Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 2

Tumbisha Yehowa munkatshi mua tshisumbu tshia bantu

Tumbisha Yehowa munkatshi mua tshisumbu tshia bantu

“Munkatshi mua tshisumbu tshia bantu, nenkutumbishe.”​—MIS. 22:22.

MUSAMBU WA 59 Tumbisha Yah pamue nanyi

KADIOSHA *

1. Davidi uvua umvua bishi bua Yehowa? Bivua bumusake bua kuenza tshinyi?

MUKALENGE Davidi wakafunda ne: “Yehowa mmunene ne mutambe kuakanyina butumbi.” (Mis. 145:3) Uvua munange Yehowa, ne dinanga adi diakamusaka bua kumutumbisha “munkatshi mua tshisumbu tshia bantu.” (Mis. 22:22; 40:5) Bushuwa, udi munange Yehowa ne udi witaba mêyi a Davidi aa: “Wewe Yehowa Nzambi wa tatuetu Isalele, utumbishibue kashidi ne tshiendelele.”​—1 Kul. 29:10-13.

2. (a) Mmunyi mutudi mua kutumbisha Yehowa? (b) Bamue bantu batu ne lutatu kayi? Ntshinyi tshituakuila?

2 Lelu, umue mushindu utudi tutumbisha Yehowa nkuandamuna mu bisangilu. Kadi bamue bana betu batu ne lutatu lua dikema. Mbasue kuandamuna mu bisangilu, kadi batu bumvua buôwa. Ntshinyi tshidibu mua kuenza bua kumbusha buôwa ebu? Mmalu kayi atudi tuetu bonso mua kuenza bua kufila mandamuna adi akankamijangana? Kumpala kua kuandamuna nkonko eyi, tuanji tuakule bua malu manene anayi atu atusaka bua kuandamuna mu bisangilu.

TSHITUDI TUFIDILA MANDAMUNA MU BISANGILU

3-5. (a) Anu bu mudi Ebelu 13:15 muleje, bua tshinyi tutu tuandamuna mu bisangilu? (b) Tudi ne bua kufila bonso mandamuna a mushindu umue anyi? Umvuija.

3 Yehowa mmutupeshe tuetu bonso diakalenga dia kuandamuna mu bisangilu. (Mis. 119:108) Mandamuna atudi tufila mu bisangilu adi abuela pawu mu ‘mulambu wa kutumbisha nawu [Nzambi],’ ne kakuena muntu udi mua kutufidila mulambu au to. (Bala Ebelu 13:15.) Yehowa utuku utulomba bua tufile mulambu anyi mandamuna a mushindu umue anyi? Tòo, katu wenza nanku to!

4 Yehowa mmumanye ne: tutu tuenza malu mishindu mishilangane ne tudi ne nsombelu mishilangane, ne utu ne dianyisha dia bungi bua milambu itudi tukumbana bua kumupesha. Elabi meji bua mishindu ya milambu ivuaye witaba bua bena Isalele bamupeshe. Bamue bena Isalele bavua bakumbana bua kufila mukoko anyi mbuji. Kadi muena Isalele uvua mupele uvua mua kufila “tumanda nkutshi tubidi anyi bana ba nkudimba babidi.” Muena Isalele yeye kayi ne mushindu wa kufila nyunyi ibidi eyi, Yehowa uvua witaba “tshia dikumi tshia efa wa bukula bunefuke.” (Lew. 5:7, 11) Bukula buvua mushinga mukese, kadi Yehowa uvua anu wanyisha mulambu au wowu muikale wa “bukula bunefuke.”

5 Nzambi wetu muena malu malenga ki mmushintuluke to. Patudi tufila mandamuna, kena utulomba bua tuikale bakudi ba dipoko bu Apolo anyi tufike ku ditabijija bantu malu bu Paulo to. (Bien. 18:24; 26:28) Yehowa yeye udi ukeba anu bua ne: tufile mandamuna mimpe atudi bakumbane bua kufila. Vuluka mukaji mukamba uvua mufile tukuta tubidi tua binjanja. Yehowa uvua mumuangate ne mushinga wa bungi bualu uvua mufile bionso bivuaye mukumbane bua kufila.​—Luka 21:1-4.

