Banwe Bana-balume, Le Mukōkele Bumutwe Bwa Kidishitu?

“Mutwe wa mwana-mulume i Kidishitu.”—1 KOD. 11:3.

1. Lelo i kika kilombola amba Yehova kadipo Leza wa kavutakanya?

 KUSOKWELWA 4:11 unena’mba: “Yō! abe ufwaninwe, Yehova wetu, Leza wetu, kupebwa ntumbo, ne buleme ne bukomo; mwanda wapangile bintu byonsololo, kadi i pa mwanda wa kiswa-mutyima kyobe o byadipo, ne kupangibwa’byo.” Yehova Leza i Mubikadi Mukatakata wa diulu ne ntanda udi peulu pa bipangwa byandi byonso, mwanda i aye Mupangi. Yehova “kadipo Leza wakuvutakanya, mhm, udi talala,” ne kino i kimweke mu muswelo watūdile kisaka kya bamwikeulu.—1 Kod. 14:33; Is. 6:1-3; Bah. 12:22, 23.

2, 3. (a) Lelo kipangwa kibajinji kya Yehova i kipangwa’ka? (b) Lelo i kifuko’ka kidi’po Mwana umbedi ku meso a Shandi?

² Kumeso kwa kintu kyo-kyonso kupangibwa, Leza wādi’ko myaka keibadika. Kipangwa kyandi kibajinji i kyokya kya ku mushipiditu kiyukene bu “Mwanda” ke-pantu wādi Musedi wa myanda ya Yehova. I kupityila kudi uno Mwanda kwāpangilwe bintu byonso. Mwenda mafuku, wāiya pano panshi bu muntu mubwaninine ne kutelwa dya bu Yesu Kidishitu.—Tanga Yoano 1:1-3, 14.

³ Lelo Bisonekwa binena bika pa mwanda utala kifuko kidi’po Leza ne wandi Mwana umbedi? Mutumibwa Polo witusapwila kupityila ku bilembwa bya ku bukomo bwa mushipiditu amba: “Nanshi nemusakila’mba, muyūke, mutwe wa mwana-mulume i Kidishitu; ino mutwe wa mwana-mukaji, i mulume, kadi mutwe wa Kidishitu nao, i Leza.” (1 Kod. 11:3) Kidishitu udi munshi mwa bumutwe bwa Shandi. Bumutwe ne kukōkelelela bidi na mvubu pa kuleta ndoe ne ndudi umbukata mwa bipangwa bya ñeni. Nansha ke yewa mwine ‘mudi aye bintu byonso byapangilwe,’ unenwe kukōkelelela bumutwe bwa Leza.—Kol. 1:16.

4, 5. Le Yesu wēimvwene namani pa mwanda utala kifuko kyandi ne kyokya kya Yehova?

⁴ Le Yesu wēimvwene namani pa mwanda utala kukōkelelela bumutwe bwa Yehova ne kwiya pano panshi? Bisonekwa binena’mba: “Kidishitu Yesu; aye pa kwikala mu ludingo lumo lonka na Leza, kafwatakenyepo’mba: Kudingakana pamo ponka na Leza kuno i kintu kya kusompola, mhm, nanshi wēbudija aye mwine, pa kwalamuka mu ludingo lwa bupika, ne kwa kifwa kya bu-bantu. Kadi pa kutānwa monka umuswelo wa bu-muntu wēpelulula aye mwine, pa kukōkela ku lufu, nalo, kadi, e-ē! i lufu lonka lwa [mutyi wa masusu].”—Fid. 2:5-8.

