1-3. Mwanda waka kaka umo wakulupile’mba Yehova uyukile byobya byotusakilwa?

LANA kakelwapo nansha dimo byalongekele mu Alemanye mu bushipo mu 2012. Wamwene’mba milombelo yandi ibidi mipotoloke yalondolwelwe. Walombele dibajinji paadi wenda lwendo lulampe na kudiye ku kiwanza kya amviyo. Walomba Yehova amushitwile mukenga wa kupāna bukamoni. Paafikile ku kiwanza kya amviyo ne kuyuka’mba lwendo lwabo lubatundululwa mu dya nkesha, walombela musunsa wa bubidi. Lana walombele mwanda wadi kemusupakanye lupeto luvule kadi kadipo na kwa kufikila.

² Aye’tu ufudija milombelo ya bubidi waivwana muntu umunena’mba “A Lana, wakoma’po, le ulonga bika pano?” Nsongwalume wadi umwipangula’u i muntu obafundile nandi ku masomo. Wadi pamo na inandi ne nkambo wandi, bene badi bamutala paenda na amviyo ku Afrika wa Kunshi. Pa kuyuka ngikadilo idi’mo Lana, inandi Elke waita Lana akalāle kwabo. Elke ne inandi bamutundaile Lana na kizaji ne kumwipangula bipangujo bitala pa nkulupilo yandi ne mwingilo wandi wa bu musapudi wa kitatyi kyonso.

³ Bukya lubanga, abo pa kupwa kudya byakudya bya lubanga, Lana walondolola ku bipangujo bivule bitala pa Bible ne kulemba  adelese yabo ne nimelo ya telefone mwa kulondela kusangela kwabo. Lana wajokela kwandi biyampe ne kwendelela na mwingilo wandi wa bu pania wa lonso. Wamwene’mba yewa “wivwananga kulombela” ye wakweshe bintu byendeke biyampe.—Ñim. 65:2.

4. Lelo i bisakibwa’ka byotusa kubandaula?

⁴ Kitatyi kyotufikilwa na mwanda wa mu kitulumukila, tubwanya kupelelwa kulomba bukwashi kadi Yehova usangalanga pa kwivwana ino milombelo ya bantu bandi ba kikōkeji. (Ñim. 34:15; Nki. 15:8) Inoko, shi tulangulukile pa lulombelo lwa kimfwa, tukamona’mba kudi bisakibwa bikwabo bivule byotubwanya kuvulaminwa’ko. Kimfwa, tala mulombwedilwe bisakibwa byetu bya ku mushipiditu mu bintu bisatu bya mfulo bitelelwe mu lulombelo lwa kimfwa. Ne le kudi bukomo kampanda botufwaninwe kulonga mwanda wa kwiendeja mungya kintu kya buná kitelelwe mu ino milombelo, kitala bidibwa byetu bya difuku ne difuku?—Tanga Mateo 6:11-13.

5, 6. Mwanda waka milombelo yetu ya amba betupe bidibwa bya dyalelo i ya kamweno nansha shi tudi na bintu bivule bya ku ngitu?

⁵ Yuka’mba ino i milombelo ya bunka inoko keinenapo amba bidibwa “byami” bya dyalelo inoko bidibwa “byetu” bya dyalelo. Victor mutadi wa kipindi wa mu Afrika unena amba: “Divule dine mfwijanga’ko Yehova amba ami ne wami mukaji ketwakikambakana bipitepite pa i kwepi kukatamba byakudya, nansha amba i ani uketufutyila njibo. Banabetu badi betukambakena na kanye difuku ne difuku. Inoko kadi nadi nombela amba boba badi betukwasha bamone biyampe mwa kuvuijija makambakano abo a misokwe.”

⁶ Shi tudi na bidibwa bya mafuku mavule, tubwanya kuvuluka banabetu badi mu bulanda nansha baponenwe na bimpengele. Ketufwaninwepo’tu’nka kulombela pa mwanda wabo inoko tufwaninwe ne kulongela mungya milombelo yetu. Kimfwa, tubwanya kwabila batōtyi-netu badi mu bufudile byobya byotudi nabyo. Tukokeja kadi kutūla byabuntu bya kukwatakanya mwingilo wa ntanda yonso, na kuyuka’mba bino byabuntu bingidijibwanga mu muswelo muyampe.—1 Yo. 3:17.

