Babatyijibwe Mu Dijina Dya Ani Ne Dya Kika?

“Endai nanshi mukafundijei . . . , bantu nabo ke bāna-babwanga, kwibabatyija mu dijina dya Tata, ne dya Mwana, ne dya mushipiditu sandu.”—MAT. 28:19.

1, 2. (a) Lelo i bika byālongekele mu Yelusalema mu Pentekosa 33 K.K.? (b) Mwanda waka bantu bavule mu kibumbo bākunkilwe mityima ne kubatyijibwa?

 MU Yelusalema mwādi mutyikinya bantu ba mu matanda palapala. Mu difuku dya Pentekosa 33 K.K., mwādi masobo makatampe kwātenwe bantu bavule. Ino kwālongekele kintu kekyamwekele kashā, penepa mutumibwa Petelo wānene mwisambo ukunka mityima wāshile nkuo. Kubwipi kwa Bayuda 3000 ne bāketūtyile’mo bātengelwe na binenwa byandi, besāsa, ne kubatyijibwa mu mema. Ebiya bālundwa ku kipwilo kipya kya Bwine Kidishitu. (Bil. 2:41) Kubatyijibwa kwa bavule namino mu byumbu ne mu bijiba bya mu Yelusalema kwādi kwa kulengeja byungwe mu bantu!

² Le i bika byāfikije bantu bavule namino ku kubatyijibwa? Kēpaijijepo mu difuku’dya “kwebapulumukile kitūta bwa luvula lukatampe lwa malwa lupukuma.” Mu kyumba kya peulu, bana ba bwanga ba Yesu 120 bāyulwa mushipiditu sandu. Penepa, bana-balume ne bana-bakaji ba kwakamwa Leza bābungakene pamo kebatulumuka kwivwana bano bana ba bwanga pa “kwisamba ne ndimi ya mineneno īngi.” Le bādi ba kulonga kika? Petelo wālondolwele amba: “Alamukai pa mutyima mubatyijibwe bonso mu dijina dya Yesu Kidishitu, . . . ebiya mukatambula kyabuntu kya Mushipiditu Sandu.”—Bil. 2:1-4, 36-38.

3. Lelo i bika byādi bifwaninwe kulonga Bayuda ne bāketūtyile’mo?

³ Langa’po bidi ngikadila itala mutōtelo yādi na bano Bayuda ne bētūtyile’ko bāivwene Petelo. Bādi betabije kala Yehova bu Leza wabo. Kadi bādi bayukile mushipiditu sandu, kupityila ku Bisonekwa bya Kihebelu, bu bukomo bwa Leza bwaāingidije pa kupanga bintu ne mu bitatyi bikwabo. (Ngal. 1:2;  Bat. 14:5, 6; 1 Sam. 10:6; Mit. 33:6) Ino bādi basakilwa bintu bikwabo. Kyādi kya kamweno kobadi kwimvwanija ne kwitabija dishinda dya Leza dya lupandilo—Meshiasa, Yesu. O mwanda, Petelo wākomeneje mvubu ya ‘kubatyijibwa mu dijina dya Yesu Kidishitu.’ Mafuku matyetye kunyuma, Yesu musanguke wāsoñenye Petelo ne bakwabo kubatyija bantu “mu dijina dya Tata, ne dya Mwana, ne dya mushipiditu sandu.” (Mat. 28:19, 20) Kino kyādi na buluji bukatampe mu myaka katwa kabajinji kufika ne dyalelo. Lelo i buluji’ka?

Mu Dijina dya Tata

4. Byobādi bantu bapwene kala na Yehova, i bintu’ka byāshintyile?

⁴ Enka na motwanenenanga, boba bālondele mwisambo wa Petelo bādi kala batōtyi ba Yehova kadi bapwane nandi. Bādi batompa kulonda Bijila byandi, ye kyālengeje bantu ba mu matanda makwabo bāye ku Yelusalema. (Bil. 2:5-11) Inoko, Leza wāshintyile muswelo wa kulonga bintu. Wāpelele Bayuda kwikala muzo wandi wa pa bula; kulonda kobādi balonda bijila kekwākidipo kadi na mvubu pa kwitabijibwa na aye. (Mat. 21:43; Kol. 2:14) Pa kusaka’mba bendelele kupwana na Yehova, boba bādi bateja bādi banenwe kulonga ne bikwabo.

