Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 51

Utu mumanye Yehowa bimpe anyi?

Utu mumanye Yehowa bimpe anyi?

“Badi bamanye dîna diebe nebakueyemene; wewe Yehowa, kuakulekela badi bakukeba nansha.”​—MIS. 9:10.

MUSAMBU WA 56 Unange bulelela bikole

KADIOSHA *

1-2. Anu mudi bualu budi bufikile muanetu Angelito buleja, ntshinyi tshidi yonso wa kutudi ne bua kuenza?

UDI muana wa Ntemu anyi? Biobi nanku, umanye ne: malanda adi baledi bebe badie ne Yehowa kuakuamuina ku dibele to. Nansha baledi betu bikale benzela Yehowa mudimu anyi kabayi bamuenzelawu, yonso wa kutudi udi ne bua kudidiila bulunda buende ne Yehowa.

2 Mona bualu buvua bufikile muanetu Angelito. Uvua mukolele mu dîku dia Bantemu. Kadi patshivuaye muana, kavua udiumvua menemene pabuipi ne Nzambi to. Udi wamba ne: “Mvua ngenzela Nzambi mudimu anu bualu mvua musue kuenza tshivua bena mu dîku dietu benza.” Kadi wakangata dipangadika dia kudikosela dîba dia bungi dia kuikala kubala Dîyi dia Nzambi ne kuelangana meji a bivuaye ubala, ne wakabanga kusambila Yehowa bikole. Ntshinyi tshiakenzeka? Angelito wakamba ne: “Ngakamona ne: mushindu umuepele wa kusemena pabuipi ne Yehowa Tatu wanyi undi munange bikole ngua kudimanyinaye meme nkayanyi.” Bualu bua muanetu wa balume eu budi bujula imue nkonko ya mushinga eyi: Ndishilangana kayi didi pankatshi pa kumanya Nzambi tshianana ne kumumanya bimpe? Mmunyi mutudi mua kufika ku dimanya Yehowa bimpe?

3. Ndishilangana kayi didi pankatshi pa kumanya malu a Yehowa ne kumumanya bimpe?

3 Muntu yeye mumanye dîna dia Nzambi anyi mumanye amue malu adiye muambe anyi adiye muenze, tudi mua kuamba ne: muntu au mmumanye malu a Yehowa. Kadi kumanya Yehowa bimpe kudi kulomba malu a bungi. Bidi bikengela tuikale tuangata dîba dia kulonga malu ende ne ngikadilu yende mimpe menemene. Anu tuetu benze nanku ke patudi mua kubanga kumvua tshidiye muambidile malu kampanda anyi tshidiye muenzele malu kansanga. Kuenza nunku nekutuambuluishe bua kumanya bikalaye wanyisha mmuenenu wetu wa malu, mapangadika etu, ne malu atudi tuenza. Patudi anu tujingulula tshidi Yehowa musue bua tuenze, mbimpe tuenze malu bilondeshile bitudi balonge abi.

4. Dikonkonona bilejilu bia bamue bantu ba mu Bible nedituambuluishe ku tshinyi?

4 Bantu bakuabu badi mua kutuseka bua mutudi basue kuenzela Yehowa mudimu, ne badi mua kutuluisha kabidi bikole patudi tubanga kuya mu bisangilu. Kadi tuetu tueyemena Yehowa, kakutulekela tupueka ne mâyi nansha kakese. Wewe wenza nanku, udi wasa tshishimikidi tshia kuibakila bulunda buenu ne Nzambi buikala ne bua kushala matuku ebe onso a muoyo. Mu bulelela, tudi mua kumanya Yehowa mushindu au anyi? Eyowa! Bilejilu bidibu batushile kudi bantu bapange bupuangane bu mudi Mose ne mukalenge Davidi bidi bileja ne: muntu udi mua kumumanya nanku. Patudi tuenda tukonkonona malu adibu benze, netuandamune nkonko ibidi eyi: Mmunyi muvuabu bafike ku dimanya Yehowa? Bilejilu biabu bidi mua kutulongesha malu kayi?