Difila mandamuna didi dituambuluisha, diambuluisha ne badi batuteleja (Tangila tshikoso 6-7) *

6. (a) Bilondeshile Ebelu 10:24, 25, ntshinyi tshidi mandamuna a bakuabu mua kutuenzela? (b) Mmunyi muudi mua kuleja dianyisha bua mandamuna adi akukankamija?

6 Tudi tukankamijangana ne mandamuna etu. (Bala Ebelu 10:24, 25.) Tuetu bonso tutu basue kumvua mandamuna a mishindu ne mishindu mu bisangilu. Bitu bitusankisha patu muana ufila diandamuna dipepele ne muoyo mujima. Bitu bitulenga ku muoyo bikole patudi tumvua muntu umvuija dilongesha kampanda dilelela dia mu Bible didiye ufuma ku dipeta. Bitu bituenza kabidi disanka patudi tumona bantu ‘bapeta muoyo mukole’ bua kufila mandamuna nansha bobu ne bundu anyi bikale batshidi balongelaku muakulu wetu. (1 Tes. 2:2; dim.) Mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi ne dianyisha bua mudibu baditatshisha bua kuandamuna? Padi bisangilu bijika, tudi mua kubela tuasakidila bua mandamuna abu mimpe. Mushindu mukuabu wa kuleja dianyisha mpatudi tuandamuna petu. Dîba adi kabena anu batukankamija tuetu mu bisangilu to, kadi tudi tukankamijangana bonso.​—Lomo 1:11, 12.

7. Tuetu tuandamuna mu bisangilu bidi bituambuluisha mushindu kayi?

7 Patudi tuandamuna, bidi bituambuluisha tuetu bine. (Yesh. 48:17) Mushindu kayi? Tshia kumpala, tuetu tupangadija bua kuandamuna, nebitusake nangananga bua kudilongolola bimpe bua bisangilu. Tuetu tudilongolola bimpe, netumvue Dîyi dia Nzambi mu buondoke buadi. Patudi tuenda tumvua Dîyi dia Nzambi mu buondoke, tudi mua kutumikila malu atudi tulonga bimpe be! Tshibidi, bisangilu bidi mua kutusankisha bikole bualu tudi tuandamuna petu. Tshisatu, bu mututu tudienzeja bua kuandamuna, tutu tutamba kuvuluka malu atuvua bandamune mu bisangilu nansha panyima pa matuku a bungi.

8-9. (a) Anu mudi Malaki 3:16 uleja, Yehowa utu umvua bishi bua mandamuna etu? (b) Ndutatu kayi lutshidi nalu bamue?

8 Tudi tusankisha Yehowa patudi tuleja ditabuja dietu patoke. Tuikale batuishibue ne: Yehowa udi ututeleja ne udi utamba kuanyisha diditatshisha dietu bua kuandamuna mu bisangilu. (Bala Malaki 3:16.) Patudi tuditatshisha bikole bua kumusankisha, udi utubenesha bua kuleja ne: udi utuanyisha.​—Mal. 3:10.

9 Mbiumvuike bimpe ne: tudi ne malu mimpe adi atusaka bua kuandamuna mu bisangilu. Nansha nanku, bamue badi mua kumvua buôwa bua kujula tshianza. Wewe umvua nanku, kuteketshi mu maboko to. Tukonkononayi amue mêyi manene a mu Bible, bimue bilejilu, ne amue malu atudi mua kuenza bidi mua kutuambuluisha tuetu bonso bua tuikale tuandamuna bikole mu bisangilu.

MUTUDI MUA KULUANGANA NE BUÔWA

10. (a) Bua tshinyi ba bungi ba kutudi batu bumvua buôwa? (b) Kumvua buôwa paudi ukeba kuandamuna kudi kuleja bualu kayi buimpe?