7. Le Yesu wetufundije namani amba “kemwakikambakanyai mityima nansha dimo mwanda wa dya kesha”?

⁷ Yesu pa kwisambila pa byakudya byetu bya difuku ne difuku, wādi usaka kwisambila pa bisakibwa byetu bya mu kine kitatyi’kya. O mwanda wāendelele na kulombola muswelo uvwikanga Leza maluba a mu ntanda, kupwa wānena amba: “Abulwepo kutabuka kwimuvwika, banwe ba lwitabijo lutyetye? Nanshi, kemwakikambakanyai mityima nansha dimo amba . . . ‘Le tusa kuvwala bika le?’” Kupwa wāfudija na kupituluka mu ano madingi a mvubu amba: “Kemwakikambakanyai mityima nansha dimo mwanda wa dya kesha.” (Mat. 6:30-34) Kino kilombola’mba pa kyaba kya kusanswa bintu bya ku ngitu, tufwaninwe kusangela bisakibwa byetu bya kyalwilo bya difuku ne difuku. Mu bino bisakibwa mubadilwa njibo miyampe, kaji ka mwa kuvuijija bisakibwa bya kisaka ne tunangu twa mwa kulwila na misongo. Inoko, shi tulomba’nka bisakibwa bya ku ngitu kete, nabya bikamweka amba ketudipo na bujalale. Tudi kadi na bisakibwa bya ku mushipiditu bya mvubu mikatampe.

8. Le byānene Yesu pa bitala bidibwa byetu bya difuku ne difuku bifwaninwe kwituvuluja bisakibwa’ka bya mvubu? (Tala kifwatulo kidi ku ngalwilo.)

⁸ Binenwa bya Yesu bitala pa bidibwa byetu bya difuku ne difuku bifwaninwe kwituvuluja bisakibwa byetu bya bidibwa bya ku mushipiditu. Mfumwetu wānene amba: “Muntu kakokejapo kwikala mūmi na mikate yonka kete mhm, ino i na kinenwa kyonso kitamba mu kyakanwa kya Yehova.” (Mat. 4:4) Nanshi tufwaninwe kwendelela  kulombela amba Yehova etudishe nyeke ku mushipiditu pa kitatyi kifwaninwe.

9. Le bubi bwetu i “mapu” mu muswelo’ka?

⁹ Mwanda waka Yesu wāingidije kishima “mapu,” inoko kitatyi kikwabo waingidija kishima “bubi”? (Mat. 6:12; Luka 11:4) Pano kepadi kintu kya myaka 60, dino dipepala dyashintulwile amba: “Bubi bwa kutyumuna kijila kya Leza bwitutwejanga mu mapu kwadi. . . . Mwanda pangala pa bubi bwetu Leza ubwanya kwitulombela’po myuya yetu. . . . Ubwanya kwitutalula ndoe yandi, ne kutyumuna kipwano kyonso kya ndoe netu. . . . Twi bamwapule buswe, bwine bulombolwanga na kikōkeji; kadi kitatyi kyotulonga bubi tukomenwanga kufuta mapu etu a buswe kwadi, mwanda kulonga bubi i kubulwa kusanswa Leza.”—1 Yo. 5:3.

10. Le i pa kyalwilo’ka pabwanya Yehova kwitufwila lusa pa bubi bwetu, ne tufwaninwe kwiivwana namani pa kino?

¹⁰ Bisakibwa byetu bya difuku ne difuku bya kulekelwa, bilombola mvubu ya kyalwilo kimo kete kya mungya bijila kibwanya Leza kwitulekela’po bubi bwetu—ke kitapwa kya kinkūlwa kya Yesu kadi. Nansha shi kinkūlwa kyāfutyilwe pano kepadi kintu kya myaka 2 000, tufwaninwe kwikimona na bulēme pamo bwa kyabuntu kipānwe dyalelo. ‘Bulēme bwa bukūdi’ bwa myuya yetu “i buleme” kutabuka kintu kyo-kyonso kibwanya kwitulongela muntu wampikwa kubwaninina. (Tanga Ñimbo 49:7-9; 1 Petelo 1:18, 19.) Na bubine, ketufwaninwepo nansha dimo kuleka kufwija’ko Yehova pangala pa kino kyabuntu kikatampe. Kadi kishima “bubi bwetu,” pa kyaba kya “bubi bwami,” kifwaninwe kwituvuluja amba batwe bonso mu kisaka kya batōtyi tufwaninwe kufwilwa lusa. Na bubine, Yehova ketusakilangapo’tu’nka tukambakene pa būmi bwetu bwa ku mushipiditu kete ino witusakilanga ne kukambakena bwa bakwetu, kubadila’mo ne bwa boba betulubile.—Kol. 3:13.

