A Bankasampe—komenai Kuningilwa Na Bakwenu

“Mīsambo yenu īkale nyeke ne . . . mwepo wa kwelwamo, amba muyūke mo kimufwaninwe kulondolola bonso, ku muntu, ku muntu.”—KOL. 4:6.

1, 2. Le bankasampe bavule beivwananga namani kwikala beshile na bakwabo, ne mwanda waka?

 NE KUTATANA kwine mpika, kwivwanangapo bitupu banena “kuningilwa na bakwenu,” ino nobe kodi muningilwe nabo. Kepabulwe padi muntu kampanda wakuningile kulonga kintu kyoyukile amba i kibi. Le penepo weivwene namani? Christopher, wa myaka 14 unena’mba “Kyaba kimo ngabilanga kufwa nansha kwikala bwa bakwetu bonso ba ku masomo, mu uno muswelo nkikamwekapo bu mwishile nabo.”

² Lelo bakwenu bakutyinyanga bininge? Le i mwanda waka? Le i mwanda usakanga kwitabijibwa nabo? Shako, kusaka kwitabijibwa kekubipo. Ne bakulu bene basakanga kwitabijibwa na bakwabo. I kutupu muntu—mwanuke nansha mutame—usangelanga kupelwa na bantu. Ino na bubine, kubingija byoloke kekukasangajapo nyeke bantu. Nansha ke Yesu mwine wātenwe na uno mwanda. Ino, wādi ulonga enka byoloke. Kitatyi kyamulondele bamo ke bandi bana ba bwanga, bakwabo bāfutulwile Mwana wa Leza ne “kumulēmekapo mpikila.”—Is. 53:3.

Kuningilwa Kulonga Byobalonga—Kudi na Lupusa’ka?

3. Mwanda waka kulonda misoñanya ya bakwenu i kilubo?

³ Kyaba kimo, uyuka kosake kulonda misoñanya ya bakwenu kutyina’tu bakakupela. Kino i kilubo. Bene Kidishitu kebakekalapo “bu-bāna-ba-lukeke kusunkanibwa, ne kupūlulwa ku bivula.” (Ef. 4:14) I kipēla kushinta milangwe ya banuke batyetye. Inoko shi wi nkasampe, wendanga utama. O mwanda, shi witabije amba misoñanya ya Yehova i ya kamweno kodi, nankyo ufwaninwe kwiilonda mu būmi bobe na kusumininwa. (Kup. 10:12, 13) Shi upele’yo nankyo ubapele kuludika bobe būmi. Bubine i buno, shi ulonde bakwenu bakuningila, nankyo ubaikala bwa kyabo kyana kya kukaya nakyo.—Tanga 2 Petelo 2:19.

4, 5. (a) Lelo Alone wākōkele namani pa kuningilwa, ne i ñeni’ka yotuboila’ko? (b) I manwa’ka le akokeja kwingidija bakwenu mwanda wa kukuningila?

⁴ Kyaba kimo, Alone mwanabo na Mosesa wālondele bya bantu bādi bamuningila. Bene Isalela pa kumunena ebapungile kilezaleza, nandi wēbapungile’kyo. Alone kādipo nsumba wa moyo. Dibajinji, wādi na Mosesa bāketana na Felo mpala na mpala, muntu wa  lupusa kutabuka bonso mu Edipito. Papo Alone wānene pampikwa moyo, wāmusapwila musapu wa Leza. Ino Bene Isalela pa kuningila Alone, wēbakōkela. Bine, kuningilwa na bakwenu kudi na lupusa! Alone wāmwene bu kintu kipēla kwimana ku meso a mulopwe wa Edipito kupita’ko ku meso a bakwabo.—Div. 7:1, 2; 32:1-4.

⁵ Monka mwikilombwela kimfwa kya Alone, ke enkapo bankasampe baningilwanga na bakwabo, nansha boba badi na milangwe ya kulonga bubi. Ne boba bene basakanga binebine kulonga byoloke, kubadila’mo ne abe, bakokeja kuningilwa na bakwabo. Bakwenu bakokeja kutompa kukutweja mu bilongwa bibi na kukutuyula, kukubepela, nansha kukupunika. Nansha bikale namani, kuningilwa na bakwetu ke mwandapo upēla. Pa kwikukomena ufwaninwe bidi kutamija kikulupiji mu byoitabije.

“Mwitompei Bānwe Bene”

6, 7. (a) Mwanda waka kwikala na kikulupiji mu bintu byoitabije kudi na mvubu, ne i muswelo’ka okokeja kutamija’kyo? (b) I bipangujo’ka byokokeja kwiipangula pa kukomeja kikulupiji kyobe?

