Kwasha Bantu Bendelele ku Mushipiditu

“Kushilwila pano ukēkalanga kuloba bantu.”—LUKA 5:10.

1, 2. (a) Lelo bantu bāitabile namani ku busapudi bwa Yesu? (b) I bika byotusa kubandaula mu kino kishinte?

 YESU ne bana bandi ba bwanga po bādi benda basapula mu Ngadilea, bāikile mu bwato bēkokela pafula. Ino kibumbo kyebālondele lwanshi. Boba bēbalondele dyodya difuku bādi “pa bu-tununu tutano, napo pa kubulwa kubadilapo bidi ne bāna-bakaji ne bāna.” (Mat. 14:21) Kitatyi kikwabo, kibumbo kyāfwenene Yesu, kisaka kundapwa ne kwimvwana byanena. Mu bano bantu mwādi ne “tununu tuná twa bāna-balume bonka kwa kubulwa kubadila’mo bāna-bakaji ne bāna banuke.” (Mat. 15:38) Mobimwekela, mwādi ne bana-balume bavule bāile kudi Yesu ne bāsangedile bufundiji bwandi. Na bubine, wādi usaka ne bakwabo betabe ku musapu, mwanda pa kupwa kukwata mwita mu kingelengele, Yesu wāsapwidile Shimona, mwana wandi wa bwanga bandi amba: “Kushilwila pano ukēkalanga kuloba bantu.” (Luka 5:10) Bana bandi ba bwanga bādi ba kuta makonde mu dijiba dya bantu ne kusaka ‘kuloba nansha kukwata’ bantu kubadila’mo ne bana-balume bavule.

² Dyalelo nadyo, bana-balume basangelanga musapu wa mu Bisonekwa otusapula ne kwiwitabija. (Mat. 5:3) Inoko, kudi bantu bavule bekaka ne kukomenwa kwendelela ku mushipiditu. Le tukebakwasha namani? Nansha shi Yesu kātūdile’kopo mwingilo wa pa bula wa kukimba bana-balume, wānene myanda imo itala bana-balume ba mu andi mafuku. Na kulonda kimfwa kyandi, lekai bidi tubandaule muswelo otubwanya kukwasha bana-balume banekenye ino myanda isatu imwekamweka dyalelo: (1) kukimba lupeto, (2) kityino kya bantu, ne (3) kwityepelwa.

Kukimba Lupeto

3, 4. (a) Lelo bantu bavule batele mutyima ku bika? (b) Mwanda waka bantu bamo beelelanga mpata ku kukimba bidi lupeto pa kyaba kya bintu bya ku mushipiditu?

³ Musonekeji umo wānene Yesu amba: “Abe Mufundiji, nkulonde ne konso kōkaya.” Inoko Yesu pa kumulombola’mba, “Mwana wa muntu kadi ne pakusamina mutwe wandi,” musonekeji wādi na milangwe mikwabo. Musonekeji wākolelwe kwitabija mulangwe wa kwikala na būmi bwa kubulwa kuyuka shi usa kudya nansha kumona pa kwikala, mwanda kekudipo kintu kilombola’mba waālamukile ke mulondi wa Kidishitu.—Mat. 8:19, 20.

⁴ Divule dine bantu babadikilanga kusakasaka bintu bya ku ngitu pa kyaba kya bya ku mushipiditu. Kufunda masomo malamala ne kukimba kaji ka lupeto byo bine byobafwila. Mungya milangwe yabo, lupeto ludi na kamweno ka bukidibukidi kadi kamwekelele kupita’ko kamweno kadi mu kwifunda Bisonekwa ne kupwana na Leza. Babwanya kwitabija byobya bifundija Bible, ino “byakwibōminina bya panopanshi, ne kongolwa na lupeto” byadya mutyima wabo wa kunsangela Bible. (Mako 4:18, 19) Tala muswelo wākweshe Yesu bana bandi ba bwanga kuyuka bya kutangidija kumeso.

5, 6. Le i bika byākweshe ba Andele, Petelo, Yakoba ne Yoano bashinte bintu byobatangidije kumeso pa bukata bwa busapudi ne kukimba lupeto?

⁵ Andele ne mwanabo Shimona Petelo bādi bengila pamo mu buluwe bwa lui. Enka mwādi mwikadile ne ba Yoano, mwanabo Yakoba, ne shabo Zebede. Uno mwingilo wādi mukatampe ulomba bukwashi bwa bantu bakwabo. (Mako 1:16-20) Ba Andele ne Yoano pobāimvwene  myanda ya Yesu kudi Yoano Mubatyiji, bākulupile amba abatana Meshiasa. Andele wākasapwila’mo mwanabo Shimona Petelo, padi ne Yoano nandi ye uno wākasapwidile’mo mwanabo Yakoba. (Yoa. 1:29, 35-41) Mu bula bwa myeji yālondele’ko, bonso baná bāpityije kitatyi pamo na Yesu paādi usapula mu Ngadilea, mu Yudea, ne mu Samadia. Kupwa bano bana ba bwanga baná bājokele monka ku buluwe bwabo. Bādi basenswe bintu bya ku mushipiditu, inoko kebādipo batūdile mwingilo wa busapudi pa kifuko kibajinji.

