madingi a Polo asonekelwe mu Loma 15:7 etukwasha namani potwiimuna mwanda wa kutamija buswe bwa bu bana na bana?

8 Mu uno mwanda utala kwiimuna, binenwa bya Polo ku Bene Loma bibwanya kwitukwasha tumone batōtyi netu mobyendele. (Tanga Loma 15:7.) Kishima kya Kingidiki kyalamwinwe bu “kwitambula” kishintulula “kwilubula na kanye nansha na kizaji, kwitabija muntu mu kitango ne mu bulunda bwenu.” Mu myaka isekunwinwe mu Bible, mufikilwa wa kizaji wādi utambula balunda ku njibo yandi, wādi wibayukija’mba udi na nsangaji pa kwibamona. Kidishitu nandi i mwitutambule uno muswelo, ne witusoñanya tumwiule potutambula batōtyi netu.

9 Potwimuna banabetu ku Njibo ya Bulopwe ne mu bifuko bikwabo, tukokeja kuta mutyima ku boba botwaija kwimona nansha kwisamba nabo mpika. Mwanda waka kwisambe’po nabo nansha bityetye? Ku kupwila kukwabo, twemona ne kwisamba na bakwabo. Mu kitatyi kityetye’tu, tukamona’mba tubesambe na nsangaji na batutu ne bakaka bonso. Ketudipo kyotuselela mutyima kūlu shi ketwisambilepo na bantu bonso mu difuku dimo. Kadi kekudipo ufwaninwe kukalala amba kebamwimwinepo ku kupwila ne kupwila.

10. I mukenga’ka udi na bonso mu kipwilo, ne i muswelo’ka otukamwena’mo ne pa mfulo?

10 Kwimuna bakwetu i ditabula dibajinji dya kwibatambula. I ditabula ditwala ku mīsambo itobala ne ku bulunda bwa kulādila. Kimfwa, pelombola majina ne kwisamba boba bāya ku bitango ne ku kubungakana, bakimbanga mukenga wa kukemona dikwabo. Bengidi ba kwituma ku Lūbako lwa Mobo a Bulopwe, ne boba bengilanga mwingilo wa bukwashi basambanga bulunda pa kwiyuka ngikadilo miyampe na bakwabo. Mikenga ya kupwana bulunda bwa nyeke mu bulongolodi bwa Yehova i mivule. Shi twikale ‘kubaijibwa,’ nankyo balunda bakavula, kadi tukavudija buswe bwitulunga mu mutōtelo wa bine.

Tambula Bakwenu

11. I kimfwa’ka kyāshile Yesu kilombwelwe mu Mako 10:13-16?

11 Bene Kidishitu bonso bakokeja kwikankila’ko kutambula bakwabo na mwālongele Yesu. Tala byālongele Yesu pāile kumuletela bambutwile babo bana, ebiya bana bandi ba bwanga kebebakankaja. Aye wānene amba: “Mwitulekei bidi twana twiye kwami kemukitukandai, ke-buntu bulopwe bwa Leza i bwa bantu badi bwa tonka’to.” “Ebiya pa kwitutekuna mu maboko andi kētulelele, kadi wetutenteka maboko andi kētwesela dyese.” (Mako 10:13-16) Langa’po bidi mwēimvwanine totwa twana pa kuswibwa namino na Mufundiji Mukatampe!

12. I bika bikokeja kwitukankaja kwisamba na bantu?

12 Mwine Kidishitu yense ufwaninwe kwiipangula amba, ‘Lelo ntambulanga bakwetu’ni, nansha mwekanga bu ne muvudilwe bya kulonga?’ Bintu bimo ke bibipo, ino bikokeja kukankaja mīsambo. Shi kitatyi kyonso twisamba enka ku telefone nansha tutūdile bikolo mu matwi potushikete na bantu, bikamweka’mba ketusakilepo kwisamba nabo. Shi bakwetu betumona kyaba kyonso tutala enka kompyuta ya ku makasa, bakalanga’mba ketwibatelepo mutyima. Eyo, kudi “kitatyi kya kwikala talala nyā,” ino shi tudi pa bantu, pavule i “kitatyi kya kwisamba.” (Mus. 3:7) Bamo bakokeja kunena’mba, “Nsenswe kwikala talala” nansha’mba, “Luno lubanga nkisakilepo’tu bya kunena.” Nansha nankyo, kwisamba bya bulunda nansha byoketudipo na mutyima wa kwisamba i kilomboji kya buswe ‘kebusakengapo byonka bya abo bwine.’—1 Kod. 13:5.