MOSE WAKAMONA NZAMBI “UDI KAYI UMUENEKA”

5. Mose wakangata dipangadika dia kuenza tshinyi?

5 Mose wakatumikila malu akavuaye mumanye. Pavua Mose ne bidimu bitue ku 40, wakangata dipangadika dia kuikala ku luseke lua bena Isalele bavua tshisamba tshia Nzambi pamutu pa kumanyikaye bu “muana wa muana wa bakaji wa Palô.” (Eb. 11:24) Wakabenga bua kuikala mu dîku dia lumu divuaye. Pavuaye muye ku luseke lua bena Isalele bavua bapika mu Ejipitu, wakateka muoyo wende mu njiwu, bualu Palô mukokeshi wa bukole uvua bantu bamona bu nzambi uvua mua kumudia mubishi. Ebu buvua bualu bua ditabuja dia dikema! Mose uvua weyemena Yehowa. Dieyemena dia nunku ndienze bu dibue dia tshishimikidi dia kuibakila malanda adi ashala kashidi.​—Nsu. 3:5.

6. Tshilejilu tshia Mose tshidi mua kutulongesha tshinyi?

6 Bualu ebu budi butulongesha tshinyi? Anu bu Mose, tuetu bonso tudi ne dipangadika dia kuangata. Ndiodi edi: Kuenzela Nzambi mudimu ne kuikala kudisangisha ne bantu bende. Netuitabe bua kudiangata anyi? Bidi mua kutulomba bua kudipangisha amue malu bua kuenzela Nzambi mudimu, ne badi mua kulua kutuluisha kudi bantu badi kabayi bamanye Yehowa. Kadi tuetu tueyemena Tatu wetu wa mu diulu, katuakuela bua tshiombe musabu to!

7-8. Ntshinyi tshivua Mose mutungunuke ne kulonga?

7 Mose wakatungunuka ne kulonga ngikadilu ya Yehowa ne kuenza disua diende. Tshilejilu, pavua Yehowa mumuambile bua kupatula tshisamba tshia Isalele mu Ejipitu, wakumvua buôwa, kumuambilaye misangu ne misangu ne: kavua ukumbana to. Nzambi wakamumvuila luse kayi umushimakaja, kukebaye mushindu wa kumuambuluisha. (Ekes. 4:10-16) Ke bualu kayi Mose wakakumbana bua kuambila Palô mikenji ya manyoka makole. Pashishe Mose wakamona muvua Yehowa uleja bukole buende pavuaye musungile bena Isalele ne mubutule Palô ne biluilu biende ku Mbuu Mukunze.​—Ekes. 14:26-31; Mis. 136:15.

8 Pakavua Mose mupatule bena Isalele mu Ejipitu, bakavua badilakana anu kudilakana bua amue malu. Nansha nanku, Mose wakamona muvua Yehowa wenzela bena Isalele bavuaye mupatule mu bupika malu ne lutulu lua bungi. (Mis. 78:40-43) Mose wakamona kabidi muvua Yehowa muleje budipuekeshi bua dikema pavuaye mushintulule meji bilondeshile muvua Mose mumulombe bua kuenza.​—Ekes. 32:9-14.

9. Bilondeshile Ebelu 11:27, Mose uvua ne malanda a mushindu kayi ne Yehowa?

9 Malanda a Mose ne Yehowa akashêma bikole panyima pa dipatuka mu Ejipitu, yeye kuenza anu bu ne: uvua umona Tatuende wa mu diulu. (Bala Ebelu 11:27.) Bible udi umvuija muvua bulunda buabu abu bushême, wamba ne: “Yehowa uvua uyukila ne Mose mpala ne mpala anu mutu muntu uyukila ne muntu mukuabu.”​—Ekes. 33:11.

