Lelo I Ani wa Mvubu Mpata mu Būmi Bobe?
Lelo I Ani wa Mvubu Mpata mu Būmi Bobe?
“Wi Mwinemukatakatamwine panopantanda ponsololo.”—MIT. 83:18.
1, 2. Mwanda waka kuyuka kete dijina dya Yehova kekubwenepo pa kusaka kupanda?
PADI musunsa umbajinji owamwene dijina dya Yehova i po bakulombwele’dyo mu Mitōto 83:18. Padi watulumukile pa kutanga bino binenwa bya amba: “Amba bayūke’mba, abe enka, wa dijina dya bu-Yehova, wi Mwinemukatakatamwine panopantanda ponsololo.” Tamba penepa, ye uno wingidijanga kino kisonekwa pa kukwasha bakwabo bayuke Yehova, Leza wetu wa buswe.—Loma 10:12, 13.
2 Nansha byokidi na mvubu kuyuka dijina dya Yehova, ino buno buyuki kete kebubwenepo. Tala mukomeneja mulembi wa mitōto mwanda mukwabo wa mvubu kotudi pa kusaka kupanda, amba: “Wi Mwinemukatakatamwine panopantanda ponsololo.” Bine, Yehova ye Mwine wa mvubu kutabuka bonso mūlu ne panshi. Byadi Umpangi wa bintu byonso, udi na bubinga bwa kusaka bipangwa byandi byonso bimukōkelele. (Kus. 4:11) O mwanda, i kitwendele’mo kwiipangula amba, ‘Lelo i ani wa mvubu mpata mu būmi bwami?’ I kya kamweno tubandaule na katentekeji kilondololwa kyetu ku kino kipangujo!
Mwanda Wālupukile mu Budimi bwa Edena
3, 4. Lelo Satana wābwenye namani kongola Eva, ne byāfula kwepi?
3 Bukata bwa kino kipangujo i bumweke mu myanda yāpityile kala mu budimi bwa Edena. Mwine’mwa, mwikeulu ntomboki wāyukene mwenda mafuku bu Satana Dyabola, wāongwele mwana-mukaji umbajinji, Eva, atangidije bilokoloko byandi kupita’ko kijila kya Yehova kya kuleka kudya ku mutyi umo. (Ngal. 2:17; 2 Kod. 11:3) Wāponēne mu kino kyongo, pa kulonga namino wālombola amba kalēmekelepo bubikadi bwa Yehova. Eva wāpelele kwitabija amba Yehova ye Mwine wa mvubu mpata mu būmi bwandi. Ino le Satana wābwenye namani kongola Eva?
4 Satana wāingidije manwa mavule mu mīsambo yandi na Eva. (Tanga Ngalwilo 3:1-5.) Dibajinji, Satana kātelelepo dijina dya bunka dya Yehova. Wātelele’tu “Leza.” Inoko, mulembi wa Ngalwilo ye wāingidije dijina Yehova mu vese umbajinji wa uno shapita. Kya bubidi, pa kyaba kya kwisambila pa ‘kyasoñanya’ Leza, Satana aye wāipangula’tu enka pa ‘binenene’ Leza. (Ngal. 2:16) Na buno bunwanwa, Satana wātompele kutyepeka bukatampe bwa uno musoñanya. Kya busatu, nansha byaādi wisamba na Eva bunka, wāingidije muneneno na aye wisamba na bangi. Pa kulonga namino, ye uno wādi usaka kulangula ditatu dya mwana-mukaji, emone bu muntu wa mvubu—na aye wa lupusa lwa kwisambila paadi ne padi wandi mulume. Byāfula kwepi? Eva wēpa lupusa lwa kwisambila pa aye mwine ne pa wandi mulume na kunena kudi nyoka amba: “Kudya tudya bitupu ku bipa bya mityi ya budimi.”
5. (a) Le Satana wākokele Eva ate mutyima pa bika? (b) Le Eva pa kudya ku mutyi mujidikwe, wālombwele bika?
