Leka Yehova Akuludikile Ku Bwanapabo bwa Bine

“[Witale], talē, monka mu kijila kibwane kya bu-mwana-pabo.”—YAK. 1:25.

LE UKOKEJA KUSHINTULULA?

Le i kijila’ka kitwala ku bwanapabo bwa bine, ne i bāni bamwena mu kino kijila?

Le i bika byotufwaninwe kulonga pa kumona bwanapabo bwa bine?

Le i bwanapabo’ka butengele boba bonso bashele mu kashinda ka būmi?

1, 2. (a) Le bwanapabo bwa ntanda budi namani, ne mwanda waka? (b) Le i bwanapabo’ka butengele bengidi ba Yehova mu mafuku āya kumeso?

 TUDI mu kitatyi kyenda kivudila’ko makomwa-meso, kujilula kwa bijila ne butapani. (2 Tem. 3:1-5) Pa mwanda wa bino bintu, imbikalo i mitūle’ko bijila bivule, ikomeja bibumbo bya bampulushi ne kutūla’ko makamera a kumona bilonga bantu. Mu matanda amo, bana ba kibundi baloñanga bukomo bwa kwikala na mutyima-ntenke na kutūla’ko bintu bya kwibadyumuna mu abo mobo, mankufidi mavule, enka ne mpango ya nshinga ya mudilo. Bavule bapelanga kutamba panja bufuku nansha kuleka babo bana bakakaye panja abo bene—dyuba nansha bufuku. Na bubine, bwanapabo bwendanga butyepa ne kadi bimweka’mba bukenda butyepela’ko.

² Myaka kunyuma mu budimi bwa Edena, Satana wānene amba lufungulo lwa bwanapabo bwa bine i kuleka kuludikwa na Yehova. Bine buno i bubela bwa nshikani kadi busansa mutyima bwaābepele! Na bubine, bantu pobendelela kupela kulēmeka mikalo ya mu mwikadilo ne ya ku mushipiditu itūdile’ko Leza, po pene kisaka kyonso kya muntu nakyo kisusuka. Ino ngikadilo mibi itususulanga ne batwe bengidi ba Yehova. Nansha nabya, tukulupile kumona kutalulwa’ko kwa bubi bumunine muzo wa muntu bupika ne majika-kanwa, kadi tukulupile kukekala pamo bwa byobya bitela Bible bu “byana bya bene bya ntumbo bwa bāna ba Leza.” (Loma 8:21) Na bubine, Yehova wāshilwile kala kuteakanya bengidi bandi mwanda wa bekale na buno bwanapabo. Muswelo’ka?

3. Yehova wāpele balondi ba Kidishitu kijila’ka, ne i bipangujo’ka byotusa kubandaula?

³ Malondololo atanwa mu byobya byātelele Yakoba mulembi wa Bible bu “kijila kibwane kya bu-mwana-pabo.” (Tanga Yakoba 1:25.) Malamuni makwabo a Bible alamwine uno musemwa bu “kijila . . . kitupa bwanapabo” (Myanda Miyampe ku Bonso) ne bu “mbila  yampikwa dikeme, ya bwana pabo” (Bisonekwa Bitokele). Inoko na bubine, bantu bamonanga bijila bu bijika, ke bu bwanapabopo. Le penepa “kijila kibwane kya bu-mwana-pabo” i bika? Ne kino kijila kitulengejanga twikale banapabo namani?

KIJILA KITUPA BWANAPABO

4. Le “kijila kibwane kya bu-mwana-pabo” i bika, ne i bāni bamwena’mo?

⁴ “Kijila kibwane kya bu-mwana-pabo” ke Mukandapo wa Bijila wa Mosesa, mhm, mwanda uno mukanda wādi usokola bubi patōka kadi wāfikidile padi Kidishitu. (Mat. 5:17; Ngat. 3:19) Le penepa, i kijila’ka kyēsambile’po Yakoba? Wādi wisambila pa “mukanda-wabijila wa Kidishitu,” utelwa ne bu kijila “kyakwitabija” ne bu “kijila kya bu-mwana-pabo.” (Ngat. 6:2; Loma 3:27; Yak. 2:12) Nanshi, “kijila kibwane” kifikidijanga bintu byonso bitulomba Yehova. Bene Kidishitu bashingwe-māni ne “mikōko mikwabo” bamwenanga’mo.—Yoa. 10:16.