11. Mwanda waka i biyampe kwikala na mushipiditu wa kulekelañana?

¹¹ Kya bulanda, byotudi bampikwa kubwaninina tubwanya kwikala na manimani ku mutyima. (Levi 19:18) Shi tushilwile kwisambila pa mine myanda’ya, bantu bakwabo babwanya kwikala ku mutamba wetu, ne kulengeja kwiketaketa mu bukata bwa kipwilo. Shi tuleke ino ngikadilo yendelele, tukalombola’mba ketudipo na mutyima wa kufwija’ko pangala pa lusa lwa Leza ne kinkūlwa. Tata wetu ukaleka kwingidija bulēme  bwa kitapwa kya wandi Mwana potudi shi ketulombolapo mushipiditu wa kulekelañana. (Mat. 18:35) Yesu wēsambile pa uno mwanda paāpwile’tu kuleta lulombelo lwa kimfwa. (Tanga Mateo 6:14, 15.) Kadi shi tusaka kulekelwa na Leza, tufwaninwe kwepuka kulongalonga bubi bukatampe. Mutyima wetu wa kuleka kulongalonga bubi witutwala ku kintu kikwabo kya mu lulombelo.—1 Yo. 3:4, 6.

12, 13. (a) Le i bika byātene Yesu pa kupwa’tu kubatyijibwa? (b) Mwanda waka tufwaninwe kukwata butyibi kitatyi kyotuponena mu matompo? (c) Le Yesu wālombwele bika paāshele nyeke mukōkele kufika ne ku lufu?

¹² Kubandaula byobya byātene Yesu pa kupwa’tu kubatyijibwa kuketukwasha twivwanije mvubu ya kulombela amba: “Koketutweja mu kutompibwa.” Yesu wātwelwe mu ntanda mutuputupu na mushipiditu wa Leza. Mwanda waka? “Amba atompibwe na Dyabola.” (Mat. 4:1; 6:13) Lelo kino kikokeja kwitutulumuja? Aa, kekibwanyapo kwitutulumuja shi twivwanije kine kyātumine Leza wandi Mwana pano pa ntanda. Wāmutumine mwanda wa kulondolola ku bipangujo byālupukile kitatyi kyāpelele ba Adama ne Eva bubikadi bwa Leza. Bino bipangujo byadi bilomba kitatyi pa kwibilondolola. Kimfwa, le kwādi kintu kampanda kibi mu muswelo Leza waāpangile bantu? Le byadi bikokejika muntu mubwaninine kukwatakanya bubikadi bwa Leza nansha shi watompibwa namani na “yewa umbi”? Ne le bantu badi babwanya kwikala biyampe shi kebadipo baludikwa na Leza, na mwānene Satana? (Ngo. 3:4, 5) Kulondolola ku bino bipangujo kwadi kulomba kitatyi, ino kwadi kwa kulombola bipangwa byonso bya tunangu amba Yehova wingidijanga bubikadi bwandi mu muswelo muyampe.

¹³ Yehova i ujila o mwanda katompangapo nansha dimo muntu ye-yense kulonga bibi. Inoko, Dyabola ye ‘Utompañananga.’ (Mat. 4:3; Mukanda Ukola.) Dyabola ubwanya kutūla’ko ngikadilo ya matompo. Kadi muntu ne muntu ye ukokeja kwitabija kutwejibwa mu ditompo nansha kuleka kutwejibwa’mo. (Tanga Yakoba 1:13-15.) Yesu aye wāpelele kiponka na ponka ditompo dyo-dyonso na kwingidija myanda ya mu Kinenwa kya Leza. Enka namino, Yesu wākwatakenye lupusa lwa Leza lwa bubikadi. Inoko Satana kālekele’byopo. Wāilaije “kufika ne pa kitatyi kikwabo kifwaninwe.” (Luka 4:13) Yesu wāendelele kukomena bukomo bonso bwa Satana bwa kutyumuna bululame bwandi. Kidishitu wākwatakenye boloke bwa bubikadi bwa Yehova ne kulombola’mba muntu mubwaninine ubwanya kwikala wa kikōkeji nansha shi watompibwa namani. Inoko, Satana ukimbanga kukwata balondi ba Yesu, kubadila’mo ne abe.

