Lelo Leza Udi na Mumweno’ka pa Malwa?

UMPANGI wetu, witusakilanga biyampe, ketukankejepo kutoma malwa pa ntomeno. * Inoko, wāpene “vinyu ya kutōkeja mutyima wa muntu, ne māni a kunanamija mpala yandi, kadi mukate ukomeja mutyima wa muntu.” (Mitōto 104:15) Kyaba kimo, Yesu wākweshe ku masobo a butundaile na kwalamuna mema ke “vinyu mikambe kulumbuluka.”—Yoano 2:3-10.

I biyampe kuyuka amba Umpangi uyukile senene malwa moajinyinyanga ngitu ne bongolo. Kupityila ku Bible, Tata wetu ‘witulombolanga ka kumwena’mo,’ ne kwitudyumuna bininge ku bibi bidi mu mutomeno-mpata. (Isaya 48:17) Tala bidi bino bidyumu byampikwa kafinda:

“Kadi kemukakolwai vinyu, e mudi lūma.” (Efisesa 5:18) “Bantondwe . . . ke bakapyana po Bulopwe bwa Leza.” (1 Kodinda 6:9-11, Bisonekwa Bitokele) Kinenwa kya Leza kipelejanga “bunkolwankolwa, ne byamunyanji bisuluka ku budyakata ne ku bunkolwankolwa, ne bilongwa bikwabo bifwene bino’bi.”—Ngalatea 5:19-21, Myanda Miyampe ku Bonso.

Tubandaulei pano byaka bidi mu mutomeno-mpata wa malwa.

Byaka bidi mu Butondwe

Nansha malwa byoasangaja mutyima, adi na tupindi tumo tukokeja kushinta mwingidilo wa ñeni ne ngitu. Kutoma bibi malwa kukokeja kuleta makambakano pamo bwa ano:

Butondwe bonanga milangwe ya mwine utoma, enka nenki ‘kakomenwa kunena biluji.’ (Nkindi 23:33, BB) Allen ntondwe utelelwe mu kishinte kishele kunyuma’ki ushintulula’mba: “Butondwe bwa malwa i luba lwa mu ngitu; ino kadi i ne lwa mu mulangilo ne mu mwikadilo wa muntu. Lulengejanga muntu akomenwe kulanga pa bibi byasa kulonga ku bakwabo.”

 Kutoma malwa mavule kubwanya kupwa muntu bumvu. Bisonekwa bidyumuna amba: “Vinyu, ne vinyu mipya, bifundula kwivwanija.” (Hosea 4:11) Namani le? Malwa pa kwingila’o mu ngitu, milangwe ne bilokoloko byotupelanga twashilula kwibimona bu biyampe—ne kwitabija’byo. Kusumininwa kwetu kwa kulamata ku byoloke kwashilula kutyepa. Malwa akokeja kutyimpila panshi ñeni yetu, twafula ku musala wa ku mushipiditu.

Kimfwa, ba John ne mukajandi bepotomeje ku bala, John na bulobo, washala’ko. Byaadi ke mutome’mo bityetye mwanda wa kutalaja pa mudibu, kala kwamwiila mwana-mukaji. Pa kupwa kutoma’mo dikwabo, John watamba na mwana-mukaji’wa ne kulonga nandi makoji. Kupwa, John wealakanya pa kulonga kintu kyakadipo ulanga kulonga shi kadipo mutome malwa amupwile bumvu.

Kutoma malwa mavule kubwanya kulenga mibotakanya ne bilongwa bibi. “Lelo wamalwa i ani? ani wanjia?” ye Bible wipangula. “Yewa wija pabwipi na vinyu; mwanda wa kutoma’mo dikwabo.” (Nkindi 23:29, 30, CEV) Butondwe bubwanya kukwikadija “pamo’nka bwa yewa ulēle umbukata mwa kalunga-kamema, nansha pamo’nka bwa yewa ulāla pa nsongo ya mushikinshi.” (Nkindi 23:34) Muntu mukolwe bininge ukeimvwana “bu mukupilwe ino kwampikwa kuvuluka mwapityilanga byonso.”—Nkindi 23:35, CEV.

Bunkolwankolwa bubwanya kona bukomo bwa ngitu. “Ino kumfulo’kwa ke isumana bwa nyoka, kadi isumana pamo na nyoka wa bulobo.” (Nkindi 23:32) Bwifundi bwa kiñanga i bubingije tunangu tudi mu luno lukindi lwa kala. Malwa mavulevule adi na bulembe butwala ku misongo ya maya palapala, misongo ya kuyulwa matyima, kubola kwa dityima, nsamba-bululu, kutyepeja munangilo wa mashi a sukadi mu bantu babela dyabeta, kona na malwa mwana udi munda, mutwilo umbi wa dityima ne kuyumbayumba—ne kubala nkonde i kuswa. Kadi nansha kutoma mpata malwa musunsa umo kubwanya kutwala muntu ku kupungila nansha ku lufu. Kudi byaka bitabukile bukata bidi mu kutoma malwa mavule, kebitelelwepo mu bilembwa bya kiñanga.

Kyaka Kikatampe. Nansha shi muntu katomangapo nyeke, kutoma bibi malwa kubwanya kuleta byaka bya ku mushipiditu. Bible unena patōkelela amba: “Malwa abo boba balanguka lubanga bwē, amba balonde byakutoma bikomo, ne kwija mu bufuku ne bukata poso’nka vinyu ne byo ibakandila bwa  lubimbi!” Mwanda waka? Isaya ushintulula byaka bya ku mushipiditu bidi mu kutoma malwa bibi amba: “Kebabangilepo mingilo ya Yehova, nansha kulangalanga kulonga kwa makasa andi.”—Isaya 5:11, 12.

Kinenwa kya Leza kitudyumuna tuleke kwikala “umbukata mwa batomatoma vinyu.” (Nkindi 23:20) Bana-bakaji banunu ibanenwe baleke “kumunwa na vinyu mingi.” (Tetusa 2:3) Mwanda waka? Mwanda i bityebitye—pamo ne kuyuka mpika—muntu washilula kutoma malwa mavule kyaba ne kyaba. Ku mfulo, muntu utoma malwa “kalēle wiipangula amba ‘busa kukya nsaa’ka, amba nkatome monka?’” (Nkindi 23:35, CEV) Ntondwe wikalanga ku nenekelo ileta lufu kitatyi kyawitobwa malwa kukelela lubanga kutūla ne ku lubanga lukwabo.

Bible udyumuna amba boba batoma “vinyu nakampata, ne kupotoma byamalwa, ne lupotopoto lwa byakukolwa, . . . bakamupityilangamo aye i mulongolole kala pa kutyibila mambo a bōmi ne bafu bēne kumo.” (1 Petelo 4:3, 5) Kadi Yesu wādyumwine pa mwanda utala bitatyi bya malwa byotudi’mo amba: “Penepo kadi mwikale kudyumuka bānwe bene, mwanda wa kunena’mba mityima yenu yakaīle kulemenenwa, ne mu dyopolo, ne bunkolwankolwa, ne byakūmininwa bya buno būmi ino dyodya difuku [dya Yehova] dikemupulumukila bitupu, enka na lufimbo lwa kwimuponena.”—Luka 21:34, 35.

Penepo, i bika bikokeja kulonga boba ba mutomeno umbi amba baleke ‘kulēmenenwa na bunkolwankolwa’?

[Kunshi kwa dyani]

[Bifwatulo pa paje 4]

Mutomeno-mpata wa malwa utwalanga muntu ku makambakano mavule