Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Lama malanda ebe ne Nzambi paudi umuenzela mudimu ku ba bende

Lama malanda ebe ne Nzambi paudi umuenzela mudimu ku ba bende

‘Ngakulama dîyi diebe mu mutshima wanyi.’​—MUSAMBU 119:11.

MISAMBU: 142, 92

1-3. a) Ntshinyi tshitudi ne bua kuteka pa muaba wa kumpala misangu yonso? b) Nntatu kayi misunguluke idi nayi bana betu badi balonga muakulu muenyi? c) Nnkonko kayi idi ijuka? (Tangila tshimfuanyi tshia ntuadijilu tshia tshiena-bualu.)

LELU, Bantemu ba Yehowa ba bungi badi badienzeja bikole bua kukumbaja mulayi wa buprofete wa kuyisha mu “ditunga dionso, tshisamba tshionso, muakulu wonso ne bantu bonso.” (Buakabuluibua 14:6) Udiku umue wa ku bantu badi balonga muakulu mukuabu anyi? Bamue badi benza mudimu bu bamisionere anyi bayisha muaba udiku dijinga dikole dia bamanyishi. Bakuabu mbatuadije kubuela bisangilu mu tshisumbu tshia muakulu muenyi mu ditunga diabu.

2 Batendeledi ba Nzambi bonso badi ne bua kuditatshisha kumpala bua malanda abu ne Nzambi ne bena mu dîku diabu. (Matayi 5:3) Nansha nanku, imue misangu tudi mua kuikala ne bia bungi bia kuenza, bitupangisha bua kupeta dîba dia kudilongela Bible bimpe. Kadi bana betu badi mu tshisumbu tshia muakulu muenyi badi ne ntatu mikuabu.

3 Bana betu badi bambuluisha mu tshisumbu tshia muakulu muenyi badi ne bua kulonga muakulu muenyi eu ne badi kabidi ne bua kuikala ne tshibidilu tshia kudilongela malu male a Nzambi. (1 Kolinto 2:10) Mmunyi mudibu mua kuenza nunku bobu kabayi bumvua bimpe bidibu balongesha mu tshisumbu? Bua tshinyi baledi bena Kristo badi mu tshisumbu tshidi katshiyi tshia muakulu wabu wa ku dibele badi ne bua kumanya bikala bulelela bulenga mioyo ya bana babu?

TSHIDI MUA KUTEKA MALANDA ETU NE YEHOWA MU NJIWU

4. Ntshinyi tshidi mua kunyanga malanda etu ne Yehowa? Fila tshilejilu.

4 Tuetu katuyi tumvua malongesha a mu Bible mu muakulu muenyi, bidi mua kunyanga bikole malanda etu ne Yehowa. Pavua Nehemiya mupingane mu Yelushalema, wakamona ne: bamue bana kabavua bamanye tshiena Ebelu to. (Bala Nehemiya 13:23, 24.) Bu muvuabi bikole bua bana aba kumvua Dîyi dia Nzambi mu tshiena Ebelu, malanda abu ne Yehowa avua matekete.​—Nehemiya 8:2, 8.

5, 6. a) Ntshinyi tshidi bamue baledi badi mu tshisumbu tshia muakulu udi kawuyi wabu wa ku dibele bamone? b) Lutatu ludi lufumina ku tshinyi?

5 Bamue baledi bena Kristo badi mu tshisumbu tshidi katshiyi tshia muakulu wabu wa ku dibele mbamone ne: malanda a bana babu ne Yehowa mmatekete. Bu mudi bana babu kabayi bumvua bimpe bidibu balongesha mu bisangilu, malongesha aa kaakubasaka ku ditumikila to. Pedro udi mumbuke ne dîku diende mu Australie muye kusombela ku Sud kua Amerike udi wamba ne: “Patutu tuyukila malu a Nzambi, muoyo ne mushindu utudi tudiumvua bidi ne bua kulengibua.” [1] (Tangila note ku ndekelu.)​—Luka 24:32.