5. Mwanda waka kijila kya bwanapabo kekilēmangapo?

⁵ Kwishila na bijila bya matanda mavule, “kijila kibwane” kekikutakanepo nansha kulēma, ino i kibundwe na mbila ne misoñanya ya kyalwilo ipēla. (1 Yoa. 5:3) Yesu wānene amba “lupungu lwami lwa bu-umpika ludipo biyampe ne kiselwa kyami nakyo kyonka kipela.” (Mat. 11:29, 30) Kadi, “kijila kibwane” kekisakilwapo kulongelwa mulongo wa mfuto, mwanda kimanine pa buswe ne kulamikwa mu ñeni ne mu mityima, ke pa bipapopo bya mabwe.—Tanga Bahebelu 8:6, 10.

“KIJILA KIBWANE” MOKITUPELA BWANAPABO

6, 7. I bika byotubwanya kunena pa mwanda utala misoñanya ya Yehova, ne mwanda waka kijila kya bwanapabo kitunyongololanga?

⁶ Yehova i mutūdile bipangwa byandi bya ñeni mikalo mwanda wa kamweno kabo ne mwanda wa kwibalama. Kimfwa, langulukila pa bijila bya kipangila bine biludika bukomo ne bintu. Bantu kebatompolangapo amba basusulwanga na bino bijila. Inoko, bafwijanga’ko pangala pabyo, ne kuyuka’mba bijila bya kipangila bidi na mvubu mwanda wa kamweno kabo. Mo monka ne misoñanya ya mu mwikadilo ne ya ku mushipiditu ya Yehova, imwekele mu “kijila kibwane” kya Kidishitu, idi’ko mwanda wa kamweno ka muntu.

⁷ Kutentekela pa kwitulama, kijila kya bwanapabo kitukwashanga tuvuije bisakasaka mutyima wetu pampikwa kwisanshija batwe bene, nansha kuvutakanya lupusa ne bwanapabo bwa bakwabo. Nanshi pa kwikala na bwanapabo bwa bine—ko kunena amba kubwanya kulonga byotusaka—i biyampe kutamija kwabila kuyampe kukwatañene na bumuntu bwa Yehova ne misoñanya yandi. Mu muneneno mukwabo, tufwaninwe kwifunda kusanswa byobya bisenswe Yehova ne kushikwa byobya byashikilwe, enka na mwitukwashisha kijila kya bwanapabo.—Am. 5:15.

8, 9. Lelo boba balamete ku kijila kya bwanapabo bamwenanga’mo bika? Leta kimfwa.

⁸ Tulwanga pa kunekenya bilokoloko bibi mwanda wa kubulwa kubwaninina kwetu. Inoko, shi tulamate na dikōkeji ku kijila kya bwanapabo, tubwanya kwikala na bwanapabo tamba’nka pano. Tulete kimfwa: Jay mwifundi wa Bible mupya wadi na kibidiji kya kutoma mfwanka. Kitatyi kyaayukile amba kibidiji kyandi kekisangajangapo Leza, wadi unenwe kukwata’po butyibi. Le wadi wa kwendelela kukōkela ku bilokoloko bya ngitu’ni nansha wadi wa kukōkela Yehova? Watongele na tunangu kwingidila Leza, nansha byadi bikambakanibwa ngitu yandi na bulobo bwa mfwanka. Le weivwene namani pa kupwa kukomena kibidiji kyandi? Wanene monka amba, “naikele na bwanapabo bwa binebine ne nsangaji mivule.”

