Mu bualu ebu, bena dibaka bena Kristo badi mua kukonkonona malu adi bualu ebu bulomba ne mêyi manene a mu Bible. Pashishe badi ne bua kuangata dipangadika didi kadiyi dinyanga kondo kabu ka muoyo kudi Nzambi.

Yehowa wakatumina Adama ne Eva dîyi, ne Noa ne bena mu dîku diende ne: “Nulelangane, nuvulangane, nuwuje buloba tente.” (Gen. 1:28; 9:1) Bible kena wamba ne: dîyi edi didi ditangila bena Kristo to. Nanku, mulume ne mukajende badi ne bukenji bua kusungula mushindu kampanda wa kukanda lulelu bua kutshintshika bungi bua bana anyi bua kusungula dîba dia bobu kulela. Mmalu kayi adibu ne bua kukonkonona?

Bena Kristo badi ne bua kukonkonona mêyi manene a mu Bible kumpala kua bobu kusungula mushindu kayi wonso wa dikanda lulelu. Ke bualu kayi batu babenga ditula difu bu mushindu wa kukanda lulelu. Kutula difu ku bukole kudi kubengangana ne tshidi Bible wamba bua dinemeka dia muoyo. Bena Kristo kabena mua kuimanyika muoyo wa mukuji walua kuledibua bu muana to. (Ekes. 20:13; 21:22, 23; Mis. 139:16; Yel. 1:5) Kadi netuambe tshinyi bua diela kantu kadi kapangisha dimita difu mu matrise a mamu?

Tshibumba tshia Nsentedi tshia mu Mfualansa tshia dia 15/9/1979, dibeji 30-31, tshivua tshiakule bua bualu ebu. Tuntu tua bungi tutu tupangisha dimita difu tuvuaku nangananga tshikondo atshi tuvua tua bindundu, ne bavua batubueja mu matrise a mamu bua kimitshi to. Tshibumba tshia Nsentedi atshi tshiakamba ne: bantu kabavua bamanye bimpe muvua tuntu atu tuenza mudimu to. Bamanyi ba bungi bavua bamba ne: tuntu atu tuvua tupangisha bivuba bia balume bua kufikabi ku diyi dia mamu ne kubuelamu. Padi tshivuba katshiyi tshibuele mu diyi, muoyo wa muana kawena utuadija to.

 Kadi amue malu avua ajadika ne: kuvua misangu ivua tshivuba tshibuela mu diyi. Mukuji udi muimitshibue eu uvua mua kukolela mu trompe anyi kuya kubuela mu matrise. Wowu uya bua kubuela mu matrise, kantu kadi kapangisha dimita difu kavuabu belamu kavua mua kuwupangisha bua kusomba mu dikoba dia munda mua matrise ne kawupangisha bua kukola. Kuimanyika muoyo wa mukuji udi wenda ukola nanku nkutula difu. Tshibumba tshia Nsentedi atshi tshiakamba ne: “Muena Kristo udi bushuwa uditatshisha bua kumanya buimpe ne bubi bua kantu kadi kapangisha dimita difu kadibu bela mu matrise a mamu aku udi ne bua kukonkonona ne muoyo mujima malu onso adi akatangila ku diambuluisha dia tshidi Bible umulomba bua dinemeka dia bunsantu bua muoyo.”​—Mis. 36:9.

Katshia bapatula Tshibumba tshia Nsentedi atshi mu 1979, malu a sianse ne a luondapu akadi mashidimukaku anyi?

Lelu mbapatule mishindu ibidi ya tuntu tutu tupangisha dimita difu etu. Mushindu umue wa tuntu etu wa musambakaja ne tshiamu tshia mitaku wakatangalaka bikole mu États-Unis katshia mu 1988. Mu 2001, bakatuadija kupana mushindu mukuabu wa tuntu etu udi upatula mâyi kampanda (hormone). Ntshinyi tshidi bantu bajingulule bua mudi tuntu tubidi etu tuenza mudimu?

Tuntu tudi ne tshiamu tshia mitaku: Anu mutukadi baleje, bidi bimueneka ne: tuntu etu tudi tupangisha bivuba bua kupita ne muoyo mu matrise ne kufika muaba udi diyi. Kupita apu, bidi bimueneka ne: tshiamu tshia mitaku tshidi ku tuntu etu tshidi tshishipa bivuba. * Bualu bukuabu, kudi bantu badi bamba ne: tuntu etu tudi tunyanyisha dikoba dia munda mua matrise.

Tuntu tudi tupatula mâyi kampanda (hormone): Kudi mishindu ya bungi ya tuntu tudi tupatula mâyi adi mafuanangane ne adibu batamba kuenza nawu manga a tumuma adi akanda lulelu. Tuntu etu tudi tupatula mâyi au mu matrise. Bidi bimueneka ne: tutu kabidi tupangisha diyi bua kuenzekadi munda mua bamue bakaji. Mu bulelela, padi diyi kadiyi dienzeke anyi dipatuke, dimitshibua kadiena mua kuenzeka to. Pa kumbusha bualu ebu, kudi bantu badi bamba ne: mâyi adi tuntu etu tupatula adi anyanyisha dikoba dia munda mua matrise. * Adi kabidi enza bua mâyi adi ku mishiku ya matrise akuatakane, nunku bipangisha bivuba bua kumbuka mu njila wa mukaji (wa bana) kubuela mu matrise. Malu atudi batele aa badi baenza anu kudi tuntu tudi tupatula mâyi etu.

Anu mutukavua bambe, bidi bimueneka ne: mishindu ibidi ya tuntu etu eyi idi ishintulula munda mua matrise. Kadi tshidi mua kuenzeka ntshinyi diyi diodi dipatuke ne tshivuba tshibuelamu? Diyi adi didi mua kubuela mu matrise kadi kupanga mua kusombamu bualu dikoba dia munda amu ndinyane. Abi bidi bitudisha difu dia mukuji utshidi ubangilaku. Kadi bamanyi badi bamba ne: bualu bua nunku kabutu butamba kuenzeka to, ke mudibi kabidi pamuapa nansha bua muntu udi unua manga a tumuma atu akanda lulelu.

Nunku, kakuena udi mua kuamba kujadika ne: tuntu tudi tukanda lulelu tudi ne tshiamu tshia mitaku anyi tudi tupatula mâyi kampanda etu netupangishe bivuba bua kubuela mu diyi nansha kakese to. Kadi bijadiki bia malu a sianse bidi bileja ne: bua malu onso atudi bakuile adi tuntu etu tuenza, muntu udibu bele kantu aka mu matrise udi mua kuimita difu anu ku mpukapuka.

Mulume ne mukaji bena Kristo badi basue kuangata tuntu etu badi mua kuyukila ne munganga mupiluke bua tuntu tudibu mua kupeta muaba udibu basombele ne bua buimpe ne bubi buatu kudi mukaji. Kabena ne bua kutekemena bua muntu mukuabu, nansha yeye munganga, abangatshile dipangadika anyi kumuanyishila bua enze nanku to. (Lomo 14:12; Gal. 6:4, 5) Bobu nkayabu badiangatshile dipangadika. Badi ne bua kuangata dipangadika diabu pamue bu bena dibaka badi basue kusankisha Nzambi ne kulama kondo ka muoyo kimpe kudiye.​—Tangila 1 Timote 1:18, 19; 2 Timote 1:3.