13. Lelo Polo wākankamikile Temote amone namani batutu ne bakaka Bene Kidishitu?

13 Polo wākankamikile nkasampe Temote kulēmeka bantu bonso ba mu kipwilo. (Tanga 1 Temote 5:1, 2.) Netu tufwaninwe kumona Bene Kidishitu batame pamo bwa batata ne balolo kadi bankasampe nabo pamo bwa batutu ne bakaka ba munda mwetu. Shi twikale namino, nankyo i kutupu mwanetu muswe ukemona bu ungi potudi.

14. I tumweno’ka tumotumo tumwenwa mu mīsambo yūbaka pamo na bakwenu?

14 Twitamijanga ku mushipiditu ne mu malango potwisamba na bakwetu mīsambo yūbaka. Tutu umo wingilanga ku bilo ya musambo, uvuluka na mēlu bakulumpe bamobamo ku Betele badi besambanga nadi divule dine paadi ukitwelatwela’ko. Binenwa byabo bikankamika byāmukweshe emone amba nandi ubadilwa mu kisaka kya Betele. Pano nandi uloñanga bukomo bwa kwibeula na kwisamba na bengidi bapya ba ku Betele.

Kwityepeja Kwitukwasha Tupwane

15. I bika bilombola’mba batōtyi ba bine nabo babwanya kwisusa?

15 Ba Eodia ne Shintake, bakaka babidi Bene Kidishitu ba mu Fidipai wa kala, mobimwekela bākolelwe kupwija makambakano obādi nao. (Fid. 4:2, 3) Lupata lwa mu meso fututu lwēpatenye ba Polo ne Banabasa lwāyukene ku bonso ne byafula ku kukalañana, au wenda dyandi, au wenda dyandi. (Bil. 15:37-39) Ino nsekununi ilombola’mba batōtyi ba bine bakokeja nabo kwisusa. Yehova witukwashanga tupwije myanda ne kupwana monka. Ino witulomba’po kintu kabidye.

16, 17. (a) Le kwityepeja kudi na kamweno’ka mu kupwija myanda? (b) Nsekununi ya Yakoba pa kwisambakana na Esau ilombola namani mvubu ya kwityepeja?

16 Langa’po shi abe ne mulunda nobe mukimbanga kwenda lwa motoka. Kumeso kwa kutaluka, mufwaninwe kukuja kontanki ne kwakija motoka. Ne kupwija myanda nako kulomba kontanki. Uno kontanki i kwityepeja. (Tanga Yakoba 4:10.) Uno kontanki ulengeja boba bepile myanda bashilule kulonda misoñanya ya mu Bible, monka mwikilombwela kimfwa kya mu Bisonekwa kilonda’ko.

17 Pano ke padi myaka 20, Esau wāsakile kwipaya Yakoba dipasa nandi, mwanda Yakoba wamusompwele kyepelo kyandi kya bu mwana umbedi. Bano ba kyungu ne kabange bādi bafwaninwe kukemona dikwabo, “penepo Yakoba wakwetwe ne moyo mukatampe, ne dityima ke dimutú.” Wālangile amba Esau usa kumutamba. Ino pobēmwene, Yakoba wālonga kintu kampanda kekyādipo kilanga Esau. “Kēvukwila panshi” ne byaāfwenene kudi mwanabo. Le byāikala namani? “Penepo Esau wasenselelako kumukukila kamubumbe bipa, waponena pekoshi ne kumwimuna pa kyakanwa; ke bedila.” Kyaka kya kwilwa ne ko kyaya jimejime. Kwityepeja kwa Yakoba kwānekenye mushikwa onso wādi na Esau.—Ngal. 27:41; 32:3-8; 33:3, 4.

