Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA TSHIA 1

“Kupampakanyi to, bualu ndi Nzambi webe”

“Kupampakanyi to, bualu ndi Nzambi webe”

“Kupampakanyi to, bualu ndi Nzambi webe. Nenkukoleshe, eyowa, nenkuambuluishe.”​—YESH. 41:10.

MUSAMBU WA 7 Yehowa, udi bukole buetu

KADIOSHA *

1-2. (a) Mmunyi muvua mêyi adi mu Yeshaya 41:10 mambuluishe Yoshiko? (b) Yehowa uvua mulamishe mêyi au bua banganyi?

MUANETU kampanda wa bakaji wa lulamatu diende Yoshiko wakapeta lumu lubi. Munganga wende wakamuambila ne: kuvua kumushadile anu ngondo mikese bua kufuaye. Ntshinyi tshiakenzaye? Yoshiko wakavuluka mvese wende utuye munange bikole wa Yeshaya 41:10. (Bala.) Pashishe yeye kuambila munganga ne lutulu luonso ne: kavua ne buôwa to, bualu Yehowa uvua mumukuate ku tshianza. * Mêyi adi akolesha adi mu mvese eu akambuluisha muanetu wa bakaji bua kueyemena Yehowa ne muoyo wende wonso. Mvese umue umue eu udi mua kutuambuluisha bua kushala ne lutulu padi ntatu mikole itukuata. Bua kubiumvua bimpe, tuanji tukonkonone bua tshinyi Nzambi wakambila Yeshaya bua kufunda mêyi au.

2 Yehowa wakanji kuambila Yeshaya bua kufunda mêyi au bua kukolesha bena Yuda bavuabu ne bua kulua kukuata ne kuya nabu mu Babilona. Kadi Yehowa kavua mulamishe mêyi au anu bua bena Yuda nkayabu bavuabu bakuate to, uvua mualamishe kabidi bua bantu bende bonso, too ne ba lelu. (Yesh. 40:8; Lomo 15:4) Lelu, tudi mu “bikondo bia malu makole bidi bikole mua kupita nabi,” ne tudi dijinga ne dikankamija didi mu mukanda wa Yeshaya bikole kupita ne mutuvua nadi kuonso eku.​—2 Tim. 3:1.

3. (a) Mmilayi kayi idi mu Yeshaya 41:10 idi yenza mvese wa tshidimu tshia 2019? (b) Bua tshinyi tudi dijinga ne milayi eyi?

3 Mu tshiena-bualu etshi, netuimanyine pa milayi ya Yehowa isatu idi ikolesha ditabuja dietu idi mu Yeshaya 41:10 eyi: 1) Yehowa neikale netu, 2) udi Nzambi wetu, ne 3) neatuambuluishe. Tudi dijinga ne milayi ya Yehowa * eyi bualu tudi tutuilangana ne ntatu ya buena ya Yoshiko. Tudi tutuilangana kabidi ne ntatu mikuabu ya pa buloba ebu. Bamue ba kutudi badi mene bakengeshibua kudi mbulamatadi ya bukole. Tumonayi mpindieu milayi isatu eyi ku umue ku umue.

“NDI NEBE”

4. (a) Mmulayi kayi wa kumpala utuakonkonona? (Tangila kabidi dimanyisha dia kuinshi kua dibeji.) (b) Mmêyi kayi adi Yehowa wamba adi aleja mudiye mutunange? (c) Udi umvua bishi bua malu adi Nzambi muambe au?

4 Yehowa udi wanji utukolesha ne mêyi aa: “Kutshinyi to, bualu ndi nebe.” * Yehowa udi utuma ntema yende yonso kutudi ne mmutunange bikole, bileja mudiye netu. Tumonayi mêyi adi aleja mudiye mutunange bikole menemene. Udi wamba ne: “Wewe wakalua tshintu tshia mushinga mukole ku mêsu kuanyi. Wakapeshibua bunême, ndi mukunange.” (Yesh. 43:4) Kakuena tshintu pa buloba anyi mu diulu tshidi mua kupangisha Yehowa bua kunanga bantu badi bamuenzela mudimu to; lulamatu luende kutudi kalutu lunyungishibua to. (Yesh. 54:10) Dinanga didiye mutunange ne bulunda budiye mudie netu bidi bitupesha dikima dia bungi. Neatukube lelu anu muvuaye mukube mulunda wende Abalama (Abalahama). Yehowa wakamuambila ne: “Abalama, kutshinyi to. Meme ndi ngabu webe.”​—Gen. 15:1.

