Lelo Nobe Ushikilwe Bubi?

“[Abe Yesu] ubashikwe bubi.”—BAH. 1:9.

1. I bika byāfundije Yesu bitala pa buswe?

 YESU KIDISHITU pa kutyityija mvubu ya buswe, wālombwele bandi bana ba bwanga amba: “Mwanda mupya uno o nemulá amba: Mwikale kwisanswa bānwe bene na bene. Po ponka po bakemuyūkila bu-bāna-bami-babwanga ponka pa kwisanswa mo mwikadile bānwe bene.” (Yoa. 13:34, 35) Yesu wāsoñenye balondi bandi balombole buswe bwa kwipānina bakwabo. Buno buswe kyo kiyukeno kya kwibayukila’po. Yesu wēbasoñenye kadi amba: “Sanswai bakwimushikwa, ne bakwimumweshamwesha malwa nabo mwikale kwibalombelelapo.”—Mat. 5:44.

2. Lelo balondi ba Kidishitu bafwaninwe kushikwa bika?

² Inoko, kutentekela pa buswe bwaāfundije bana bandi ba bwanga, Yesu wēbafundije ne bintu byobafwaninwe kushikwa. Bisonekwa binena padi Yesu amba: “Ubasanswa boloke ubashikwe bubi.” (Bah. 1:9; Mit. 45:7) Kino kilombola’mba ketufwaninwepo kutamija enka buswe bwa kusanswa boloke, ino i ne kushikwa bubi, ko kunena’mba kujilula kwa bijila. I kyendele’mo mutumibwa Yoano anene patōkelela’mba: “Bonso bakulonga bubi nabya bajilulanga bijila; kadi bubi ko kujilula kwa bijila.”—1 Yoa. 3:4.

3. I mu bintu’ka bya mu būmi motukalombola’mba tushikilwe bubi bisa kubandaula kino kishinte?

 ³ Nanshi byotudi Bene Kidishitu, i biyampe twiipangule’mba, ‘Lelo nami nshikilwe bubi?’ Tubandaulei muswelo otubwanya kulombola’mba tushikilwe bubi mu bino bintu biná: (1) muswelo otumona bunkolwankolwa, (2) muswelo otumona majende, (3) mwiendelejo wetu pa bitala busekese, ne (4) muswelo otumona boba basenswe bubi.

Tūla Malwa pa Kyao Kyaba

4. Mwanda waka Yesu wādi na bwana-pabo bwa kwisamba pa kupeleja bu ntondwe?

⁴ Yesu wādi utoma vinyu kyaba kimo, pa kuyuka’mba i kyabuntu kya Leza. (Mit. 104:14, 15) Inoko, kāingidijepo bibi kino kyabuntu ne kwikala ntondwe. (Nk. 23:29-33) O mwanda Yesu wādi na bwana-pabo bwa kwisamba pa kupeleja bino bilongwa. (Tanga Luka 21:34.) Kwingidija malwa bibi kukokeja kutwala ku bubi bukwabo bukatampe. Pa kino, mutumibwa Polo wāsonekele amba: “Kemukakolwai vinyu, e mudi lūma, poso mwikute enka Mushipiditu.” (Ef. 5:18) Kadi wādingile bana bakaji bakulumpe baleke “kumunwa na vinyu mingi.”—Tet. 2:3.

5. I bipangujo’ka bifwaninwe kwiipangula boba basaka kutoma malwa?

⁵ Shi kosake kutoma malwa, i biyampe kadi wiipangule amba: ‘Lelo monanga bu ntondwe mwādi mwibumwena Yesu? Shi bilomba kudingila bakwetu pa uno mwanda, lelo ndi na bwana-pabo bwa kwisamba? Le ntomanga mwanda wa kwitalula milangwe nansha njia? Le ntomanga matyupa anga ku yenga? Shi muntu waunena’mba utomanga bininge, le ngivwananga namani? Le nebingijanga? Le mulaminanga kiji?’ Kwitabija kumunwa na vinyu mingi kukokeja kona bukomo bwa kulanga senene ne kukwata butyibi na ñeni. Balondi ba Kidishitu beelelanga’ko mwanda wa kulama bukomo bwabo bwa kulanga.—Nk. 3:21, 22.

Tyina Bilongwa bya Majende

6, 7. (a) Le Yesu wālongele Satana ne bademona bika? (b) Mwanda waka majende abasambakana bininge dyalelo?

⁶ Yesu paādi pano pa ntanda, wākomene na kusumininwa Satana ne bademona. Wāsonsolola bulwi bwa patōka bwa Satana wādi usaka kona dikōkeji dyandi. (Luka 4:1-13) Kadi wājingulwile ne kushimatyija mu matompo a munshimunshi ādi asaka kona milangwe ne bilongwa byandi. (Mat. 16:21-23) Yesu wākweshe bantu bafwaninwe benyongolole mu bupika bwa kasusu bwa bademona.—Mako 5:2, 8, 12-15; 9:20, 25-27.