6 Patudi tubala mikanda ya mu muakulu muenyi, mushindu utudi tudiumvua kawena muomumue ne wa patudi tuyibala mu muakulu wetu to. Bualu bukuabu, bu mudibi bikole bua kuyukila ne bantu mu muakulu muenyi, bidi mua kututshiokesha bikole ne kutufikisha too ne ku dinyanga malanda etu ne Yehowa. Ke bualu kayi, tuetu ne dijinga dikole dia kuikala mu tshisumbu tshia muakulu udi kawuyi wetu wa ku dibele, mbimpe tudienzeje bua kukolesha malanda etu ne Yehowa.​—Matayi 4:4.

BAVUA BALAME MALANDA ABU NE YEHOWA

7. Mmunyi muvua bena Babilona batete kuenzeja Danyele bua itabe bilele biabu ne ntendelelu wabu?

7 Pavuabu baye ne Danyele ne balunda bende mu bupika mu Babilona, bena Babilona bavua batete kubenzeja bua bitabe bilele biabu ne ntendelelu wabu. Mushindu kayi? Bakabalongesha ‘muakulu wa bena Kasada’ ne kubinyika mêna a bena Babilona. (Danyele 1:3-7) Mu dîna divuabu bapeshe Danyele muvua muaku Bel, dîna dia nzambi munene wa mu Babilona. Nunku bidi bimueneka ne: mukalenge Nebukadanesâ uvua musue bua Danyele itabe ne: nzambi wa bena Babilona uvua ne bukole bua bungi kupita Yehowa, Nzambi wa Danyele.​—Danyele 4:8.

Bu muvua Danyele utungunuka ne kulonga “Mifundu” ya tshijila ivua mu tshiena Ebelu, wakalama malanda ende ne Yehowa makole

8. Mmunyi muvua Danyele mulame malanda ende ne Yehowa makole?

8 Pavua Danyele mu Babilona, bavua bamupesha biakudia bimpe bia mukalenge. Kadi, uvua ‘mupangadije mu mutshima wende’ bua kubenga kushipa mikenji ya Nzambi. (Danyele 1:8) Bu muvuaye utungunuka ne kulonga “Mifundu” ya tshijila ivua mu tshiena Ebelu, wakalama malanda ende ne Yehowa makole pavuaye mu ditunga dikuabu. (Danyele 9:2) Bushuwa, mu bidimu 70 bivuaye muenze mu Babilona, uvua anu mumanyike mu dîna diende dia mu tshiena Ebelu dia Danyele.​—Danyele 5:13.

9. Ndungenyi kayi luvua nalu mufundi wa Musambu wa 119 bua Dîyi dia Nzambi?

9 Mufundi wa Musambu wa 119 uvua ne bua kunanukila pavua bantu ba mu lubanza lua mukalenge bamuelela tshifufu. Kadi Dîyi dia Nzambi diakamukolesha ne diakamuambuluisha bua kuikala mushilangane ne bantu bakuabu. (Musambu 119:23, 61) Wakalekela Dîyi dia Nzambi dilenga bikole muoyo wende.​—Bala Musambu wa 119:11, 46.

LAMA MALANDA EBE NE YEHOWA MAKOLE

10, 11. a) Ntshipatshila kayi tshitudi ne bua kuikala natshi patudi tudilongela Dîyi dia Nzambi? b) Mmunyi mutudi mua kukumbaja tshipatshila tshietu etshi? Fila tshilejilu.

10 Nansha mutudi mua kuikala ne bia bungi bia kuenza mu tshisumbu ne ku mudimu wetu wa bianza, tuetu bonso tudi ne bua kukeba dîba dia kudilongela ne kuenza ntendelelu wa mu dîku. (Efeso 5:15, 16) Tshipatshila tshietu ki ntshia kubala patupu mabeji a bungi anyi tshia kulongolola diandamuna dia kufila mu bisangilu to. Tshipatshila tshietu tshidi ne bua kuikala tshia kulekela Dîyi dia Nzambi dilenga muoyo wetu ne dikolesha ditabuja dietu.