Yehowa yeye netu, tudi mua kupitshila mu ntatu itudi tutuilangana nayi idi mienze bu misulu ya mâyi ne idi bu ndimi ya kapia (Tangila tshikoso 5-6) *

5-6. (a) Bua tshinyi tudi tuamba ne: Yehowa mmusue kutuambuluisha patudi mu ntatu? (b) Tshilejilu tshia Yoshiko tshidi tshitulongesha tshinyi?

5 Tudi bamanye ne: Yehowa mmusue kuambuluisha yonso wa kutudi mu ntatu idiye nayi bualu mmulaye bantu bende ne: “Paudi upitshila mu mâyi, meme nengikale nebe, ne paudi upitshila mu misulu, kayakukubuikila. Paudi wendela mu kapia, kuakupia, peshi ndimi ya kapia kayakukuosha to.” (Yesh. 43:2) Mêyi aa adi umvuija tshinyi?

6 Yehowa kena wamba ne: udi utumbushila ntatu to, kadi kakulekela “misulu” ya ntatu ituina anyi “ndimi ya kapia” ya makenga ituenzela bibi bua kashidi to. Udi utujadikila ne: neikale netu, utuambuluisha bua ‘kupitshila’ mu ntatu ayi. Ntshinyi tshienza Yehowa? Neatuambuluishe bua tutshimune buôwa bua tulame muoyo wetu mutoke kudiye nansha kumpala kua lufu. (Yesh. 41:13) Yoshiko utukadi batele wakamona mudi bualu abu bulelela. Muanende wa bakaji udi wamba ne: “Mushindu uvua maman mutukije kayi ulubakana uvua utukemesha bikole. Tuvua bamone bushuwa ne: Yehowa uvua mumupeshe ditalala dia mu muoyo. Maman uvua uyukila ne baminganga ne babedi bakuabu bua Yehowa ne bua malu adiye mulaye too ne dituku dia lufu luende.” Tshilejilu tshia Yoshiko tshidi tshitulongesha tshinyi? Patudi tueyemena mulayi wa Nzambi wa ne: “nengikale nebe,” netuikale petu ne dikima ne bukole patudi mu ntatu.

“NDI NZAMBI WEBE”

7-8. (a) Mmulayi kayi muibidi utudi tukonkonona? Udi umvuija tshinyi? (b) Bua tshinyi Yehowa wakambila tshisamba tshiende tshivua mu Babilona ne: “Kupampakanyi to”? (c) Mmêyi kayi adi mu Yeshaya 46:3, 4 avua ne bua kuikala matukije mioyo ya bantu ba Nzambi?

7 Mona mulayi muibidi udi Yeshaya mufunde: “Kupampakanyi to, bualu ndi Nzambi webe.” Mêyi aa adi umvuija tshinyi? Mu mvese eu, muaku wa tshiena Ebelu udibu bakudimune ne: “kupampakana” udi ne lungenyi lua “kuenda kutangila panyima wela meji ne: kudi tshintu tshidi mua kukuenzela bibi” anyi “kulubakana bienze bu muntu udi mu njiwu.”