⁷ Pa kupwa kwa Yesu kubikikwa bu Mulopwe mu 1914, wātōkeje madiulu ku lupusa lwa disubi lwa Satana ne bademona. O mwanda Satana—pano po pene—i musuminwe kwikala “ñongoji wa panopantanda ponso.” (Kus. 12:9, 10) Nanshi, ke kya kutulumukapo shi kusangela bya majende kubasambakana ne kwilundila’ko. I bika byotukalonga pa kwikinga batwe bene?

8. Le i bubandaudi’ka botukokeja kwibandaula potutonga kwipwija mukose?

⁸ Bible udyumuna patōkelela byaka bidi mu majende. (Tanga Kupituluka 18:10-12.) Dyalelo, Satana ne bademona batādilanga  milangwe ya bantu kupityila ku mafilime, mabuku, ne makayo a video atumbija bilongwa bya majende. Nanshi kitatyi kyotutonga kwipwija mukose, i biyampe twiipangule’mba: ‘Lelo kweji wapityile, natongele kwipwija mukose na mafilime, mpangiko ya televijo, makayo a video, mabuku, nansha makayo alombola bya maleñanya? Le ngivwanije mvubu ya kupela lupusa lwa majende’ni nansha mpēlulanga kino kyaka? Lelo mandaulanga ne muswelo ukokeja kwiivwana Yehova pa kwipwija mukose kontonga? Shi nashitwidile Satana mukenga, le buswe bonswele Yehova ne misoñanya yandi myoloke bukantonona nenyongole na kusuminwa mu lupusa lwandi?’—Bil. 19:19, 20.

Londa Kidyumu kya Yesu Kitala Busekese

9. Le muntu ukokeja namani kutamija buswe bwa kusanswa bubi?

⁹ Yesu wābingije misoñanya ya Yehova itala kusambakena pamo. Wānene amba: “Lelo kemwatangile pa mwine, webapangile ku ngalwilo, webapangile ba mulume ne mukaji? Kadi amba, po pa mwanda wa kulonga mwana-mulume ukashia shandi, ne inandi mwine, walamatyididila mukajandi, kabidi bubidi bwabo bakēkalanga ke mubidi umo. Nanshi pano ke bakidi ne bubidi bwine ke mubidi’tu umo. I binebine kadi, kyokya kyasambakanya Leza pamo kokakolwa kwikikalañanya, nansha wi muntu ka, nansha wi muntu ka.” (Mat. 19:4-6) Kadi Yesu wādi uyukile amba byobya byotumona biteñanga mutyima wetu. Mu bwandi Busapudi bwa ku Lūlu, wānene amba: “Kemwaivwene byo kyadi kinenwa kadi ku ba pa kalā’mba: Kokētañana makoji, mhm. Ino ami nami nemunena’mba; yewa wakutala mwanamukaji meso a mutyima wakumusaka, nankyo wapu kupya kala mambo nandi umutyima wandi.” (Mat. 5:27, 28) Boba bapēlula kidyumu kya Yesu batamijanga buswe bwa kusanswa bubi.

10. Sekununa mwanda mumweke ulombola’mba muntu ukokeja kwinyongolola ku kibidiji kya kubandila bifwatulo bya bantu badi mutaka.

¹⁰ Satana ukankamikanga busekese kupityila ku bifwatulo bya bantu badi mutaka. Ino ntanda i miyule bino bintu. Boba batala bifwatulo bya bantu badi mutaka bakolelwanga kubula mu ñeni yabo bifwatulo bibi. Bakokeja enka ne kumunwa na bifwatulo bya bantu badi mutaka. Tala kyafikile Mwine Kidishitu umo. Unena’mba: “Nadi mandila umbufyafya bifwatulo bya bantu badi mutaka. Nelongele ntanda yonadi nanga’mba i mishile na yonadi ñingidila’mo Yehova. Nadi ndyukile amba kino kilongwa i kibi, ino koku nekankamika amba Leza ukitabije mwingilo omwingidila.” I bika le byashintyile mulangilo wa uno tutu? Aye amba: “Nansha byokyadi kikomo kutabuka, nakwete butyibi bwa kukalombola bakulumpe uno mwanda.” Uno tutu wenyongolwele bityebitye ku kino kibidiji kibi. Witabija’mba, “Ponapwile kutōkeja būmi bwami ku bubi, neivwene amba ndi na mutyima wa mundamunda utōka.” Boba bashikilwe bubi bafwaninwe kwifunda kushikwa kutala bifwatulo bya bantu badi mutaka.