10. Bua kumanya Yehowa bimpe, bidi bikengela tuenze tshinyi?

10 Bualu ebu budi butulongesha tshinyi? Bua kumanya Yehowa bimpe, kabiena bikengela anu tumanye ngikadilu yende tshianana to, bidi bikengela kabidi kuenza disua diende. Lelu disua dia Yehowa ndia ne: “bantu ba mishindu yonso bapandishibue ne bafike ku dimanya dijalame dia bulelela.” (1 Tim. 2:3, 4) Umue wa ku mishindu itudi tuenza disua dia Yehowa ngua kulongesha bakuabu malu ende.

11. Patudi tulongesha bantu bakuabu malu a Yehowa, mmunyi mutudi tufika ku dimumanya bimpe?

11 Tudi tufika ku didimanyina Yehowa bimpe patudi tutamba kulongesha bakuabu malu ende. Tshilejilu, tudi tudimuenena mudi Yehowa ne luse padiye utulombola kudi bantu badi bakaje muoyo wabu bimpe bua kumumanya. (Yone 6:44; Bien. 13:48) Tudi tumona mudi Dîyi dia Nzambi ne bukole patudi tumona mudi bantu batudi tulonga nabu Bible bashintuluka ne batuadija kuvuala bumuntu bupiabupia. (Kolos. 3:9, 10) Tudi tumona kabidi lutulu lua Nzambi padiye wenda upesha bantu badi mu teritware wetu mpunga ya bungi ya kulonga malu ende bua basungidibue.​—Lomo 10:13-15.

12. Anu mudi Ekesode 33:13 uleja, mbualu kayi buvua Mose mulombe? Bua tshinyi?

12 Mose kavua umona muende bu mua Katombe to. Nansha pakavua Mose muenze bishima bia bukole mu dîna dia Nzambi, wakalomba Yehowa ne kanemu konso bua amuanyishile bua kumumanya bimpe. (Bala Ekesode 33:13.) Mose uvua ne bidimu 80 ne bia mu njila pavuaye mulombe bualu abu, kadi uvua mumanye ne: kutshivua malu a bungi adi atangila Tatuende wa dinanga a yeye kulonga.

13. Ngumue wa ku mishindu kayi itudi mua kuleja ne: tudi tuangata malanda etu ne Nzambi ne mushinga?

13 Bualu ebu budi butulongesha tshinyi? Nansha tuetu ne matuku bungi kayi mu bulongolodi, katuena ne bua kumona muetu bu mua Katombe to. Umue wa ku mishindu minene itudi mua kuleja ne: tudi tuangata malanda etu ne Nzambi ne mushinga nkuyukila nende mu disambila.

14. Bua tshinyi disambila mbualu bunene budi butuambuluisha bua kumanya Nzambi bikole?

14 Diyukidilangana dimpe ke ditu dikolesha malanda. Nunku tudi tusemena pabuipi ne Nzambi patudi tumusambila pa tshibidilu, katuyi tutshina bua kumuleja yetu yonso ya munda. (Ef. 6:18) Krista wa mu Turquie udi wamba ne: “Dîba dionso dindi ngambila Yehowa yanyi yonso ya munda ne ndua kumona mudiye ungambuluisha, ntu ndua kumunanga kabidi ne mmueyemena bikole. Pantu mmona mudi Yehowa wandamuna masambila anyi, bitu bingambuluisha bua kumumona bu Tatu wanyi ne Mulunda wanyi.”

MUNTU UVUA USANKISHA MUOYO WA YEHOWA

15. Ntshinyi tshivua Yehowa muambe bua mukalenge Davidi?

15 Mukalenge Davidi uvua muledibue mu tshisamba tshivua tshiditshipe kudi Yehowa Nzambi. Nansha muvuaye mu ntendelelu uvua baledi bende, kavua umona muende bu mua Katombe to. Wakadia malanda a nsungansunga ne Nzambi, ne Yehowa wakamunanga mu mushindu wa pa buawu. Yehowa nkayende wakamba ne: Davidi uvua ‘muntu uvua usankisha muoyo wende.’ (Bien. 13:22) Ntshinyi tshivua Davidi muenze bua kusemena pabuipi ne Yehowa nunku?