8 Bua tshinyi Yehowa wakambila bena Yuda bavuabu ne bua kukuata kuya nabu mu Babilona bua ‘kabapampakanyi’? Bualu uvua mumanye ne: bena mu Babilona amu bavua mua kulua kupeta buôwa. Ntshinyi tshivua mua kukebesha buôwa abu? Pakavua bidimu 70 bivua bena Yuda ne bua kuenza mu Babilona bikeba kujika, bavua ne bua kubunda Babilona kudi basalayi ba bukole ba bena Madayi ne bena Pelasa. Yehowa uvua ne bua kuenza bua basalayi abu bapatule tshisamba tshiende mu Babilona. (Yesh. 41:2-4) Pakamanya bena Babilona ne bantu ba bisamba bikuabu bavuaku tshikondo atshi ne: baluishi babu bakavua benda basemena pabuipi, bakakankamijangana bambilangana ne: “Ikala ne bukole.” Bakenza nzambi mikuabu ya mpingu, bela meji ne: ivua mua kubakuba. (Yesh. 41:5-7) Kadi Yehowa yeye uvua mutukijije mioyo ya bena Yuda bavuabu baye nabu mu Babilona wamba ne: “Wewe, Isalele, [bishilangane ne bantu bakuabu] udi muena mudimu wanyi . . . Kupampakanyi to, bualu ndi Nzambi webe.” (Yesh. 41:8-10) Mona tshivua Yehowa muambe: “Ndi Nzambi webe.” Pavua Yehowa muambe mêyi aa, uvua mujadikile batendeledi bende ba lulamatu ne: kavua mubapue muoyo to, utshivua anu Nzambi wabu, ne bobu batshivua anu bantu bende. Wakabambila ne: “Nennuambule . . . ne nennusungile.” Mêyi adi akolesha aa avua ne bua kuikala makoleshe bena Yuda bavua mu Babilona.​—Bala Yeshaya 46:3, 4.

9-10. Bua tshinyi kakuena bualu butudi ne bua kumvuila buôwa? Fila tshilejilu.

9 Lelu eu, bantu ba muaba utudi badi bapampakana bikole bua malu adi enda anyanguka pa buloba. Bushuwa, malu au atu atulenga petu. Kadi katuena ne bualu bua kumvuila buôwa to. Yehowa udi utuambila ne: “Ndi Nzambi [wenu].” Bua tshinyi dîyi edi mbualu bunene budi butusaka bua kushala batukije?

10 Tuangate tshilejilu etshi: Bena luendu babidi, Jim ne Ben, badi mu ndeke udibu benda banyukula kudi tshipepele tshikole. Padi tshipepele tshienda tshiyumbakaja ndeke apu, badi bumvua dîyi dibambila ne: “Dikangayi mikaba ya ku nkuasa inudi basombe bikole. Tudi tuenda tupitshila muaba wa tshipepele tshikole.” Jim udi ubanga kupampakana bikole. Kadi pashishe muendeshi wa ndeke udi wamba kabidi ne: “Kanupampakanyi to. Meme ke muendeshi wa ndeke udi unuambila au.” Padi Jim umvua nanku, udi ukupa mutu wamba ne: “Atshi udi wamba tshia tshianana.” Kadi udi umona ne: Ben yeye kena upampakana nansha kakese. Udi umuebeja ne: “Muudi wewe anu mutukije nanku mbishi?” Ben udi ufukisha mimuemue wamba ne: “Bualu ndi mumanye muendeshi wa ndeke eu bimpe menemene. Mpapa wanyi!” Pashishe Ben udi wamba ne: “Lekela nkuambile mutu papa. Ndi mutuishibue ne: wewe mumanye mutuye wendesha ndeke bimpe, neutukije pebe.”

11. Tshilejilu tshia bena luendu babidi tshidi mua kutulongesha tshinyi?

11 Tshilejilu etshi tshidi mua kutulongesha tshinyi? Anu bu Ben, tudi petu batukije bualu tudi bamanye Yehowa Tatu wetu wa mu diulu bimpe menemene. Tudi bamanye ne: patudi tupitshila mu ntatu idi mienze bu tshipepele tshikole mu matuku a ku nshikidilu wa ndongoluelu eu, yeye neatulombole bimpe bimpe. (Yesh. 35:4) Tudi beyemene Yehowa, ke bualu kayi tudi tushala batukije padi eku bena panu ne buôwa buamba kuya nabu. (Yesh. 30:15) Tudi kabidi tuenza malu bu Ben patudi tuleja binetu malu adi atusaka bua kuikala beyemene Nzambi. Dîba adi bobu pabu nebatuishibue ne: nansha bobu batuilangane ne ntatu ya mushindu kayi, Yehowa neabambuluishe.

‘NENKUKOLESHE NE NENKUAMBULUISHE’

12. (a) Mmulayi kayi muisatu utudi tukonkonona? (b) Padibu bakula bua “diboko” dia Yehowa bidi bituvuluija bualu kayi?