11, 12. I muswelo’ka otukalombola’mba tushikilwe bubi kitatyi kyotutonga minjiki?

¹¹ Minjiki ne binenwa byayo bikokeja kushinta malango etu ne mutyima wa kyelekejo mwine. Ñimbo shayo i kyabuntu kya Leza, kadi tamba kala yādi na kifuko mu mutōtelo wa bine. (Div. 15:20, 21; Ef. 5:19) Inoko, ntanda mibi ya Satana ikankamikanga minjiki  itumbija busekese. (1 Yoa. 5:19) I muswelo’ka okayuka shi minjiki yotejanga i ya disubi?

¹² Ukokeja kushilula na kwiipangula’mba: ‘Le ñimbo yontejanga itumbijanga bya kwipaya bantu, makoji, busekese, ne bya butukani? Shi natangila muntu binenwa bya ñimbo’ya, le ukamona amba nshikilwe bubi’ni nansha binenwa’bya bikalombola amba mutyima wami ke moneke?’ Ketukokejapo kunena’mba tushikilwe bubi koku kadi tutumbija’bo mu ñimbo. Yesu wānene amba: “Byobya bitamba mu kanwa bishilukanga mu mutyima, e byonakanya muntu byobya. Mwanda mu mutyima mu shilukanga byakufwatakanya bibi, ne byakwipaya bantu, ne makoji, ne busekese, ne bwivi, ne mabela a kubepela bantu, ne butukani monka.”—Mat. 15:18, 19; dingakanya na Yakoba 3:10, 11.

Iula Mumweno wa Yesu pa Boba Basenswe Bubi

13. Lelo Yesu wādi umwene muswelo’ka boba bōminina mu bubi?

¹³ Yesu wānene amba wāile kwita babipya mambo, ko kunena’mba banonga bibi, balamuke pa mutyima. (Luka 5:30-32) Ino, le wādi umona namani boba bādi bōminine mu mwiendelejo mubi? Yesu wādyumwine na bukomo kutyina kutādilwa na bano bantu. (Mat. 23:15, 23-26) Kadi wānene patōkelela’mba: “Ke bonsololopo bantu bakuntela’mba; Mfumwami! Mfumwami! bakatwele umbulopwe bwa mūlu, ehe, poso enka wakulonga kiswa-mutyima wa Tata udi mūlu. Mu dyodya difuku [dikafikidija Leza butyibi] bangi bakanena mba; Abe Mfumwetu! Abe Mfumwetu! ketwadipo tufumika mu dijina dyobe, a? Kadi mu dijina dyobe ketwadipo tupanga bademona, a? Kadi mu dijina dyobe ketwadipo tulonga byonka bikata?” Inoko ukapela boba balonga bubi kwampikwa kwisāsa’mba: “Mhm! Ami nkimuyūkilepo, mfundukei papo bānwe bakulonga bubi.” (Mat. 7:21-23) Mwanda waka bakatyibilwa butyibi bwa uno muswelo? Ke pantu bano bantu bafutululanga Yehova ne kusanshija bakwabo na bilongwa byabo bya bubi.

14. Mwanda waka banonga bibi bampikwa kwisāsa bapañwanga mu kipwilo?

¹⁴ Kinenwa kya Leza kisoñanya’mba banonga bibi bampikwa kwisāsa bafwaninwe kupangwa mu kipwilo. (Tanga 1 Kodinda 5:9-13.) Kino i kya kamweno; tutele’tu buno bubinga busatu: (1) kutyina dijina dya Yehova dyakatukwa, (2) kulama kipwilo kyakasubijibwa, ne (3) kukwasha nonga bibi esāse shi bibwanika.

15. Kwikala na dikōkeji kudi Leza kulomba tulondolole ku bipangujo’ka bya mvubu?

¹⁵ Le twiulanga mumweno wa Yesu pa boba bōminina mu mwiendelejo mubi? I biyampe tulangulukile pa bino bipangujo: ‘Lelo nsakanga kwikala mu kisense kitatyi ne kitatyi na muntu mupangwe nansha mupaluke mu kipwilo kya Bwine Kidishitu? Le bikekala namani shi aye mwine tubutulwanga nandi ino kakikalangapo ku njibo yetu?’ Ngikadilo ya uno muswelo ikokeja kwikala ditompo dikatampe ku buswe botusenswe boloke ne ku dikōkeji dyetu kudi Leza. *

16, 17. Le i makambakano’ka atene inabana umo Mwine Kidishitu, ne i kika kyamukweshe akwatakanye mpangiko itala banonga bibi bampikwa kwisāsa bapangwe?