⁶ Kitatyi kikwabo, Yesu wāityile Petelo ne Andele bamulonde ne kwikala ke “biluwe bya bantu.” Le bālongele’po namani? “Nabo ponkapo baleka ne ku makonde abo, ke bamulonda.” Mo mwālongele ne ba Yakoba ne Yoano. “Penepo kala nabo bashīle ne bwato ne shabo monka, ke bamulonda.” (Mat. 4:18-22) I bika byākweshe bano bantu bengile mwingilo wa kitatyi kyonso? Le i kitumbuzaji, butyibi bwa na kubezemuka? Leka, leka, leka! Myeji kunyuma, bāimvwene Yesu, bāmona bingelengele byaālongele, kupyasakena boloke, kadi bēmwenine muswelo utulumukwa wādi witaba bantu ku busapudi bwabo. Kino kyālengeje bakomeje lwitabijo ne kikulupiji kyabo mudi Yehova!

7. I muswelo’ka otukokeja kukwasha befundi ba Bible batamije kikulupiji kyabo mu bukomo budi na Yehova bwa kupa bantu bandi byobasakilwa?

⁷ I muswelo’ka otukokeja kwiula Yesu mu kukwasha befundi ba Bible bakomeje kikulupiji kyabo mudi Yehova? (Nk. 3:5, 6) Muswelo otwibafundija ukokeja kukwasha mu uno mwanda. Kitatyi kyotufundija, tubwanya kulombola patōka mulao wa Leza wa kwitwesela bininge shi tutūle tumweno twa Bulopwe kumeso. (Tanga Malaki 3:10; Mateo 6:33.) Nansha byotukokeja kwingidija bisonekwa bishileshile mwanda wa kulombola muswelo upa Yehova bantu byobasakilwa, ketwakipēlulai bukomo budi na kimfwa kyotwibashila. Kwibalombola myanda yotwimwenine mu būmi kukokeja kukwasha mpata befundi betu batamije kikulupiji kyabo mudi Yehova. Tubwanya ne kwibalombola myanda ya bantu yotutangile mu mabuku etu. *

8. (a) Mwanda waka i biyampe mwifundi wa Bible ekale ‘kutompa ne kumona’mba Yehova i muyampe?’ (b) Le tukakwasha namani mwifundi emwene buyampe bwa Yehova?

⁸ Kutamija lwitabijo lukomo kekulombepo’nka kutanga ne kwimvwana myanda ya madyese eselwe bantu na Yehova. Mwifundi wa Bible ufwaninwe nandi kwimwena aye mwine buyampe bwa Yehova. Kaimba umo wa mitōto wāimbile amba: “Tompai mumone’mba Yehova i muyampe; keye wa katōkwe kandi, shandi! yewa muntu umukulupile.” (Mit. 34:8) I muswelo’ka otukakwasha mwifundi amone amba Yehova i muyampe? Langa shi mwifundi uzumbija mutyima pa mwanda wa lupeto ino koku ulwa mwa kunekenenya kibidiji kibi, kimfwa kutoma mfwanka, makayo a kwidya lupeto, nansha mutomeno-mpata wa malwa. (Nk. 23:20, 21; 2 Kod. 7:1; 1 Tem. 6:10) Mwene kufundija mwifundi alombe bukwashi bwa Yehova pa kukomena kibidiji kibi kukamukwasha emwene buyampe bwa Yehova? Langa  bikokeja kumweka shi tubakankamika mwifundi abadikije kumeso bintu bya ku mushipiditu na kwilamina’ko kitatyi kya kwifunda Bible yenga ne yenga ne kuteakanya kupwila! Shi emwene aye mwine mweselela Yehova bukomo bwalonga, lwitabijo lwandi lukakomejibwa mpata.

Kityino kya Bantu

9, 10. (a) Mwanda waka Nikodema ne Yosefa Mwine Adimatea bāsangedile Yesu mu bufyafya? (b) Mwanda waka bamo bekakanga kulonda Kidishitu?

⁹ Bamo bekakanga kulonda Kidishitu ne pa mfulo mwanda wa moyo wa bantu. Nikodema ne Yosefa Mwine Adimatea bāsangedile Yesu mu bufyafya, mwanda bādi batyina byobya bibwanya kunena nansha kulonga Bayuda bakwabo shi abayuka’o. (Yoa. 3:1, 2; 19:38) Uno moyo wādi pa buluji kampanda. Bendeji ba bipwilo bādi bashikilwe Yesu, enka ne muntu yense wa kumwitabija wādi upangwa mu shinakoka.—Yoa. 9:22.