⁵ Yesu ukōkelelanga na kwityepeja kiswa-mutyima kya Shandi mu bitatyi byonso. Wānene amba: “Amiwa nkiyūkilepo kwilongela kya ami mwine, nansha kimo; . . . ne kuketa kwa mambo kwami nako i koloke bitupu swā! Mwanda amiwa nkisakile kiswa-mutyima wami, mhm, poso kyonka kiswa-mutyima wa Tata wantumine.” (Yoa. 5:30) Wānene monka’mba: “Noñanga byonka bya kumutōkeja [Tata] ku mutyima wandi mafuku onso.” (Yoa. 8:29) Yesu wālombele Shandi ku mfulo ya būmi bwandi pano pa ntanda amba: “Ami napu kala kukutumbija ntumbo pano panshi, ne mīngilo yo wampele kwingila, nayo napu’yo.” (Yoa. 17:4) Bibamweka patōka’mba Yesu kakolelwangapo kuyuka ne kwitabija bumutwe bwa Leza padi.

 Kukōkelela Shandi Kubaletela Mwana Byabuyabuya

6. Lelo i ngikadilo’ka ya kutendelwa yādi na Yesu?

⁶ Yesu paādi pano pa ntanda wālombwele ngikadilo mivule ya kutendelwa. Mu ino ngikadilo mubadilwa buswe bukatampe bwaswele Shandi. Wānene amba: “Nsenswe Tata.” (Yoa. 14:31) Kadi wāsenswe bantu pakatampe pene. (Tanga Mateo 22:35-40.) Yesu wādi na kanye ku bantu ne kabango, kādipo mūmu nansha wa kwizunzula. Wāsapwile amba: “Iyai kwami bānwe bonso bakuputuma na mīngilo, ne bakulemenwa, nabya nami nkemutukija’byo biyampe. Twela mu lupungu lwami lwa bu-umpika, muboīle manwa kudi ami, ke-ne-muntu amiwa ne wakukōkela, kadi ngidi ne bumvu pa mutyima, ebiya nabya mukamonanga mityima mitūke biyampe. Mwanda lupungu lwami lwa bu-umpika ludipo biyampe ne kiselwa kyami nakyo kyonka kipela.” (Mat. 11:28-30) Bantu badi bwa mikōko ba myaka palapala, nakampata boba baningilwa ne kususulwa, bādi batūkijibwa mityima na bumuntu busangaja bwa Yesu ne musapu wandi ukankamika.

7, 8. Mungya Mukanda wa Bijila, le mwana-mukaji wa muyeye wa mashi wādi umonwa namani, ino Yesu wālongele’po namani?

⁷ Tubandaulei muswelo wādi wikele Yesu na bana-bakaji. Mu bula bwa mānga, bana-balume bavule basusulanga bana-bakaji. Ye mwādi mwibasuswila ne bendeji ba bipwilo mu Isalela wa kala. Ino Yesu wādi ulēmekele bana-bakaji. Kino kyāmwekele mu muswelo waālongele kudi mwana-mukaji wābelele muyeye wa mashi mu myaka 12. “Wamona malwa mene makata” ku bañanga, kadi wāpwibwa tonso twādi nato fututu mwanda wa akome. Nansha byaālongele buno bukomo bonso, ino “luba nalo lwaninga.” Mungya Mukanda wa Bijila, uno mwana-mukaji wādi umonwa bu wa disubi. Ne yewa yense umutenga nandi wādi wikala ke wa disubi.—Levi 15:19, 25.

⁸ Uno mwana-mukaji pa kwimvwana amba Yesu ubelulanga mbá, wāiya munyuma mwa kibumbo kyādi kimujokolokele, koku unena’mba: “Wivwane ntenge’ye, nansha ku bivwalwa, nankyo napande.” Wātenga Yesu, kala ne kupwibwa wāpwibwa. Yesu wāyukile amba uno mwana-mukaji kādipo ufwaninwe kutenga kivwalwa kyandi. Inoko, kāmufuninepo. Aye’ko, wāmulongēle bintu na kanye. Wāivwene mwādi mwimvwanine uno mwana-mukaji pa kususulwa ino myaka yonso na misongo kadi wājingulwile amba mwana-mukaji kakikulupilepo amba ubwanya kukwashibwa. Yesu wāmusapwidile na lusa amba: “Abe mwana’mi lwitabijo lobe lubakupandija. Endapo ne ku mutyima talala! Ubapwibwa.”—Mako 5:25-34.