5 Kadi Satana wānyengakenye bubine. Wātopekeja Leza amba i mulube pa kunena ba Adama ne Eva amba: “Kemukadyako ku mityi yonso, shi mityi ka, shi mityi ka, idi mu budimi.” Kupwa, Satana wāfikija Eva ku kwilangila ne kulanga ku muswelo wamona amba o wa kulumbulula būmi mwa kwikadila “bwa Leza.” Bityebitye, wāmukoka ate mutyima pa mutyi ne kipa kyao pa kyaba kya kuta’o pa kipwano kyandi na Mwine wāmupele byonso. (Tanga Ngalwilo 3:6.) Ino yō, Eva pa kudya kino kipa, wālombwele amba Yehova ke Muntupo wa mvubu mpata mu būmi bwandi.
Mwanda mu Mafuku a Yoba
6. Lelo Satana wātatene namani bululame bwa Yoba, ne Yoba wādi na mukenga’ka?
6 Myaka tutwa pa kupita’po, Yoba muntu wa kikōkeji wāmwene mukenga wa kulombola i Muntu’ka wādi na mvubu mpata mu būmi bwandi. Kitatyi kyādi kīpatana Yehova na Satana pa bululame bwa Yoba, Satana wālondolwele amba: “Lelo Yoba wakaminwe Leza bitupubitupu’ni, a?” (Tanga Yoba 1:7-10.) Satana kāpatenepo kikōkeji kya Yoba kudi Leza. Ino, wātatene kine kyaādi ulongela’byo. Wātatene na budyumuku amba Yoba kengidilangapo Yehova na buswe, ino i pa mwanda wa kamweno ka Yoba mwine. Yoba kete ye wādi ubwanya kulondolola pa uno mwanda, ne mukenga wādi nao.
7, 8. Lelo i matompo’ka ālwile nao Yoba, ne wālombwele bika pa kūminina na kikōkeji?
7 Yehova wālekele Satana aponeneje Yoba lunkunkwa-mulongo lwa byamalwa, kwadi kyoki ke kyoki. (Yoba 1:12-19) Lelo Yoba wālongele bika pa kwalamuka kwa ngikadilo? Twaimvwene amba, “kalongelepo bubi, nansha kushinija Leza bishima bibibibi, mhm.” (Yoba 1:22) Ino Satana kātalelepo. Wānene monka amba: “Kikoba pa kikoba, eyo byonso bidi na muntu ukapana’byo pa būmi bwandi.” * (Yoba 2:4) Satana wāvubīle Yoba amba shi asusuke, ukafula ku kunena amba Yehova ke Muntupo wa mvubu mpata mu būmi bwandi.
8 Ngitu ya Yoba yāonekele na misongo ya munyanji, ebiya mukaji kamuningila’mba tuka Leza ne kufwa ufwe. Kupwa basengi basatu ba bubela ke bamunena’mba i mujilule. (Yoba 2:11-13; 8:2-6; 22:2, 3) Ino, nansha byāsusukile Yoba nabya, kātuninepo bululame bwandi. (Tanga Yoba 2:9, 10.) Pa kūminina na kikōkeji, Yoba wālombwele amba Yehova ye Mwine wa mvubu mpata mu būmi bwandi. Kadi Yoba wālombwele amba bibwanika ku muntu wampikwa kubwaninina kulondolola mu muswelo kampanda, ku bubela bwa Dyabola.—Dingakanya na Nkindi 27:11.
Kilondololwa Kibwaninine kya Yesu
9. (a) Lelo Satana wātompele namani Yesu na bilokoloko bya ngitu? (b) Lelo Yesu wālongele namani pa dino ditompo?
9 Kyaba kityetye kupwa kwa Yesu kubatyijibwa, Satana wāmutompele mwanda wa kumongola alondelonde bilokoloko bya aye mwine pa kyaba kya kumona Yehova bu Muntu wa mvubu mpata mu būmi bwandi. Dyabola wātompele Yesu na bintu bisatu. Kibajinji, wāmutompele na kilokoloko kya ngitu, amba Yesu alamune mabwe ke mikate. (Mat. 4:2, 3) Yesu wādi ukitamba mu kushikilwa na nzala mafuku 40 ne wādi na nzala. O mwanda Dyabola wāmusoñenye engidije bibi bukomo bwandi bwa kulonga bingelengele mwanda wa kupwa nzala yandi. Lelo Yesu wālongele’po namani? Kālongelepo bwa Eva, Yesu aye wātele mutyima pa Kinenwa kya Yehova ne kupela ponka na ponka byongo’bya.—Tanga Mateo 4:4.
