Lelo Ubadikilanga Kulēmeka Banabenu Mu Lwitabijo?

“Mu buswe bwa bu bana na bana mwisanswei pakatampe banwe bene na bene. Mu bulēmantu namo umo abadikile kulēmeka mukwabo.”​—LOMA 12:10, New World Translation.

1, 2. (a) Lelo Polo wāletele musoñanya’ka mu mukanda wandi ku Bene Loma? (b) I bipangujo’ka byotusa kubandaula?

 MUTUMIBWA Polo wānene ukoma mu mukanda wandi umbajinji ku Bene Loma kamweno ka kulombwela buswe mu kipwilo batwe Bene Kidishitu. Wituvuluja amba buswe bwetu bufwaninwe kwikala “bwampikwa buzazangi.” Kadi i mutele ne “buswe bwa bu bana na bana” ne kunena amba buno buswe bufwaninwe kwilombolwa na ‘kisanso.’​—Loma. 12:9, 10a, NW.

² Na bubine, kwikala na buswe bwa bu bana na bana kulomba bivule kupita’ko’tu kusangela bakwetu. Kisanso kya uno muswelo kimwekelanga mu bilongwa. Ne kadi bidi, kekudipo muntu ukayuka buswe ne kisanso kyetu shi ketwibilombwelepo mu bilongwa. Ino Polo wendelela na kusoñanya amba: “Mu bulēmantu namo umo abadikile kulēmeka mukwabo.” (Loma 12:10b, NW) Lelo kulēmeka muntu kulomba bika? Mwanda waka kidi na mvubu kubadikila kulēmeka banabetu mu lwitabijo? Ne tubwanya kwibalēmeka namani?

Bulēme ne Bulēmantu

3. Lelo kishima “bulēmantu” kidi mu ndimi imbajinji ya Bible kishintulula bika?

³ Kishima kibajinjibajinji kya Kihebelu kyalamwinwe bu “bulēmantu” kishintulula pa bute pa bute “bulēmi.” Mulēmantu umonwanga bu mulēme nansha wa mvubu. Kadi kino kishima kya Kihebelu kyalamwinwe divule mu Bisonekwa bu “ntumbo,” kilombola ludingo lwa muswelo umonwa muntu mulēmekibwe. (Ngal. 45:13) Kishima kya Kingidiki kyalamwinwe bu “bulēmantu” mu Bible kidi na buluji bwa kabango, mvubu, bulēme. (Luka 14:10) Bine, muntu otulēmekele i mulēme, wa mvubu kotudi.

4, 5. Lelo i muswelo’ka ukwatañene kulombola bulēmantu ne bulēme? Leta kimfwa.

⁴ Lelo kulēmeka bakwabo kulomba bika ne bika? Kushilulanga na bulēme. Na bubine, bino bishima “bulēmantu” ne “bulēme” bingidijibwanga muswelo umo mwanda i biifwane bininge. Bulēmantu i kilomboji kya patōkelela kitamba ku bulēme. Mu muneneno mukwabo, bulēme bumwekanga dibajinji mu muswelo otumona banabetu, ino bulēmantu i mu muswelo otulongela banabetu bintu.

⁵ Lelo i muswelo’ka ukokeja Bene Kidishitu kulombola banababo mu lwitabijo bulēmantu pambulwa kwibamona na bulēme butamba ku mutyima? (3 Yoa. 9, 10) Monka mutoilanga mutyi buluba ne kulādila nyeke enka shi i mumene mu nshi milumbuluke, bulēmantu nabo bukokeja kwikala bwa binebine ne kulādila nyeke enka shi bujikile miji pa bulēme butamba ku mutyima. Bulēmantu bwa buzazangi kebumenangapo pa bulēme bwa binebine, ino bufumbanga bukidibukidi nansha mwenda mafuku. Nanshi ke kya kutatanapo shi Polo pa kuleta musoñanya wa kwilēmeka, wābadikile na kunena amba: “Buswe nabo, bwikale bwampikwa buzazangi.”​—Loma 12:9; tanga 1 Petelo 1:22.

 Lēmeka Boba Bāpangilwe “mu Kīfwa kya Leza”

6, 7. Mwanda waka tufwaninwe kulēmeka bakwetu?

⁶ Kulombola bulēme butamba ku mutyima byo kutwala ku bulēmantu, nanshi ketufwaninwepo kwilwa bubinga bwa mu Bisonekwa bwa kulēmekela banabetu bonso. Shi ke pano, tubandaulei’po bidi bubidi.