¹⁰ Mu bifuko bimo dyalelo, shi muntu washilula kusangela myanda ya Leza, Bible, nansha kipwilo kampanda, ubwanya kupangwapangwa na bengidi nandi, balunda, nansha ke na babutule bene. Mu bifuko bikwabo, shi muntu kesambe ya kushinta kipwilo wetūla mu kyaka. Kuno kupangwapangwa kukokeja kubaila’ko shi muntu wingilanga mu busola, mu politike, nansha mu tutango twa mu kyabo kibundi. Kimfwa muntu umo mu Alemanye waitabije amba: “Bintu bifundija Batumoni ba Yehova mu Bible i bya bine. Ino shi ngikale Kamoni wa Yehova dyalelo, muntu yense ukayuka uno mwanda enka kesha’di. Le bantu ba ku kaji, balondakani, ba mu kisaka ne bakwabokwabo bakanena’po namani? Nkidipo mwa kulongela.”

11. Lelo Yesu wākweshe namani bana bandi ba bwanga balwe na kityino kya bantu?

¹¹ Nansha batumibwa ba Yesu byokebādipo ba moyomoyo, ino bonso bālwile na moyo wa kutyina bantu. (Mako 14:50, 66-72) Le Yesu wēbakweshe namani bendelele pampikwa kubanga bantu bebaningila? Yesu wāteakenye bana bandi ba bwanga ku kukankajibwa kwādi kwiya kumeso. Wānene amba: “Dyese dyenu bānwe, bantu po bakemushikwa, kadi ne po bakemukalañanya, ne kwimunena bibi, kadi dijina dyenu nadyo po bakafutulula’dyo ke dibi pa mwanda wa Mwanā muntu.” (Luka 6:22) Yesu wādyumwine balondi bandi amba bakanenenwa bibi. Bādi ba kunenenwa bibi “pa mwanda wa Mwanā muntu.” Yesu wēbakulupije amba Leza ukebakwatakanya shi bendelele kukulupila mu bukwashi ne bukomo bwandi. (Luka 12:4-12) Kadi, Yesu wāsapwidile bantu bakwabo belunge ne kupwana na mutyima umo na bandi bana ba bwanga.—Mako 10:29, 30.

12. I mu miswelo’ka yotukokeja kukwasha bapya banekenye kityino kya bantu?

¹² Batwe netu tusakilwa kukwasha befundi ba Bible banekenye kityino kya bantu. Divule makambakano ekalanga apēla kunekenya shi twi beteakanye. (Yoa. 15:19) Kimfwa, ubulwe’po kukwasha mwifundi ateakanye bilondololwa bipēla, byendele’mo, bimanine pa Bible bya kulondolola ku bipangujo ne ku bijika bikokeja  kuletwa na balunda nandi ba ku kaji ne na bakwabo? Kutentekela pa kwikala balunda nabo, tufwaninwe ne kwibayukanya ku bakwabo mu kipwilo, nakampata ku boba badi na ngikadilo imo na yandi. Pa byonso bino, tufwaninwe kumufundija kulombela kyaba ne kyaba milombelo itamba ku mutyima. Kino kikamukwasha afwene kudi Yehova Leza ne kumumona bu Kinyemeno ne Dibwe dyandi.—Tanga Mitōto 94:21-23; Yakoba 4:8.

Milangwe ya Kwityepelwa

13. Kwityepelwa kulengejanga namani muntu ekake kwikuja mu bintu bya ku mushipiditu?

¹³ Bantu bamo bekakanga kwikuja mu myanda ya ku mushipiditu amba mwanda kebatañangapo biyampe, kebanenangapo bimvwanikwa nansha amba badi na moyo. Bangi bakolelwanga kusapula byobalanga ne byobeivwana ku meso a bantu. Bamonanga mulangwe wa kwifunda, kulondolola ku kupwila, kulombola bakwabo bintu byobetabije, bu kiselwa kilēma kobadi. Tutu umo Mwine Kidishitu wanene amba, “Ponadi mwanuke, nadi ñenda bukidi bonka ku njibo, na mutyima wa kukokola, napita bityebitye amba kekudipo usa kungivwana ne kumona. . . . Mulangwe wa kwenda ku njibo ne njibo wadi umbeleka.”