⁹ Jay wayukile kupityila ku byaēmwenine amba bwanapabo bwa ntanda, bwine bulengeja bantu bekale na ‘mutyima wa bya ngitu,’ bumunine bine bantu bupika, ino bwanapabo bwa Yehova, bwine  bushintulula “mutyima wa mushipiditu,” bupanga bantu bwanapabo ne kutwala ku “būmi, ne ndoe ponka.” (Loma 8:5, 6) Lelo Jay wamwene bukomo bwa kukomena kibidiji kyandi kyadi kimumunine bupika kwepi? Ke kudi aye mwinepo mhm; bwatambile kudi Leza. Unena amba,“Nadi ntanga Bible difuku ne difuku, nomba mushipiditu sandu, ne kukwashibwa na buswe na kipwilo kya bwine Kidishitu.” Ino mpangiko imo yonka ibwanya kwitukwasha batwe bonso mu kukimba kotukimba bwanapabo bwa bine. Tutalei moitukwashisha.

WITALE TALĒ MU KINENWA KYA LEZA

10. Lelo kishima “wakutadija, talē” mu kijila kya Leza, kishintulula bika?

¹⁰ Tutanga mu Yakoba 1:25 amba: “Aye wakutadija, talē, monka mu kijila kibwane kya bu-mwana-pabo ukeselwako dyese dya pa bilongwa byandi . . . i wakulonga wa mīngilo.” Kishima kya Kingidiki kibajinjibajinji kyalamwinwe bu “wakutadija, talē” kishintulula “kutala mu kintu kashā ubandama,” kine kilomba kulonga bukomo bukatampe. Bine, shi tusaka kijila kya bwanapabo kikale na lupusa mu ñeni ne mu mityima yetu, tufwaninwe kulonga bukomo bwa kwifunda Bible na kininga ne kulangulukila na mushike pa byobya byotutanga.—1 Tem. 4:15.

11, 12. (a) Lelo Yesu wālombwele namani kamweno kadi mu kulonda bubinebine mu būmi bwetu? (b) Kukwatañana na kimfwa kidi kūlu, le bankasampe bafwaninwe kwepuka kyaka’ka?

¹¹ Kadi tufwaninwe ‘kwimanija’ nansha kūminina mu kwingidija Kinenwa kya Leza ne kulonda bubinebine mu būmi bwetu. Yesu wālombwele milangwe imo yonka paānene bantu bamo bādi bakulupile mwadi amba: “Wivwane mūminine  mu mwanda wami, nankyo binebine mwi bāna-bami-babwanga, ne kuyūka kwine mukayūkidijanga bya bu-binebine, nabyo bikemukūlanga ke mudi bāna-pabo.” (Yoa. 8:31, 32) Dibuku dimo dinena’mba, kuno “kuyukidija” pano kushintulula ne kufwija’ko mwanda “byobya ‘byayuka’ muntu bidi na kamweno kwadi.” Nanshi, ‘tuyukidijanga’ bubinebine mu buluji bwinebwine kitatyi kyotwibwingidija mu būmi bwetu. Penepa tukanena pampikwa kwitupa amba ‘mwanda wa Leza wingilanga’ motudi, ulumbulula bumuntu bwetu mwanda wa twiule biyampe Tata wetu wa mūlu.—1 Tes. 2:13.

¹² Wiipangule amba, ‘Le bine ndyukidije bubinebine? Lelo ñingidijanga’bo mu būmi bwami? Nansha amba, le nekyabilanga “bwanapabo” bwa ntanda?’ Kaka umo watamijibwe na bambutwile Bene Kidishitu wavulukile byaadi ulonga pa bwanuke, wasonekele amba: “Shi utamine mu bubinebine, Yehova udi nyeke nobe. Ino ami’wa, nkyadipo bine muyukile. Nkyadipo nshikilwe byobya byashikilwe. Nkyadipo mona’mba byonadi nonga byadi na mwanda kwadi. Kadi nkyadipo mufwena ponadi ntanwa na bikoleja. Nadi nkulupile mu kwivwanija kwami, konayuka pano amba kwadi kwa bitupu mwanda nkyadipo ndyukile kintu nansha kimo.” Kya nsangaji i kino, uno kaka wajingulwile mwenda mafuku amba milangwe yandi yadi mibi, kupwa washinta bikatampe. Washilwile ne kwingila bu pania wa lonso.