10 Utu umvua tshia muoyo tshikututa misangu yonso iutu ujinga kujula tshianza bua kuandamuna anyi? Biobi nanku, kuena nkayebe to. Mu bulelela, ba bungi ba kutudi batu bumvua pabu buôwa padibu bandamuna. Kumpala kua wewe kumanya mua kupita ne buôwa ebu, bidi bikengela umanye tshidi tshibukebesha. Utu umvua buôwa bualu neupue tshiudi musue kuamba muoyo anyi bualu newambe tshia tshianana anyi? Bitu bikutonda imue misangu wela meji ne: mandamuna ebe kaakuikala mimpe bu a bakuabu anyi? Mu kuamba kuimpe, buôwa abu budi mua kuleja bualu kampanda buimpe. Budi buleja ne: udi ne budipuekeshi ne udi umona ne: bakuabu mbakupite. Yehowa utu musue ngikadilu au. (Mis. 138:6; Filip. 2:3) Kadi Yehowa mmusue kabidi bua umutumbishe ne ukankamije bena Kristo nebe mu bisangilu. (1 Tes. 5:11) Mmukunange ne neakupeshe muoyo mukole uudi ukeba.

11. Mmêyi kayi adi Bible utuvuluija adi mua kutuambuluisha?

11 Mona amue mêyi manene adi Bible utuvuluija. Bible udi wamba ne: tuetu bonso tutu tuenza bilema mu bitudi tuamba ne mu mushindu utudi tubiamba. (Yak. 3:2) Yehowa katu utulomba bua tuikale bapuangane to, nansha bena Kristo netu kabatu batulomba pabu nanku to. (Mis. 103:12-14) Mbena mu dîku dietu dia mu nyuma ne mbatunange. (Mâko 10:29, 30; Yone 13:35) Mbamanye ne: imue misangu muntu udi mua kufila mandamuna bishilangane ne muvuaye mulongolole mu meji ende.

12-13. Tshilejilu tshia Nehemiya ne tshia Yona bidi bitulongesha tshinyi?

12 Elabi meji bua bimue bilejilu bidi mua kukuambuluisha bua kujikija buôwa. Vuluka tshilejilu tshia Nehemiya. Uvua wenza mudimu mu lubanza lua mukalenge kampanda wa bukole. Nehemiya uvua mubungame bualu uvua mumvue ne: bavua banyangakaje bimanu ne biibi bia Yelushalema. (Neh. 1:1-4) Elabi meji bua muvuaye mua kuikala muambe kusukuila mu bilamba pavua mukalenge mumuebeje bua amuambile tshivuaye mubungamine! Nehemiya wakasambila diakamue, pashishe yeye kumuandamuna. Ntshinyi tshiakenza mukalenge? Wakenza malu a bungi bua kuambuluisha tshisamba tshia Nzambi. (Neh. 2:1-8) Vuluka kabidi tshilejilu tshia Yona. Pavua Yehowa mumuambile bua kuya kudimuija bena mu Niniwe, wakumvua buôwa, kufikaye too ne ku dinyemena ku luseke lukuabu. (Yona 1:1-3) Kadi pakamuambuluisha Yehowa, wakakumbaja mudimu uvuaye mumupeshe. Malu avua Yona muambe akambuluisha bena mu Niniwe abu bikole. (Yona 3:5-10) Tshilejilu tshia Nehemiya tshidi tshitulongesha ne: mbimpe kuanji kusambila kumpala kua kuandamuna. Tshia Yona tshidi tshitulongesha patshi ne: Yehowa udi mua kutuambuluisha bua kuenza mudimu nansha tuetu ne buôwa buamba kuya netu. Tuambilangane bulelela, kudiku tshisumbu tshidi mua kutuenza buowa bu bena Niniwe anyi?