14. Mwanda waka bana ba bwanga ba Yesu bākomenwe kupanga mudemona wādi mu nsongwalume umo?

¹⁴ Langa mwētyepelwe bana ba bwanga ba Yesu po bākomenwe kutambija demona mu nsongwalume umo. Shandya mwana wāiya kudi Yesu kamunena’mba: “Mwana wami, mwanda udi ne kijilangoa wamonwamo mu byamalwa bīne bikata, ke-muntu upona mu mudilo dingi dingi dine, ne pa mema napo monka. Ino namuleta ku bāna-bobe-babwanga nanshi abo kebayūkile mwakumūndapila.” Yesu wāpanga mudemona ne mwana’wa wākoma. Kupwa bana ba bwanga bāfwena Yesu ne kumwipangula amba: “Lelo bika byo ketwayūkile kumupangamo?” Yesu amba: “I mwanda wenu wa kubulwa kwitabija. Mwanda i binebine byo nemunena’mba, shi mudi ne lwitabijo lwa kwikala pamo na kamuseke ka kadadi, nankyo mukanena lūlu luno’lu amba: Sonsolokela kokwa! nalo lukasonsoloka, nabya kutupu nansha kimo kikemukolela.” (Mat. 17:14-20) Pa kunekenya bijika bidi bwa ngulu, bifwaninwe kwikala na lwitabijo mudi Yehova. Le bikekala namani shi muntu wabulwe lwitabijo kakulupila mu bukomo bwa aye mwine le? Shi muntu wakomenwa, ukabulwa kikulupiji.

15, 16. Le tukabwanya muswelo’ka kukwasha mwifundi wa Bible anekenye milangwe ya kwityepelwa?

¹⁵ Muswelo muyampe wa kukwasha muntu anekenye kwityepelwa i kumukankamika akulupile mudi Yehova kupita’ko kwikulupila aye mwine. Petelo wālembele amba: “Mwikōkejei ke mudi babumvu pa kuboko kwa bukomo kwa Leza, amba ēmuzunzule pa mwaka mufwaninwepo. Kadi ne kwela kuzumbazumba konso kwa mutyima kudi aye.” (1 Pet. 5:6, 7) Kino kilomba kukwasha mwifundi wa Bible atamije kipwano kyandi na Leza. Muntu upwene na Leza ukwete na bulēme bintu bya ku mushipiditu. Usenswe Kinenwa kya Leza ne kulombola “kipa kya Mushipiditu” mu būmi bwandi. (Ngat. 5:22, 23) I muntu usenswe kulombela. (Fid. 4:6, 7) Kadi, ulombanga Leza amupe bukankamane ne kininga kimusakilwa mwa kulwila na ngikadilo yo-yonso nansha mwa kuvuija senene mwingilo kampanda.—Tanga 2 Temote 1:7, 8.

¹⁶ Befundi bamo basakilwa kukwashibwa mu butangi, mu mīsambo, ne bukomo bwa kwisamba. Bamo bemonanga bu  kebafwaninwepo kwingidila Leza mwanda wa bilongwa bibi byobālongele kumeso kwa kuyuka Yehova. Nansha bikale namani, padi basakilwa’tu kukwashibwa na buswe ne kitūkijetyima. Yesu wānene amba: “Bakomo kebadipo ne kyo basakila ñanga poso bakubela.”—Mat. 9:12.

“Kuloba” Bantu Bavule

17, 18. (a) I kitatyi’ka kyotukatana bana-balume bavule mu mwingilo? (b) I bika byotukefunda mu kishinte kilonda’ko?

¹⁷ Tusaka bantu bavule betabe ku musapu usangaja udi enka mu Bible kete. (2 Tem. 3:16, 17) Ino le tukafikila namani bana-balume bavule mu mwingilo? I na kupāna bukamoni ku kyolwa, mu Dya Mposo ne Dya Yenga ku kyolwa, nansha mu kitatyi kya makonje kikalanga bantu bavule ku mobo. Tukokeja kulomba twisambe na mwana-mulume udi ku njibo shi bibwanika. Tusapwilei bya kiponka na ponka bana-balume botwingila nabo ku kaji ne kufikila balume bampikwa kwitabija ba bakaka badi mu kipwilo shi bibwanika.

¹⁸ Kitatyi kyotusapwila bonso botutana, tukulupile amba boba basangela baketabija biyampe musapu. Tukwashei na kitūkijetyima boba bonso basangela bubinebine. Ino, i muswelo’ka otukakwasha batutu babatyijibwe pa kipwilo amba babwanye bisakibwa bya mingilo mu bulongolodi bwa Leza? Kishinte kilonda’ko kikalondolola kino kipangujo.

[Kunshi kwa dyani]

Usa Kulondolola Namani?

• Le tukakwasha namani bana-balume babadikile kulondalonda bintu bya ku mushipiditu?

• I muswelo’ka otukakwasha bapya banekenye kityino kya bantu?

• I kika kikakwasha bamo banekenye milangwe ya kwityepelwa?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 25]

Le uloñanga bukomo bwa kutana bana-balume na myanda miyampe?

[Kifwatulo pa paje 26]

Le ukateakanya namani mwifundi obe wa Bible anekenye matompo?