10. Mwanda waka Satana wātonwene Yesu eele panshi kutamba pa musaka wa njibo ya Leza?
10 Kadi Satana wātompele kutonona Yesu amba alonge bintu na kwisakila. Wātonwene Yesu eele panshi kutamba pa musaka wa njibo ya Leza. (Mat. 4:5, 6) Le i bika byādi bisaka kulonga Satana? Satana wāfwatakenye amba shi Yesu apone ino kwisanshija mpika, nankyo bine i “Mwana Leza.” Kibamweka amba, Dyabola wādi usaka Yesu ate mutyima pa ntumbo yandi kufika’nka ne pa kwimwekeja ku bantu. Satana uyukile amba muntu ubwanya kwitabija kyaka mwanda wa mitatulo ne mwanda wa meso a bantu. Satana wāingidije bibi kisonekwa, inoko Yesu wālombwele amba i mwimvwanije senene Kinenwa kya Yehova. (Tanga Mateo 4:7.) Yesu pa kupela kino kyongo, napo kadi wālombwele amba Yehova ye Mwine wa mvubu mpata mu būmi bwandi.
11. Mwanda waka Yesu wāpelele malopwe onsololo a ino ntanda ādi asaka kumupa Dyabola?
11 Mu dino ditompo dya mfulo, Satana wāsakile kupa Yesu malopwe onso a pano pa ntanda. (Mat. 4:8, 9) Yesu wāpelele ponka na ponka. Wāyukile amba kwitabija’o kushintulula kupela bubikadi bwa Yehova—Leza mwine ufwaninwe kwikala Mukatakata Mwine. (Tanga Mateo 4:10.) Pano, Yesu wālondolwele Satana na kutela bisonekwa bitanwa’mo dijina dya Yehova mwine.
12. Lelo Yesu wātenwe na butyibi’ka bukomo paādi kalumba ku mfulo ya būmi bwandi pano pa ntanda, ne i ñeni’ka yotwaboila ku muswelo waākwete buno butyibi?
12 Yesu paādi kalumba ku mfulo kwa būmi bwandi bwa pano panshi, wātenwe na butyibi bukomo bwa kukwata. Mu bula bwa mwingilo wandi, wālombwele mutyima wa kupāna būmi bwandi bu kitapwa. (Mat. 20:17-19, 28; Luka 12:50; Yoa. 16:28) Ino Yesu wādi uyukile amba usa kubepelwa bubela, kusambilwa ku ba lupusa Bene Yuda ne kwipaibwa bwa kapwaipwai. Kufwa uno muswelo kwāmusanshile mpata ku mutyima. Wālombela amba: “Abe Tata, shi kyendelemo nankyo kitomeno kino’ki kimpite bitupu.” Kadi wāendelela amba: “Nanshi kemonswidile ami, poso monka mōswidile abe mwine.” (Mat. 26:39) Bine, dikōkeji dya Yesu kufika ne ku lufu dyālombwele i ani Mwine wa mvubu mpata mu būmi bwandi!
Kilondololwa Kyetu
13. I bika byotwefunda ku kimfwa kya Eva, Yoba, ne Yesu Kidishitu?
13 Mu bino byonso, le tubefunde’mo bika? Mu myanda ya Eva, tubefunde amba, yewa yense uponena mu bilokoloko bya kwisakila walombola amba Yehova ke Muntupo wa mvubu mpata mu būmi bwandi. Ku mutamba mukwabo, bululame bwālamine Yoba bwitufundija amba, nansha ke batwe bantu bakubulwa kubwaninina tukokeja kulombola amba Yehova udi pa kifuko kibajinji na kūminina matompo ne dikōkeji ponka—nansha shi ketwimvwanijepo biyampe koatamba. (Yak. 5:11) Ku mfulo, kimfwa kya Yesu kitufundija kwitabija kufwijibwa bumvu pa kyaba kya kuta mutyima bininge pa ntumbo yetu. (Bah. 12:2) Ino i muswelo’ka otukokeja kwingidija byobya byotwefunda?