16. Ntshinyi tshivua Davidi mulonge bua Yehowa pavuaye utangila bufuki?

16 Bufuki buakalongesha Davidi malu a Yehowa. Patshivua Davidi muana, uvua upitshisha mêba a bungi mu mpata ulama mikoko ya tatuende. Pamuapa dîba adi ke divuaye mutuadije kuelangana meji a bintu bivua Yehowa muenze. Tshilejilu, pavua Davidi utangila muulu butuku, uvua ne bua kuikala mumone mitoto binunu ne binunu; kadi uvua ne bua kuilala kabidi mumone bualu bukuabu. Uvua ne bua kuikala mujingulule ngikadilu ya Muntu uvua mubienze. Biakamusaka bua kufunda ne: “Diulu didi diamba butumbi bua Nzambi; bia mu diulu bidi bimanyisha mudimu wa bianza biende.” (Mis. 19:1, 2) Pavua Davidi welangana meji a mudibu benze bantu, wakamona mudi Yehowa ne meji a dikema. (Mis. 139:14) Pavua Davidi uteta bua kumvua mudi Yehowa mufuke bintu, uvua udimona kantu tshianana.​—Mis. 139:6.

17. Tuetu tuelangana meji a bufuki, tudi mua kulonga tshinyi?

17 Bualu ebu budi butulongesha tshinyi? Ikala uzuka bua kubandila bufuki. Kuambi anu ne: tshianyi nkuikala pa buloba buimpe budi Yehowa mufuke ebu to; bintu bidiye mufuke bikale bikukemesha! Dituku dionso, ikala welangana meji a tshidi bufuki, bu mudi mitshi, nyama, ne bantu, bikulongesha bua Yehowa. Wewe wenza nanku, newikale ulonga malu a bungi a Tatu webe wa dinanga ku dituku ne ku dituku. (Lomo 1:20) Neumone kabidi mudi dinanga diudi mumunange nadi dienda dikola bikole ku dituku ne ku dituku.

18. Bilondeshile Misambu 18 ntshinyi tshivua Davidi mujingulule?

18 Davidi wakajingulula ne: Yehowa uvua umuambuluisha. Tshilejilu, pavua Davidi musungile mikoko ya tatuende kudi ntambue ne nyama wa urse, wakajingulula ne: Yehowa ke uvua mumuambuluishe bua kutshimuna nyama mibi ya tshisuku ayi. Pavuaye mutshimune Goleyata tshilobo tshia mvita, wakamona patoke ne: Yehowa ke uvua umulombola. (1 Sam. 17:37) Pavuaye kabidi mudiapuke mukalenge Shaula uvua umudiila dînu, wakajingulula ne: Yehowa ke uvua mumupandishe. (Mis. 18, mutu wa mukanda) Muena lutambishi uvua mua kuikala mudikume tshianza mu tshiadi wamba ne: mmuenze malu aa ne bukole buende. Kadi Davidi uvua ne budipuekeshi, ke bualu kayi uvua ujingulula ne: Yehowa ke uvua umuambuluisha mu nsombelu wende.​—Mis. 138:6.

19. Tshilejilu tshia Davidi tshidi mua kutulongesha tshinyi?

19 Bualu ebu budi butulongesha tshinyi? Kabiena bikengela anu tuikale tulomba Yehowa diambuluisha paku kujika to. Tudi kabidi ne bua kuditatshisha bua kujingulula dîba didiye utuambuluisha ne mushindu udiye utuambuluisha. Tuetu ne budipuekeshi, netumone ne: katuena ne mufobo wa kuenza malu onso to, kumona kabidi ne: Yehowa ke udi utuambuluisha bua kuenza tshitudi katuyi mua kuenza. Patudi tumona kabidi mudi Yehowa utuambuluisha misangu yonso, malanda etu nende adi ashêma bikole. Muanetu mukuabu wa mu ditunga dia Fidji diende Isaac mmuenzele Yehowa mudimu bidimu bia bungi ne mmudimuenene mudi bualu ebu bulelela. Udi wamba ne: “Pandi mvuluka malu akadi mamfikile, ndi mmona ne: Yehowa mmungambuluishe katshia anu ngabanga kulonga Bible too ne lelu. Lelu, Yehowa mmulue muntu mulelela ku mêsu kuanyi.”