5, 6. Lelo Bayuda ne bētūtyile’mo bavule ba mu myaka katwa kabajinji bālongele bika pa kupwana na Leza?

⁵ Bine kebādipo bafwaninwe kuvundamina Yehova, Mwine wēbapele būmi. (Bil. 4:24) Boba bātejeje nshintulwilo ya Petelo bāimvwanije bivule bilombola’mba Yehova i Tata wa buswe bukatampe. Wātumine Meshiasa wa kwibanyongolola kadi wādi na mutyima wa kufwila lusa ne boba bene banenwe na Petelo amba: “Njibo yonso ya Isalela īyūkile’tu binebine byonka’mba, Leza wamupe uno Yesu bu-Mfumwetu ne bu-Kidishitu aye umo enka o mwaipaīle bānwe ku [mutyi].” Pano, boba balonda binenwa bya Petelo bādi ba kwikala na bubinga bukatampe bwa kufwijija’ko Tata Leza pa byalongele bonso basaka kupwana nandi!—Tanga Bilongwa 2:30-36.

⁶ Na bubine, bano Bayuda ne bāketūtyile’mo bādi ke bamone’mba pa kupwana na Yehova kilomba kumuyuka bu ye Mwine upāna lupandilo kupityila kudi Yesu. Penepa ukokeja kwivwanija mwanda waka bēsāshile bubi bwabo, kubadila’mo ne bwa kwipaya Yesu, bekale bayuke nansha bampikwa kuyuka. Kadi i bimvwanike mwanda waka mu mafuku ālondele’po bāikele kūminina “monka mu lufundijo lwa batumibwa.” (Bil. 2:42) Bādi ba kubwanya ne kusaka kufwena “ne bukankamane [bwa kwisamba] ku lupona lwa buntu.”—Bah. 4:16.

7. Lelo dyalelo bantu bavule i bashinte namani mumweno wabo padi Leza ne kubatyijibwa mu dijina dya Tata?

⁷ Dyalelo, midiyo ya bantu ba būmi bwishileshile i befunde bubinebine bwa Bible butala padi Yehova. (Is. 2:2, 3) Bamo bādi batuna’mba Leza i kutupu’ye ne boba bādi bakulupile’mba katangapo bantu mutyima, ino bakulupijibwa’mba kudi Umpangi obabwanya kupwana nandi kipwano kilumbuluke. Bakwabo badi batōta leza pasatu ne bankishi palapala. Befudile amba Yehova kasuku kandi ye Leza mwinē bukomo bonso, ne pano bamutelanga pa dijina dyandi. O mwanda mwine Yesu wānene bandi bana ba bwanga amba bafwaninwe kubatyijibwa mu dijina dya Tata.

8. Lelo boba bampikwa kujingulula bubi bwa Adama basakilwa kuyuka bika padi Tata?

⁸ Kadi bafundijibwe amba i bapyane bubi bwa Adama. (Loma 5:12) Kino i kintu kipya kyobadi banenwe kwitabija bu kya bine. Bano bantu badi bwa muntu wadi ubela ino kuyuka misongo yandi mpika. Padi wadi wivwana bintu kampanda, kimfwa misanshi ya dimodimo. Ino, byaadi kupimwa mpika mwa kuyukila misongo, padi i uno wadi ulanga’mba i mukomo. Inoko bibamweka’mba bine ubelanga. (Dingakanya na 1 Kodinda 4:4.) Le bikekala namani shi misongo yobamukwata i ya bine? Mwene i kya tunangu kukimba ne kwitabija bundapi buyukene, buyampe,  kadi bukwasha? Mo monka, pa kwifunda bubinebine butala pa bubi botupyene, bavule baitabije “misongo” itukwata Bible ne kuyuka’mba Leza ye uleta “bundapi.” Bine, bonso bapalukile kudi Tata basakila kuvundamukila kudi Yewa ubwanya kwibapa “bundapi.”—Ef. 4:17-19.