14, 15. Lelo byālongele Yesu pāmutene matompo i bishile namani na byālongele Eva, ne tukokeja kwiula Yesu namani? (Wisambile pa kifwatulo kidi pa uno paje.)
14 Kufwaninwepo kuleka matompo akulengeje wilwe Yehova. Eva wālekele ñeni yandi iludikwe bukidibukidi na matompo āmutene. Wāmwene amba mutyi “wadi mulumbuluke kudyako, kabidi wadi wa buya bwa dyangi kutalako, ne byo wadi mutyi wa kusanshibwa kupanako ñeni.” (Ngal. 3:6) Bine muswelo wālongele Yesu pa matompo asatu i mwishile bininge! Kitatyi kyonso wādi umona kulampe ne kuta mutyima ku bikalupuka ku bilongwa byandi. Wākulupile mu Kinenwa kya Leza ne kwingidija dijina Yehova.
15 Kitatyi kyotulwa na matompo a kulonga bintu bifityija mutyima wa Yehova, le tutanga mutyima pa bika? Shi tute mutyima pa matompo, po pene kilokoloko kibi kikaningila’ko. (Yak. 1:14, 15) Tusakilwa kujula bukidibukidi miji ya kilokoloko, nansha shi kujula’yo kumweka bu kukomo, pamo bwa kuposola kipindi kya ku ngitu yetu. (Mat. 5:29, 30) Enka bwa Yesu, netu tufwaninwe kwela milafwe ku bipa bikalupuka ku bilongwa byetu—kutala muswelo o bikatenga kipwano kyetu na Yehova. Tufwaninwe kuvuluka byobya binena Bible, Kinenwa kyandi. I enka uno muswelo kete otukalombola amba Yehova ye Mwine wa mvubu mpata mu būmi bwetu.
16-18. (a) Lelo i bika bikokeja kulengeja mityima yetu ilēmenenwe? (b) I bika biketukwasha tunekenye bino bitatyi bya byamalwa?
16 Kufwaninwepo kuleka binkumbulu bikulengeje ulobele Yehova. (Nk. 19:3) Pano potwenda tufwena ku mfulo ya ino ntanda imbi, bantu ba Yehova batanwanga kyaba kyonso na bimpengele ne binkumbulu. Inoko mu kino kitatyi, ketutengelangapo kukingwa mu kingelengele. Nansha nabya, kitatyi kyotujimija baswe betu nansha potutanwa batwe bene na makambakano, tukokeja kumona pamo bwa Yoba amba mutyima wetu ubalēmenenwa.
17 Yoba kādipo wimvwanije mwanda waka Yehova wālekele bintu bimo bimufikile, netu mu kitatyi kampanda, tukokeja kukomenwa kwimvwanija mwanda waka bintu bibi bibetufikila. Padi twaivwene myanda ya banabetu ba kikōkeji bafwile na kintenshi, kimfwa ba mu Haiti, nansha na kimpengele kikwabo. Nansha kadi tuyukile mwanetu umo mululame wasuswilwe nansha kufwa ku akishida mibimibi. Pakwabo i batwe bene batenwe mu ngikadila mibi nansha yotwamwene bu ya bukondame. Mutyima wetu ususuka ubwanya kwitulengeja tudile amba: ‘A Yehova, mwanda waka enka ami? Le i kibi’ka kyonongele?’ (Hab. 1:2, 3) Le i bika biketukwasha tunekenye bitatyi bya uno muswelo?