12 Tangila mulayi muisatu udi Yeshaya mufunde: “Nenkukoleshe, eyowa, nenkuambuluishe.” Yeshaya ukavua mumvuije muakolesha Yehowa bantu bende wamba ne: “Yehowa nealue muikale ne bukole, ne diboko diende nedikokeshe buende yeye.” (Yesh. 40:10) Bible utu utamba kutela “diboko” bua kumvuija bukole. Nunku tshiambilu tshia ne: “diboko [dia Yehowa] nedikokeshe,” tshidi tshituvuluija ne: Yehowa mMukalenge wa bukole. Uvua muambuluishe bena mudimu bende ba kale ne mubasungile ne makanda ende a kanzekele, ne lelu utshidi anu ukolesha bantu badi bamueyemene ne ubakuba.​—Dut. 1:30, 31; Yesh. 43:10, dim.

Kakuena tshia mvita tshidi mua kutshimuna diboko dia bukole dia Yehowa dia bukubi to (Tangila tshikoso 12-16) *

13. (a) Ndîba kayi menemene didi Yehowa ukumbaja mulayi wende wa kutukolesha? (b) Mmêyi kayi adi atupesha bukole ne dikima bia bungi?

13 Yehowa udi ukumbaja mulayi wende wa ne: “nenkukoleshe” nangananga padi bena lukuna betu batukengesha. Lelu mu imue miaba, bena lukuna betu badi benza muabu muonso bua kuimanyika mudimu wetu wa buambi anyi kuimanyika midimu ya bulongolodi buetu. Nansha nanku, katuena tupampakana bikole bua buluishi ebu to. Yehowa mmutujadikile ne: neatupeshe bukole ne dikima bia bungi. Udi utulaya ne: “Tshia mvita tshionso tshienza bua kukuluisha natshi katshiakutshimuna to.” (Yesh. 54:17) Mêyi aa adi atuvuluija malu manene asatu.

14. Bua tshinyi kabiena bitukemesha bua mudi bena lukuna ba Nzambi batuluisha?

14 Bualu bua kumpala, bu mutudi bayidi ba Kristo, tudi bamanye ne: nebatukine. (Mat. 10:22) Yezu ukavua muambe ne: bayidi bende bavua ne bua kukengeshibua bikole menemene matuku a ku nshikidilu. (Mat. 24:9; Yone 15:20) Buibidi, mêyi a buprofete a Yeshaya adi adianjila kutudimuija ne: bena lukuna betu kabakutukina anu tshianana to, kadi nebatuluishe ne bia mvita bishilashilangane. Mu bia mvita abi mudi ditushiminyina malu muinshi muinshi, ditushiminyinawu patoke, ne ditukengesha ne tshikisu tshikole. (Mat. 5:11) Yehowa kakukanda bena lukuna betu bua kutuluisha ne bia mvita ebi to. (Ef. 6:12; Buak. 12:17) Kadi ki mbimpe tuikale ne buôwa to. Bua tshinyi?

15-16. (a) Mbualu kayi buisatu butudi ne bua kuvuluka? Mmunyi mudi Yeshaya 25:4, 5 uleja bualu ebu? (b) Mmunyi mudi Yeshaya 41:11, 12 umvuija tshiafikila bantu badi batuluisha?

15 Mona bualu buisatu butudi ne bua kuvuluka. Yehowa wakamba ne: “Tshia mvita tshionso” tshidibu batuluisha natshi “katshiakutshimuna to.” Anu bu mudi tshimanu tshitukuba ku tshipepele tshikole tshia mvula wa tshipupu, Yehowa udi utukuba pende ku “ditayika dia bena tshikisu.” (Bala Yeshaya 25:4, 5.) Bena lukuna betu kabakukokesha bua kutuenzela bualu nansha bumue budi butukengesha buashala kashidi to.​—Yesh. 65:17.

16 Yehowa udi kabidi ukolesha dimueyemena dietu padiye umvuija malu afikila bantu badi ‘batukuatshila tshiji tshikole.’ (Bala Yeshaya 41:11, 12.) Nansha bena lukuna betu bobu batuluishe bibi mushindu kayi anyi nansha mvita yoyi mikole bishi, tshiabafikila etshi katshiakushintuluka to: Bena lukuna bonso ba bantu ba Nzambi “nebavuijibue tshianana ne nebajimine.”