9. Lelo i bika byālongele Yehova amba tubwanye kupwana nandi?

⁹ Shi kodi kala mupāne būmi bobe kudi Yehova Leza ne kodi Mwine Kidishitu mubatyijbwe, uyukile amba kupwana nandi kyo kintu kya kutendelwa. Ubwanya kutendela mwikadile Yehova bu Tata wa buswe. (Tanga Loma 5:8.) Nansha Adama ne Eva byobāmulubīle, Leza wākwete’po mulangwe amba lukunwa lwabo—kubadila’mo ne batwe—tumone kupwana nandi. Pa kulonga namino, Leza wādi wa kusanswa mutyima pa kumona Mwana wandi muswedibwe ususuka ne kufwa. Le kuyuka bino kubulwe’po kulengeja tufwije’ko Leza pa lupusa lwandi ne kukōkela na buswe mbila yandi? Shi kwalongele namino, udi na bubinga bwa kwipāna kudi Leza ne kubatyijibwa.

Mu Dijina dya Mwana

10, 11. (a) Lelo ukafwija’ko Yesu namani? (b) Le wivwene namani pa mwanda utala lufu lwa Yesu bu kikūlwa?

¹⁰ Ino langa kadi ne pa byānene Petelo ku kibumbo. Wānene ukoma kwitabija Yesu, kwine kukwatañene na kubatyijibwa “mu dijina . . . dya Mwana.” Mwanda waka kyādi na mvubu mu kine kitatyi’kya, ne mwanda waka kikidi na mvubu ne dyalelo? Bine, kwitabija Yesu ne kubatyijibwa mu dijina dyandi kushintulula kwitabija mwingilo wandi mu kipwano kyetu na Umpangi. Yesu wādi wa kupopwa ku mutyi wa masusu mwanda wa kufundula mafingo a Mukanda wa Bijila wa Bayuda; inoko, lufu lwandi i lwa kamweno kakatampe. (Ngat. 3:13) Wāelele kitapwa kya kikūlwa kyādi kisakilwa bantu bonso. (Ef. 2:15, 16; Kol. 1:20; 1 Yoa. 2:1, 2) Pa kino, Yesu wāūminine bukondame, mutonko, kumweshibwa malwa, ne ku mfulo wāipaibwa. Le ufwijanga’ko pa mwanda wa kitapwa kyandi? Langa’po bidi shi wadi mwanuke wa myaka 12 wenda na kyombo kya Titanic, kyombo kyakukele mu mabwe a pa mema ne kulobela mu 1912. Ubatompa kukidila mu bwato bwa kukupandija, ino ke buyule kala. Penepa muntu umo mu buno bwato wafifye mukaji wandi, wakidila monka pangala pa kyombo, wakukandija mu bwato. Le ukeivwana namani? Bine usa kumufwija’ko. Ukokeja kwivwana mweivwanine mwanuke umo wafikilwe na kino kintu. * Ino, Yesu i mukulongele bivule. Wāfwile amba umone muswelo wa kukamona būmi bwa nyeke.

¹¹ Lelo weivwene namani pa kuyuka bikulongēle Mwanā Leza? (Tanga 2 Kodinda 5:14, 15.) Mobimwekela waikele na mutyima wa kufwija’ko. Kino kyakutonwene upāne būmi bobe kudi Leza amba ‘uleke kwiikadila na būmi abe mwine, mhm, poso padi aye wākufwidile.’ Kubatyijibwa mu dijina dya Mwana kushintulula kwitabija bikulongēle Yesu ne kwitabija lupusa lwandi bu “Kilongoji mwine bumi.” (Bil. 3:15; 5:31, Myanda Miyampe ku Bonso) Dibajinji, kwadipo upwene na Umpangi, kadi kwadipo na lukulupilo lwa bine nansha lumo. Ino pa kwitabija mu mashi āmwangile Yesu Kidishitu ne kubatyijibwa, pano wi mupwane na Tata. (Ef. 2:12, 13) Mutumibwa Polo wāsonekele’mba: “Ne bānwe bene, bakukalobela kungi kungi pa kala, ne banshikani ku mityima yenu ba mu mīngilo yenu mibi; ino pano [Leza] wemupwanya ku ngitu ya bu-muntu bwandi ponka pa lufu [lwa Yesu], kwimufikijija bupandulwemo bwampikwa kabulema, nansha mwanda wa kutopekwa mwine ku meso andi.”—Kol. 1:21, 22.