18 Tudyumukei kutyina twakalanga amba bino byetufikila bilombola amba Yehova wetwela. Yesu wālombwele patōka uno mwanda, kitatyi kyaātelele myanda ibidi yālongekele mu andi mafuku. (Tanga Luka 13:1-5.) Binkumbulu bivule bifikanga mwanda wa “kyaba ne mwikadilo” wampikwa kulaya. (Mus. 9:11) Inoko nansha shi byamalwa byetu bikale namani, tubwanya kwibinekenya shi tute mutyima padi Leza “wa kusenga konso.” Uketupa bukomo bwa kwendelela na kikōkeji.—2 Kod. 1:3-6.
19, 20. I bika byākweshe Yesu ominine ngikadilo ya bumvu, ne i bika bikokeja kwitukwasha netu?
19 Kufwaninwepo kuleka mitatulo nansha moyo wa kwimvwana bumvu bikale bintu bibajinji byotele’ko mutyima. Kwityepeja kwa Yesu kwāmukweshe ‘ebudije aye mwine, pa kwalamuka mu ludingo lwa bupika.’ (Fid. 2:5-8) Wābwenye kūminina ngikadilo mingi ya bumvu mwanda wādi ukulupile mudi Yehova. (1 Pet. 2:23, 24) Pa kulonga kino, Yesu wātūdile kiswa-mutyima kya Yehova pa kifuko kibajinji, kyāmufikija ku kuzunzulwa pa kifuko kya peulu. (Fid. 2:9) Yesu wāsoñenye bandi bana ba bwanga balonde būmi bwa muswelo umo.—Mat. 23:11, 12; Luka 9:26.
20 Kyaba kimo, kudi matompo a lwitabijo akokeja kwitufwija bumvu. Inoko, i biyampe twikale na kikulupiji bwa kya mutumibwa Polo wānene amba: “E kyo mwenenamo bino byamalwa bino’bi, nanshi nkifwijibwapo bumvu, ehe; mwanda ami mwine muyūkile o ngitabije, kadi nsumininwe pakatampe pēne na’mba, [uyukile] kulama kyokya kyo namufikijije ne ku dyodya difuku dīne.”—2 Tem. 1:12.
21. Lelo wi musumininwe kulonga bika, nansha ntanda byoidi na mwikadilo wa kwisakila?
21 Bible wālaile amba mu kino kyetu kitatyi bantu “bakēsanswa abo bene.” (2 Tem. 3:2) Nanshi ke kya kutulumukapo shi tujokolokelwe na lukongo lwa bantu besakila. Ketwakisambukilwai na uno mwikadilo! Ino, nansha tutanwe na matompo, kuponenwa na byamalwa, nansha kulwa na bintu bitufwija bumvu, batwe bonso tusumininwei na kulombola amba bine Yehova ye Mwine wa mvubu mpata mu būmi bwetu!
[Kunshi kwa dyani]
^ Befundi bamo ba Bible bamona’mba “kikoba pa kikoba” kilombola amba Yoba wādi ubwanya kwitabija bandi bana ne banyema bandi bajimije bikoba byabo, ko kunena’mba būmi, mwanda wa kulama’ko kikoba kyandi ko kunena’mba būmi bwandi. Bakwabo nabo amba uno muneneno ulombola amba muntu uketabija kujimija kikoba kampanda pa kupandija būmi bwandi. Kimfwa, muntu ubwanya kolola kuboko kwandi mwanda wa kwepeja mutwe wandi wakatemwa. Nansha uno muneneno wikale na buluji’ka, ino ulombola amba Yoba wādi wa kusangela kujimija kintu kyo-kyonso mwanda wa kupandija būmi bwandi.
I Bika Byotukokeja Kwifunda ku . . .
• muswelo wāongwelwe Eva na Satana?
• byālongele Yoba pa byamalwa byāmutene?
• kintu kikatampe kyādi kitele’ko Yesu mutyima?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kifwatulo pa paje 21]
Yesu wāpelele byongo bya Satana ino wāta mutyima pa kulonga kiswa-mutyima kya Yehova
[Bifwatulo pa paje 22]
Basapula mu dipema ne dipema pa kupwa kwa kintenshi mu Haiti
Mu bitatyi bya byamalwa, tubwanya kuta mutyima kudi Leza “wa kusenga konso”