⁷ Muntu i mwishile na bipangwa bikwabo bya pano panshi, mwanda wāpangilwe mu “kīfwa kya Leza.” (Yak. 3:9) O mwanda tudi na ngikadilo ya Leza kimfwa, buswe, tunangu, ne boloke. Tala kintu kikwabo kyotutambwile kudi Umpangi wetu. Mulembi wa mitōto wānene amba: “Abe Yehova . . . wabīkile ntumbo yobe peulu. . . . Ke-wi-muntu abe wamwikija [muntu] patyetye kudi Leza, ubaumbikika bulopwe bwa ntumbo ne buleme.” (Mit. 8:1, 4, 5; 104:1) * Bantu mu kikonge i babikikwe bulopwe, nansha kudyangulwa kudi Leza na bulēme, ntumbo, ne na bulēmantu mu ludingo kampanda. Nanshi ponso potulēmeka muntu, na bubine tufwijanga Yehova, Nsulo ya bulēme bupelwe muntu. Shi ke pano, shi tudi na bubinga bwa kulēmekela bantu bonso mu kikonge, le banabetu mu lwitabijo ke pepi!​—Yoa. 3:16; Ngat. 6:10.

Twi ba mu Kisaka Kimo

8, 9. Lelo Polo i mutele bubinga’ka botufwaninwe kulēmekela banabetu mu lwitabijo?

⁸ Bubinga bukwabo botulēmekela bakwetu i butelwe na Polo. Kumeso’tu kwa kuleta musoñanya wa kulombola bulēmantu, wānene amba: “Mu buswe bwa bu bana na bana mwisanswei banwe bene na bene.” Kishima kya Kingidiki kyalamwinwe bu ‘kwisanswa pakatampe’ kifunkila pa kijimba kikomo kilungile kisaka kya bantu beswele ne bekwatakanya. Nanshi Polo pa kwingidija kino kishima, walombola amba kipwano mu kipwilo kifwaninwe kwikala kikomo kya nsangaji pamo bwa kya kisaka kidi umbumo. (Loma 12:5) Pakwabo kadi, ketwakilwai amba Polo wāsonekēle Bene Kidishitu bashingwe māni bino binenwa, balelelwe na Yehova, bu bana badi na Shabo umo. Nanshi i byendele’mo shi bāikele belamate mu kisaka. Bene Kidishitu bashingwe māni ba mu mafuku a Polo bādi na bubinga bukatampe bwa kwilēmeka abo bene na bene. Mo monka mwikadile ne bashingwe māni dyalelo.

⁹ Le bidi namani ku boba ba mu “mikōko mikwabo”? (Yoa. 10:16) Nansha byokebalelelwe bu bana ba Leza, ino i byendele’mo beite bu batutu ne bakaka, mwanda i babunde kisaka kimo kya Bwine Kidishitu kīkute umbumo ntanda yonso. (1 Pet. 2:17; 5:9) Shi, boba ba mu mikōko mikwabo bayukile buluji bwa kwiita kobeitanga bu “tutu” ne “kaka,” nabya nabo badi na bubinga bukatampe bwa kulēmekela banababo mu lwitabijo bulēme butamba ku mutyima.​—Tanga 1 Petelo 3:8.

Mwanda Waka Kudi na Kamweno?

10, 11. I kika kinenenwa amba kulombola bulēme ne bulēmantu kudi na kamweno?

¹⁰ I kika kinenenwa amba kulombola bulēme ne bulēmantu kudi na kamweno? I kino: Shi tulēmeka batutu ne bakaka tukatuntwila ku kwikala biyampe ne umbumo mu kipwilo kyonso.

¹¹ Shako, tuyukile amba kupwana na Yehova kipwano kya mpwaninine ne kukwatakanibwa na mushipiditu wandi yo nsulo mikatampe ya buninge bwetu batwe Bene Kidishitu ba bine. (Mit. 36:7; Yoa. 14:26) Kadi potumona banabetu mu lwitabijo betumona na bulēme, tukankamikwanga. (Nk. 25:11) Tusangalanga kitatyi kyobetutendela ne kwitulēmeka. Kino kitubwejanga bukomo bwa kwendelela na kunangila na nsangaji ne kusumininwa ponka mu kashinda katwala ku būmi. Nobe bine kodi mwimwene nsangaji ya uno muswelo.

12. Lelo muntu ne muntu ubwanya namani kusonshila kyanga ne buswe mu kipwilo?

¹² Yehova byayukile kipangila kyetu kya  kukimba kulēmekwa, i mwitusoñanye amba: “Mukwilemeka namo kadi, umo akōkele mukwabo.” (Loma 12:10; tanga Mateo 7:12.) Bene Kidishitu bonso balamine ano madingi mu mutyima basonshilanga kyanga ne buswe mu bu bana na bana bwa Bene Kidishitu. Nanshi i biyampe tukunkumane ne kwiipangula amba, ‘Lelo i dyabunga dyonalombwele musunsa wa mfulo bulēme butamba ku mutyima mu binenwa ne mu bilongwa kudi tutu nansha kaka kampanda mu kipwilo?’​—Loma. 13:8.