11 Bua kukumbaja tshipatshila tshietu etshi, tudi ne bua kuikala ne nkatshinkatshi. Patudi tudilongela, katuena ne bua kuela meji anu mudi malu au mua kuambuluisha bakuabu to, kadi tudi ne bua kuela meji kabidi mudiwu mua kutuambuluisha. (Filipoyi 1:9, 10) Tudi ne bua kumanya ne: patutu tudilongolola bua buambi, tulongolola bisangilu anyi muyuki, katutu nangananga tumona mudi malu atudi tubala atuambuluisha mu nsombelu wetu to. Tuangate tshilejilu, nansha mutu muntu udi upesha bantu biakudia ubilabula kumpala kua kubapeshabi, kena mua kushala ne makanda a mubidi anu bua tuntu tukese tudiye ulabula atu to. Yeye musue kuikala ne makanda a mubidi, udi ne bua kuikala umbusha biende biakudia. Bia muomumue, tuetu basue kukolesha malanda etu ne Yehowa, tudi ne bua kudilongela Bible pa tshibidilu. Didilongela dia nunku didi dituambuluisha bua kukumbaja majinga atudi nawu.

12, 13. Bua tshinyi bantu ba bungi batu bamona ne: kulonga Bible mu muakulu wa kuabu kubalela kudi kuambuluisha?

12 Bana betu ba bungi badi mu tshisumbu tshidi katshiyi tshia muakulu wabu wa ku dibele mbamone ne: bidi bibambuluisha padibu ne tshibidilu tshia kudilongela Bible mu ‘muakulu wa kuabu kubalela.’ (Bienzedi 2:8) Nansha bamisionere batu bamanye ne: bua malanda abu ne Nzambi kuikala makole mu matunga adibu, kabena ne bua kuimanyina anu pa malu adibu bateleja mu bisangilu to.

13 Alain udi ulonga tshiena Perse kukadi bidimu muanda mukulu udi wamba ne: “Pantu ndongolola bisangilu mu tshiena Perse, ntu ntamba kuimanyina anu pa muakulu eu. Bu mutu meji anyi onso matuma ku dibidija lungenyi bua kumanya muakulu, malu a mu nyuma antu ndonga kaatu nangananga alenga muoyo wanyi to. Ke bualu kayi ntu nkeba dîba dia kudilongela Bible ne mikanda mikuabu mu muakulu wanyi wa ku dibele.”

LENGA MIOYO YA BANA BEBE

14. Ntshinyi tshidi baledi ne bua kumanya? Bua tshinyi?

14 Baledi bena Kristo badi ne bua kuikala bajadike ne: bulelela budi bulenga meji ne mioyo ya bana babu. Tuangate tshilejilu tshia Serge ne mukajende Muriel bavua benze bidimu bipite pa bisatu mu tshisumbu tshia muakulu muenyi. Bakamona ne: muanabu wa balume wa bidimu 17 kavua musue kuyisha ne kuya mu bisangilu to. Muriel udi wamba ne: “Bivua bimutonda bua kuyisha mu muakulu mukuabu, pende uvua uyisha bikole mu Mfualansa, muakulu wende wa ku dibele.” Serge udi wamba ne: “Patuakajingulula ne: nsombelu eu uvua upangisha muanetu bua kuya kumpala mu nyuma, tuakangata dipangadika dia kupingana mu tshisumbu tshituvua.”

Ikala mujadike ne: bulelela budi bulenga mioyo ya bana bebe (Tangila tshikoso tshia 14 ne tshia 15)

15. a) Ntshinyi tshidi mua kuambuluisha baledi bua kumona ni badi mua kushintulula tshisumbu? b) Mmubelu kayi udi Dutelonome 6:5-7 upesha baledi?

15 Ntshinyi tshidi mua kuambuluisha baledi bua kumanya ni badi mua kupingana mu tshisumbu tshia muakulu udi bana babu bumvua bimpe? Tshia kumpala, badi ne bua kumanya bikalabu ne dîba dikumbane anyi makanda makumbane bua kulongesha bana babu bua kunangabu Yehowa, ne kubalongesha kabidi muakulu muenyi au. Tshibidi, badi mua kumona ne: bana babu ki mbasue kuyisha, kuya mu bisangilu anyi mene kuambuluisha mu teritware wa muakulu muenyi au to. Bua malu aa, baledi badi mua kuangata dipangadika dia kupingana mu tshisumbu tshia muakulu udi bana babu bumvua bimpe. Pashishe, baledi bobu bamone ne: malanda a bana babu ne Yehowa mmakole, badi mua kupingana kabidi mu tshisumbu tshia muakulu muenyi.​—Bala Dutelonome 6:5-7.

16, 17. Ntshinyi tshidi tshiambuluishe bamue baledi bua kulongesha bana babu malu a Yehowa?