20. Malanda avua Davidi mudie ne Nzambi adi mua kutulongesha tshinyi?

20 Davidi uvua utentula ngikadilu ya Yehowa. Yehowa mmutufuke ne bukole bua kutentula ngikadilu yende. (Gen. 1:26) Patudi tutungunuka ne kulonga malu adi atuambuluisha bua kumanya ngikadilu idi yenza bumuntu bua Yehowa, tudi tufika ku dimuidikija kabidi bimpe menemene. Davidi wakafika ku dimanya Tatuende wa mu diulu bimpe, ke bualu kayi wakafika ku dienzela bakuabu malu mutu Yehowa uenzelangana. Tuangate tshilejilu tshimue tshianana. Pavua Davidi muende masandi ne Beta-sheba ne mulue kushipesha bayende, wakenzela Yehowa mpekatu. (2 Sam. 11:1-4, 15) Kadi Yehowa wakitaba bua kufuila Davidi luse bualu uvua ufuila pende bakuabu luse. Bu muvua Davidi mu malanda mimpe ne Nzambi mushindu eu, wakalua umue wa ku bakalenge ba mu Isalele bavuabu banange bikole, ne ku mêsu kua Yehowa, yeye ke uvua bakalenge bakuabu ba mu Isalele ne bua kuidikija.​—1 Bak. 15:11; 2 Bak. 14:1-3.

21. Bilondeshile Efeso 4:24 ne 5:1, ntshinyi tshidi tshienzeka patudi tulua “bidikiji ba Nzambi”?

21 Bualu ebu budi butulongesha tshinyi? Bidi bikengela tuikale “bidikiji ba Nzambi.” Kuenza nunku kudi kutupetesha masanka, ne kudi kutuambuluisha kabidi bua kufika ku dimumanya. Patudi tuenza malu mutu Yehowa uenza, tudi tuleja ne: tudi bana bende.​—Bala Efeso 4:24; 5:1.

KEBA BUA KUMANYA YEHOWA BIMPE

22-23. Ntshinyi tshienzeka tuetu tutumikila malu a Yehowa atudi tulonga?

22 Anu mutukadi bamone, tudi tumanyina Yehowa ku bufuki ne mu Bible Dîyi diende. Mukanda wa pa buawu eu mmuwule ne bilejilu bia batendeledi bende ba lulamatu batudi mua kuidikija, bu mudi Mose ne Davidi. Yehowa ukadi mutowe bianza. Tuetu ke badi bashale ne dibanza dia kutungunuka ne kubandila bidiye mufuke, kuteleja bidiye utuambila mu Bible, ne kumuambila yetu yonso ya munda bua kumumanya bimpe.

23 Dilonga bua kumanya Yehowa kadiakuikala ne ndekelu to. (Muam. 3:11) Tshidi ne mushinga ki ntshia kumanya ni tudi bamumanye bikole to, kadi ntshia kumanya tshitudi tuenza ne bitudi bamanye. Tuetu tutumikila malu atudi tulonga ne tuditatshisha bua kumanya Tatu wetu wa dinanga, neatungunuke ne kusemena pabuipi netu. (Yak. 4:8) Mu Bible, udi utujadikila ne: kakulekela bantu badi bakeba bua kumumanya nansha.

MUSAMBU WA 80 ‘Labula, umone ne: Yehowa mmuimpe’

^ tshik. 5 Bantu ba bungi batu bitabuja ne: Nzambi utuku, kadi kabatu bamumanye menemene to. Kumanya Yehowa kudi kumvuija tshinyi? Tshilejilu tshia Mose ne tshia mukalenge Davidi tshidi mua kutulongesha tshinyi bua mushindu wa kudia malanda mashême ne Nzambi? Tshiena-bualu etshi netshiandamune nkonko eyi.