I Kisakibwa kya Muntu ne Muntu

13. (a) Lelo i ani ufwaninwe kubadikila kulēmeka bakwabo? (b) Le binenwa bya Polo bidi mu Loma 1:7 bilombola bika?

¹³ Lelo i ani ufwaninwe kubadikila kulēmeka mukwabo? Polo mu mukanda waāsonekēle Bahebelu, wātelele bakulumpe Bene Kidishitu bu bantu “bemutangidile.” (Bah. 13:17, Myanda Miyampe ku Bonso) Bine, bakulumpe batangidilanga mu mingilo mivulevule. Kadi byobadi bu bakumbi ba luombe, bafwaninwe na bubine kubadikila kulēmeka banababo mu lwitabijo​—kubadila’mo ne bakulumpe bakwabo. Kimfwa, shi bakulumpe abebunge kubandaula bisakibwa bya ku mushipiditu bya kipwilo, belēmekanga umo ku mukwabo na kuteja na katentekeji panena bakulumpe bakwabo. Ne kadi balombolanga bulēmantu na kulonda milangwe ne binenwa bya bakulumpe bonso kitatyi kyobakwata butyibi. (Bil. 15:6-15) Ino tufwaninwe kuvuluka’mba mukanda wa Polo ku Bene Loma keusonekelwepo enka bakulumpe, ino i kipwilo kyonso. (Loma 1:7) Nanshi, uno musoñanya wa kubadikila kulēmeka bakwabo witutalanga batwe bonso dyalelo.

14. (a) Leta kimfwa kilombola kwishila kudi pa kwilēmeka ne kubadikila kulēmeka bakwabo. (b) Le i kipangujo’ka kyotubwanya kwiipangula?

¹⁴ Kadi tala mwanda mukwabo udi mu ano madingi a Polo. Kāsoñenyepo banababo mu lwitabijo ba mu Loma belēmeke bitupu ino wēbanene babadikile kulēmeka bakwabo. Le i kwishila’ka kudi’po? Langulukila pa kino kimfwa. Lelo mwadimu ukasoñanya bana ba masomo bayukile kala kutanga befunde kutanga? Mhm. Bayukile kala mwa kutangila. Mwadimu ukakimba kwibakwasha batange biyampe. Mo monka, buswe bwa batwe bene na bene, bwine bwitutonona tulombole bulēmantu, kyo kiyukeno kala kya Bene Kidishitu ba bine. (Yoa. 13:35) Inoko, monka mukokeja bana ba masomo kwendelela mu bwino bwabo bwa kutanga, netu tubwanya kwendelela kumeso mu kubadikila kulēmeka bakwetu. (1 Tes. 4:9, 10) Kino i kisakibwa kya muntu ne muntu. Tukokeja kwiipangula amba, ‘Lelo nami ye molongelanga​—mbadikila kukwata’ko mulangwe wa kulēmeka bakwabo mu kipwilo?’

Lēmeka ‘Balanda’

15, 16. (a) Potulēmeka bantu, le i bāni boketufwaninwepo kwilwa, ne mwanda waka? (b) Lelo i bika bikalombola amba tulēmekele batutu ne bakaka bonso bulēme butamba ku mutyima?

¹⁵ Potulēmeka bantu mu kipwilo, le i bāni boketufwaninwepo kwilwa? Kinenwa kya Leza kinena amba: “Yewa ufwila mulanda lusa wāpuja kudi Yehova; kadi kilongwa kyandi kiyampe ukamulubwilanga monka.” (Nk. 19:17) Lelo musoñanya udi mu bino binenwa witutenga namani kitatyi kyotulonga bukomo bwa kubadikila kulēmeka bakwetu?

¹⁶ Uketabija amba bantu bavule bapēlelwanga kulēmeka bakatampe babo, ino’nka abo bonka kadi bapelula’ko boba badi munshi mwabo nansha kupela kwibalēmeka. Inoko Yehova kadipo namino. Aye mwine unena’mba: “Boba bandemeka, nami nkebalemeka.” (1 Sam. 2:30; Mit. 113:5-7) Yehova ulēmekanga boba bonso bamwingidila ne kumulēmeka. Kavulaminwangapo “mulanda.” (Tanga 1 Samwele 2:8; 2 Bil. 16:9) Eyo, tusakanga kwiula Yehova. Nanshi, shi tusaka kuyuka ludingo lwa bulēme botulēmeka bakwetu, i biyampe twiipangule amba, ‘Lelo monanga namani bantu bampikwa kuyukana, bakubulwa biselwa, nansha madyese mu  kipwilo?’ (Yoa. 13:14, 15) Malondololo ku kino kipangujo akalombola ludingo lwa bulēme butamba ku mutyima botulēmekele bakwetu.​—Tanga Fidipai 2:3, 4.