14. Le i bika byotufwaninwe kulonga kutyina’mba twakaponena mu kutompibwa?

¹⁴ Bipangujo bitala bubikadi bwa Leza byokebyalondolwelwe, Leza ukilekele Dyabola engidije ino ntanda mwanda wa kwitongola. Leza ketutwejangapo mu kutompibwa. Inoko, witukulupile ne usakanga kwitukwasha. Yehova byalēmekele bwanapabo bwetu, ketukiñangapo’tu kala ku kuponena mu kutompibwa. Tudi na bintu bibidi byotufwaninwe kulonga—pa kushala nyeke batale ku mushipiditu ne kutakamana mu milombelo. Le i muswelo’ka Yehova walondololanga milombelo yetu?

15, 16. (a) Lelo i matompo’ka amo otufwaninwe kukomena? (b) Le i ani ufwaninwe kutopekwa shi muntu waponena mu ditompo?

¹⁵ Yehova witupanga bukomo bwa mushipiditu wandi ujila, mwine witukomejanga ne kwitukwasha tunekenye matompo. Kadi Leza witudyumunanga kupityila ku Kinenwa kyandi ne ku kipwilo ku ngikadilo yotufwaninwe kwepuka, pamo bwa kupityija kitatyi kivule, lupeto, ne bukomo pa bintu bya ku ngitu byampikwa bulēme. Ba Espen ne Janne bashikatanga mu ntanda  imo mishidimuke ya mu Bulaya. Mu bula bwa myaka mivule, badi bengila bupania mu kipindi kimo kya mu yabo ntanda kwine kwadi kusakilwa bukwashi. Kitatyi kyobabutwile wabo mwana umbajinji, baimikile mwingilo wabo wa bupania, pano ke babutule mwana wa bubidi. Espen unena amba: “Divule twadi tulomba Yehova amba ke twakaponena mu kutompibwa pano poketukipityijangapo kitatyi kivule mu mingilo ya kiteokratike na motwadi tulongela pa kala. Tulombanga Yehova etukwashe tulame būmi bwetu bwa ku mushipiditu ne bupyasakane mu mwingilo wa busapudi.”

¹⁶ Ditompo dikwabo didi’ko dyalelo i kutala bifwatulo bya bantu badi mutaka. Shi tubaponena mu dino ditompo ketwakatopekai Satana. Mwanda waka? Mwanda Satana ne yandi ntanda kebetuningilangapo kulonga kintu kyo-kyonso kekikwatañenepo na kiswa-mutyima kyetu. Bantu bamo baponene mu dino ditompo na kulangulukila pa bintu bityani. Ino netu tubwanya kwibinekenya, mwanda banabetu tununu na tununu i babwanye kwibikomena.—1 Ko. 10:12, 13.

17. (a) Le i muswelo’ka otukokeja kwiendeja mungya lulombelo lwa kunyongololwa kudi yewa umbi? (b) Le i bunyongolodi’ka bwafwena?

¹⁷ Pa kwiendeja mungya lulombelo lwa amba “witunyongolole kudi yewa umbi,” ketufwaninwepo kwikala “ba ino ntanda [ya Satana].” Tufwaninwe ‘kuleka kusanswa ino ntanda nansha bintu bidi mu ino ntanda.’ (Yoa. 15:19; 1 Yo. 2:15-17) Kulonga uno muswelo i bulwi bwa nyeke. Bine, bukekala bunyongolodi bukatampe kitatyi kikalondolola Yehova ku luno lulombelo na kutalula’ko Satana ne ntanda yandi mibi kumo! Nanshi tufwaninwe kuvuluka’mba, kitatyi kyāelelwe Satana pano panshi, wādi uyukile’mba kumushadile kakitatyi katyetye. Na bukalabale bonso, uloñanga bukomo bwandi bonso bwa kwitulengeja tutyumune bululame bwetu. Nanshi tulombelei nyeke mwanda wa tunyongololwe kudi yewa umbi.—Kus. 12:12, 17.

18. Le i bika byotufwaninwe kulonga pa kupanda ku mfulo ya ntanda ya Satana?

¹⁸ Lelo wabilanga kwikala mu ntanda yampikwa’mo Satana? Nanshi endelela kulombela Bulopwe bwa Leza buyukanye buujila bwa dijina dya Leza ne kulengeja kiswa-mutyima kyandi kilongeke pano pa ntanda. Lomba Yehova avuije bisakibwa byobe bya ku mushipiditu ne ku ngitu. Kadi, sumininwa kwiendeja mungya lulombelo lwa kimfwa.