12, 13. (a) Lelo kubatyijibwa mu dijina dya Mwana kufwaninwe kuludika namani mumweno obe shi abakulubila? (b) Byodi Mwine Kidishitu mubatyijibwe mu dijina dya Yesu, lelo unenwe kulonga bika?

¹² Nansha byowabatyijibwe mu dijina dya  Mwana, bine kwidilwepo amba mutyima obe ulēmenene ku bubi. Kuyuka kino kudi na kamweno difuku ne difuku. Kimfwa, shi muntu wakulubila, le uvulukanga’mba banwe bonso mwi babipya-mambo? Banwe bonso musakilwa kulekelwa na Leza, kadi mufwaninwe banwe bonso kwilekela. (Mako 11:25) Yesu pa kukomeneja kino kisakibwa, wāletele kyelekejo: Mfumu umo wālekele umpika mapu a ntalenta tununu dikumi (ndenadi midiyo 60). Kupwa, uno umpika kālekelepo umpika mukwabo wādi umwapwile ndenadi 100. Yesu wāshintulwile amba: Yehova kakalekelapo yewa kalekelangapo mwanabo. (Mat. 18:23-35) Eyo, kubatyijibwa mu dijina dya Mwana kushintulula kwitabija lupusa lwa Yesu ne kulonga bukomo bwa kulonda kimfwa ne bufundiji bwandi, kubadila’mo ne kwikala na mutyima wa kulekela bakwabo.—1 Pet. 2:21; 1 Yoa. 2:6.

¹³ Byodi wakubulwa kubwaninina, kubwanyapo kwiula Yesu ne pa mfulo. Shako, pa mwanda utala kwipāna kwa na mutyima onso kudi Leza, usakanga kwiula Yesu mungya bukomo bobe bonso. Kino kilomba kulonga nyeke bukomo bwa kuvula muntu wa kala ne kuvwala muntu mupya. (Tanga Efisesa 4:20-24.) Shi ulēmekele mulunda, ukeelela’ko kuboila ñeni ku kimfwa ne ngikadilo yandi milumbuluke. Mo monka, usakanga kuboila ñeni kudi Kidishitu ne kumwiula.

14. Lelo ukalombola namani amba witabije lupusa lwa Yesu lwa bu Mulopwe wa mūlu?

¹⁴ Kudi muswelo mukwabo obwanya kulombola’mba wivwanije buluji bwa kubatyijibwa mu dijina dya Mwana. Leza “wamukōkejeja bintu byonso panshi pa maulu [a Yesu], wamupe kādi mutwe wa bintu byonso ku kipwilo nakyo.” (Ef. 1:22) Nanshi, i biyampe ulēmeke muswelo uludika Yesu boba bepāna kudi Yehova. Kidishitu wingidijanga bantu bakubulwa kubwaninina pa kyenu kipwilo, kutabukidila bana-balume bapye ku mushipiditu, bakulumpe batongelwe. Mpangiko ya kwikala na bano bana-balume i “pa mwanda wa kukankamija bapandulwemo . . . kutamija ngitu ya Kidishitu.” (Ef. 4:11, 12) Nansha shi muntu wampikwa kubwaninina walonga kilubo, Yesu byadi Mulopwe wa Bulopwe bwa mūlu udi na bukomo bwa kupwija uno mwanda mu kitatyi ne mu muswelo wasaka. Lelo ubaitabija?