 ¹⁶ Tala mwanda mumweke wa kaka umo wa mwana mutame wadi kyaba kimo usenswe Yehova. Ino mwenda mafuku, mwana walongele bubi kwisāsa mpika. Penepa, wapangwa mu kipwilo. Kaka wetu wadi usenswe Yehova, ino kadi wadi usenswe wandi mwana ne wamwene bu bikomo kwingidija musoñanya wa mu Bisonekwa wa kuleka kupwana nandi.

¹⁷ Le i madingi’ka owadi wa kupa uno kaka? Mukulumpe umo wamukweshe ayuke amba Yehova wivwanije misanshi yandi. Tutu wamunena alanguluke pa mo byāsanshile Yehova kitatyi kyātombokele bandi bana bamo, bamwikeulu. Mukulumpe walangulukile nandi amba nansha shi Yehova uyukile musanshilanga mwanda wa uno muswelo, usakanga banonga bibi bampikwa kwisāsa bapangwe. Kaka walamine bino bivulujo ne kukwatakanya na dikōkeji mpangiko itala bapangwe. * Dikōkeji dya uno muswelo disangajanga mutyima wa Yehova.—Nk. 27:11.

18, 19. (a) Lelo kutyiba kipwano na nonga bibi kuleta bukamoni amba tushikilwe bika? (b) Le bibwanya kufula namani shi tudi na dikōkeji kudi Leza ne ku mpangiko yandi?

¹⁸ Shi nobe ulwanga na mwanda wa uno muswelo, vuluka’mba Yehova wivwene enka moivwanine. Shi utyibe kipwano na muntu mupangwe nansha mupaluke, ubalombola’mba ushikilwe mwikadilo ne bilongwa byamufikije ku kupangwa. Ino ubalombola’mba usenswe nonga bibi ne kumulongela kintu kilumbuluke. Dikōkeji dyobe kudi Yehova dikokeja kulengeja yewa udingilwe esāse ne kujokela kudi Yehova.

¹⁹ Muntu umo wadi mupangwe kupwa wajokejibwa mwenda mafuku wasonekele amba: “Ngidi na nsangaji pa kuyuka amba Yehova byasenswe bantu bandi bininge usakanga kumona nyeke bulongolodi bwandi bwikele bwampikwa disubi. Kyokya kibwanya kumweka ku ba panja bu kasusu kyo kintu kyendele’mo kadi kya buswe bwa binebine.” Le ulanga’mba uno muntu wadi ubwanya kulanga namino shi wadi amba banabetu mu kipwilo, kubadila’mo ne ba mu kyandi kisaka, baendelele kupwana nandi kyaba ne kyaba aye papo mupangwe? Kukwatakanya mpangiko ya mu Bisonekwa itala bapangwe kuleta bukamoni amba tusenswe boloke ne twitabije lupusa ludi na Yehova lwa kwitutūdila’ko misoñanya ya mu mwiendelejo.

“Shikwai Bubi”

20, 21. Mwanda waka kidi na mvubu twifunde kushikwa bubi?

²⁰ Mutumibwa Petelo udyumuna’mba, “tūkijai mityima.” Mwanda waka? Mwanda “wimushikilwe, ke dyabola kadi, unangakana bwa ntambo ubuluma, ukimba wakubokota.” (1 Pet. 5:8) Le wakimba kubokota’u i abewa? Kilondololwa kikwatañene na muswelo owifunda kushikwa bubi.

²¹ Kuyuka kushikwa bubi kekupēlangapo. Twi babutwilwe mu bubi, kadi tudi mu ntanda ikankamika bilokoloko bya ngitu. (1 Yoa. 2:15-17) Ino shi twiule Yesu Kidishitu ne kutamija buswe bukatampe kudi Yehova Leza, nabya tukabwanya kushikwa bubi. Shi ke pano nanshi, tusumininwei ‘kushikwa bubi,’ tukulupile ne pa mfulo amba Yehova “ulelele . . . bapandulwemo bandi; wibanyongololanga ku kuboko kwa babi.”—Mit. 97:10.

[Kunshi kwa dyani]

Usa Kulondolola Namani?

• I kika kiketukwasha tubandaule muswelo otumona malwa?

• I bika byotukokeja kulonga mwa kwilamina ku bilongwa bya majende?

• Mwanda waka i bibi kubandila bifwatulo bya bantu badi mutaka?

• Le tukalombola namani amba tushikilwe bubi kitatyi kipangwa muntu otusenswe?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 29]

Shi kosake kutoma malwa, i biyampe kubandaula bika?

[Kifwatulo pa paje 30]

Dyumuka lupusa lwa Satana mu kwipwija mukose

[Kifwatulo pa paje 31]

Le muntu utala bifwatulo bya bantu badi mutaka utamijanga buswe bwa bika?