13 Mmalu kayi audi mua kuenza adi mua kukuambuluisha bua kufila mandamuna mimpe mu bisangilu? Tumonayi amue a kudiwu.

14. Bua tshinyi mbimpe tuikale tulongolola bisangilu bimpe? Tudi mua kubilongolola dîba kayi?

14 Ikala ulongolola bisangilu bionso. Wewe udilongolola bimpe kumpala kua dîba, kuakumvua buôwa bua kuandamuna to. (Nsu. 21:5) Mu bulelela, tuetu bonso katutu ne tshibidilu tshia muomumue tshia kulongolola bisangilu to. Eloise mmukaji mukamba wa bidimu 80 ne bia mu njila. Utu utuadija kulongolola Tshibumba tshia Nsentedi ku ntuadijilu kua lumingu. Udi wamba ne: “Bisangilu bitu binsankisha bikole meme mudianjile kubilongolola.” Muanetu wa bakaji Joy utu wenza mudimu kua dinda ne kua dilolo. Utu yeye ulongolola Tshibumba tshia Nsentedi mu Disambombo. Udi wamba ne: “Ntu musue kubuela mu bisangilu ntshidi ne bintu mu mutu.” Ike mmukulu udi ne bia bungi bia kuenza muikale kabidi mpanda-njila. Udi wamba ne: “Buanyi meme mbimpe kudilongolola ku ndambu ku ndambu munkatshi mua lumingu pamutu pa kudilongolola dîba dia bungi musangu umue.”

15. Leja muudi mua kudilongolola bimpe bua bisangilu.

15 Kulongolola bisangilu bimpe kudi kulomba tshinyi? Misangu yonso iudi ukeba kudilongolola, anji sambila Yehowa bua akupeshe nyuma muimpe. (Luka 11:13; 1 Yone 5:14) Pashishe angataku tuminite bua kumanya lungenyi ludi mu malu anualonga, mmumue ne: konkonona tshiena-bualu, tumitu tua bualu, bimfuanyi, ne malu adi mu tuzubu. Mpindieu paudi utuadija kubala tshikoso ku tshikoso, bala mvese ya bungi idibu bele kuoku mushindu. Elangana meji bua biudi ulonga, wenda utuma ntema ya pa buayi ku malu audi musue kuya kuakuila. Wewe udilongolola bimpe, nebikuambuluishe bikole ne nebikale pamuapa bipepele bua wewe kuandamuna.​—2 Kol. 9:6.

16. Mbintu kayi bia kulonga nabi biudi nabi? Mmunyi muutu ulonga nabi?

16 Wewe ne mushindu, enza mudimu ne bintu bu mudi: JW Library®, Watchtower Library, TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE, anyi jw.org bia mu muakulu uudi mumanye. Yehowa mmutupeshe bintu ebi ku butuangaji bua bulongolodi buende bua kutuambuluisha bua kulongolola bisangilu. JW Library® udi utuambuluisha bua kuambuila mikanda itudi tulonga mu site wetu ne telefone anyi ne tablete. Dîba adi tudi mua kulonga (anyi kubala mikanda ayi peshi kuyiteleja) dîba kayi dionso ne muaba kayi wonso. Bamue bana betu batu badilongela ne JW Library® mêba a dikisha adibu ku mudimu, mu tulasa, anyi padibu benza luende. Watchtower Library ne TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETEbidi biambuluisha bikole menemene bua kuenza makebulula a malu adi mu tshiena-bualu tshitudi tulonga atudi basue kumvua bimpe menemene.

Ndîba kayi diutu ulongolola bisangilu? (Tangila tshikoso 14-16) *

17. (a) Bua tshinyi mbimpe kulongolola mandamuna a bungi? (b) Mmalu kayi audi mulonge mu filme wa Ikala mulunda wa Yehowa: Longolola diandamuna diebe?

17 Kuoku mushindu, longolola mandamuna a bungi mu tshiena-bualu tshionso tshia dilonga. Bua tshinyi? Bualu kabena anu mua kukusungula dîba dionso diudi wela tshianza muulu to. Bakuabu badi mua kuela pabu tshianza muulu dîba dimue dimue adi, ne mulombodi udi mua kusungula muntu umue. Mulombodi udi mua kudimona muenzejibue bua kuimanyina pa mandamuna kampanda akadibu bamane kufila bua kujikija bisangilu pa dîba. Ke bualu kayi ki mbimpe ushale muwulakane anyi mutekete mu maboko bikalaye kayi muanji kukusungula katshia dilonga diabanga to. Wewe mulongolole mandamuna a bungi, newikale ne mpunga ya bungi ya kuandamuna pebe. Udi mua kudilongolola kabidi bua kubala mvese. Wewe ne mushindu, dilongolola kabidi bua kufila mandamuna mu ebe mêyi. *