⁶ Pa kukomena kuningilwa, ufwaninwe bidi kwitabija’mba nkulupilo ne misoñanya yobe i myoloke. (Tanga 2 Kodinda 13:5.) Kikulupiji kikakukwasha wikale wakubulwa moyo, nansha shi wi muntu wa bumvubumvu bwa kibutwila. (2 Tem. 1:7, 8) Ino nansha shi muntu kadipo na moyo, bikokeja kumukomena kubingija kintu kyaketabijepo na mutyima umo. Wabulwa’po kwitompa abe mwine shi byobya byofundijibwe mu Bible i bubinebine? Shilula na bintu bya kyalwilo. Kimfwa, witabije mudi Leza kadi kodi mwivwane bantu banena mwanda waka betabije’mba Leza udi’ko. Penepo wiipangule amba, ‘I kika kinkulupije ami amba Leza udiko?’ Kitungo kya kino kipangujo ke lupatapo ino i kukomeja lwitabijo lobe. Wiipangule monka amba, ‘I kika kinombola’mba Bisonekwa i bisonekejibwe na Leza?’ (2 Tem. 3:16) ‘Mwanda waka nkulupile amba ano i “mafuku a kumfulo’a”?’ (2 Tem. 3:1-5) ‘I kika le kinkulupija’mba misoñanya ya Yehova idi na kamweno kondi?’—Is. 48:17, 18.

⁷ Padi ukatatana kwiipangula bino bipangujo, utyina’mba kukatanapo malondololo. Ino, kidi pamo bwa kutatana kutala pa tabulo ulombola bungi bwa mazutu a mu obe motoka, kutyina mukuki wakakulombola’mba “Mubapu”! Shi i mutupu mazutu, ufwaninwe kulonga bukomo bwa kubweja’mo. Mo monka, i biyampe kutabuka ujingulule popa pobudilwe kikulupiji.—Bil. 17:11.

8. Shintulula muswelo okokeja kukomeja kikulupiji kyobe mu tunangu tudi mu mbila ya Leza ya kwilama ku busekese.

⁸ Tala kimfwa. Bible ukusoñanya’mba “tyinai busekese.” Wiipangule bidi, ‘Mwanda waka uno musoñanya i wa tunangu?’ Fwatakanya bubinga bulongela balunda nobe bino bintu. Languluka kadi bubinga palapala bulombola’mba muntu ulonga busekese “wapīmo ne ngitu yandi mīne.” (1 Kod. 6:18) Kupwa bandaula bubinga, ne kwiipangula amba: ‘Le i mwiendelejo’ka muyampe kulonda? Le i kyendele’mo bine kulonga busekese?’ Languluka bininge pa uno mwanda, na kwiipangula’mba, ‘Le nsa kwimona namani shi nalonga busekese?’ Padi uketabijibwa ponka na ponka na bakwenu bamo, ino le ukeivwana namani pa kwitana na bambutwile nansha na banabenu Bene Kidishitu ku Njibo ya Bulopwe? Le ukeivwana namani shi kosake kulombela kudi Leza? Le uketabija kujimija mwimanino utōka kumeso a Leza mwanda’tu wa kusangaja bakwenu ba ku masomo?

9, 10. Le kikulupiji kyobe mu byokulupile kikakupa bukomo namani ne kukukankamika kitatyi kyodi na bakwenu?

⁹ Shi wi nkasampe, udi na myaka itamanga bukomo bobe bwa kulanga kutabuka bitatyi bikwabo. (Tanga Loma 12:1, 2.) Ingidija kino  kitatyi mwanda wa kulangulukila bininge pa buluji bwa kwikala koikele Kamoni wa Yehova. Kulanguluka uno muswelo kukakukwasha utamije kikulupiji mu bine byoitabije. Kupwa, shi koningilwa na bakwenu, ukamona bukomo bwa kulondolola pampikwa kwija ne na kikulupiji. Ukeivwana na mweivwanine nsongwa-kaji umo Mwine Kidishitu, unena’mba: “Kitatyi kyonombola mwimanino wami, kine kyonsaka i bakwabo bandyuke ne muntu wa muswelo’ka. Ke ‘mutōtelopo’ bitupu. Po pene pemanine milangwe yami, bitungo byami, mwikadila wami ne būmi bwami.”