9. Bana ba bwanga pa kupima kukankaja twana kwiya kudi Yesu, le aye wālongele’po namani?

⁹ Nansha ke bana bene bādi bapēlelwa kwikala padi Yesu. Difuku dimo bantu pobāmuletele twana, bandi bana ba bwanga bēbakankeje, mobimwekela bādi balanga’mba kasakepo kujokolokwa na twana. Ino Yesu aye kādipo ulanga namino. Nsekununi ya mu Bisonekwa inena’mba: “Ino Yesu pa kwikimona ku mutyima fututu, kēbanena’mba: Mwitulekei bidi twana twiye kwami kemukitukandai, ke-buntu bulopwe bwa Leza i bwa tonka’to.” Kitatyi pa kupita’po, wāikele “kwitutekuna mu maboko andi kētulelele, kadi wetutenteka maboko andi kētwesela dyese.” Yesu kāimaninepo enka pa kutala twana bitupu, ino wētuselele na nsangaji.—Mako 10:13-16.

10. I muswelo’ka wāikele Yesu na ino ngikadilo yaālombwele?

¹⁰ I muswelo’ka wāikele Yesu na ino ngikadilo yaālombwele umbula bwa būmi bwandi pano panshi? Kumeso kwa kwiya pano panshi, wābandile Shandi wa mūlu umbula bwa myaka keibadika kadi wāmwiula ne mwaikadile. (Tanga Nkindi 8:22, 23, 30.) Momwa mūlu, wāmwene muswelo wādi wingidija Yehova bumutwe na buswe pa bipangwa Byandi byonso ne kumwiula. Shi Yesu kādipo na kikōkeji, le wādi wa kubwanya kumwiula namani? Shandi Yehova wāloelelwe pa kumumona umukōkelele, ne byāmusangeje kwikala na Mwana wa uno muswelo. Yesu paādi pano pa ntanda wālombwele pambulwa kwitupa ngikadilo ya Shandi wa mūlu. Bine tudi na dyese dya kukōkelelela Kidishitu, Mulopwe wa Bulopwe bwa mūlu utongelwe na Leza!

 Iulai Ngikadilo ya Kidishitu

11. (a) Lelo tufwaninwe kwielela’ko kwiula ani? (b) Mwanda waka bana-balume mu kipwilo bo bafwaninwe nakampata kwielela’ko kwiula Yesu?

¹¹ Bantu bonso mu kipwilo kya Bwine Kidishitu, nakampata bana-balume, bafwaninwe kwendelela kwingila bininge mwa kwiwila ngikadilo ya Kidishitu. Enka na mokinenenwe kala, Bible unena’mba: “Mutwe wa mwana-mulume i Kidishitu.” Bana-balume Bene Kidishitu bafwaninwe kwielela’ko kwiula Kidishitu, mutwe wabo, monka mwiwila Kidishitu Mutwe wandi, ke Leza wa bine kadi. Ye mwālongele na mutumibwa Polo paāikele Mwine Kidishitu. Wāsoñenye banababo Bene Kidishitu amba: “Mwikale kunonda ami monka mo nondela ami Kidishitu.” (1 Kod. 11:1) Mutumibwa Petelo nandi wānene amba: “Ke-kuntu ko konka ko mwityilwe; ke-muntu Kidishitu nandi wemususukile, wemushia bu-kitompekejo kya kumulonda bānwe mu māyo andi.” (1 Pet. 2:21) Kudi bubinga bukwabo bulengeja musoñanya wa kwiula Kidishitu wikale wa kamweno ku bana-balume. Mwanda i abo bekalanga ke bakulumpe ne bengidi ba mingilo. Bana-balume Bene Kidishitu bafwaninwe kusangela kwiula Kidishitu ne ngikadilo yandi, monka mwalongela aye kudi Yehova.

12, 13. Lelo bakulumpe bafwaninwe kwikala namani na mikōko ibapelwe kulela?