16 Baledi bakuabu mbakebe mishindu ya kulongesha bana babu malu a Yehowa mu muakulu wabu wa ku dibele eku babuela bisangilu mu tshisumbu anyi mu kasumbu ka muakulu muenyi. Tuangate tshilejilu tshia Charles, tatu wa bana ba bakaji basatu badi ne bidimu pankatshi pa 9 ne 13. Badi babuela mu kasumbu ka muakulu wa Lingala. Charles udi wamba ne: “Tuvua bangate dipangadika dia kulongesha bana betu ne kuenza nabu ntendelelu wa mu dîku mu muakulu wetu wa ku dibele. Kadi tutu kabidi tuenza manaya a mua kuyisha, ne tuela bilele mu muakulu wa Lingala bua bamanye muakulu eu.”

Dienzeja bua kulonga muakulu wa muaba uudi ne bua kuandamuna mu bisangilu (Tangila tshikoso tshia 16 ne tshia 17)

17 Kevin ntatu wa bana ba bakaji babidi, umue wa bidimu bitanu ne mukuabu wa bidimu muanda mukulu. Udi udienzeja bikole bua kulongesha bana aba bulelela bualu kabatu bumvua bimpe malu atubu balongesha mu bisangilu mu tshisumbu tshia muakulu muenyi to. Kevin udi wamba ne: “Meme ne mukajanyi tutu tulonga ne bana betu babidi aba mu Mfualansa, muakulu wetu wa ku dibele. Tuvua kabidi badifundile tshipatshila tshia kubuela mu bisangilu bia Mfualansa musangu umue ku ngondo, ne mu bikondo bituvua mu dikisha dia ku mudimu, tuvua tubuela mu mpungilu wa mu Mfualansa.”

18. a) Mmunyi mudi Lomo 15:1, 2 mua kukuambuluisha bua kuangata dipangadika dia meji padibi bikengela kuambuluisha bana bebe? b) Nngenyi kayi idi bamue baledi bafile? (Tangila note ku ndekelu.)

18 Bena mu dîku dionso badi ne bua kukeba tshidi tshimpe bua bana babu ne bua malanda abu ne Yehowa. [2] (Tangila note ku ndekelu.) (Galatiya 6:5) Muriel udi wamba ne: nansha muvuaye yeye ne bayende basue kutungunuka ne kuikala mu tshisumbu tshia muakulu muenyi, bakangata dipangadika dia kumbukamu bua kuambuluisha muanabu wa balume bua kukoleshaye malanda ende ne Yehowa. (Bala Lomo 15:1, 2.) Lelu, Serge udi umona ne: bavua bangate dipangadika dimpe. Udi wamba ne: “Diakamue patuakapingana mu tshisumbu tshia Mfualansa, muanetu wakalubuluka mu nyuma ne kutambula. Udi mpindieu mpanda-njila wa pa tshibidilu. Udi mene ukeba bua tupingane kabidi mu kasumbu ka muakulu muenyi.”

ENZA BUA DÎYI DIA NZAMBI DILENGE MUOYO WEBE

19, 20. Mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi banange Dîyi dia Nzambi?

19 Yehowa mmunange bantu bonso. Mmuenze bua Bible ikale mu miakulu nkama ya bungi bua “bantu ba mishindu yonso” bapete dimanya dijalame dia bulelela. (1 Timote 2:4) Mmumanye ne: malanda etu nende adi akola patudi tubala Bible mu muakulu utudi tumvua bimpe.

20 Tuetu bonso tudi ne bua kudienzeja bua kukolesha malanda etu ne Yehowa. Tudi mua kuakolesha tuetu ne tshibidilu tshia kudilongela Bible mu muakulu utudi tumvua bimpe. Netuikale kabidi bakumbane bua kuambuluisha bena mu mêku etu bua kulamabu makanda abu a mu nyuma, ne netuleje ne: tudi bulelela banange Dîyi dia Nzambi.​—Musambu 119:11.

^ [1] (tshikoso 5) Tudi bashintulule mêna.

^ [2] (tshikoso tshia 18) Bua kupeta mêyi manene adi mua kuambuluisha bena mu dîku diebe, bala tshiena-bualu tshia ne: “Ntatu ne masanka a dikoleshila bana ku ba-bende” mu Tshibumba tshia Nsentedi tshia 15 ngondo wa 10 mu 2002.