¹⁰ Bine, kilomba kulonga bukomo pa kwimanija pototo ku byobya byoyukile amba i byoloke. (Luka 13:24) Kadi ubwanya kwiipangula shi bidi na mvubu. Ino vuluka kino: Shi wilombola bya lusa nansha na bumvu pa mwimanino obe, bakwabo bakajingulula kadi po pene bakakuningila. Ino shi wisamba na kikulupiji ukatulumuka’tu ne kwija mpika bakwenu baleka’byo.—Dingakanya na Luka 4:12, 13.

‘Langa pa Kulondolola’

11. Le i kamweno’ka kadi mu kwiteakanya kumeso kwa kuningilwa na bakwenu?

¹¹ Ditabula dikwabo dya mvubu pa kukomena kuningilwa na bakwenu i kwiteakanya. (Tanga Nkindi 15:28.) Kwiteakanya i kulanga kumeso kwa kitatyi pa ngikadilo ibwanya kufika. Kyaba kimo kulanga bityetye kumeso, kukakukwasha wepuke bya kushintulula bilabila. Kimfwa, langa’po bidi abe amba utale ubamone kibumbo kya bakwenu ba ku masomo batoma mfwanka. Mwene basa kukutambika nobe ukoke’ko? Kumeso kwa kutanwa na uno mwanda, le ukalonga’po namani? Nkindi 22:3 unena’mba: “Muntu wañeni umona kibi penepo wefya.” Shi wende mu dishinda dikwabo, ukamona mukenga wa kuleka kwitana nabo. Kulonga namino ke moyopo; dyo dishinda dya tunangu.

12. I muswelo’ka okokeja kulondolola kitatyi kyobakupunika?

¹² Bikekala namani shi i bikomo kwepuka? Langa’po shi mukwenu wakwipangula na kibengo amba, “Ne pano kwayukile bana-balume?” I biyampe kulonda madingi adi mu Kolose 4:6: “Mīsambo yenu īkale nyeke ne buntu bwa mwepo wa kwelwamo, amba muyūke mo kimufwaninwe kulondolola bonso, ku muntu, ku muntu.” Enka mulombwela kino kisonekwa, ukalondolola ku kino kipangujo kukwatañana na ngikadila. Padi kebikusakilapo kushilula dishikulu diladila dya mu Bible. Malondololo mēpi masumininwe akokeja kubwana. Kimfwa, ukokeja kulondolola’mba, “Eyo, nkyebayukile,” nansha amba, “Wao i mwanda untala.”

13. Mwanda waka kusansanya kudi na mvubu pa kulondolola kipuni kya bakwenu?

¹³ Divule dine, Yesu wādi ulondolola mu kīpi kitatyi kyaādi umona amba kunena bivule kekudipo na mvubu. Kadi kitatyi kyobāmwipangwile kudi Heloda, Yesu kāmutentulwilepo. (Luka 23:8, 9) Kuba talala i kuyampe divule pa kulondolola bipangujo bya kipuni. (Nk. 26:4; Mus. 3:1, 7) Pakwabo napo kadi, ukokeja kujingulula kubulwa budimbidimbi kampanda kwa muntu ukwipangula—kimfwa mwanda utala busekese—nansha shi wadi ukunenena dibajinji bibibibi. (1 Pet. 4:4) Mu uno muswelo ukasakilwa padi kumushintulwila bivule bitala mwimanino obe wa mu Bible. Kadi, kufwaninwepo kukwatwa moyo. Ikala nyeke “na kampeja bukidi ka kutentulwila.”—1 Pet. 3:15.

14. I muswelo’ka okokeja kujokeja kuningilwa kwa bakwenu na bunwa byaba bimo?

¹⁴ Mu ngikadila imo, ukokeja kujokeja kuningilwa. Inoko ufwaninwe kulonga kino na bunwa. Kimfwa, shi mukwenu wa ku masomo wakuningila utome mfwanka, ukokeja kunena’mba, “Napele wafwa’ko” kupwa wabweja’mba,  “Nadi nangile amba nobe kutomangapo mwanda umweka biyampe!” Le ubamone muswelo owajokeja kuningilwa? Pa kyaba kya kushintulula mwanda waka kutomangapo, ubamutwika mukwenu kiselwa kya kulanga kine kyatomena’ye. *

15. I kitatyi’ka kifwaninwe kutaluka pa bakwenu bakuningila, ne mwanda waka?

¹⁵ Le bikekala namani shi ubalonga bukomo inoko kuningilwa kukyendelela? Nankyo taluka’po. Shi ushikate’po kyaba kilampe, po pene kuningilwa nako kwenda kwivudija mu miswelo palapala. O mwanda, taluka. Ukokeja kutaluka kwampikwa kwiivwana na abe obawina. Kupwa ikala na mumweno muyampe pa mwanda’wa. Usa kumona’mba kwitudilepo bu kyana kya bakwenu kya kukaya nakyo, ne kadi ubasangajanga mutyima wa Yehova.—Nk. 27:11.