MUSHIPIDITU SANDU UBWANYA KUKUKWASHA WIKALE MWANA-PABO

13. Le mushipiditu sandu wa Leza witukwashanga namani twikale bana-pabo?

¹³ Tutanga mu 2 Kodinda 3:17 amba: “Kwīkele mushipiditu wa Mfumwetu e konka kudi ne bu-mwana-pabo.” Le mushipiditu sandu utuntwilanga ku bwanapabo bwetu namani? Kutentekela pa bintu bikwabo, ulupulanga motudi ngikadilo ya kamweno pa kwikala na bwanapabo—“lusa [buswe], ne tusepo ne ndoe, ne kutūkija mutyima, ne kanye, ne buyampe, ne bubinebine, ne kikōkeji, ne kwifula.” (Ngat. 5:22, 23) Pampikwa ino ngikadilo, nakampata buswe, muzo wa muntu keubwanyapo kwikala na bwanapabo bwa bine—kintu kimweka mu ntanda ya dyalelo. Kintu kisangaja i kino, mutumibwa Polo pa kupwa kutela mulongo wa bipindi bya kipa kya mushipiditu, wābwejeje’ko amba: “Bino bidi namino kebidipo na kijila, nansha kimo.” Le wādi ukimba kunena bika? I kutupu kijila nansha kimo kibwanya kukankaja kipa kya mushipiditu wa Leza kileke kutama. (Ngat. 5:18) Penepa, i bika byotukamwena mu kino kijila? Yehova usakanga tutamije ngikadilo na ya Kidishitu ne kwiilombola pampikwa mikalo.

14. Le mushipiditu wa ntanda umunanga boba beukōkele mu miswelo’ka imo?

¹⁴ Boba bendejibwa na mushipiditu wa ntanda ne boba balonga bintu mungya masakila abo, babwanya kulanga amba badi na bwanapabo. (Tanga 2 Petelo 2:18, 19.) Inoko na bubine beongolanga. Maludiki ebapanga mbila mivule ne bijila mwanda wa kulwa na kusakasaka ne mwiendelejo wabo mubi. Polo unena’mba, “mukanda-wabijila keujidikangapo moloke, mhm, poso tupondo ne bampikwa kukōkela.” (1 Tem. 1:9, 10) Kadi i bapika ba bubi, bwibatonona kulonga “byonka bikimbakimba ngitu,” mfumu wa kasusu. (Ef. 2:1-3) Mu uno muswelo, bano bantu badi pamo bwa twishi tunyemena mu kisuku kya būki. Pa kukokwa na kusakasaka kudya, ketwije twaponena mu dikinga.—Yak. 1:14, 15.

BANAPABO MU KIPWILO KYA BWINE KIDISHITU

15, 16. Le kwilunga na kipwilo kudi na kamweno’ka, ne i bwanapabo’ka botudi nabo?

¹⁵ Powelungile na kipwilo kya bwine Kidishitu, yuka’mba kwelungilepo na kisumpi kya bakai. Ino, wimutwele mu kipwilo kya bwine Kidishitu mwanda Yehova wakukokele. (Yoa. 6:44) Le i bika byamutonwene akukoke? Le wakumwene bu muntu moloke umwakaminwe? Ubwanya padi kunena’mba “nansha dimo!” Le  penepa i bika byamwene Leza? Wamwene mutyima obe wa kutambula kijila kyandi kinyongolola bantu, mutyima wa kukōkelela ku buludiki bwandi bwa kanye. Mu kipwilo, Yehova ulamanga mutyima obe na kukudisha ku mushipiditu, kukunyongolola ku bubela ne ku kabutyibutyi ka bipwilo, ne na kukufundija muswelo wa kutamija ngikadilo na ya Kidishitu. (Tanga Efisesa 4:22-24.) Bipa bilupukile’ko i bino, udi na dyese dya kubadilwa mu bantu bamo kete mu ino ntanda betwa bu bantu ba “bu-mwana-pabo.”—Yak. 2:12.

¹⁶ Langulukila bidi pa bino bipangujo: Kitatyi kyodi mu bukata mwa boba basenswe Yehova ne mutyima wabo onso, le wivwananga moyo? Le utalanga kyaba ne kyaba koku na koku? Kitatyi kyomwisamba na banabetu ku Njibo ya Bulopwe, lelo ushipilanga byobe bintu kutyina byakajimina? Kulampe kwine! Udi na mutyima-ntenke ne bwanapabo. Lelo ukeivwana uno muswelo podi na bantu ba ino ntanda? Nansha dimo! Ne kadi, bwanapabo bodi nabo pano mu bukata bwa bantu ba Leza, i nsolweji’tu ya bwanapabo bukutengele kumeso.