18. Bua tshinyi mbimpe kufila mandamuna mîpi?

18 Fila mandamuna mîpi. Diandamuna dîpi ne dipepele ke ditu ditamba kukankamijangana. Nunku, difundila tshipatshila tshia kuikala kufila mandamuna mîpi. Ditatshisha bua uafile mu sekonde mitue ku 30. (Nsu. 10:19; 15:23) Biwikala ukadi muandamune mu bisangilu bidimu bia bungi, udi ne mudimu munene, mmumue ne: kuikala kufila mandamuna mîpi bua bakuabu bakuidikije. Wewe ufila mandamuna, utua mu nsampu utua mu kaleji bidia ne dîba, bakuabu nebumvue buôwa bela meji ne: kabakufika tshipidi tshia buena tshiebe bua kuandamuna to. Bualu bukuabu, mandamuna mîpi adi ashila bantu ba bungi dîba dia kuandamunabu pabu. Bobu bakusungule kumpala, andamuna lukonko buludiludi, ne diandamuna diebe dikale dipepele. Kukebi bua kuandamuna malu onso adibu bambe mu tshikoso to. Bobu bamane kupatula lungenyi lunene ludi mu tshikoso, udi mua kuakula bua makuabu malu.​—Tangila kazubu ka “ Ntshinyi tshindi mua kuandamuna?

19. Mmunyi mudi mulombodi mua kufika ku dikuambuluisha? Kadi ntshinyi tshiudi ne bua kuenza?

19 Manyisha mulombodi ne: udi musue kuandamuna mu tshikoso kampanda. Wewe musue kuenza nanku, mbimpe wambile mulombodi kumpala kua bisangilu kutuadija. Panudi nufika mu tshikoso atshi, ela tshianza muulu bikole diakamue bua mulombodi akumone.

20. Mmunyi mudi bisangilu bia tshisumbu bifuanangane ne biakudia bitudi tudia ne balunda betu?

20 Mona bisangilu bia tshisumbu bu biakudia biudi udia ne balunda bebe ba pa muoyo. Tutekabi ne: bamue bena Kristo nebe ba mu tshisumbu mbalongolole bua kudia kantu pamue, mpindieu mbakulombe bua kulamba pebe katshiakudia. Ntshinyi tshiwenza? Udi mua kumvua kabuôwa, kadi newenze anu muebe muonso bua kulua ne tshiakudia tshikala bantu bonso mua kuanyisha. Yehowa Mutuakididi wetu mmututekele bintu bimpe bia bungi ku mêsa mu bisangilu. (Mis. 23:5; Mat. 24:45) Bidi bimusankisha patudi tumutuadila dipa dipepele, tshietu tshionso tshitudi bakumbane bua kufila. Nunku, dilongolola bimpe ne fila mandamuna mudilekelele. Dîba adi kuena anu mulue kudia ku mêsa a Yehowa patupu to, kadi udi mulue kabidi ne tshintu tshia kuabanyangana ne bena mu tshisumbu.

MUSAMBU 2 Yehowa ke dîna diebe

^ tshik. 5 Anu bu mufundi wa misambu Davidi, tuetu bonso tutu banange Yehowa ne basue kumutumbisha. Tudi ne mpunga wa pa buende wa kuleja mutudi banange Nzambi patudi tudisangisha mu tshisumbu bua kumutendelela. Kadi bitu bikolela bamue ba kutudi bua kuandamuna mu bisangilu. Wewe muikale pebe ne lutatu elu, tshiena-bualu etshi tshidi mua kukuambuluisha bua kumanya malu adi akuenza buôwa ne kuditatshisha bua kuatantamena.

^ tshik. 17 Buela mu jw.org, utangile filme wa Ikala mulunda wa Yehowa: Longolola diandamuna diebe. Buela mu MIKANDA > VIDEO > BANA.

^ tshik. 63 DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Bena mu tshisumbu bandamuna mu dilonga dia Tshibumba tshia Nsentedi ne disanka dionso.

^ tshik. 65 DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Bamue bena mu tshisumbu bavuabu baleje bele bianza muulu bua kuandamuna abu. Nansha mudi yonso wa kudibu ne ende malu a kuenza, buonso buabu badi bangata dîba bua kulongolola tshiena-bualu tshia kulonga mu bisangilu.