Ikala na ‘Mifwatakanyo Itwala Enka ku Bungibungi’

16. I muswelo’ka ubwanya kwituningila bamo betela bu Bene Kidishitu?

¹⁶ Kyaba kimo, i bankasampe betela bu bengidi ba Yehova babwanya kukuningila kulonga bintu byampikwa kwendela’mo. Kimfwa, le bikekala namani shi pa kufika pa masobo kampanda ateakenye muntu wa uno muswelo, ino ubamone’mba kekudipo mutame wiatangidila? Nansha kadi, bikekala namani shi nkasampe witela bu Mwine Kidishitu waenda na malwa ku masobo, ino abe ne bakwenu kemudipo na myaka mitabijibwe na Leta pa kutoma’o? Myanda mingi ibwanya kumweka yosakilwa’mo kulonda mutyima obe wa mundamunda mufundijibwe na Bible. Nsongwa-kaji umo Mwine Kidishitu usekununa’mba: “Potwadi na Kaka, twatambile motwadi tutala filime yadi’mo bintu bibi. Bakwabo mu kisumpi bashala. Bambutwile betu betutendele pa kino kyotwalongele. Inoko, bakwabo mu kisumpi betukalabela mwanda tubebamwekeja bibi.”

17. Kitatyi kyodi ku masobo, i bika bikakukwasha ukōkele misoñanya ya Leza?

¹⁷ Enka na mwikilombwela mwanda utelelwe kūlu’ku, kulonda mutyima obe wa mundamunda mufundijibwe na Bible kukokeja kukuletela makambakano. Ino lamata ku byokulupile bu byoloke. Ikala mwiteakanye. Shi ubaenda ku masobo, yuka mwa kutalukila’po shi bintu kebidipo mowadi ulangila. Bankasampe bamo i beimvwanike na bambutwile’mba kwibeta’tu ku telefone ko kukebakwasha bajokele bukidibukidi ku njibo. (Mit. 26:4, 5) Ino yo ‘mifwatakanyo itwala ku bungibungi.’—Nk. 21:5.

“Sepelela’tu mu Busongwalume Bobe”

18, 19. (a) I kika kikukulupija amba Yehova ukusakilanga kwikala na nsangaji? (b) Lelo Leza wivwananga namani pa boba bakomena kuningilwa na bakwabo?

¹⁸ Yehova wākupangile na bukomo bwa kusangela būmi, kadi usakanga wikale na nsangaji. (Tanga Musapudi 11:9.) Vuluka’mba byobya bilonga bakwenu bavule i “kuloelelwa mu bubi” kakitatyi katyetye bitupu. (Bah. 11:25) Leza wa bine ukusakilanga kintu kikatampe kitabukile kino’ki. Usakanga wikale na nsangaji ya nyeke. Nanshi, shi abakutompa ulonge kintu kyoyukile’mba i kibi ku meso a Leza, vuluka nyeke amba, shi Yehova  ukunena kintu, i enka mwanda wa kamweno kobe.

¹⁹ Byodi nkasampe, i biyampe uyuke’mba nansha shi wadi usaka kwitabijibwa na bakwenu, myaka pa kupita’po bakelwanga’nka ne dyobe dijina. Ino, shi ukomene kuningilwa na bakwenu, Yehova ulembanga, ne kakakuvulaminwapo nansha dimo abe ne kikōkeji kyobe. ‘Ukakushitwila malolo a mūlu ne kukupungulwila dyese, kekukekalapo kyaba kibwane kya kutambula’dyo.’ (Mal. 3:10) Kutentekela’po, ukakupa mushipiditu sandu na mutyima tō wa kukukwasha mu bukōkekoke bonso bodi nabo pano. Bine, Yehova ubwanya kukukwasha ukomene kuningilwa na bakwenu!

[Kunshi kwa dyani]

Lelo Ukivulukile?

• Lelo kuningilwa na bakwenu kubwanya kwikala na lupusa’ka?

• Le kikulupiji kidi na kamweno’ka pa kukomena kuningilwa na bakwenu?

• Le uketeakanya namani pa kukomena kuningilwa na bakwenu?

• Le ubayuka namani amba Yehova ukwete na bulēme kikōkeji kyobe?

[Bipangujo bya Kifundwa]