“BWANA PABO BWA NTUMBO YA BANA BA LEZA”

17. Lelo bwanapabo bwa muzo wa muntu bukwatañene namani na ‘kusokolwa kwa bana ba Leza’?

¹⁷ Polo pa kwisambila pa bwanapabo bubikīle Yehova bengidi bandi ba pano pa ntanda, wāsonekele amba: “Bipangwa, mu kukunga, byabila kusokwelwa kwa bana ba Leza.” Kupwa wabweja’ko amba: “Bikulupila kutamba ku bupika bwa kubola mwa kutwelela mu bwana pabo bwa ntumbo ya bana ba Leza.” (Loma 8:19-21, BB) “Bipangwa” bifunkila pa bantu badi na lukulupilo lwa kwikala pano panshi, boba bakamwena mu ‘kusokolwa’ kwa bana ba Leza bashingwe māni a mushipiditu. Kuno kusokoka kukashilula kitatyi kikelunga bano “bana” basangwidilwe mu kīkalo kya mishipiditu na Kidishitu, mwanda wa kutōkeja ntanda ya bubi ne kulama “kibumbo kikatampe” mu ngikadilo ya bintu mipya.—Kus. 7:9, 14.

18. Le bwanapabo bwa bantu ba kikōkeji bukavula namani, ne ku mfulo bakekala na bwanapabo’ka?

¹⁸ Penepa bantu bakūlwe bakemwena bwanapabo bupya bwa binebine—kunyongololwa ku lupusa lwa Satana ne bademona. (Kus. 20:1-3) Bine kuno i kusengwa kobakasengwa! Kupwa, ba 144000 balopwe ne bapidishitu pamo na Kidishitu bakanyongolola muzo wa muntu, na kwingidija bityebitye byabuyabuya bya kitapwa kya kikūlwa kufika ne bikafundulwa lonso bubi ne kubulwa kubwaninina kupyenwe kudi Adama. (Kus. 5:9, 10) Kupwa kwa lwitabijo lwabo kutompibwa, bantu bakafikila pa bwanapabo bubwaninine bwēbalaile Yehova—ke bwa kwikala mu “bwana pabo bwa ntumbo ya bana ba Leza” kadi. Langa’po bidi! Kukakomenwapo kadi monka kulonga byobya byoloke ku meso a Leza, mwanda umbidi obe onso ukekala mubwaninine ne bumuntu bobe nabo bukālamunwa ne pa mfulo mwendele kyelekejo kya Leza.

19. Lelo i bika byotufwaninwe kwendelela kulonga dyalelo mwanda wa tushale nyeke mu kashinda ka bwanapabo bwa bine?

¹⁹ Lelo wabilanga kwikala mu “bwana pabo bwa ntumbo ya bana ba Leza”? Shi i amo, leka ñeni ne mutyima obe wendelele kuludikwa na “kijila kibwane kya bu-mwana-pabo.” Bine, wifunde Bisonekwa na kininga. Ikala wa binebine ne kulonda bubinebine mu būmi bwenu. Lomba mushipiditu sandu. Mwena ne pa mfulo mu kipwilo kya bwine Kidishitu ne mu bidibwa bya ku mushipiditu bileta Yehova. Kokaleka Satana akongole, na mwaāongwedile Eva, na kulanga amba mashinda a Leza i makomo kulonda. Kunena na bubine, Dyabola i mudyumuke bininge. Ino enka na motusa kwikimwena mu kishinte kilonda’ko, ketufwaninwepo kwikala ‘bakudyumukilwa na Satana; ke-twi-bantu bātwe ketwidilwepo budyumuku bwandi.’—2 Kod. 2:11.

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Bifwatulo pa paje 14]

Le nekyabilanga “bwanapabo” bumo bwa ntanda?

[Bifwatulo pa paje 14]

Lelo nondanga bubinebine mu būmi bwami?