MUA KUKOLESHA DIEYEMENA DIETU KUDI YEHOWA

Tudi mua kukolesha dieyemena dietu kudi Yehowa tuetu ne tshibidilu tshia kubala malu adi amutangila adi mu Bible (Tangila tshikoso 17-18) *

17-18. (a) Mmunyi dibala Bible dikolesha dieyemena dietu kudi Nzambi? Fila tshilejilu. (b) Mmunyi mudi kuelangana meji bua mvese wa tshidimu tshia 2019 mua kutuambuluisha?

17 Tudi tukolesha dieyemena dietu kudi Yehowa patudi tuenda tumumanya bimpe menemene. Mushindu umuepele utudi mua kumanya Nzambi bimpe menemene nkubala Bible ne meji onso ne pashishe kuelangana meji a bitudi tubala. Mu Bible mudi miyuki ya kueyemena idi ileja muvua Yehowa mukube bantu bende kale. Miyuki eyi idi itupesha dishindika dia ne: neatutabalele petu lelu.

18 Tangila tshilejilu tshimpe tshidi Yeshaya wangata bua kuleja mudi Yehowa utukuba. Udi ufuanyikija Yehowa ne mulami wa mikoko, ufuanyikija bena mudimu bende ne bana ba mikoko. Udi wamba bua Yehowa ne: “Neasangishe bana ba mikoko pamue ne diboko diende, neabambule mu tshiadi tshiende.” (Yesh. 40:11) Patudi tudiumvua bu badi mu maboko a Yehowa a bukole, tudi tudiumvua mu bukubi ne mu ditalala. Bu mudi mupika wa lulamatu udi mudimuke musue kutuambuluisha bua tushale batukije nansha tuetu mu ntatu, mmusungule Yeshaya 41:10 bua ikale mvese wa tshidimu tshia 2019. Udi wamba ne: “Kupampakanyi to, bualu ndi Nzambi webe.” Ikala welangana meji bua mêyi adi akankamija aa. Neakukoleshe pawatuilangana ne ntatu itshidi mikuindile.

MUSAMBU WA 38 Neakukoleshe

^ tshik. 5 Mvese udibu basungule bua tshidimu tshia 2019 udi utuleja malu asatu adi atusaka bua kushala ne lutulu nansha padi malu mabi enzeka pa buloba anyi atufikila tuetu bine. Tshiena-bualu etshi netshiumvuije malu asatu au, ne netshituambuluishe bua katutambi kupampakana, kadi tuikale tueyemena Yehowa bikole. Elangana meji bua mvese wa ku tshidimu eu. Wewe ne mushindu, mukuata mu mutu. Neakukoleshe bua ntatu idi mikuindile kumpala eku.

^ tshik. 3 DIUMVUIJA: Milayi ya Yehowa idi itujadikila ne: amue malu neakumbane anu kukumbana. Idi mua kuenza bua katutambi kupampakana bua ntatu idi mua kutukuata to.

^ tshik. 4 Mu Yeshaya 41:10, 13 ne 14 mbatele muaku “kutshinyi” misangu isatu. Mvese eyi idi yamba kabidi ne: “bualu ndi nebe,” “bualu ndi Nzambi webe” ne “nenkuambuluishe.” Bua tshinyi Yehowa uvua mufundishe mêyi aa kudi Yeshaya? Bua kuleja bualu bua mushinga bua ne: tudi mua kutshimuna buôwa anu tuetu beyemene Yehowa.

^ tshik. 52 DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Bena mu dîku batuilangana ne ntatu ya ku mudimu, ya masama, ya mu mudimu wa buambi, ne ya mu tulasa.

^ tshik. 54 DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Bampulushi babuelela Bantemu ba Yehowa padibu benza tshisangila mu nzubu kampanda mu musokoko, kadi bana betu kabena bapampakana to.

^ tshik. 56 DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Ntendelelu wa mu dîku udi wenzeka pa tshibidilu udi utupesha bukole bua kunanukila.