Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mona dishilangana pankatshi pa bena mudimu ba Yehowa ne bantu bakuabu

Mona dishilangana pankatshi pa bena mudimu ba Yehowa ne bantu bakuabu

“Nenumone . . . dishilangana pankatshi pa muntu muakane ne muntu mubi.”​—MAL. 3:18.

MISAMBU: 127, 101

1, 2. Ndutatu kayi ludi bantu ba Nzambi bapeta lelu eu? (Tangila tshimfuanyi tshia ntuadijilu tshia tshiena-bualu.)

BAMINGANGA ba bungi batu benza mudimu muaba udi bantu badi ne masama a tshiambu. Badi buondopa babedi babu bualu mbasue kubambuluisha. Kadi padibu babuondopa apu, badi ne bua kudikuba bobu bine bua kabalu kupia disama didibu buondopa. Bia muomumue, ba bungi ba kutudi mbasombe ne bantu badi ne mmuenenu ne ngikadilu idi kayiyi yumvuangana ne ya Nzambi ne benza nabu mudimu pamue. Bualu ebu budi bututatshisha bikole.

2 Mu matuku a ku nshikidilu aa, bikadilu bia bantu mbinyanguke bikole. Mu mukanda muibidi uvua Paulo mufundile Timote, badi bumvuija ngikadilu ya bantu badi kule ne Nzambi, ngikadilu yavula bikole mu matuku adi alua kumpala. (Bala 2 Timote 3:1-5, 13.) Nansha mudi divula dia ngikadilu eyi ditutonda, bienzedi ne lungenyi lua bantu badi nayi bidi mua kutunyanga. (Nsu. 13:20) Mu tshiena-bualu etshi, netukonkonone mudi ngikadilu ya bantu ba mu matuku a ku nshikidilu mishilangane ne ya bantu ba Nzambi. Netumone kabidi mutudi mua kudikuba tuetu bine bua ngikadilu mibi kayilu kutunyanga patudi eku tuambuluisha bantu bua kumanya Yehowa.

3. Ngikadilu idibu batele mu 2 Timote 3:2-5 idi itangila banganyi?

3 Mupostolo Paulo wakafunda ne: “Matuku a ku nshikidilu” avua mua kukebesha “bikondo bia malu makole bidi bikole mua kupita nabi.” Pashishe wakatela ngikadilu mibi 19 ivua bantu mua kuikala nayi mu tshikondo etshi. Nansha mudi imue miaku idi Paulo mutele mu Timote muibidi bua kuakula bua ngikadilu ya bantu ba lelu kayiyi muaba mukuabu mu Mifundu ya mu tshiena Greke ya buena Kristo, ngikadilu eyi nya muomumue ne idi mu Lomo 1:29-31. Kumpala kua Paulo kutela ngikadilu mibi eyi, udi utuadija ne tshiambilu tshia ne: “Bualu bantu nebikale . . .” Muaku “bantu” udi uleja balume ne bakaji badi ne ngikadilu eyi. Kadi ki mbonso badi nayi to. Bena Kristo badi ne ngikadilu mishilangane bikole ne eyi.​—Bala Malaki 3:18.

MUTUDI TUDIMONA TUETU BINE

4. Bantu batu badiuwuja ne lutambishi batu mushindu kayi?

4 Paulo mumane kuamba ne: bantu ba bungi bavua ne bua kuikala badinangi ne banangi ba makuta, wakafunda ne: bavua kabidi ne bua kuikala bena diambu, badibandishi ne badiuwuja ne lutambishi, ngikadilu idi itamba kuleja mudi bantu badimona bapite bakuabu bua bipedi, tshimuenekelu, bubanji, anyi nsombelu mubandile udibu nende. Bantu badi ne ngikadilu eyi batu basue bua bakuabu bikale babanyisha ne babatumbisha. Mumanyi mukuabu wakafunda bua muntu udi ne lutambishi lua menemene ne: “Mu muoyo wende mudi katshioshelu kudiye udinamina.” Bamue badi bamba ne: lutambishi lunekesha ndubi bikole lutondesha too ne bena lutambishi bine padibu balumona kudi bakuabu.

