Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

MBULAMATADI WAJIKIJA NTATU

“Bua . . . ditalala, kakuakuikala ndekelu”

“Bua . . . ditalala, kakuakuikala ndekelu”

Bulongolodi bua matunga masanga budi bukankamija bantu bonso bua kueleshangana diboko, kunemeka manême a bantu, ne kukuba buloba ne bintu bidipu. Bua tshinyi? Anu muvua Maher Nasser mufunde mu tshikandakanda kampanda ne: “Dinyanguka dia mivu, dishipangana kudi mangumba a benzavi, dienzelangana malu ne kansungansunga, mvita idi kayiyi ijika, dimuangala dia bisumbu bia bantu, dienzelangana malu a tshikisu pa buloba bujima, masama adi ambulukilangana, ne malu a muomumue adi aluisha bukubi” ki mbishiye muaba nansha.—UN Chronicle

Bantu bakuabu mbafike too ne ku diamba ne: bidi bikengela kuenza mbulamatadi umue bua akokeshe buloba bujima. Mu bantu abu mudi Dante (1265-1321) muena nkindi kampanda wa mu Italie uvua kabidi mufundi wa tusala, ne muena malu a sianse mukuabu diende Albert Einstein (1879-1955). Dante uvua wela meji ne: ditalala kadivua mua kulua pa buloba budi butapuluke mu malu a tshididi to. Wakambulula mêyi a Yezu a ne: “Bukalenge buonso budi bupanduluke budi bubutuka.”—Luka 11:17.

Katupa kakese panyima pa Mvita mibidi ya buloba bujima muvuabu batayishe bombe ibidi, Albert Einstein wakafundila bena mu Tshipangu tshinene tshia Bulongolodi bua matunga masanga mukanda uvuabu balue kupatula mu tshikandakanda kampanda. Wakafundamu ne: “Bulongolodi bua matunga masanga budi ne bua kuenza lukasa tshionso tshidi tshikengedibua bua kuteka mbulamatadi mulelela wakokesha buloba bujima.”

Kadi mbulamatadi wa bukole au uvuaku mua kuikala muenza ne bena tshididi bavua kabayi mua kuitaba nkosa mishiku, bikale bakumbane bua kukokesha, ne kabayi bakengesha bantu anyi? Peshi bavua mua kuikala pabu bakokeshi babi anu bu bakokeshi bakuabu? Nkonko eyi idi ituvuluija mêyi a Lord Acton muena malu a kale wa mu Grande-Bretagne wakamba ne: “Bukokeshi butu bujinga kunyangangana; ne bukokeshi budi kabuyi mikalu butu bunyangangana bibi menemene.”

Nansha nanku, bua bantu kuikalabu ne ditalala dilelela ne diumvuangana, tudi ne bua kuikala mu buobumue. Kadi tudi mua kufika ku tshipatshila atshi mushindu kayi? Bidiku mua kuenzeka anyi? Bible udi wandamuna ne: eyowa. Bidi mua kuenzeka ne nebienzeke. Mmushindu kayi? Kabiena mua kuenzeka ku diambuluisha dia mbulamatadi udi ukokesha buloba bujima muenza ne bena tshididi babi to. Kadi, nebienzeke ku diambuluisha dia mbulamatadi udi Nzambi mujadike. Bualu bukuabu, anu mbulamatadi eu ke waleja mudiye ne bukenji bua kukokesha bantu. Mmbulamatadi kayi au? Bible udi umubikila ne: “Bukalenge bua Nzambi.”—Luka 4:43.

“BUKALENGE BUEBE BULUE”

Yezu Kristo uvua wela meji ku Bukalenge bua Nzambi pavuaye muambe mu disambila diende dia tshilejilu ne: “Bukalenge buebe bulue. Disua diebe dienzeke . . . pa buloba.” (Matayi 6:9, 10) Bushuwa, Bukalenge bua Nzambi nebuenze bua disua dia Nzambi dienzeke pa buloba, kadi ki ndisua dia bantu badi ne lukuka lua bukokeshi ne budinangi to.

Badi babikila kabidi Bukalenge bua Nzambi ne: “Bukalenge bua mu diulu.” (Matayi 5:3) Bua tshinyi? Bualu pikalabu bulombola buloba, kabuakulombola kumbukila pa buloba to, kadi nebulombole kumbukila mu diulu. Difuanyikijilabi muikala malu. Mbulamatadi wa pa buloba bujima eu kakuikala dijinga ne makuta anyi kufutshisha bantu bitadi to. Bantu bikala ku bulombodi buende nebapete disulakana dinene.

Anu mudi muaku “bukalenge” uleja, Bukalenge bua Nzambi mmbulamatadi udi ne bukokeshi. Yezu Kristo ke Mukalenge udi Nzambi mupeshe bukokeshi. Bible udi wamba bua Yezu ne:

  • “Bukokeshi nebuikale pa dikaya diende . . . bua kuvula kua bukokeshi buende ne bua ditalala, kakuakuikala ndekelu.”—Yeshaya 9:6, 7.

  • “Bakamupesha bukokeshi, lumu, ne bukalenge, bua bukua bantu, bisamba, ne bisumbu bia miakulu bimuenzele bionso mudimu. Bukokeshi buende . . . kabuakubutudibua to.”—Danyele 7:14.

  • “Bukalenge bua ba pa buloba mbulue Bukalenge bua Mukalenge [Nzambi] wetu ne bua Kristo wende.”—Buakabuluibua 11:15.

Bua disambila dia tshilejilu dia Yezu kukumbanadi, Bukalenge bua Nzambi nebukumbaje menemene disua dia Nzambi pa buloba. Ku bukokeshi bua bukalenge ebu bantu bonso nebalonge mua kukuba buloba bua bupingane buimpe muvuabu kumpala ne nebuwule tente ne bantu ne nyama.

Bualu bukuabu, Bukalenge bua Nzambi nebulongeshe bantu bakokeshabu. Bantu bonso abu nebalonge mikenji ya muomumue. Kakuakuikala dikokangana ne ditapuluka to. Yeshaya 11:9 udi wamba ne: ‘Kabakuenzelangana bibi anyi kukebesha tshinyangu . . . bualu buloba nebuwule tente bushuwa ne dimanya dia Yehowa bu mudi mâyi abuikila mbuu.’

Bantu basomba pa buloba nebikale mu buobumue ne mu ditalala, bualu buvua Bulongolodi bua matunga masanga bujinga kukumbaja. Misambu 37:11 udi wamba ne: “Nebikale ne disanka dipite bungi mu ditalala divule.” Mu kupita kua matuku, bantu kabakuikala kabidi batela miaku bu mudi “tshikisu,” “dinyanguka dia kapepe,” “bupele,” ne “mvita.” Kadi nebienzeke tshikondo kayi? Ntshikondo kayi tshiatuadija Bukalenge bua Nzambi kukokesha buloba bujima? Nebukokeshe mushindu kayi? Mmunyi muikala bukokeshi buabu mua kukuambuluisha? Tumonayi.