18, 19. (a) Shi tubepi myanda, mwanda waka i kya kamweno kwalwila’ko kulonda madingi a mu Bisonekwa? (b) Mwanda waka ketufwaninwepo kuzoza shi bakwetu abapele kupwana bukidi bonka?

18 Mu Bible mudi madingi malumbuluke a mwa kupwijija myanda. (Mat. 5:23, 24; 18:15-17; Ef. 4:26, 27) * Shi ketulondelepo ano madingi na kwityepeja nabya biketukomena kupwana. Kutengela enka mukwenu etyepeje ke akopo kupwa myanda, mwanda nobe udi na kontanki mu dikasa dyobe.

19 Shi bukomo bonso botulonga bwa kupwana bubakoma, ketufwaninwepo kuzoza. Padi bilomba kitatyi pa kusaka mukwetu elwe uno mwanda. Banababo na Yosefa bāmwabile. Pālēle myaka mivule kumeso kwa kukamumona papo ke mpingakani wa mulopwe mu Edipito. Inoko, ke ku mfulo, bāshinta mityima yabo ne kulomba lusa. Yosefa nadi wēbalekele, ne bana bonso ba Yakoba babunda muzo wādi na dyese dya kutelelwa pa dijina dya Yehova. (Ngal. 50:15-21) Shi tulame kipwano na batutu ne bakaka, nabya tubaleta bumo ne nsangaji mu kipwilo.—Tanga Kolose 3:12-14.

Twisanswei mu “Bilongwa bya Binebine”

20, 21. I ñeni’ka yotukokeja kuboila ku koija kwāoije Yesu maulu a batumibwa bandi?

20 Yesu wālombwele batumibwa bandi kumeso kwa lufu lwandi amba: “Napu kwimushīla kala mwakulondela’mba, monka mo nemulongela nenu mukalongele monka.” (Yoa. 13:15) Wādi ukitambatamba mu koija maulu a ba 12. Byālongele Yesu ke kiselapo’tu nansha kilongwa kya kanye. Yoano, kumeso kwa kusekununa mwāoijije Yesu maulu, wālembele amba: “Yesu . . . ne lonka lusa lwakusanswa bandi bādi nabo panopantanda, [wādi] mwibasanswe’tu ne kumfulo kwine.” (Yoa. 13:1) I buswe bwādi buswele Yesu bandi bana ba bwanga bwāmutonwene kwingila mwingilo wādi wingilwa divule na umpika. Nabo bādi bafwaninwe kwiingidila na buswe abo bene ne kwityepeja ponka. Bine buswe bwa bu bana na bana bufwaninwe kwitukunka tute mutyima batutu ne bakaka bonso Bene Kidishitu ne kwitala.

21 Mutumibwa Petelo wāoijibwe ku maulu na Mwanā Leza wāivwanije byādi bisaka kunena Yesu. Wāsonekele amba: “Ino byo mwatōkeja tō mityima yenu pa kikōkeji kyenu kya byabinebine, ku lusa lwa ku bāna benu lwakubulwa kubepa, ponkapo mwisanswei bānwe bene na bene ku mutyima tō, ne kininga ponka.” (1 Pet. 1:22) Mutumibwa Yoano nandi wādi’po peboije Mfumwetu, usoneka’mba: “Twanwe twana twami, ketukisanswa bwa ku kanwa konka nansha bwa ku ludimi; poso mu bilongwa bya binebine.” (1 Yoa. 3:18) Shi ke pano, mutyima wetu witutonone tumwekeje buswe bwa bu bana na bana mu bilongwa.

[Kunshi kwa dyani]

^ Tala dibuku Balongololwe Mwa Kulongela Kiswa-Mutyima kya Yehova, paje 144-150.

Lelo Ukivulukile?

• I mu mashinda’ka motukokeja ‘kubaijibwa’ mu buswe bwetu?

• I kika kiketukwasha tutambule bakwetu?

• Lelo kwityepeja kudi na mvubu’ka pa kupwana?

• I kika kiketutonona tute mutyima banabetu betabije?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 24]

Imuna na nsangaji banabetu mu lwitabijo

[Kifwatulo pa paje 26]

Kokabulwa kutambula bakwenu