¹² Bakulumpe mu kipwilo banenwe kwifunda kwikala mwikadile Kidishitu. Petelo wāpēle bana-balume banunu, nansha bakulumpe uno musoñanya amba: “Kumbai luombe lwa Leza ludi umbukata mwenu, ne kuyūka bukulumpe bwa kilelo, bwakubulwa kuningilwa, poso ku mityima yenu tō bānwe bene, monka mwikadile Leza;  nansha pa mwanda wa bupeta bwa mu byabumvubumvu, poso ne mutyima mutele monka, tō, nansha kwibasomanya bumfumwabo boba bemupelwe buledi, mhm, nanshi mwikale bwa byelekejo bya luombe.” (1 Pet. 5:1-3) Bakulumpe Bene Kidishitu kebadipo ba kaninga mpo, ba kutādila, ba kusomanya bumfumu, nansha bomu. Pa kwiula kimfwa kya Kidishitu, bekankilanga’ko kwikala ba buswe, kabango, kwityepeja, ne kanye ku mikōko yobapelwe kulela.

¹³ Boba bendeja mu kipwilo i bantu bampikwa kubwaninina, ne kyaba kyonso bafwaninwe kwiyuka mikalo yabo. (Loma 3:23) Bafwaninwe kwifunda na kampeja-bukidi myanda itala Yesu ne kwiula buswe bwandi. Basakilwa kulangulukila pa muswelo wikele Leza ne Kidishitu na bantu ne kwielela’ko kwibeula. Petelo witusoñanya’mba: “Bānwe bonsololo vwalai bumvubumvu, bwa kwīngidila bānwe bene na bene; ke-muntu Leza ukomene bakwilemeka, ino upana buntu kudi babumvubumvu.”—1 Pet. 5:5.

14. Le bakulumpe bafwaninwe kulēmeka bakwabo kufika ne pa ludingo’ka?

¹⁴ Kitatyi kyobekele na luombe lwa Leza, bakulumpe batongelwe mu kipwilo bafwaninwe kulombola ngikadilo milumbuluke. Loma 12:10 unena’mba: “Mu lusa lwa bubwana bwenu, mwikale kwifwila lusa lonka bānwe bene, ne mukwilemeka namo kadi, umo akōkele mukwabo.” Bakulumpe ne bengidi ba mingilo balēmekanga bakwabo. Monka mwikadile Bene Kidishitu bonso, bano bana-balume nabo ‘kebafwaninwepo kulonga, nansha kimo, kya bingojila, nansha kya ntumbo ya bitubitupu, mhm, ino ku mutyima wa bumvubumvu bonso banenwe kulēmeka bakwabo pakatampe pene, ne abo bene patyetye, monka mobekadile ku muntu, ku muntu.’ (Fid. 2:3) Na bubine boba bendeja bafwaninwe kumona bakwabo bu bakatampe kwibapita. Na kulonga namino, bano bana-balume batongelwe bakalonda madingi a Polo anena’mba: “Bātwe bakomo tusele bukōkekōke bwa bakubulwa kukoma, ketukītōkeja’nka bātwe bene, ehe. Bātwe bonso, twikale kwitōkeja, au ku mutyima wa mukwabo, ne bintu biyampe mwakwitamijija. Ke-muntu aye Kidishitu kētōkejepo aye mwine ku mutyima wandi, mhm.”—Loma 15:1-3.

‘Lēmekai Bakaji’

15. Lelo balume bafwaninwe kwikala na bakaji babo namani?

¹⁵ Pano tubandaulei madingi a Petelo ku bana-balume basonge. Wāsonekele amba: “Ino bānwe balume nenu mo monka, ikalai ne bakaji benu monka mwendele ñeni, ne kwibalemeka buleme bakaji, byo badi bwa kintu kya bukomo butyetye.” (1 Pet. 3:7) Kulēmeka muntu kushintulula kumumona peulu bininge. Mu uno muswelo bilomba kuta mutyima ku milangwe yandi, bimusakilwa, ne byasaka kadi ne kumwitabijija’byo shi kepadipo mwanda. Uno o muswelo ufwaninwe kwikala mulume na mukajandi.