15. Shi kwabatyijibwe, i madyese’ka okokeja kutengela pa kupwa kubatyijibwa?

¹⁵ Kadi, bamo kebepēne kudi Yehova ne kubatyijibwa. Shi kwabatyijibwe, ubulwe’po kumona dibajinji amba kwitabija Mwana kyo kintu kyendele’mo ne kilombola kufwija’ko kyokokeja kulonga? Kubatyijibwa mu dijina dya Mwana kukakulengeja utambule madyese makatakata.—Tanga Yoano 10:9-11.

Mu Dijina dya Mushipiditu Sandu

16, 17. Lelo kubatyijibwa mu dijina dya mushipiditu sandu kushintulula bika kodi?

¹⁶ Le kubatyijibwa mu dijina dya mushipiditu sandu kushintulula bika? Enka na mokinenenwe dibajinji, boba bādi bateja Petelo mu difuku dya Pentekosa bādi bayukile mushipiditu sandu. Ebiya, bēmwenine kala bintu bilombola’mba Leza wendelelanga na kwingidija mushipiditu sandu. Petelo ubadilwa mu boba bāyudilwe “Mushipiditu Sandu, bashilula kwisamba ne ndimi ya mineneno īngi.” (Bil. 2:4, 8) Muneneno “mu dijina dya” kewingidijibwangapo enka ku dijina dya muntu. Dyalelo, bintu bivule biloñwanga  “mu dijina dya buludiki,” inoko buludiki bwine ke muntupo. Biloñwanga mu lupusa lwa buludiki. Mo monka, yewa ubatyijibwa mu dijina dya mushipiditu sandu wayuka’mba mushipiditu sandu ke muntupo, ino i bukomo bwingila bwa Yehova. Kadi luno lubatyijo lushintulula’mba muntu’wa waitabija mwingilo wa mushipiditu sandu mu mpango ya Leza.

¹⁷ Mwene wi muyuke mushipiditu sandu kupityila ku kifundwa kya Bible? Kimfwa, waimvwanije amba Bisonekwa byālembelwe ku bukomo bwa mushipiditu sandu. (2 Tem. 3:16) Powaendelele ku mushipiditu, bimweka bu waivwanije biyampe amba ‘Tata wa mūlu upānanga mushipiditu sandu ku ba kumulomba’o,’ ne kudi abe. (Luka 11:13) Padi kodi mumone mwingidila mushipiditu mu būmi bobe. Pakwabo kadi, shi kwabatyijibwe mu dijina dya mushipiditu sandu, byakukulupija Yesu amba Tata upānanga mushipiditu sandu nanshi kilombola’mba dyese dikatampe dikutengele dya kutambula’o.

18. Le i madyese’ka atengele boba babatyijibwa mu dijina dya mushipiditu sandu?

¹⁸ I bimweke patōka ne dyalelo amba, Yehova wendejanga ne kuludika kipwilo kya Bwine Kidishitu kupityila ku mushipiditu wandi. Uno mushipiditu witukwashanga umo ne umo mu mingilo yetu ya bukile-bukya. Byotwabatyijibwe mu dijina dya mushipiditu sandu, kilomba kwitabija mwingilo wao mu būmi bwetu kadi twingile nao pamo na kufwija’ko. Ino bamo bakokeja kwiipangula i muswelo’ka obabwanya kwiendeja mungya kwipāna kobepēne kudi Yehova ne mokukwatañene na mushipiditu sandu. Tukabandaula kino mu kishinte kilonda’ko.

[Kunshi kwa dyani]

Lelo Ukivulukile?

• Lelo kubatyijibwa mu dijina dya Tata kudi na buluji’ka kodi?

• Le kubatyijibwa mu dijina dya Mwana kushintulula bika?

• Lelo ukalombola namani amba wivwanije buluji bwa kubatyijibwa mu dijina dya Tata ne dya Mwana?

• Lelo kubatyijibwa mu dijina dya mushipiditu sandu kushintulula bika?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Bifwatulo pa paje 12]

Lelo pa kupwa Pentekosa mu 33 K.K., bana ba bwanga bapya bāpwene kipwano’ka na Tata?

[Kutambile Kifwatulo]

Na lupusa lwa Israel Museum, Jerusalem