Tulombolei Bulēmantu na Kupāna Kitatyi Kyetu

17. Lelo i muswelo’ka mwine mwine otubwanya kulēmeka bantu bonso mu kipwilo, ne mwanda waka?

¹⁷ Lelo i muswelo’ka mwine mwine otubwanya kulēmeka bantu bonso mu kipwilo? Na kupa bakwetu kitatyi. Namani? Batwe Bene Kidishitu, tudi na bivule bya kulonga, ne mingilo mivule ya bulēme yotwingila mu kipwilo itudyanga kitatyi kivule. O mwanda, ke kya kutulumukapo shi tumona kitatyi kyetu bu kilēme. Pa kino, ke biyampepo kulomba batutu ne bakaka betupe kitatyi kyabo kivulevule. Muswelo umo onka, tusangalanga kitatyi kimvwanija bakwetu mu kipwilo amba kebafwaninwepo kwitudīla kitatyi kyetu.

18. I muswelo’ka otubwanya kulombola amba tudi na mutyima wa kupa banabetu mu lwitabijo kitatyi kyetu?

¹⁸ Inoko, tuyukile (nakampata batwe bengila bu bakumbi mu kipwilo), amba mutyima wetu wa kuleka twaji twetu mwanda wa kupa banabetu mu lwitabijo kitatyi ulombola amba twibalēmekele. Muswelo’ka? Potushiya twaji twetu mwanda wa kupa banabetu kitatyi, tudi na batwe bebanena amba, ‘Mwi balēme ku meso etu, o mwanda i kitwendele’mo kupityija nenu kitatyi pamo pa kyaba kya kwendelela na kulonga bintu byetu.’ (Mako 6:30-34) Kimvundenyuma nakyo kidi’ko. Kimfwa, shi twikaka pa kuleka twaji twetu mwa kupela mwanetu kitatyi, nabya tukamulengeja alange amba kadipo na mvubu kotudi. Shako, tukokeja kwimvwana shi kyaba kimo kubaikala mingilo ya kampeja-bukidi keilombepo kwimikwa. Napo, kusaka kwetu​—nansha kupela kwetu—​kwa kupa bakwetu kitatyi kukalombola ludingo lwa bulēme budi mu mutyima wetu botulēmekele batutu ne bakaka.​—1 Kod. 10:24.

Tusumininwei Kubadikila

19. Kutentekela pa kupāna kitatyi kyetu, le i muswelo’ka otubwanya kulēmeka banabetu mu lwitabijo?

¹⁹ Kudi muswelo mukwabo wa mvubu otubwanya kulēmeka banabetu mu lwitabijo. Kimfwa, potwibapa kitatyi kyetu, tufwaninwe kadi ne kwibata mutyima. Pano napo, Yehova i mwitupe kimfwa. Davida, mulembi wa mitōto wānene amba: “Meso a Yehova adi pa boloke, kadi matwi andi nao i majikuke ku lwito lwabo.” (Mit. 34:15) Twielelanga’ko kwiula Yehova na kukupwila meso etu ne kuta matwi etu—​ke mutyima wetu onso kadi​—ku banabetu, nakampata boba betulomba bukwashi. Shi tulonge namino, nabya tubebalēmeka.

20. Le i bivulujo’ka bitala pa kwilēmeka byotufwaninwe kulama mu ñeni?

²⁰ Mungya bino byotwabandaula, tusakilwa kulama mu ñeni kine kyotufwaninwe kulēmekela banabetu mu lwitabijo bulēme butamba ku mutyima. Kadi, tukimbanga mukenga wa kubadikila kulombola bulēmantu ku bonso, kubadila’mo ne balanda bene. Shi tutabule ano matabula, tukaningija kijimba kya buswe bwa bu bana na bana ne bumo bwa kipwilo. Shi ke pano nanshi, twendelelei, ke’nkapo na kwilēmeka, ino nakampata na kubadikila kulombola bulēmantu umo ku mukwabo. Lelo ubasumininwa kulonga namino?

[Kunshi kwa dyani]

Lelo Ukivulukile?

• Lelo bulēmantu ne bulēme bikwatañene namani?

• Lelo i bubinga’ka botufwaninwe kulēmekela banabetu mu lwitabijo?

• Mwanda waka kidi na mvubu kwilēmeka umo ku mukwabo?

• I mu miswelo’ka imo motubwanya kulēmeka banabetu mu lwitabijo?

[Bipangujo bya Kifundwa]