5. Leja muvua lutambishi lukuate too ne bantu bavua balamate Nzambi.

5 Bushuwa Yehowa katu musue lutambishi to. Mmukine “mêsu a didibandisha.” (Nsu. 6:16, 17) Lutambishi ludi lupangisha muntu bua kudia malanda ne Nzambi. (Mis. 10:4) Nngikadilu wa Diabolo. (1 Tim. 3:6) Diakabi, too ne bamue bantu bavua balamate Nzambi bakapeta lutambishi. Uziya, mukalenge wa Yuda, uvua mulamate Nzambi bidimu bia bungi. Kadi Bible udi wamba ne: “Diakamue pakaluaye ne bukole, muoyo wende wakadibandisha kumufikishabi ku dibutuka, ne wakapanga lulamatu kudi Yehowa Nzambi wende pa kubuela mu ntempelo wa Yehowa bua kuosha musenga wa manananshi pa tshioshelu tshia musenga wa manananshi.” Panyima pa matuku, didibandisha diakakuata mukalenge Hezikiya pende, nansha muvuabi anu bua tshitupa tshîpi.​—2 Kul. 26:16; 32:25, 26.

6. Tshivua mua kusaka Davidi bua kuditambisha ntshinyi? Kadi bua tshinyi kavua uditambisha?

6 Bamue bantu badi bapeta lutambishi bualu badi ne tshimuenekelu tshimpe, lumu, tshipedi tshia misambu, makanda, anyi bua mudi bakuabu babatumbisha. Davidi uvua ne bionso abi; kadi uvua ne budipuekeshi mu nsombelu wende mujima. Yeye mumane kushipa Goleyata ne mukalenge Shaula mumupeshe muanende wa bakaji bua ikale mukajende, wakamba ne: “Meme ne balela banyi, dîku dia tatuanyi mu Isalele, tudi banganyi bua meme kulua muku wa mukalenge?” (1 Sam. 18:18) Tshivua tshiambuluishe Davidi bua kuikala ne budipuekeshi ntshinyi? Davidi uvua ne ngikadilu mimpe, bipedi, ne masanka makuabu bualu Nzambi uvua ‘muiname panshi’ anyi mudipuekeshe bua kumutabalela. (Mis. 113:5-8) Uvua mumanye ne: kakuvua tshintu tshimpe nansha tshimue tshivuaye natshi tshivua Yehowa kayi mumupeshe to.​—Fuanyikija ne 1 Kolinto 4:7.

7. Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kuikala ne budipuekeshi?

7 Anu bu Davidi, lelu bantu ba Yehowa badi badienzeja bua kuikala ne budipuekeshi. Bidi bitulenga ku muoyo bikole patudi tumanya ne: Yehowa, Muntu mutambe bunene wa diulu ne buloba, udi ne ngikadilu muimpe wa budipuekeshi. (Mis. 18:35) Tudi tuvuluka mubelu mufundisha ku nyuma wa ne: “Vualayi dinanga dikole didi ne luse, vualayi kabidi bulenga, didipuekesha, bupole ne lutulu.” (Kolos. 3:12) Tudi kabidi bamanye ne: dinanga “kadiena ne diambu, kadiena didiuwuja.” (1 Kol. 13:4) Padi bantu bamona mutudi ne budipuekeshi, badi mua kusemena kudi Yehowa. Anu bu mutu balume badi kabayi bena kuitabuja bapetshibua kakuyi dîyi ku diambuluisha dia bikadilu bia bakaji babu, budipuekeshi bua bantu ba Nzambi budi mua kukoka bantu bakuabu kudiye.​—1 Pet. 3:1.

MUTUDI TUENZELA BAKUABU MALU

8. a) Mmunyi mudi bamue bamona dibenga kutumikila baledi lelu? b) Bible udi ubela bana bua kuenza tshinyi?

