Butuku bua muladilu wa lufu lua Yezu, wakabela bapostolo bende bua kabakebi mianzu minene munkatshi mua bena kuitabuja nabu. Wakabambila ne: “Bakalenge ba bisamba badi babikokesha ne bumfumu buonso, ne badi ne bukokeshi ku mutu kuabi mbabikidibue ne: Benzedianganyi ba malu mimpe. Kadi nuenu kanuikadi nanku to.”​—Luka 22:25, 26.

Benzedianganyi ba malu mimpe bavua Yezu wakuila abu bavua banganyi? Miaku miondola pa bintu, ne binjanja, ne mikanda bidibu bapete bidi bileja ne: bena Greke ne bena Lomo bavua ne tshilele tshia kupesha muntu munene yonso anyi mukokeshi yonso muanzu wa Évergète, anyi Muenzedianganyi wa malu mimpe bua kumunemeka. Bavua bapesha bantu abu muanzu eu bualu bavua benza malu avua ambuluisha bantu.

Bakalenge ba bungi bavua ne muanzu wa Muenzedianganyi wa malu mimpe. Munkatshi muabu muvua bakokeshi bena Ejipitu bavua bamanyike mu mianzu eyi: Ptolémée III Évergète (bu mu 247-222 K.Y.) ne Ptolémée VIII Évergète II (bu mu 147-117 K.Y.). Bakokeshi bena Lomo Yulio Kaisa (48-44 K.Y.) ne Augusto (31 K.Y.–14 P.Y.) bavua pabu ne muanzu eu, anu bu muvua Helode munene mukalenge wa Yudaya nawu. Helode yeye uvua mua kuikala mupete muanzu eu pavuaye mubueje ntete ya blé mu buloba buende bua kujikija tshiyole tshia nzala tshivua mu bantu ne mupeshe bapele bilamba.

Bilondeshile Adolf Deissmann (mumanyi wa malu a mu Bible wa mu Allemangne), muanzu wa Muenzedianganyi wa malu mimpe ukavua kudi bantu ba bungi. Wakafunda ne: “Tshikondo atshi, muntu yeye mukebe bua kupeta miaba ivua mifundu ya muanzu eu miondola, uvua mua kuyipeta misangu mipite pa lukama kabiyi bimuangata dîba dia bungi to.”

Nunku pavua Yezu muambile bayidi bende ne: “Kadi nuenu kanuikadi nanku to,” uvua musue kuamba tshinyi? Uvuaku ubambila bua kubenga kuditatshisha bua diakalenga dia bakuabu anyi? Tòo. Tshivua Yezu wakuila tshivua mua kuikala lungenyi luvua lubasaka bua kupeshangana bintu.

Mu matuku a Yezu, babanji bavua bafila makuta bua kuangata bujitu bua manaya avua enzeka miaba ivua bantu baya kupitshishila kapepe ne mu tempelo, ne batua malu a muomumue mpanda. Bavua benza bionso ebi anu bua kudikebela lumu luimpe kudi bantu; kadi nangananga bua babatumbishe, bua bamanyike, ne bua babasungule. Mukanda mukuabu udi wamba ne: “Nansha muvuaku bantu bavua bapeshangana bintu ne muoyo mujima, kuvua bavua batamba kuenza nanku ne lungenyi lua tshididi.” Lungenyi lua kukeba bua kudisankisha elu ke luvua Yezu muambile bayidi bende bua kuepuka.

Bidimu ndambu pashishe, mupostolo Paulo wakatamba kuakula bua bualu bumue bumue bua mushinga ebu buvua butangila dikala ne lungenyi luimpe lua kupeshangana bintu. Wakafundila bena kuitabuja nende ba mu Kolinto ne: “Muntu ne muntu enze anu bu mudiye mupangadije mu muoyo wende, kenji ne muoyo mukuatshidile anyi bu muenzeja ku bukole, bualu Nzambi mmunange muntu udi ufila ne disanka.”​—2 Kol. 9:7.