16. Lelo Kinenwa kya Leza i kipe balume kidyumu’ka pa mwanda utala kulēmeka bakaji?

¹⁶ Petelo pa kulombola balume balēmeke bakaji babo, wābwejeje’ko kino kidyumu kinena’mba: “Mwanda wa kunena’mba, milombelo yenu yakalāla.” (1 Pet. 3:7) Kino kilombola patōkelela mumwenine Yehova na kusumininwa muswelo wikala mulume na mukajandi. Kukankalwa kumulēmeka kukokeja kulādika milombelo yandi. Ne kadi, mwene bakaji bakōkelanga biyampe shi balume babo i bebalēmeke?

17. Lelo mulume ufwaninwe kusanswa wandi mukaji kufika ne pa ludingo’ka?

¹⁷ Kinenwa kya Leza kileta madingi mu mwanda utala kusanswa mukaji amba: “E monka mufwaninwe ne balume nabo kusanswa bakaji babo abo bene pamo bwa ngitu ya abo bene . . . ke-kuntu kekudipo muntu wa  kwishikwa ngitu ya aye mwine, nansha umo, wīdisha biyampe, ne kwiīlela senene, shē, pamo ponka mulongela Kidishitu ku kipwilo . . . bonso bēkale kusanswa bakaji babo pamo bwa abo bene, muntu na mukajandi, muntu na mukajandi.” (Ef. 5:28, 29, 33) Lelo balume bafwaninwe kusanswa bakaji babo kufika ne pa ludingo’ka? Mutumibwa Polo wāsonekele amba: “Balume nenu sanswai bakaji benu, monka musanshilwe Kidishitu kipwilo, wēpanine ponka pa akyo.” (Ef. 5:25) Eyo, mulume ufwaninwe kupāna būmi bwandi ne mutyima tō mwanda wa mukaji wandi, monka mwālongele Yesu kudi bakwabo. Shi mulume Mwine Kidishitu usenswe mukajandi, umubanga, umuta mutyima, ne kumupa byasakilwa, kino kikalengeja mukaji apēlelwe kukōkelelela bumutwe bwandi.

18. Lelo i bika bikwasha bana-balume bavuije biselwa byabo mu busongi?

¹⁸ Le kulēmeka bakaji uno muswelo, i mwanda mukomo mpata ku balume? Mhm, Yehova kebalombangapo kintu kitabukile bukomo bwabo. Bidi, batōtyi ba Yehova bapebwanga bukomo bukatampe kupita bonso mūlu ne panshi—ke mushipiditu sandu wa Leza kadi. Yesu wānene amba: “Lelo ino bānweko babi, muyūkile kupa bāna benu byakwibapa biyampe, lelo Shenu wa mūlu ke pepi, keye mwine ukakija kupana Mushipiditu Sandu ku bakumulomba?” (Luka 11:13) Balume bakokeja kulomba Yehova amba ebakwashe kupityila ku mushipiditu wandi, bekale biyampe na bantu ne na bakaji babo bene.—Tanga Bilongwa 5:32.

19. Le kishinte kilonda’ko kikabandaula mwanda’ka?

¹⁹ Bine, bana-balume badi na kiselwa kilēma kya kwifunda mwa kukōkelelela Kidishitu ne kwiula bumutwe bwandi. Ino le bana-bakaji nabo, nakampata boba basongwe? Kishinte kilonda’ko kikesambila pa muswelo obafwaninwe kumona mwingilo wabo mu mpango ya Yehova.

Lelo Ukivulukile?

• I ngikadilo’ka ya Yesu yotufwaninwe kwiula?

• Le bakulumpe bafwaninwe kwikala na mikōko namani?

• Lelo mulume ufwaninwe kwikala na wandi mukaji namani?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Bifwatulo pa paje 16]

Iulai Yesu na kulēmeka bakwabo