8 Paulo uvua muleje muvua bantu ba mu matuku a ku nshikidilu ne bua kuenzelangana malu. Wakafunda ne: mu matuku a ku nshikidilu, bana bavua ne bua kuikala kabayi batumikila baledi babu. Lelu, nansha mudi mikanda, filme, ne ndongamu ya ku televizion yanyisha tshikadilu etshi ne isaka bantu bua kuikala natshi, kubenga kutumikila baledi kutu kunyanga dîku didi nshindamenu wa nsombelu wa bukua bantu. Katshia konso eku, bantu mbamanye mudi bualu ebu bulelela. Tshilejilu, mu Grese wa kale, pavua muntu ukuma baledi bende, uvua ujimija manême ende onso; mu mikenji ya bena Lomo, muntu uvua ukuma tatuende bavua bamumona anu bu mushipianganyi. Mu Mifundu ya mu tshiena Ebelu ne ya mu tshiena Greke ya buena Kristo badi babela bana bua kunemeka baledi babu.​—Ekes. 20:12; Ef. 6:1-3.

9. Ntshinyi tshiambuluisha bana bua kutumikila baledi babu?

9 Bana badi mua kudikuba bua lungenyi lua dibenga kutumikila kalubanyangi padibu belangana meji bua malu onso adi baledi babu babenzele. Padibu bamanya ne: Nzambi, Tatuetu bonso, udi ubalomba bua kutumikila baledi babu, dianyisha diabu kudibu didi dikola. Padi bana bakula bimpe bua baledi babu, badi bambuluisha bana bakuabu bua kutua baledi babu mushinga. Bushuwa, baledi bobu kabayi banange bana babu, bidi mua kukolela bana abu bua kubatumikila ne muoyo mujima. Ku lukuabu luseke, padi muana umona mudi baledi bende bamunange bushuwa, bidi bimusaka bua kubasankisha nansha padibu bamusaka bua kubenga kubatumikila. Austin udi wamba ne: “Nansha mumvua misangu ya bungi njinga kuenza malu mabi, baledi banyi bavua bangelela mikenji mimpe, bangumvuija bua tshinyi mbayingelele, ne bitaba bua kuyukila nanyi kakuyi lutatu. Bivua bingambuluisha bua kubatumikila. Mvua mmona muvuabu bantabalela, ne bivua binsaka bua kubasankisha.”

10, 11. a) Ngikadilu kayi mibi idi ileja ne: bantu ki mbanangangane? b) Mmushindu kayi udi bena Kristo balelela ne bua kunanga bantu nabu?

10 Paulo udi utela ngikadilu mikuabu mibi idi ileja mudi bantu kabayi banangangane. Mbikumbane mudiye muakule bua bantu badi kabayi ne dianyisha panyima pa bana badi “kabayi batumikila baledi babu,” bualu tshidi bantu abu tshidi tshileja mudibu kabayi ne dianyisha bua malu mimpe adibu babenzele. Bantu bavua kabidi ne bua kuikala kabayi ne lulamatu. Bavua ne bua kuikala kabayi ne lungenyi lua kumvuangana, babenga bua kumvuangana ne bakuabu ku bukole. Bavua ne bua kuikala bapendi ba Nzambi ne batungidianganyi, bapenda bantu nabu, bapenda too ne Nzambi. Bavua kabidi ne bua kuikala bashiminyinyanganyi ba malu, bendeshila bakuabu ngumu mibi bua kubanyangila lumu. *

11 Bantu badi batendelela Yehowa mbashilangane lelu ne bantu badi kabayi ne dinanga bualu bobu mbanange bantu nabu ne muoyo mujima. Ke mutubi amu nanku. Yezu wakamba ne: kunanga mukuetu, mushindu mukuabu wa agape, ke kuvua mukenji muibidi mutambe bunene mu mikenji ya Mose, ulondela wa kunanga Nzambi. (Mat. 22:38, 39) Yezu wakamba kabidi ne: bavua mua kumanyina bena Kristo balelela ku dinanga divuabu ne bua kunangangana. (Bala Yone 13:34, 35.) Bena Kristo bavua ne bua kunanga too ne baluishi babu.​—Mat. 5:43, 44.

12. Mmunyi muvua Yezu muleje ne: mmunange bantu bakuabu?

12 Yezu wakaleja muvuaye munange bantu bakuabu bikole. Uvua uya mu tshimenga ne mu tshimenga wambila bantu lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi. Uvua wondopa bampofu, balema, bena nsudi, ne bampudi matshi. Wakajula kabidi ne bafue. (Luka 7:22) Yezu wakafila too ne muoyo wende bua bukua bantu, nansha muvua bantu ba bungi bamukine. Dinanga divua nadi Yezu divua dileja menemene dinanga didi nadi Tatuende bua bantu. Pa buloba bujima, Bantemu ba Yehowa badi baleja mudibu banange bantu bakuabu anu mutu Nzambi mubanange.

13. Mmunyi mudi dinanga ditudi banange bakuabu mua kubambuluisha bua basemene pabuipi ne Yehowa?

13 Dinanga ditudi tuleja bakuabu didi mua kubasemeja pabuipi ne Tatu wetu wa mu diulu. Tshilejilu, mushindu uvua bana betu banangangane wakalenga tatu kampanda wa mu ditunga dia Thaïlande pavuaye mubuele mu mpungilu wa rejon. Diakamue pakapinganaye kumbelu, wakalomba bua bikale bamulongesha Bible misangu ibidi ku lumingu. Yeye kuyisha balela bende bonso, ngondo isambombo patupu panyima pa mpungilu, wakenza dibala diende dia Bible dia kumpala mu Nzubu wa Bukalenge. Bua tuetu kumanya ni tudi banange bakuabu bikole, tudi mua kudiebeja ne: ‘Ndiku ndienzeja bua kuambuluisha bena mu dîku dietu, bena mu tshisumbu tshietu, ne bantu bandi nyisha anyi? Ntuku ndienzeja bua kumona bakuabu mutu Yehowa ubamona anyi?’

MBUA YA DITU NE BANA BA MIKOKO

14, 15. Nngikadilu kayi ya bunyama idi nayi bantu ba bungi? Kadi mmunyi mudi bamue bashintuluke?

14 Ngikadilu mikuabu idi nayi bantu ba matuku a ku nshikidilu idi kabidi yenza bua bena Kristo kabalamatshianganyi nabu to. Bantu badi kabayi banange Nzambi abu bavua ne bua kuikala kabayi banange malu mimpe, anyi anu mudibu bambe mu nkudimuinu mikuabu ne: “bena lukuna ba malu mimpe” anyi “baluishi ba malu malenga.” Bavua ne bua kuikala kabayi badikanda, bena luonji. Bamue bavua ne bua kuikala bena mutu mukole, mmumue ne: benza malu kabayi baelele meji ne kabayi batshiuka tshidi bienzedi biabu mua kuenzela bakuabu.

15 Bantu ba bungi bavua ne ngikadilu ya bunyama ku kale mbashintuluke. Kudi mêyi a buprofete a mu Bible akavua maleje bimpe dishintuluka edi. (Bala Yeshaya 11:6, 7.) Mêyi au adi akula bua nyama ya tshisuku bu mudi mbua ya ditu ne ntambue idi misombe mu ditalala ne nyama ya pambelu bu mudi bana ba mikoko ne bana ba ngombe. Mona ne: nsombelu wa ditalala eu neikalaku “bualu buloba nebuwule tente bushuwa ne dimanya dia Yehowa.” (Yesh. 11:9) Bu mudi nyama kayiyi mua kulonga bua kumanya Yehowa, mêyi a buprofete aa adi aleja mu ngumvuilu wa mu tshimfuanyi mudi bantu bashintulula ngikadilu yabu mibi.

Kutumikila mêyi manene a mu Bible kudi kushintulula bantu! (Tangila tshikoso tshia 16)

16. Leja mudi Bible wambuluisha bantu bua kushintulula bumuntu buabu.

16 Kudi bantu ba bungi bavua kale ne luonji anu bu mbua ya ditu, kadi mpindieu mbasombe mu ditalala ne bakuabu. Udi mua kubala malu adi abatangila mu biena-bualu bia “Bible utu ushintulula bantu” bidi mu site wetu wa jw.org. Bantu badi bafike ku dimanya Yehowa ne bamuenzela mudimu kabena bu aba badi ne tshimuenekelu tshia dilamata Nzambi kadi bienzedi biabu kabiyi bileja bukole bua dimulamata edi, badi benza malu bu bantu badi batendelela Nzambi kadi bikadilu biabu bileja tshia tshianana. Kadi bantu bavua kumpala ne luonji ‘mbavuale bumuntu bupiabupia buvua bufukibue bilondeshile disua dia Nzambi mu buakane ne lulamatu bia bushuwa.’ (Ef. 4:23, 24) Padi bantu benda bamanya Nzambi, badi bamona mushinga wa kuikala ne nsombelu udi umvuangana ne mikenji yende. Nunku badi bitaba bua kushintulula malu avuabu bitabuja, ngelelu wabu wa meji, ne bikadilu biabu. Ki mbitekete bua kushintuluka nunku to, kadi nyuma wa Nzambi udi mua kuambuluisha bonso badi bajinga kuenza disua dia Nzambi ne muoyo mujima.

“UMBUKA KUDI BANTU ABA”

17. Ntshinyi tshitudi mua kuenza bua bantu badi ne ngikadilu mibi kabalu kutunyanga?

17 Dishilangana didi pankatshi pa bantu badi benzela Nzambi mudimu ne badi kabayi bamuenzelawu didi dienda dimueneka bikole patoke. Tuetu badi benzela Nzambi mudimu tudi ne bua kudimuka bua ngikadilu mibi ya bakuabu kayitunyangi. Diakalenga, tudi tutumikila mubelu mufundisha ku nyuma wa kumbuka kudi bantu badibu bakuile mu 2 Timote 3:2-5 abu. Bushuwa, katuena mua kuepuka bantu badi ne ngikadilu mibi eyi kubepukilamu to. Tudi mua kuenza nabu mudimu pamue, kulonga nabu tulasa, anyi kusombela nabu muaba umue. Kadi tudi mua kuepuka bua ngelelu wabu wa meji kalu kutuambulukila ne katulu kuidikija ngikadilu yabu. Tudi tuenza nanku patudi tukolesha malanda etu ne Yehowa ku diambuluisha dia dilonga dia Bible ne tudia bulunda ne bantu badi badisuike bua kuenzela Yehowa mudimu.

18. Mmunyi mudi mêyi etu ne bikadilu bietu mua kufikisha bakuabu ku dimanya Yehowa?

18 Tudi kabidi ne bua kudienzeja bua kuambuluisha bakuabu bua bamanye Yehowa. Keba mpunga ya kuyisha bakuabu, ne lomba Yehowa bua akuambuluishe bua kuamba mêyi makane mu tshikondo tshiakane. Tudi ne bua kumanyisha bakuabu ne: tudi Bantemu ba Yehowa. Nunku bikadilu bietu bimpe nebitumbishishe Nzambi pamutu pa kututumbisha tuetu. Mbatulongeshe “bua kulekela malu adi kaayi a Nzambi ne majinga a panu ne bua kuikala ne meji majalame ne buakane ne dilamata Nzambi munkatshi mua ndongoluelu wa malu udiku eu.” (Tito 2:11-14) Tuetu tuenza malu adi Nzambi munange, bakuabu nebamone bualu ebu. Bamue badi mene mua kuamba ne: “Tudi basue kuya nenu, bualu tudi bumvue ne: Nzambi udi nenu.”​—Zek. 8:23.

^ tshik. 10 Muaku wa tshiena Greke diabolos udibu bakudimuna ne: “mushiminyinyanganyi wa malu” anyi “mubandianganyi” mbakuate nawu mudimu mu Bible bu muanzu bua kuakula bua Satana udi ushiminyina Nzambi malu bibi be!